Γράφει η Άννεκε Ιωαννάτου //
Μια οργανωμένη υπονόμευση
Ο αντίπαλος είχε δουλέψει πολύ για την πρώτη και μοναδική ήττα της Μπολιβαριανής Διαδικασίας του Ούγκο Τσάβες του Δεκέμβρη του 2007. Ο Φιδέλ Κάστρο κατάγγειλε τότε σχέδιο δολοφονίας του προέδρου Τσάβες (πολλοί πιστεύουν αρκετά τεκμηριωμένα, ότι αυτό τελικά έγινε προκαλώντας του τον καρκίνο η CIA, από τον οποίο πέθανε το Μάρτη του 2013, όπως το ΚΚ Βενεζουέλας σε επίσημο δημοσίευμά του στην εφημερίδα του Κόμματος, την «Τριμπούνα Ποπουλάρ» στις 6–4‑2013). Η ίδια εφημερίδα έγραφε για την αναμέτρηση με αφορμή την αναθεώρηση του Συντάγματος το Δεκέμβρη του 2007: «Στις 7–9 του Οκτώβρη υψηλόβαθμοι Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν στην Πράγα με τμήματα της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας προκειμένου να παροτρυνθούν να προκαλέσουν κοινωνικές εξεγέρσεις, δολιοφθορές στην οικονομία και τις υποδομές, καταστροφή στις αλυσίδες ειδών διατροφής και να σχεδιάσουν στρατιωτικό πραξικόπημα» στο πλαίσιο του σχεδίου «επιχείρηση εκκαθάρισης». Άρθρο του Στράτφορ (Strategic Forecasting, μια αμερικάνικη υπηρεσία παγκόσμιων πληροφοριών για θέματα επιχειρήσεων, ασφάλειας, οικονομίας κλπ) ανάφερε ότι «το 2005 το CANVAS έστρεψε την προσοχή του στη Βενεζουέλα και την 5η Οκτωβρίου, στην έβδομη επέτειο από την πτώση του Μιλόσεβιτς, πέντε Βενεζουελάνοι ηγέτες φοιτητικών οργανώσεων αφίχθηκαν στο Βελιγράδι για εκπαίδευση» (CANVAS: Center for Applied Non Violent Actions and Strategies =Κέντρο Εφαρμοσμένων μη Βίαιων Ενεργειών και Στρατηγικών. Σχήμα διάδοχο της σερβικής Οτπορ με έδρα το Βελιγράδι. Σημαντικότεροι χρηματοδότες το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και η USAID και ειδικότητά τους οι «πολύχρωμες επαναστάσεις» σε Ουκρανία, Γεωργία, Κιργιζία, Ζιμπάμπουε κ.α.).
Το σχέδιο πραξικοπήματος ονομαζόταν «Σχέδιο Τανάλια» και το αποκαλύπτει ένα διπλωματικό έγγραφο από στέλεχος της CIA, που δούλευε στην αμερικανική πρεσβεία στο Καράκας, προς τον τότε επικεφαλής της CIA με τίτλο «Πρόοδος του τελικού σταδίου της Επιχείρησης Τανάλια», έγγραφο που το αποκάλυψε η δικηγόρος-δημοσιογράφος Εύα Γκόλινγκερ. Δείχνει τα σενάρια που είχε εκπονήσει η CIA για το δημοψήφισμα του Δεκέμβρη του 2007 στη Βενεζουέλα, διότι οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ένα προβάδισμα του «ναι», το οποίο ήθελαν να το μετατρέψουν σε «όχι», όπως και έγινε.
Η CIA δεν είναι καθόλου η μόνη οργάνωση, είναι πολλές που επεμβαίνουν σε χώρες με αντιιμπεριαλιστική πορεία. «Το Εθνικό Ταμείο για τη Δημοκρατία» (NED, National Endowment for Democracy) είναι από τους πρωταγωνιστές παγκοσμίως στην «αόρατη αποσταθεροποίηση», που ιδρύθηκε από το Κοκρέσο των ΗΠΑ επί Ρήγκαν. Από τη διεύθυνσή του πέρασαν, ανάμεσα σ’ άλλους οι Χένρι Κίσινγκερ, Μαντλέν Ολμπραϊτ, Μπρεζίνσκι, Πολ Ουόλφοβιτς, ο γερουσιαστής Τζον Μακέιν και …ο Φράνσις Φουκουγιάμα (θυμηθείτε το «Τέλος της Ιστορίας» του).
Πορεία συνειδητοποίησης
Μετά από το πραξικόπημα με απαγωγή του Τσάβες τον Απρίλη του 2002, ο Τσάβες έδειχνε να έχει μάθει κάτι. Από τότε άφησε τη θεωρία των δύο καπιταλισμών στην άκρη, του καλού και του κακού δηλαδή , από τους οποίους διαλέγεις τον καλό και πολεμάς μόνο τον άγριο καπιταλισμό δηλώνοντας, ότι δεν μπορείς να καταπολεμήσεις τη φτώχεια μέσα στον καπιταλισμό. Άρα πρέπει να παλέψεις γενικά ενάντια στον καπιταλισμό. Έπειτα ήρθε το επόμενο βήμα: μετά το οικονομικό σαμποτάζ των εργοδοτών του Δεκέμβρη του 2003 μέχρι το Γενάρη του 2004, πριν από το δημοψήφισμα του Αυγούστου, που οργάνωσε η αντιπολίτευση για να τον βγάλουν από την προεδρία και στο φόντο των μόνιμων απειλών των ΗΠΑ, ότι δεν θα τον ανέχονταν, ο Τσάβες αναγνώρισε τον κίνδυνο του ιμπεριαλισμού και είναι εύλογο το ερώτημα πόσο μεγάλη άραγε να ήταν η συμβολή του Φιδέλ Κάστρο στο ιδεολογικό του ξύπνημα με τις πολλές επισκέψεις στην Κούβα και τις πολλές συζητήσεις του με τον Κουβανό επαναστάτη ηγέτη. Έπειτα ήρθε το επόμενο βήμα: μετά τον καπιταλισμό τι; Μα, δεν μπορεί παρά να είναι ο σοσιαλισμός. Και είδαμε την ιδέα αυτή του σοσιαλισμού του 21ου αιώνα κλπ. , για την οποία ένα διάστημα γινόταν τόσος λόγος, βεβαίως σε όχι πάντα ανοιχτά ομολογούμενη αντιπαράθεση με τον υποτιθέμενο «αποτυχημένο» σοσιαλισμό του 20ού αιώνα. Υπήρξε μια εξέλιξη στο σκεπτικό του Τσάβες, σίγουρα, αλλά παρέμεινε ανολοκλήρωτη. Σ’ αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε το γεγονός, ότι μετά την εθνικοποίηση της πετρελαιοπαραγωγής στις αρχές της δεκαετίας του ’70, στα μέσα του 1980 και μέρος της δεκαετίας του ’90, είχε εφαρμοστεί ένα πακέτο μέτρων. Υπήρξε μια πορεία προς το νεοφιλελευθερισμό με ιδιωτικοποιήσεις. Μέσα σ’ αυτό το νεοφιλελεύθερο πακέτο εντασσόταν και η πετρελαιοπαραγωγή. Εξαφανίστηκαν τότε πολλοί παραγωγικοί κλάδοι από τη Βενεζουέλα, όπως η κλωστοϋφαντουργία και η Βενεζουέλα έγινε μια χώρα με κυρίως εισαγωγές. Τις δεκαετίες ’80-’90 ιδιωτικοποιήθηκαν η μεταλλουργία, η τηλεφωνία, το ηλεκτρικό ρεύμα, το αλουμίνιο και υπήρξε διάλυση κοινωνικών υποδομών (παιδεία, υγεία κλπ.). Από τη στιγμή που ανέλαβε ο Τσάβες, αυτή η πορεία αρχίζει να αντιστρέφεται. Εχουμε επανεθνικοποίηση της τηλεφωνίας, του ηλεκτρικού ρεύματος, της σιδηρουργίας και του αλουμινίου. Ακόμα και τράπεζες εθνικοποιήθηκαν. Παρέλυσε η ιδιωτικοποίηση και αυτό επέφερε ένα γερό χτύπημα σε τομείς, όπου κυριαρχούσε η αστική τάξη. Πρόκειται για αυτούς που οδήγησαν τα πράγματα στο πραξικόπημα εναντίον του Τσάβες τον Απρίλη του 2002, οπότε ξεκίνησε η αποσταθεροποίηση που στηρίχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από τις ΗΠΑ και το κεφάλαιο, γενικά από τον ιμπεριαλισμό και ειδικότερα από το βορειοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Με τον Τσάβες λοιπόν περιορίστηκε το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα και όντως αποσπάστηκε ένα μέρος από το κεφάλαιο για την εξυπηρέτηση λαϊκών αναγκών. Ήταν μια διακοπή μιας νεοφιλελεύθερης πορείας, που επέτρεψε μέρος του βενεζουελάνικου λαού να βελτιώσει τη θέση του και να βαθύνει το επίπεδο συνειδητοποίησής του, αλλά αν δεν ολοκληρωθεί μια επανάσταση, έρχεται ολοσχερώς η αντεπανάσταση. Μιας τέτοιας εξέλιξης είμαστε μάρτυρες τώρα στη Βενεζουέλα, όπου γίνεται μια δύσκολη μάχη για να διατηρηθεί η μπολιβαριανή διαδικασία ή ό, τι έμεινε απ’ αυτή ή όπως λένε μερικοί, για να συνεχιστεί ο τσαβισμός έστω χωρίς Τσάβες. Ο Μαδούρο, που βγήκε με ισχνότατη πλειοψηφία τον Απρίλη του 2013 (50,7% έναντι του αντιπάλου Καπρίλες με 49,1%) δίνει τη μάχη του ενάντια στην αντίδραση, που ξανά με αιχμή του δόρατος «φοιτητικές οργανώσεις»- με μια έξαρση την άνοιξη του 2014 και ακολούθησαν μήνες μαχών στους δρόμους — προσπαθεί από τότε να υπονομεύσει ό, τι καλό είχε γίνει επί Τσάβες. Που όλο και πιο άγρια αποσταθεροποιεί και σκαρώνει πραξικοπήματα. Αν θα αντέξουν οι προοδευτικές δυνάμεις, θα το δείξει ο χρόνος. Το πρόβλημα είναι, ότι ο λαός ταλαιπωρείται όλο και περισσότερο – τα σαμποτάζ σε υπηρεσίες είναι συχνές- και αυτό θα το χρεώσει στην κυβέρνηση. Πρόσφατα έχει προστεθεί και η πτώση της τιμής του πετρελαίου που πλήττει σοβαρά τη χώρα. Μετρούσε και η προσωπικότητα του Τσάβες, γιατί – είτε καλώς είτε κακώς – οι λαοί δένονται με συγκεκριμένους ηγέτες.
Οι σημερινές εξελίξεις
Σύμφωνα με το ΚΚ Βενεζουέλας το φασιστικό σχέδιο αποσταθεροποίησης και σαμποτάζ έφτασε σε μια φάση αυξημένης επιθετικότητας το 2014. Γίνονταν δολοφονίες αξιωματούχων, που στηρίζουν την κυβέρνηση, αλλά και της αντιπολίτευσης. Δολοφονούνταν από ελεύθερους σκοπευτές και φίλοι και εχθροί του μπολιβαριανισμού για να προκληθεί μια ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα στους Βενεζουελάνους (σχέδιο εμφυλίου πολέμου) σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΚΚ της χώρας. Η συνωμοσία έκλεινε δρόμους, την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, παιδείας, έκανε βανδαλισμούς κλπ. Το ΚΚΒ – που κατά τα’ άλλα κρατάει μια στάση κριτικής στήριξης της κυβέρνησης — καλούσε και καλεί πάντα σε ενότητα όλες τις αντιφασιστικές δυνάμεις και στηρίζει κάθε δυναμική δράση της κυβέρνησης ενάντια σ’ αυτό τον εχθρό.
Και τώρα κάτι για το ρόλο των φοιτητών των λεγόμενων αυτόνομων πανεπιστημίων. Γνωρίζουμε, ότι επί Τσάβες δημιουργήθηκαν μια σειρά από πανεπιστήμια, όπου είχαν πρόσβαση τα λαϊκά στρώματα προκαλώντας, βέβαια, την οργή των προνομιούχων.
Τα λεγόμενα αυτόνομα πανεπιστήμια ήταν τα τελευταία 15 χρόνια φρούριο συνωμοσιών και σήμερα οι αρχές τους προστατεύουν τους μισθοφόρους της αντίδρασης. Ο Νόμος των Πανεπιστημίων, που χρονολογείται από την πρώτη κυβέρνηση Καλδέρα (1969–74) ετοίμασε το έδαφος για να κάνει τους φοιτητές δεξιότερους ώστε να τελειώσει η επίδραση των επαναστατικών δυνάμεων στα πανεπιστήμια και να γίνουν τα πανεπιστήμια εργαστήριο στην υπηρεσία των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων. Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70 υπήρξε ένα ισχυρό φοιτητικό κίνημα, η λεγόμενη γενιά της Πανεπιστημιακής Ανανέωσης, το οποίο η κυβέρνησε έπνιξε στο αίμα. Από τότε καλλιεργήθηκε η ψευδαίσθηση, ότι οι φοιτητές ανήκουν στη «μεσαία τάξη» μακριά από την εργατική. Σύμφωνα με το ΚΚ Βενεζουέλας δεν μπορεί να υπάρξει επανάσταση χωρίς εργατικό έλεγχο. Όμως, η εργατική τάξη της Βενεζουέλας αριθμητικά δεν είναι μεγάλη λόγω «του παραδοσιακού μοντέλου παραγωγής και εξαγωγής του βασικού προϊόντος της, αποτέλεσμα της εξάρτησης και του ρόλου της χώρας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας υπό ιμπεριαλιστική κατεύθυνση, ως παραγωγός και εξαγωγέας σχεδόν αποκλειστικά πρώτων υλών και ειδικά αργού πετρελαίου» (Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τεύχος 3, σελ. 144). Υπάρχει λοιπόν μια αριθμητική ανεπάρκεια της εργατικής τάξης για να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο πέρα από το γεγονός ότι ιδεολογικά έχει επηρεαστεί πολύ από τον μπολιβαριανισμό. Όπως είπαμε, τον Απρίλη του 2013 ο διάδοχος του Τσάβες, Νικολάς Μαδούρο κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με μόλις 50,7% έναντι τα 49,1% του αντιπάλου. Στις δημοτικές εκλογές του Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, αντιθέτως, οι δυνάμεις του Πατριωτικού Πόλου, στις οποίες ανήκει και το ΚΚ Βενεζουέλας, κέρδισαν τις 242 από τις 337 δημαρχίες, δηλαδή τα 71,64%, καθώς και την πλειοψηφία στα κοινοτικά συμβούλια. Σε εθνικό επίπεδο αυτό αντιστοιχεί σε 48, 69% με τον αντίπαλο στα 39,34%. Η επίθεση για να βγάλουν από τη μέση το τσαβισμό συνεχίζεται και εντείνεται. Ο μιντιακός πόλεμος (la guerra mediática), παγκοσμίως οργανωμένος, αγριεύει σκορπώντας ψευδείς πληροφορίες για τη Βενεζουέλα και μαυρίζοντας την κυβέρνηση και τον πρόεδρο της χώρας. Καθώς φαίνεται, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας θίγει αρκετά τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, των ΗΠΑ κλπ για να αξίζει μια τέτοια επίθεση, μια τέτοια υπονόμευση. Σημαίνει τουλάχιστον, ότι οι Μπολιβαριανοί ηγέτες πάτησαν πόδι στα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού. Μένει να δούμε πότε και σε ποιό βαθμό θα ξεπεραστεί η ψευδαίσθηση, ότι η επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της χώρας μπορεί να επιτευχθεί μέσω εκλογών και δημοψηφισμάτων, με δημοκρατικά μέσα, μια ψευδαίσθηση που κυριαρχούσε έντονα μετά το 1998 και είχε επηρεάσει ακόμα και κομμουνιστές. Τώρα, που ο αντίπαλος περισσότερο από ποτέ στρέφεται σε βίαιες μεθόδους, πρέπει να γίνει σαφές ότι το πρόβλημα δεν λύνεται με ειρηνικά μέσα.
Το πρώτο μέρος εδώ