Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Βαδίζει η Κούβα προς τον κομμουνισμό;

Γρά­φει ο Βαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

O τίτλος είναι παρα­πλα­νη­τι­κός. Το πραγ­μα­τι­κό ερώ­τη­μα είναι αν μπο­ρεί μια σοσια­λι­στι­κή χώρα να φτά­σει μόνη της στον κομ­μου­νι­σμό ή αλλιώς, αν ο κομ­μου­νι­σμός είναι παγκό­σμιο σύστη­μα ή μπο­ρεί και να υπάρ­ξει ως νησί­δα στον καπι­τα­λι­στι­κό κόσμο.

Ερω­τή­σεις πολυ­τε­λεί­ας ‑θα μπο­ρού­σε να πει κανείς- στην επο­χή της παγκό­σμιας κρί­σης και του εκφα­σι­σμού της αστι­κής πολι­τι­κής δια­χεί­ρι­σης. Ερω­τή­σεις που όμως στοι­χειώ­νουν κάποιους από μας, ειδι­κά αυτούς που στον και­ρό τους έλα­βαν ως απα­ντή­σεις τις θεω­ρί­ες του “ανα­πτυγ­μέ­νου σοσια­λι­σμού, του “παλ­λαϊ­κού κρά­τους” κ.α.

Θεω­ρί­ες που σκο­πό είχαν να καλύ­ψουν τη γραμ­μή συμ­βι­βα­σμού με τον μεγά­λο αντί­πα­λο και να συσκο­τί­σουν το βασι­κό: Ότι ο σοσια­λι­σμός είναι δρό­μος, είναι η μετά­βα­ση στον κομ­μου­νι­σμό και διαρ­κεί μια ολό­κλη­ρη ιστο­ρι­κή εποχή.

Επο­χή που ξεκί­νη­σε με την επα­νά­στα­ση των μπολ­σε­βί­κων το 1917 και επι­βε­βαιώ­θη­κε στο δυτι­κό ημι­σφαί­ριο με την κου­βα­νι­κή επα­νά­στα­ση, η οποία εξα­κο­λου­θεί να το υπεν­θυ­μί­ζει μέχρι και σήμε­ρα, επο­χή υπο­χώ­ρη­σης, άμυ­νας και προετοιμασίας.

koyba23

Η κου­βα­νι­κή επα­νά­στα­ση όμως, είναι κάτι παρα­πά­νω από μια ρομα­ντι­κή υπεν­θύ­μι­ση της επο­χής της μετά­βα­σης. Είναι το ζωντα­νό παρά­δειγ­μα όχι μόνο του ανα­γκαί­ου, αλλά και του “εφι­κτού” αυτής της μετάβασης.

Τα πολι­τι­κό ρεύ­μα που αντι­προ­σω­πεύ­ει “μολύ­νει και μεταλ­λά­σει” τα επα­να­στα­τι­κά κινή­μα­τα όλου του κόσμου, ιδιαί­τε­ρα ‑για ευνό­η­τους λόγους- της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής. Δεν πρό­κει­ται απλά για την αίγλη της παλαιάς ένο­πλης πάλης, και μάλι­στα εκ του ασφα­λούς. Ούτε για κάποια ανά­γκη ύπαρ­ξης και υπε­ρά­σπι­σης κάποιου υπαρ­κτού (σοσια­λι­σμού), ακό­μα και σήμε­ρα που το είδος τελεί υπό εξαφάνιση.

Η κου­βα­νι­κή επα­νά­στα­ση δεν είναι απλά πολύ σκλη­ρή για να πεθά­νει, η επι­βί­ω­σή της και μόνο είναι το ζωντα­νό παρά­δειγ­μα, ο κόπος και ο τρό­πος θανά­του του παλιού κόσμου στην επο­χή της παντο­δυ­να­μί­ας του.

Από τη δεκα­ε­τία του 90 ακό­μα, έχει εξαγ­γελ­θεί με χαρά από τους άσπον­δους εχθρούς, αλλά και με φόβο από τους άσπον­δους φίλους της, η κατα­στρο­φή και ο εκφυ­λι­σμός της κου­βα­νι­κής επανάστασης.

Από την Ειδι­κή Περί­ο­δο, τις επι­σκέ­ψεις του Πάπα, τις μεταρ­ρυθ­μί­σεις των τελευ­ταί­ων χρό­νων, και ανά­με­σα σε αυτά τον κάθε φορά θάνα­το του Φιντέλ (που είναι το μόνο που σίγου­ρα θα συμ­βεί κάπο­τε) , τα “γρα­φεία στοι­χη­μά­των” έπαιρ­ναν φωτιά, όμως η Κού­βα πάντα έβγαι­νε νικήτρια.

Το τελευ­ταίο επει­σό­διο διαρ­κεί­ας αυτής της εκστρα­τεί­ας, που ξεκί­νη­σε με την απε­λευ­θέ­ρω­ση των 5 το Δεκέμ­βρη, συνε­χί­ζε­ται μέχρι σήμε­ρα με αφορ­μή τη Σύνο­δο του Πανα­μά και τη συνε­χι­ζό­με­νη αργή εξο­μά­λυν­ση των σχέ­σε­ων Κού­βας – ΗΠΑ. Εξο­μά­λυν­ση που δεν έχει φτά­σει ακό­μα μέχρι την άρση του απο­κλει­σμού (εμπάρ­γκο), απλά πλη­σιά­ζει προς την απο­κα­τά­στα­ση διπλω­μα­τι­κών σχέ­σε­ων με το άνοιγ­μα πρεσβειών.

Όμως, είναι ανε­πί­τρε­πτη υπο­χώ­ρη­ση η σύνα­ψη διπλω­μα­τι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ σοσια­λι­στι­κών και καπι­τα­λι­στι­κών χωρών ; Ποιές σοσια­λι­στι­κές χώρες ( από τις πρώ­ην) δεν είχαν διπλω­μα­τι­κές (και οικο­νο­μι­κές) σχέ­σεις με τις ΗΠΑ και τις άλλες καπι­τα­λι­στι­κές χώρες;

Παρ’ όλα αυτά, θα μπο­ρού­σαν να γίνουν ανε­πί­τρε­πτες υπο­χω­ρή­σεις σε μια τέτοια δια­πραγ­μά­τευ­ση εξο­μά­λυν­σης των δια­κρα­τι­κών σχέ­σε­ων, ειδι­κά με την υπερ­δύ­να­μη των ΗΠΑ.

Για να κρί­νου­με την ατζέ­ντα των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων, ας δού­με τις θέσεις της κου­βα­νι­κής πλευ­ράς, όπως εκφρά­στη­καν επί­ση­μα από την κου­βα­νι­κή κυβέρ­νη­ση τον Ιού­λιο του 2009 (Ramirez Cañedo 2015 I, Λ.Καλτσώνη,Σχέσεις ΗΠΑ — Κού­βας: ζητή­μα­τα τακτι­κής και στρατηγικής ).

  1. Απε­λευ­θέ­ρω­ση των Κου­βα­νών που κρα­τού­νταν στις φυλα­κές των ΗΠΑ κατη­γο­ρού­με­νοι ψευ­δώς ως τρομοκράτες.
  2. Άρση του οικο­νο­μι­κού, εμπο­ρι­κού και χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού αποκλεισμού.
  3. Δια­γρα­φή της Κού­βας από τη λίστα του Υπουρ­γεί­ου Εξω­τε­ρι­κών των ΗΠΑ με τις χώρες που προ­ω­θούν την τρομοκρατία.
  4. Κατάρ­γη­ση του νόμου που παρέ­χει κίνη­τρα στους Κου­βα­νούς να μετα­να­στεύ­σουν παρά­νο­μα στις ΗΠΑ.
  5. Επι­στρο­φή της περιο­χής του Γκουαντάναμο.
  6. Δια­κο­πή των ραδιο­τη­λε­ο­πτι­κών παρεμ­βο­λών των ΗΠΑ.
  7. Δια­κο­πή της χρη­μα­το­δό­τη­σης των αντε­πα­να­στα­τι­κών αντι­κου­βα­νι­κών οργα­νώ­σε­ων εντός και εκτός Κούβας
  8. Απο­ζη­μί­ω­ση της Κού­βας για τις ζημί­ες του μακρο­χρό­νιου αποκλεισμού.
  9. Ξεπά­γω­μα και επι­στρο­φή των λογα­ρια­σμών του Κου­βα­νι­κού κράτους.

koyba22

Από τα παρα­πά­νω μόνο το 1 και το 3 έχουν μέχρι τώρα υλο­ποι­η­θεί, και σε κάθε περί­πτω­ση θα μπο­ρού­σαν να απο­κα­τα­στα­θούν διπλω­μα­τι­κές σχέ­σεις και πριν από αυτό.

Κοι­νή βάση τόσο των ευσε­βών πόθων των εχθρών, όσο και της ανη­συ­χί­ας των φίλων, είναι η βεβαιό­τη­τα ότι το δολά­ριο (το οποίο κυκλο­φο­ρεί ελεύ­θε­ρα στην Κού­βα από το 90, τα τελευ­ταία χρό­νια ως CUC) θα επι­βλη­θεί τελι­κά στις ιδέ­ες, έστω κι αν αυτές είναι επα­να­στα­τι­κές. Πρό­κει­ται για μεγά­λη συζή­τη­ση, που δεν είναι του παρό­ντος γραπτού.

Ας μεί­νου­με στην εικό­να, που πράγ­μα­τι είναι χίλιες λέξεις. Κάποιοι φίλοι μελαγ­χό­λη­σαν βλέ­πο­ντας την εικό­να της χει­ρα­ψί­ας του Ραούλ με τον Ομπά­μα. Τα μίντια “πού­λη­σαν” την εικό­να σαν αισθη­τι­κή απο­κα­θή­λω­ση της ασυμ­βί­βα­στης Κούβας.

Το κλί­μα βέβαια τόσο στη Σύνο­δο του Πανα­μά, όσο και σε όλη τη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή ήταν εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κό. Η Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή εισέ­πρα­ξε αυτή την εικό­να σαν άλλη μία νίκη, αντί­στοι­χη της απε­λευ­θέ­ρω­σης των Πέντε, τόσο στους δρό­μους όσο και σε κρα­τι­κό επί­πε­δο στην ίδια τη Σύνο­δο (32–2).

koyba25Υπάρ­χει όμως και άλλη εικό­να, αυτή της πολυ­πλη­θούς κου­βα­νι­κής αντι­προ­σω­πεί­ας, που μαζί με τους υπό­λοι­πους λατί­νους που συμ­με­τεί­χαν στα παράλ­λη­λα κινη­μα­τι­κά φόρουμ της Συνό­δου, δια­δη­λώ­νουν ενά­ντια στο δολο­φό­νο του Τσε και τους βομ­βι­στές του Μαιά­μι και περι­φρου­ρούν το μνη­μείο του Χοσέ Μαρ­τί έξω από την κου­βα­νι­κή πρε­σβεία, που επι­χεί­ρη­σαν να το βεβηλώσουν.

Οι χίλιες λέξεις αυτής της δεύ­τε­ρης εικό­νας εκεί, είναι απλά η καθη­με­ρι­νό­τη­τα. Εμείς όμως, στην άλλη πλευ­ρά του Ατλα­ντι­κού, βλέ­που­με την εικό­να των μαχη­τών ενός κόμ­μα­τος εξου­σί­ας, ηλι­κί­ας πενή­ντα ετών και κάτι, και δεν μπο­ρού­με να απο­φύ­γου­με κάποιες συγκρίσεις …

Στα πρό­σω­πα των κου­βα­νών δια­δη­λω­τών στον Πανα­μά, βλέ­που­με να ζει ο Νέος Άνθρω­πος που περιέ­γρα­ψε ο Τσε. Βλέ­που­με την Κού­βα να βαδί­ζει προς τον κομ­μου­νι­σμό, τον κόσμο όλο να βαδί­ζει κατά κει, μέσα από τη φωτιά και το τσε­κού­ρι της επο­χής της μετάβασης.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο