Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Αύγουστος 1071: Πανωλεθρία των Βυζαντινών στο Μαντζικέρτ

Αύγου­στος 1071: στην καθο­ρι­στι­κής σημα­σί­ας μάχη στο Μαν­τζι­κέρτ της Αρμε­νί­ας οι Βυζα­ντι­νοί, υπό τον αυτο­κρά­το­ρα Ρωμα­νό Δ’ Διο­γέ­νη, υφί­στα­νται πανω­λε­θρία από τους Σελ­τζού­κους Τούρ­κους του Αρπ Ασλάν. Κατά τη διάρ­κεια της μάχης αιχ­μα­λω­τί­ζε­ται ο Ρωμα­νός, ο οποί­ος αφέ­θη­κε ελεύ­θε­ρος μετά την πλη­ρω­μή ενός σημα­ντι­κού χρη­μα­τι­κού ποσού, ενώ το Βυζά­ντιο μετά την ήττα υπο­χρε­ώ­νε­ται να κατα­βά­λει ετή­σιο φόρο στον Αρπ Ασλάν και να απε­λευ­θε­ρώ­σει όλους τους Τούρ­κους αιχμαλώτους.

Το Μαν­τζι­κέρτ θεω­ρεί­ται από πολ­λούς ιστο­ρι­κούς η στιγ­μή εκεί­νη κατά την οποία η παρα­παί­ου­σα, λόγω εσω­τε­ρι­κών κυρί­ως αντι­θέ­σε­ων, Βυζα­ντι­νή Αυτο­κρα­το­ρία υφί­στα­ται μια άνευ προη­γου­μέ­νου πανω­λε­θρία από τους Σελ­τζού­κους Τούρ­κους, από την οποία δεν επρό­κει­το να συνέλ­θει ποτέ. Είναι η στιγ­μή εκεί­νη όπου οι φιλό­τι­μες, πράγ­μα­τι, προ­σπά­θειες του Ρωμα­νού Δ’ Διο­γέ­νη καταρ­ρέ­ουν άδο­ξα, εξαι­τί­ας της προ­δο­τι­κής, κατά κύριο λόγο, στά­σε­ως της ιθύ­νου­σας τάξης του Βυζα­ντί­ου, η οποία, επει­δή δεν ήθε­λε να υπο­στεί μεί­ω­ση της οικο­νο­μι­κής της ισχύ­ος, προ­κει­μέ­νου να αυξη­θούν τα έσο­δα του κρά­τους που θα του επέ­τρε­παν να ανορ­θώ­σει τη στρα­τιω­τι­κή του ισχύ, που είχε σοβα­ρά κλο­νι­στεί και να σωθεί έτσι από τον απει­λού­με­νο όλε­θρο, αντέ­δρα­σε, υπο­νο­μεύ­ο­ντας εκ των έσω την τερά­στια προ­σπά­θεια που κατέ­βα­λε ο Ρωμα­νός Δ’ Διο­γέ­νης προς αυτή την κατεύ­θυν­ση. Είναι η στιγ­μή εκεί­νη που το σιδε­ρέ­νιο χέρι του Βυζα­ντί­ου μένει παρά­λυ­το από το τρο­με­ρό χτύ­πη­μα και δίνε­ται έτσι η δυνα­τό­τη­τα στους Σελ­τζού­κους Τούρ­κους (κεντρο­α­σιά­τες νομά­δες) να εισχω­ρή­σουν ακώ­λυ­τα και να εγκα­τα­στα­θούν μόνι­μα πλέ­ον στη μικρα­σια­τι­κή ενδοχώρα.

Η Παγκό­σμια Ιστο­ρία της Ακα­δη­μί­ας Επι­στη­μών της Σοβιε­τι­κής Ενω­σης ανα­φέ­ρει σχε­τι­κά με τα αίτια της ήττας των βυζαντινών:

«Στα μέσα του 11ου αιώ­να γίνο­νταν στο Βυζά­ντιο άγριοι φεου­δαρ­χι­κοί εμφύ­λιοι πόλε­μοι που χαρα­κτη­ρί­ζο­νται από την έντα­ση του φεου­δαρ­χι­κού κομ­μα­τιά­σμα­τος. Η πάλη για το θρό­νο ανά­με­σα στις διά­φο­ρες μερί­δες της κυρί­αρ­χης τάξης έφτα­σε σε οξύ­τα­το σημείο. Από το 1057 ως το 1081 άλλα­ξαν πέντε αυτο­κρά­το­ρες. Οι φεου­δαρ­χι­κοί εμφύ­λιοι πόλε­μοι έγι­ναν αιτία να εξα­σθε­νί­σει το βυζα­ντι­νό κρά­τος και να χει­ρο­τε­ρεύ­σει η εξω­τε­ρι­κή πολι­τι­κή του θέση του. Στην κατάρ­ρευ­ση της στρα­τιω­τι­κής δύνα­μης του Βυζα­ντί­ου βοή­θη­σε και η μετα­τρο­πή των ελεύ­θε­ρων αγρο­τών σε δου­λο­πά­ροι­κους, καθώς και η κατα­στρο­φή των στρατιωτών».

Πηγή Ριζο­σπά­στης

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο