Γερμανία 1951: Αλληλεγγύη σε ναζιστές δολοφόνους

Πριν από 70 χρό­νια χιλιά­δες άνθρω­ποι συγκε­ντρώ­θη­καν στην πόλη Λάντσ­μπεργκ της Βαυα­ρί­ας για να δια­δη­λώ­σουν κατά της θανα­τι­κής ποι­νής σε ναζι­στές, εγκλη­μα­τί­ες πολέ­μου. Τι τους οδή­γη­σε σε αυτό;

Κυρια­κή 7 Ιανουα­ρί­ου 1951 και 4.000 άνθρω­ποι έχουν συγκε­ντρω­θεί στην ιστο­ρι­κή πλα­τεία της πόλης Λάντσ­μπεργκ. Έχει έρθει σχε­δόν ο ένας στους τρεις κατοί­κους της πόλης που βρί­σκε­ται περί­που 60 χιλιό­με­τρα δυτι­κά του Μονά­χου. Έξι χρό­νια έχουν περά­σει από τότε που τελεί­ω­σε ο πόλε­μος και η Γερ­μα­νία ζει το λεγό­με­νο «οικο­νο­μι­κό θαύμα».

Οι δια­δη­λω­τές έχουν χρι­στια­νι­κό σκο­πό: απαι­τούν από τους Αμε­ρι­κα­νούς να ανα­στεί­λουν τη θανα­τι­κή ποι­νή για 28 άντρες που συνε­λή­φθη­σαν στην πόλη τους και κατα­δι­κά­στη­καν από αμε­ρι­κα­νι­κό στρα­τιω­τι­κό δικαστήριο.

Ο Μάν­φρεντ Ντάι­λερ είναι επι­κε­φα­λής του Ευρω­παϊ­κού Μνη­μεί­ου για το Ολο­καύ­τω­μα στο Λάντσ­μπεργκ και λέει σχε­τι­κά: «Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ήταν όλοι εκεί εκεί­νη την ημέ­ρα. Ο δήμαρ­χος της πόλης ήταν εκεί, δημο­τι­κοί σύμ­βου­λοι και εκπρό­σω­ποι του τοπι­κού κοινοβουλίου».

Η αλλη­λεγ­γύη των πολι­τών δεν ήταν όμως για οποιουσ­δή­πο­τε κρα­τού­με­νους. Ήταν για ανθρώ­πους που διέ­πρα­ξαν μερι­κά από τα χει­ρό­τε­ρα εγκλή­μα­τα στην ανθρώ­πι­νη ιστο­ρία. Για παρά­δειγ­μα για τον Όσβαλντ Πολ, επι­κε­φα­λής του Κεντρι­κού Γρα­φεί­ου Οικο­νο­μι­κής Διοί­κη­σης των SS, ο οποί­ος έπαι­ξε καθο­ρι­στι­κό ρόλο στο Ολο­καύ­τω­μα κατά τη διάρ­κεια του Εθνι­κο­σο­σια­λι­σμού ή για τον Ότο Όλε­ντορφ, ο οποί­ος ως διοι­κη­τής μιας ειδι­κής ομά­δας των SS ήταν υπεύ­θυ­νος για τη δολο­φο­νία περισ­σό­τε­ρων από 90.000 πολι­τών. Τον Σεπτέμ­βριο του 1941, το διοι­κη­τή­ριο του ‘Ολε­ντορφ δια­μή­νυε από τη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση στον αρχη­γό των SS Χάιν­ριχ Χίμ­λερ και στο Κεντρι­κό Γρα­φείο Ασφά­λειας του Ράιχ: «Οι περιο­χές δρα­στη­ριό­τη­τας της διοί­κη­σής μας απαλ­λά­χθη­καν από Εβραί­ους. Από τις 19 Αυγού­στου έως τις 25 Σεπτεμ­βρί­ου εκτε­λέ­στη­καν 8.890 Εβραί­οι και κομ­μου­νι­στές. Σύνο­λο 17.315. Προς το παρόν, το εβραϊ­κό ζήτη­μα στο Νικο­λάιεφ και το Χέρ­σον επιλύθηκε».

Η ιστορία του Λάντσμπεργκ

Ο κατα­δι­κα­σθείς Ότο Όλεντορφ

Οι Πολ και Όλε­ντορφ συνε­λή­φθη­σαν μετά το τέλος του Δευ­τέ­ρου Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου και όπως εκα­το­ντά­δες άλλοι κρα­τού­με­νοι μετα­φέρ­θη­καν στις φυλα­κές του Λάντσ­μπεργκ στο Μόνα­χο, στην απο­κα­λού­με­νη «Φυλα­κή Νο 1 των ΗΠΑ για εγκλή­μα­τα πολέμου».

Το Λάντσ­μπεργκ έχει μια πολυ­τά­ρα­χη ιστο­ρία στις αρχές του 20ου αιώ­να. Το 1924 ο Αδόλ­φος Χίτλερ φυλα­κί­στη­κε εκεί και έγρα­ψε το αντι­ση­μι­τι­κό του βιβλίο «Ο αγών μου». Κατά τη ναζι­στι­κή επο­χή και τον Δεύ­τε­ρο Παγκό­σμιο Πόλε­μο, χτί­στη­κε εκεί ένα στρα­τό­πε­δο συγκέ­ντρω­σης. 23.000 άνθρω­ποι μετα­φέρ­θη­καν εκεί για να εξυ­πη­ρε­τή­σουν τη γερ­μα­νι­κή βιο­μη­χα­νία όπλων. Οι περισ­σό­τε­ροι ήταν Εβραί­οι από την Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη και ίσχυε η απο­τρό­παια αρχή του ναζι­στι­κού κρά­τους: «Εξό­ντω­ση μέσω εργασίας».

Μετά τον πόλε­μο, πολ­λές από τις χιλιά­δες των απά­τρι­δων Εβραί­ων συνέ­χι­σαν να ζουν στην πόλη, σε ένα λεγό­με­νο στρα­τό­πε­δο για “εκτο­πι­σμέ­να άτο­μα” (DP) περι­μέ­νο­ντας την ανα­χώ­ρη­σή τους για τις ΗΠΑ ή το Ισρα­ήλ, το οποίο ιδρύ­θη­κε το 1948.

Τι οδήγησε στην αλληλεγγύη με τους εγκληματίες πολέμου;

Αλλά τι οδή­γη­σε τους χιλιά­δες πολί­τες — εκτός από τον ακό­μη δια­δε­δο­μέ­νο αντι­ση­μι­τι­σμό των Γερ­μα­νών — στην αλλη­λεγ­γύη τους με τους κατά συρ­ροή δολοφόνους;

Για τον Μάν­φρεντ Ντάι­λερ είναι η άμυ­να απέ­να­ντι στην ενο­χή, η οποία ήταν ευρέ­ως δια­δε­δο­μέ­νη στη Γερ­μα­νία τα μετα­πο­λε­μι­κά χρό­νια. «Στο μυα­λό πολ­λών ανθρώ­πων εκεί­νη την επο­χή, οι Αμε­ρι­κα­νοί ήταν ακό­μα κατα­κτη­τές, ακό­μα κι αν η Ομο­σπον­δια­κή Δημο­κρα­τία της Γερ­μα­νί­ας είχε ήδη ιδρυ­θεί. Και ένας Γερ­μα­νός εγκλη­μα­τί­ας πολέ­μου στο μυα­λό τους άξι­ζε ακό­μη περισ­σό­τε­ρο από έναν Αμε­ρι­κα­νό κατα­κτη­τή» τονίζει.

Χιλιά­δες άνθρω­ποι δηλώ­νουν την αλλη­λεγ­γύη τους σε εγκλη­μα­τί­ες πολέμου

Η δια­μαρ­τυ­ρία πριν από 70 χρό­νια έφε­ρε πάντως απο­τε­λέ­σμα­τα. Από τις 28 θανα­τι­κές ποι­νές, μόνο οι επτά εκτε­λέ­στη­καν τον Ιού­νιο του 1951 — συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων εκεί­νων κατά των Πολ και Όλε­ντορφ. Θα πρέ­πει να ήταν οι τελευ­ταί­ες θανα­τι­κές ποι­νές στην Ομο­σπον­δια­κή Δημο­κρα­τία της Γερ­μα­νί­ας που εκτε­λέ­στη­καν. Με τον Ψυχρό Πόλε­μο μια νέα επο­χή είχε αρχί­σει για τις ΗΠΑ. Ο εχθρός ονο­μά­στη­κε τώρα Σοβιε­τι­κή Ένω­ση. Οι Γερ­μα­νοί ήταν πλέ­ον σύμ­μα­χοι. Και η αλλα­γή φυσι­κά επέ­τρε­ψε σε πολ­λούς Γερ­μα­νούς, κατά συρ­ροή δολο­φό­νους, να επι­στρέ­ψουν σε εξέ­χου­σες θέσεις στην πολι­τι­κή και την οικο­νο­μία της νεο­σύ­στα­της μετα­πο­λε­μι­κής δημο­κρα­τί­ας τα επό­με­να χρόνια.

Πηγή: Deutsche Welle