Αφιέρωμα στο «πνεύμα των Χριστουγέννων» 💥 A Christmas Carol (Μέρος 1ο)

Ξεκι­νά­με από σήμε­ρα και θα το συνε­χί­σου­με ως τις γιορ­τές των Χρι­στου­γέν­νων ένα αφιέ­ρω­μα στο «πνεύ­μα» τους

Το «πνεύ­μα των Χρι­στου­γέν­νων» … το πρω­το­γνω­ρί­σα­με το ΄56, από τα «Κλασ­σι­κά Εικο­νο­γρα­φη­μέ­να» (πρό­κει­ται για γνω­στό, στους μεγα­λύ­τε­ρους ‑αμε­ρι­κα­νό­φερ­το κόμικ – σε μετά­φρα­ση συνή­θως, που έφε­ρε στην Ελλά­δα η “Εκδό­σεις Ατλα­ντίς / Πεχλι­βα­νί­δης” το ΄51 — στην Αμε­ρι­κή ξεκί­νη­σαν το ΄41 !! – με το πρώ­το τεύ­χος “οι Άθλιοι” να πιά­νουν το αστρο­νο­μι­κό τιράζ του 1.000.000 αντιτύπων).

 Φυσι­κά τα «εικο­νο­γρα­φη­μέ­να» μόνο κλασ­σι­κά δεν ήταν για­τί από τη λογο­τε­χνία δεν έμε­νε τίπο­τα, μερι­κές φορές ούτε και από το story (με τον ίδιο τρό­πο που το Hollywood κατέ­στρε­φε συστη­μα­τι­κά την ελλη­νι­κή μυθο­λο­γία και ιστορία).
Το «πνεύ­μα των Χρι­στου­γέν­νων-Χρι­στου­γεν­νιά­τι­κη Ιστο­ρία» είναι το τεύ­χος 20 – του Δεκ 1952.

Η γνω­στή νου­βέ­λα του Ντί­κενς, «A Christmas Carol», έστω και «εικο­νο­γρα­φη­μέ­νη» μας μελαγ­χό­λη­σε πολύ, μας μάγε­ψε, κυριο­λε­κτι­κά τη λατρέ­ψα­με (τότε), αργό­τε­ρα δια­βά­σα­με (κάποιοι από εμάς) το βιβλίο και το είδα­με αρκε­τές φορές στον κινη­μα­το­γρά­φο σε κάποιες αρκε­τά αξιό­λο­γες εκδό­σεις του.

Πέρα­σαν χρό­νια, για να συνει­δη­το­ποι­ή­σου­με το πώς και για­τί έγι­νε κυριο­λε­κτι­κά bestseller, πολύ παρα­πά­νω από άλλα, μάλ­λον ανώ­τε­ρα του Ντίκενς.

Στην πρώ­ι­μη βικτω­ρια­νή περί­ο­δο στη Βρε­τα­νία, οι γιορ­τές των Χρι­στου­γέν­νων με τις μεσαιω­νι­κές παρα­δό­σεις, που συν­δύ­α­ζαν την γέν­νη­ση του Χρι­στού με τις αρχαί­ες Ρωμαϊ­κές γιορ­τές Saturnalia και το γερ­μα­νι­κό χει­με­ρι­νό Yule, αντι­με­τω­πί­ζο­νταν (ήταν παγα­νι­στι­κές) με αυξα­νό­με­νη καχυ­πο­ψία από τα εκκλη­σια­στι­κά δόγματα.

Οι Yule ή Yuletide (“Yule-χρο­νο”) μια θρη­σκευ­τι­κή γιορ­τή των λαών της Βόρειας Ευρώ­πης, που στη συνέ­χεια ενσω­μα­τώ­θη­κε στην χρι­στια­νι­κή χροιά των Χριστουγέννων.
Οι πρώ­τες ανα­φο­ρές για Yule είναι μέσω των αυτο­χθό­νων γερ­μα­νι­κών ονό­μα­τα των μηνών Ærra Jéola (προ-Yule) ή Jiuli και Æftera Jéola (μετά-Yule).
Οι μελε­τη­τές έχουν συν­δέ­σει τη γιορ­τή με το Wild Hunt , το θεό Όντιν και την παγα­νι­στι­κή αγγλο­σα­ξο­νι­κή Modranicht .

Να μην ξεχνά­με όμως, αν θέλου­με να κάνου­με μια σωστή κοι­νω­νι­κή προ­σέγ­γι­ση, πως βρι­σκό­μα­στε στην περί­ο­δο της βιο­μη­χα­νι­κή επα­νά­στα­ση της αστι­κής τάξης, τότε σε πλή­ρη εξέ­λι­ξη (πρω­το­κυ­κλο­φό­ρη­σε 19 Δεκέμ­βρη 1843) και φυσι­κά η πολι­τι­κή εξου­σία δεν επι­θυ­μού­σε «δια­τά­ρα­ξη της τάξης», που θα έφερ­νε εμπό­δια στην ανα­πα­ρα­γω­γή της εργα­τι­κής δύνα­μης, πέρα από το ότι καθό­λου χρό­νος και χρή­μα­τα δεν υπήρ­χαν στους εργά­τες και στη φτω­χή λαϊ­κή οικο­γέ­νεια της επο­χής για εορτασμούς.

O πρί­γκι­πας Αλβέρ­τος εισή­γα­γε το έθι­μο του Χρι­στου­γεν­νιά­τι­κου Δέντρου από την Γερ­μα­νία, όπως επί­σης την ανα­βί­ω­ση των χρι­στου­γεν­νιά­τι­κων τρα­γου­διών και καλά­ντων, αλλά και την ανταλ­λα­γή Χρι­στου­γεν­νιά­τι­κων καρ­τών, αφού η πρώ­τη εμφα­νί­στη­κε στη βικτω­ρια­νή Βρε­τα­νία την δεκα­ε­τία του 1840 (το 1843 σχε­διά­στη­κε, ζωγρα­φί­στη­κε με το χέρι και μία έκδο­ση 1.000 καρ­τών βγή­κε προς πώλη­ση στο Λον­δί­νο: έδει­χνε ένα οικο­γε­νεια­κό πάρ­τι σε εξέ­λι­ξη, κάτω από το οποίο ήταν γραμ­μέ­νο «καλά Χρι­στού­γεν­να και καλή χρο­νιά» και στη μία πλευ­ρά είχε μία σκη­νή που τάι­ζαν κάποιον πει­να­σμέ­νο και στην άλλη μία σκη­νή που έντυ­ναν τους φτωχούς).
Οι ρίζες του χρι­στου­γεν­νιά­τι­κου δέντρου χάνο­νται στα ειδω­λο­λα­τρι­κά έθι­μα της λατρεί­ας τους (τότε τα δέντρα μετα­φέ­ρο­νταν μέσα στα σπί­τια και τα στό­λι­ζαν για να εξα­σφα­λί­σουν καλή σοδειά τον επό­με­νο χρό­νο). Λέγε­ται ότι ο Μαρ­τί­νος Λού­θη­ρος ξεκί­νη­σε την παρά­δο­ση των αναμ­μέ­νων λαμπών, πάντα στη Γερ­μα­νία, τον 16ο αιώνα.

Το έργο του Dickens «A Christmas Carol» ήταν αυτό που μετα­ξύ άλλων ανέ­δει­ξε την Χρι­στου­γεν­νιά­τι­κη ατμό­σφαι­ρα, τόσο στη Βρε­τα­νία – όχι τυχαία (και στη συνέ­χεια σ΄όλη την Ευρώ­πη) όσο και στην Αμερική.

Ο πολι­τι­κά (σύγ­χρο­νος, μάλ­λον πρω­το­πο­ρια­κός για τότε) και ρεα­λι­στι­κός τρό­πος που περιέ­γρα­ψε ο Dickens τις γιορ­τές, ως μια ανά­παυ­λα της καθη­με­ρι­νά όλο και πιο τρα­γι­κής δια­βί­ω­σης της εργα­τι­κής οικο­γέ­νειας, όπου όλοι είναι ευγε­νι­κοί, καλοί και φιλάν­θρω­ποι και σκέ­φτο­νται τον διπλα­νό τους σαν τον εαυ­τό τους, ήταν αυτό που μίλη­σε στις καρ­διές των συμπα­τριω­τών του και απο­θέ­ω­σε το κεί­με­νό του.

Όσο περ­νού­σαν τα χρό­νια το μοτί­βο της πλη­ρο­φο­ρί­ας ‑με την εξέ­λι­ξη και της ψηφια­κής τεχνο­λο­γί­ας, άλλα­ζε άρδην (βλ ΝΥtimes A New ‘Christmas Carol’ Explores the Roots of Scrooge’s Scorn A new TV adaptation by Steven Knight)

(συνε­χί­ζε­ται)

Εδώ όλο το αφιέ­ρω­μα των Χριστουγέννων