Στις 5 Νοέμβρη ολοκληρώνεται το 16ο Συνέδριο του ΚΚ Βενεζουέλας (ΚΚΒ). Νωρίτερα, στις 1–2 Νοέμβρη, προηγήθηκε το 3ο Διεθνές Ιδεολογικό Σεμινάριο, που διοργάνωσε το ΚΚΒ και το οποίο ήταν αφιερωμένο στα 100 χρόνια από την ίδρυση της ΕΣΣΔ.
Στη Βενεζουέλα για τα παραπάνω βρέθηκαν αντιπροσωπείες από τα εξής κόμματα: ΚΚ Βενεζουέλας, ΚΚ Βρετανίας, ΚΚ Λαών Ισπανίας, ΚΚ Κολομβίας, ΚΚ Μεξικού, ΚΚ Νορβηγίας, Παλαιστινιακό ΚΚ, Κόμμα Λαού του Παναμά, Πορτογαλικό ΚΚ, JVP Σρι Λάνκα, ΚΚ Σουαζιλάνδης, ενώ μέσω τηλεδιάσκεψης τοποθετήθηκαν στο Διεθνές Σεμινάριο το ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας, το ΚΚ Καταλονίας και ο Πόλος για την Κομμουνιστική Αναγέννηση (Γαλλία).
Εκ μέρους του ΚΚΕ στις εργασίες του Διεθνούς Ιδεολογικού Σεμιναρίου και του Συνεδρίου έλαβε μέρος αντιπροσωπεία αποτελούμενη από τους Ελισαίο Βαγενά, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνο του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ, και Αρη Ευαγγελίδη, μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ.
Η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα της Βενεζουέλας εδώ και χρόνια υφίστανται τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης, των ιμπεριαλιστικών κυρώσεων και περιορισμών που επέβαλαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στη Βενεζουέλα, καθώς και της αντιλαϊκής διαχείρισης των κυβερνήσεων του σοσιαλδημοκρατικού «Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας» (PSUV). Πολιτική που σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική λανσάρεται με τον λεγόμενο «προοδευτισμό», στο πλαίσιο μιας μεθοδικής προσπάθειας εξωραϊσμού της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και χειραγώγησης των λαών.
Η καπιταλιστική κρίση χτύπησε την πόρτα της οικονομίας της Βενεζουέλας το 2014, κάνοντας εμφανή τα όρια της επεκτατικής σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης που υιοθετούσε η κυβέρνηση βασιζόμενη στα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου (η Βενεζουέλα διαθέτει από τα μεγαλύτερα αποθέματα παγκοσμίως). Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 2019 η Βενεζουέλα είχε απολέσει σχεδόν το 70% του ΑΕΠ της σε σύγκριση με το 2013.
Σε αυτό το πλαίσιο, διάφορες αντιδραστικές αστικές δυνάμεις και τμήματα του κεφαλαίου, σε συνεργασία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ξεκίνησαν να απεργάζονται σχέδια ανατροπής της κυβέρνησης του PSUV, φτάνοντας μέχρι το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2019 με επικεφαλής τον αχυράνθρωπο των ΗΠΑ, Χουάν Γκουαϊδό. Η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ άρχισε ήδη από το 2017 να επιβάλλει εμπορικές κυρώσεις και περιορισμούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Βενεζουέλας, που κλιμακώθηκαν μετά το 2019 και το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Σήμερα, η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται να αναζητεί διόδους συνεννόησης με την κυβέρνηση του PSUV, στο πλαίσιο της αναζήτησης εναλλακτικών πηγών Ενέργειας, με δεδομένα τα προβλήματα που προκαλεί στην παγκόσμια αγορά ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία. Αντίστοιχα, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας βρίσκεται σε ένα συνεχές αλισβερίσι με τη μερίδα των αστικών πολιτικών δυνάμεων που διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, κάτι που έχει οδηγήσει σε χαλάρωση ορισμένων εκ των κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ.
Το μεγάλο θύμα όλων των παραπάνω είναι ο λαός της Βενεζουέλας. Η αγοραστική δύναμη του λαού κυριολεκτικά διαλύθηκε από τον τεράστιο πληθωρισμό, τις υποτιμήσεις του νομίσματος και τα κυβερνητικά μέτρα. Σήμερα ο κατώτατος μισθός στη Βενεζουέλα αντιστοιχεί σε 15 δολάρια. Η τεράστια υποτίμηση των εισοδημάτων των εργατικών — λαϊκών στρωμάτων φανερώνεται από το εξής στοιχείο: Το 2012 το κόστος του «καλαθιού» των βασικών αγαθών ανά άτομο υπολογιζόταν σε 1.812 μπολίβαρ (νόμισμα Βενεζουέλας) και ο κατώτατος μισθός ήταν 2.770 μπολίβαρ, ενώ το 2022 το ίδιο κόστος διαμορφώνεται στα 2.470 μπολίβαρ και ο κατώτατος μισθός είναι 175 μπολίβαρ!
Η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο από το 2018 κλιμάκωσε την επίθεση για το ξήλωμα κατακτήσεων που είχε πετύχει ο λαός με τους αγώνες του, ενισχύοντας τα μέτρα χτυπήματος των εργατικών — λαϊκών δικαιωμάτων, με βασικούς άξονες: Το τσάκισμα των μισθών, την κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, τις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων εταιρειών και υπηρεσιών και τις επιδοτήσεις προς το κεφάλαιο, για να στηρίξει την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας.
Οι αγώνες του ΚΚ Βενεζουέλας
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των σύνθετων εξελίξεων και δυσκολιών, το ΚΚ Βενεζουέλας δίνει σκληρές μάχες σε πολλά μέτωπα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του εργαζόμενου λαού, ενάντια στη συρρίκνωση της τιμής της εργατικής δύναμης, στην εμπορευματοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών, στις ιδιωτικοποιήσεις, στις άλλες αντιλαϊκές κυβερνητικές επιλογές. Ταυτόχρονα, καταδικάζει και εναντιώνεται στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Βενεζουέλα και τις ντόπιες δυνάμεις που τη στηρίζουν.
Εχει ιδιαίτερη σημασία ο αγώνας του ΚΚ Βενεζουέλας για την υπεράσπιση της ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής του αυτοτέλειας, ενάντια στις δυνάμεις που θέλουν να το μετατρέψουν σε ουρά της σοσιαλδημοκρατίας και υποστηρικτή της αντιλαϊκής διαχείρισης του καπιταλισμού στη Βενεζουέλα. Το ΚΚ Βενεζουέλας στις εκλογές του 2020 κατέβηκε με τους δικούς του συνδυασμούς και παρά τις επιθέσεις που δέχτηκε κατάφερε να συγκεντρώσει το 2,77% (144 χιλιάδες ψήφους) και να εκλέξει βουλευτή τον Γενικό Γραμματέα της ΚΕ, Οσκαρ Φιγκέρα. Σήμερα αντιμετωπίζει μαχητικά την αντικομμουνιστική καμπάνια συκοφάντησης στην οποία επιδίδονται οι κυβερνητικές σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις, όπως τις άθλιες κατηγορίες περί χρηματοδότησης από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, τον αποκλεισμό του από όλα τα ΜΜΕ, την παράνομη στέρηση του δικαιώματος του λόγου στο κοινοβούλιο στον βουλευτή και ΓΓ της ΚΕ, Οσκαρ Φιγκέρα, την παρεμπόδιση υποψηφίων του να συμμετέχουν στις πρόσφατες εκλογικές διαδικασίες κ.ά.
Η απόφαση της ΚΕ του ΚΚ Βενεζουέλας, το 2019, να «αναστυλώσει» και να ενισχύσει την Ενωτική Συνομοσπονδία Εργαζομένων Βενεζουέλας (CUTV) έδωσε ελπιδοφόρα ώθηση στην ανάπτυξη των εργατικών αγώνων στο έδαφος των μεγάλων προβλημάτων και ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα της κυβέρνησης. Ιδιαίτερα τους προηγούμενους μήνες έγιναν σημαντικές εργατικές κινητοποιήσεις σε κλάδους όπως Υγεία, εκπαιδευτικοί, μεταλλεργάτες κ.α.
Μπροστά στην ανάταση των αγώνων του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, η κυβέρνηση του PSUV απάντησε με διώξεις και φυλακίσεις συνδικαλιστών. Πολλές δεκάδες συνδικαλιστές σήμερα εκτίουν ποινές έως και 5 χρόνων για τη δράση τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα τα τελευταία χρόνια συνεχίζονται οι δολοφονίες μελών και στελεχών του ΚΚ Βενεζουέλας (δύο δολοφονίες το 2021), με χαρακτηριστικότερη τη δολοφονία του αγροτοσυνδικαλιστή και μέλους της ΚΕ του ΚΚ Βενεζουέλας, Λουίς Φαχάρντο, το 2018. Για κανένα από αυτά τα εγκλήματα δεν έχει «αποδοθεί δικαιοσύνη».
Το ΚΚ Βενεζουέλας για τη διεθνή κατάσταση
Το ΚΚ Βενεζουέλας και η ΚΝ Βενεζουέλας υπέγραψαν την Κοινή Ανακοίνωση των Κομμουνιστικών Κομμάτων ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, που εκδόθηκε με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, του ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας, του ΚΚ Μεξικού και του ΚΚ Τουρκίας και έχει υπογραφεί από 43 Κομμουνιστικά Κόμματα και 30 Κομμουνιστικές Νεολαίες.
Στη χώρα του το ΚΚ Βενεζουέλας ασκεί κριτική στις δυνάμεις του λεγόμενου προοδευτισμού, που αποκρύπτουν το οικονομικό περιεχόμενο των πολιτικοστρατιωτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ των καπιταλιστικών χωρών, αντιπαραθέσεις τις οποίες παρουσιάζουν ως μια αφηρημένη σύγκρουση μεταξύ δύο ανταγωνιστικών μπλοκ: Από τη μια του «ιμπεριαλιστικού ηγεμονισμού» των ΗΠΑ και της ΕΕ και από την άλλη του «πολυπολικού» και «πολυκεντρικού κόσμου», που εκπροσωπούν Ρωσία και Κίνα.
Το ΚΚΒ αναδεικνύει ότι η όξυνση της αντιπαράθεσης μεταξύ των καπιταλιστικών δυνάμεων διεξάγεται για τον έλεγχο των αγορών και τονίζει πως η παγκόσμια εργατική τάξη δεν πρέπει να εγκαταλείψει τα δικά της συμφέροντα στη διεθνή ταξική πάλη, δεν πρέπει να πάρει θέση υπέρ της μίας ή της άλλης από τις αντίπαλες καπιταλιστικές πλευρές στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Το ΚΚΕ αλληλέγγυο στην πάλη των κομμουνιστών και του λαού της Βενεζουέλας
Το ΚΚΕ όλα αυτά τα χρόνια εκφράζει αταλάντευτα την αλληλεγγύη του στον λαό της Βενεζουέλας και στους αγώνες του, καταδικάζει τις ιμπεριαλιστικές κυρώσεις και απαιτεί την άμεση άρση τους. Εκφράζει σταθερά και έμπρακτα τη στήριξή του στο ΚΚ Βενεζουέλας, με το οποίο από κοινού συμμετέχει στην προσπάθεια της «Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης» και καταδικάζει απερίφραστα τις αντικομμουνιστικές επιθέσεις εναντίον του.
Η πείρα από την πορεία του «προοδευτισμού», του «Σοσιαλισμού του 21ου αιώνα», στη Βενεζουέλα τις τελευταίες δεκαετίες, είναι διδακτική. Αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει τρίτος δρόμος ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό, ότι αν δεν αμφισβητηθεί ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, η κυριαρχία των μονοπωλίων στην οικονομία και η ίδια η αστική εξουσία και το κράτος της, οι όποιες κατακτήσεις, που κερδίζονται με τον αγώνα των εργαζομένων και είναι προσωρινές, αργά η γρήγορα θα καταργούνται από την αντιλαϊκή πολιτική των αστικών κυβερνήσεων που εφαρμόζουν σκληρά μέτρα και καταστολή. Αποδεικνύεται ο αντιλαϊκός χαρακτήρας της σοσιαλδημοκρατίας ως αστικής δύναμης που, όπως και οι άλλες φιλελεύθερες — δεξιές πολιτικές δυνάμεις, δεν διστάζει να καταφύγει στον ανοιχτό αντικομμουνισμό για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Επιβεβαιώνεται η επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού και των νομοτελειών του, της κοινωνικοποίησης των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού, του εργατικού ελέγχου, της εργατικής εξουσίας.
Του Αρη ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗ*
*Ο Αρης Ευαγγελίδης είναι μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ
Αναδημοσιεύεται από τον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου».