Για την χυδαία προπαγάνδα περί «διώξεων» του ελληνισμού στην ΕΣΣΔ

Κάθε χρό­νο κάνει το γύρο του δια­δι­κτύ­ου η — γνω­στή πλέ­ον- αντε­πι­στη­μο­νι­κή προ­πα­γάν­δα περί «διώ­ξε­ων» και «εθνο­κά­θαρ­σης» (!) του ελλη­νι­σμού στην ΕΣΣΔ κατά την περί­ο­δο της ηγε­σί­ας του Ι.Β. Στά­λιν. Και που δεν έχουν φιλο­ξε­νη­θεί κατά και­ρούς τα εν λόγω αντι­κομ­μου­νι­στι­κά ψεύ­δη — από τα ναζι­στο­σάιτ της Χρυ­σής Αυγής και την «έγκρι­τη» «Καθη­με­ρι­νή» μέχρι την… «Αυγή» του ΣΥΡΙΖΑ και ιστο­σε­λί­δες αφιε­ρω­μέ­νες στον ποντια­κό ελληνισμό. 

Και τι δε δια­βά­σα­με: Για «στα­λι­νι­κό πογκρόμ ενα­ντί­ον των ελλή­νων», για… »σχέ­διο εξό­ντω­σης των ελλή­νων της ΕΣΣΔ», για «ομα­δι­κές σφα­γές και διώ­ξεις», κλπ. Οι σύγ­χρο­νοι αντι­κομ­μου­νι­στές — απο­λο­γη­τές του καπι­τα­λι­σμού, προ­κει­μέ­νου να καλύ­ψουν τη γύμνια ή την έλλει­ψη των επι­χει­ρη­μά­των τους, κατα­φεύ­γουν στην παλιά, γνώ­ρι­μη και «δοκι­μα­σμέ­νη» μέθο­δο του αντι­κομ­μου­νι­σμού, την στα­λι­νο­λο­γία. Δε χρειά­ζο­νται στοι­χεία. Δε χρειά­ζο­νται πηγές. Δε χρειά­ζε­ται εμβά­θυν­ση σε ιστο­ρι­κά πρό­σω­πα, γεγο­νό­τα και δια­δι­κα­σί­ες. Αρκεί- σύμ­φω­να με τη λογι­κή τους- η δαι­μο­νο­ποί­η­ση του Στά­λιν με την συστη­μα­τι­κή και επα­να­λαμ­βα­νό­με­νη ανα­φο­ρά στους «κακούς μπολ­σε­βί­κους», το Στά­λιν ή τον «στα­λι­νι­σμό», ώστε να «απα­ξιώ­σουν» τον αντί­πα­λο και να «πεί­σουν» για τις «θέσεις» τους. 

Ομως, η στα­λι­νο­λο­γία είναι τόσο παλιά και σάπια, που όσο και αν προ­σπα­θούν ορι­σμέ­νοι στις μέρες μας να την ανα­βιώ­σουν, να την καλ­λω­πί­σουν και να την επα­να­λαν­σά­ρουν στη μόδα, δεν μπο­ρούν να κρύ­ψουν τη δυσο­σμία που απο­πνέ­ει. Σει­ρά κει­μέ­νων που έχουν δημο­σιευ­θεί παλαιό­τε­ρα στο Ριζο­σπά­στη έχουν απα­ντή­σει με ιστο­ρι­κά στοι­χεία και ντο­κου­μέ­ντα στην άθλια αυτή προ­πα­γάν­δα περί περί «διώ­ξε­ων» του ελλη­νι­σμού στην ΕΣΣΔ. Σήμε­ρα ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με ένα εκ των άρθρων που καταρ­ρί­πτει την αντι­κομ­μου­νι­στι­κή προ­πα­γάν­δα και συμ­βάλ­λει στο να φωτι­στούν ορι­σμέ­νες σημα­ντι­κές πτυ­χές της ιστο­ρι­κής αλήθειας:

* * * 

Η πραγ­μα­τι­κή εικό­να των Ελλή­νων της ΕΣΣΔ απέ­χει παρα­σάγ­γας από εκεί­νη που θέλει να παρου­σιά­σει ο αντι­κομ­μου­νι­σμός στο πλαί­σιο της γενι­κό­τε­ρης πολε­μι­κής του γύρω από το σοσια­λι­σμό που γνω­ρί­σα­με. Οι Έλλη­νες, ως εθνι­κή μειο­νό­τη­τα, διέ­πρε­ψαν σε όλα ανε­ξαι­ρέ­τως τα πεδία της ανθρώ­πι­νης δρα­στη­ριό­τη­τας, στις Τέχνες, τις Επι­στή­μες, τα Γράμ­μα­τα, τον Αθλη­τι­σμό κλπ. Μορ­φές του σοβιε­τι­κού και παγκό­σμιου πολι­τι­σμού, όπως οι Οδυσ­σέ­ας Δημη­τριά­δης (στη Μου­σι­κή) και ο Αλέ­ξαν­δρος Σγου­ρί­δης (στον Κινη­μα­το­γρά­φο), διέ­γρα­ψαν τα πρώ­τα βήμα­τα της λαμπρής τους καριέ­ρας στην κατά τ’ άλλα «ανή­συ­χη» δεκα­ε­τία του 1930. Το 1939 πάνω από 1 στους 10 Έλλη­νες στην ΕΣΣΔ είχε ανώ­τα­τη μόρφωση.

Ο ποντια­κός ελλη­νι­σμός μετεί­χε ενερ­γά στις κοι­νω­νι­κές διερ­γα­σί­ες, σε όλες τις περιό­δους και πτυ­χές της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης (στην κολε­κτι­βο­ποί­η­ση, εκβιο­μη­χά­νι­ση κ.ο.κ.). Οι Έλλη­νες κατεί­χαν από τα υψη­λό­τε­ρα ποσο­στά έντα­ξης στο ΚΚ και συμ­με­το­χής στις εκλο­γές. Ιδιαί­τε­ρα δε οι Ελλη­νί­δες, οι οποί­ες απέ­κτη­σαν για πρώ­τη φορά ισο­νο­μία ή το δικαί­ω­μα του «εκλέ­γειν και εκλέ­γε­σθαι» στην ΕΣΣΔ και όχι στην Ελλά­δα. Οι Έλλη­νες απέ­δει­ξαν έμπρα­κτα το ποιόν της σχέ­σης τους με τη σοβιε­τι­κή εξου­σία, όταν με ηρω­ι­σμό και αυτα­πάρ­νη­ση ρίχτη­κε στα πεδία των μαχών του Β’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου, υπε­ρα­σπι­ζό­με­νοι τη σοσια­λι­στι­κή τους πατρί­δα, ακό­μα και με τίμη­μα την ίδια τους τη ζωή. Ορι­σμέ­νες ανα­φο­ρές κάνουν λόγο μέχρι και για 13.000 Έλλη­νες που πολέ­μη­σαν στα μέτω­πα του Μεγά­λου Πατριω­τι­κού Πολέ­μου μόνο από τη Γεωρ­γία. Εννιά εξ αυτών τιμή­θη­καν με τον ύψι­στο τίτλο του «Ήρωα της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης». Θα μάχο­νταν όλοι αυτοί για μια χώρα που τους αντι­με­τώ­πι­ζε ως «ξένους», ως «εχθρούς»; Θα έδι­ναν τη ζωή τους για ένα καθε­στώς που όλο το προη­γού­με­νο διά­στη­μα δήθεν τους κατα­δυ­νά­στευε, τους δίω­κε, τους εξό­ντω­νε; Ακό­μη και η στοι­χειώ­δης λογι­κή ενί­στα­ται στις απα­ρά­δε­κτες ιστο­ρι­κές δια­στρε­βλώ­σεις του αντικομμουνισμού.

‘Ελλη­νες της ΕΣΣΔ δηλώ­νο­ντας «έτοι­μοι για την εφαρ­μο­γή του 5χρονου Πλάνου»!

1. Ο Αμε­ρι­κα­νός ιστο­ρι­κός T. Martin υπο­στή­ρι­ξε πως καμιά άλλη χώρα δεν κατά­φε­ρε να προ­σεγ­γί­σει ποτέ το εύρος των ευνοϊ­κών προ­γραμ­μά­των που εφάρ­μο­σε η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση («για πρώ­τη φορά στην παγκό­σμια ιστο­ρία») για την ανά­πτυ­ξη των εθνο­τή­των. Η σοβιε­τι­κή πολι­τι­κή προ­σα­να­το­λί­στη­κε γύρω από τη συστη­μα­τι­κή προ­ώ­θη­ση της ιδιαί­τε­ρης εθνι­κής ταυ­τό­τη­τας και της εθνι­κής συνεί­δη­σης μετα­ξύ των μη ρωσι­κών λαών της ΕΣΣΔ. Αυτό επε­τεύ­χθη μέσω α) της δημιουρ­γί­ας εθνι­κών περιο­χών, με διευ­ρυ­μέ­νο καθε­στώς αυτο­νο­μί­ας και αυτο­διοί­κη­σης, και β) μιας δυνα­μι­κής προ­ώ­θη­σης των ιδιαί­τε­ρων χαρα­κτη­ρι­στι­κών που στοι­χειο­θε­τού­σαν μια δοσμέ­νη εθνι­κή — πολι­τι­στι­κή ταυ­τό­τη­τα: Ηθη και έθι­μα, γλώσ­σα, μου­σεία, λογο­τε­χνία και ποί­η­ση κ.ά. (Martin T., 2001, «The Affirmative Action Empire» σελ. 13–18).

2. Πράγ­μα­τι, κατά τη δεκα­ε­τία του 1930, πάρ­θη­καν μια σει­ρά μέτρων από τις σοβιε­τι­κές αρχές που είχαν να κάνουν:

α) Με τη δια­πί­στω­σή τους, στις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του 1930, πως οι εθνι­κές οργα­νώ­σεις και θεσμοί (όπως οι αυτό­νο­μες εθνι­κές περιο­χές, τα εθνι­κά σχο­λεία κ.λπ.), αντί να απο­δυ­να­μώ­σουν τις εθνι­κι­στι­κές τάσεις στις περιο­χές αυτές, μετα­τρά­πη­καν σε εφαλ­τή­ρια για την ενί­σχυ­σή τους.

β) Με την άνο­δο του φασι­σμού στην Ευρώ­πη και τη δια­πί­στω­ση πως ένας δεύ­τε­ρος ιμπε­ρια­λι­στι­κός πόλε­μος ήταν ανα­πό­φευ­κτος. Οι αυξα­νό­με­νες επα­φές τμή­μα­τος της δια­σπο­ράς με τις φασι­στι­κές κυβερ­νή­σεις του εξω­τε­ρι­κού, σε συν­δυα­σμό με το ρόλο που έπαι­ξε ο αστι­κός εθνι­κι­σμός (ως «πέμ­πτη φάλαγ­γα») κατά την ιμπε­ρια­λι­στι­κή επέμ­βα­ση στην ΕΣΣΔ το 1919–1920, δημιούρ­γη­σε εύλο­γες ανη­συ­χί­ες στη σοβιε­τι­κή κυβέρνηση.

Υπήρ­χαν Ελλη­νες που είχαν σχέ­ση με τα παρα­πά­νω; Ο ερευ­νη­τής Ιβάν Τσού­χα, τα στοι­χεία του οποί­ου είχαν παρου­σια­στεί σε σχε­τι­κό άρθρο του «Ταχυ­δρό­μου» (18/6/2005), ανα­φέ­ρει πως «μια εκδο­χή είναι …η πλη­ρο­φο­ρία από την Αθή­να να μιλού­σε για ενδε­χό­με­νη αυτο­νο­μι­στι­κή κίνη­ση Ελλή­νων που έμε­ναν στην περιο­χή της Μαύ­ρης Θάλασ­σας και δημιουρ­γία ακό­μη και ανε­ξάρ­τη­του κρά­τους στο Νότο της ΕΣΣΔ. Πίσω από την κίνη­ση αυτή, σύμ­φω­να πάντο­τε με τις ίδιες πηγές, βρί­σκο­νταν Ελλη­νες που δια­τη­ρού­σαν στε­νές σχέ­σεις με το φασι­στι­κό καθε­στώς του Ιωάν­νη Μετα­ξά… Είχε προη­γη­θεί η άρνη­ση του μετα­ξι­κού καθε­στώ­τος να δεχτεί τον επα­να­πα­τρι­σμό αρκε­τών χιλιά­δων Ελλή­νων που ζού­σαν στη Σοβιε­τι­κή Ενω­ση, δίχως ωστό­σο να έχουν πάρει σοβιε­τι­κά διαβατήρια».

Αυτή η εκδο­χή φαί­νε­ται να επι­βε­βαιώ­νε­ται ακό­μα και από το αντι­κομ­μου­νι­στι­κό βιβλίο των Beck και Godin (ψευ­δώ­νυ­μα δύο Σοβιε­τι­κών συγ­γρα­φέ­ων που ήταν στη φυλα­κή την επο­χή εκεί­νη στην ΕΣΣΔ), που δημο­σιεύ­τη­κε (για ευνό­η­τους λόγους) στις ΗΠΑ το 1951: «Ετυ­χε να είμα­στε πολύ καλά πλη­ρο­φο­ρη­μέ­νοι για τους Ελλη­νες αυτούς, επει­δή ένας από μας μοι­ρα­ζό­ταν το κελί με έναν άνθρω­πο, που, σύμ­φω­να με δική του ομο­λο­γία, επρό­κει­το να γίνει υπουρ­γός Παι­δεί­ας στη σχε­δια­ζό­με­νη Μεγά­λη Ελλη­νι­κή Δημο­κρα­τία, η οποία επρό­κει­το να ιδρυ­θεί με ξένη — και ειδι­κά ελλη­νι­κή — βοή­θεια στη Νότια Ρωσία» (Beck F. & Godin W., 1951, «Russian Purge and the Extraction of Confession» σελ. 140).

Το ότι υπήρ­χαν στην Ελλά­δα σύλ­λο­γοι Ελλή­νων από τη Ρωσία (κυρί­ως πρώ­ην κεφα­λαιού­χοι που είχαν χάσει τις περιου­σί­ες τους με την Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση) που δια­τη­ρού­σαν καλές σχέ­σεις και ιδε­ο­λο­γι­κή συμπά­θεια /συγγένεια με το καθε­στώς Μετα­ξά, είναι γεγο­νός. Σε υπό­μνη­μα του Σωμα­τεί­ου «Ελλή­νων εκ Ρωσί­ας», ανα­φέ­ρε­ται πως ο εκτο­πι­σμός Ελλή­νων έγι­νε με κρι­τή­ριο τις εθνι­κι­στι­κές και αντι­κομ­μου­νι­στι­κές τους πεποι­θή­σεις (Παυ­λί­δη Ε., 1953, «Ο Ελλη­νι­σμός της Ρωσί­ας», σελ. 400 και 407).

Ορι­σμέ­νοι ερευ­νη­τές ισχυ­ρί­ζο­νται πως η ύπαρ­ξη υπο­νο­μευ­τι­κών ομά­δων ανά­με­σα στους Ελλη­νες — και γενι­κό­τε­ρα — δεν ήταν τίπο­τε άλλο από χαλ­κευ­μέ­νες κατη­γο­ρί­ες των αρχών. Και όμως, η ύπαρ­ξη αυτών των ομά­δων επι­βε­βαιώ­νε­ται και μέσα από τα επί­ση­μα στοι­χεία του ελλη­νι­κού κρά­τους. Ετσι, στην αίτη­ση του Αλε­ξί­ου Ελευ­θε­ριά­δη προς τις προ­ξε­νι­κές αρχές (22/9/1935), ανα­φέ­ρε­ται χαρα­κτη­ρι­στι­κά: «Πλην εάν εγώ απηλ­λά­γην εκ των δει­νών της Κομ­μου­νι­στι­κής Ρωσί­ας υπάρ­χουν εκεί οικο­γέ­νειαι υπο­φέ­ρου­σι τα πάν­δει­να διό­τι είναι εχθροί του Κομ­μου­νι­στι­κού καθε­στώ­τος. Οι άνθρω­ποι ούτοι υπό την ηγε­σία μου κατ’ επα­νά­λη­ψιν εξε­γερ­θέ­ντες κατά τα έτη 1929 και ιδί­ως κατά τα έτη 1931–1932 έστρε­ψαν τα όπλα ενα­ντί­ον των κομ­μου­νι­στών, πλην όμως δεν είχον την τύχην να ιδούν τας προ­σπά­θειάς των ευδο­κι­μού­σας, βρα­δύ­τε­ρον δε συνε­λαμ­βά­νο­ντο μεθ’ εμού και εξο­ρί­ζο­ντο εις τη Σιβη­ρί­αν υπο­φέ­ρο­ντες τα μέγι­στα υπό των κομ­μου­νι­στών» («Περί χορη­γή­σε­ως αδεί­ας καθό­δου εν Ελλά­δι υπη­κό­ων Ελλή­νων δια­με­νό­ντων εν Ρωσία», Αρχείο ΥΠΕΞ, Φάκε­λος 45.5).

3. Στο επί­κε­ντρο της έρευ­νας και των μέτρων που έλα­βαν οι σοβιε­τι­κές αρχές, δεν περιε­λή­φθη­σαν οι Ελλη­νες αδια­κρί­τως, όπως ισχυ­ρί­ζο­νται μερι­κοί, αλλά συγκε­κρι­μέ­να όσοι α) είχαν ταξι­κό συμ­φέ­ρον να αλλά­ξει το κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κό καθε­στώ­τος, β) δεν είχαν εκπλη­ρώ­σει τις στρα­τιω­τι­κές τους υπο­χρε­ώ­σεις και ούτε θα στρα­τεύ­ο­νταν σε περί­πτω­ση πολέ­μου, ή γ) σε περί­πτω­ση εμπό­λε­μης κατά­στα­σης, θα ήταν σε θέση λόγω της επαγ­γελ­μα­τι­κής τους κατά­στα­σης να προ­κα­λέ­σουν κάποιο σοβα­ρό πρό­βλη­μα. Να σημειω­θεί πως η ελλη­νι­κή υπη­κο­ό­τη­τα απο­κτή­θη­κε είτε την περί­ο­δο 1917–1920 (επο­χή της εθνι­κι­στι­κής — αυτο­νο­μι­στι­κής έξαρ­σης), είτε την περί­ο­δο 1927–1931 από γαιο­κτή­μο­νες που έτσι εξαι­ρού­νταν από την κολεκτιβοποίηση.

Ενδει­κτι­κό του ταξι­κού προ­σα­να­το­λι­σμού των μέτρων που ελή­φθη­σαν, απο­τε­λεί το γεγο­νός πως από τους Ελλη­νες που συνε­λή­φθη­σαν από την ελλη­νι­κή περιο­χή, το 32% προ­ερ­χό­ταν από τα κολ­χόζ (κατη­γο­ρού­με­νοι για σαμπο­τάζ), το 27% βρι­σκό­ταν σε εξει­δι­κευ­μέ­νες θέσεις, το 13% κατεί­χε διευ­θυ­ντι­κές θέσεις, το 10% ήταν υπάλ­λη­λοι, το 6% εκπαι­δευ­τι­κοί, ενώ μόλις το 3% ήταν εργά­τες (Αγτζί­δης Β., 2001, «Παρευ­ξεί­νιος Δια­σπο­ρά», σελ. 480).

4. Οσον αφο­ρά, τέλος, τα νού­με­ρα που παρα­τί­θε­νται γύρω από την έκτα­ση των διώ­ξε­ων, οι «εκτι­μή­σεις» ποι­κίλ­λουν. Ορι­σμέ­νοι κάνουν λόγο ακό­μα και για εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες εκτο­πι­σμέ­νων. Η μόνη σχε­τι­κά αξιό­πι­στη δια­σταύ­ρω­ση που μπο­ρού­με να κάνου­με εμείς, είναι με τα στοι­χεία που παρα­τί­θε­νται από μια έρευ­να με βάση τα επί­ση­μα κρα­τι­κά αρχεία της ΕΣΣΔ και κάνουν λόγο για 2.610 Ελλη­νες εκτο­πι­σμέ­νους το 1942 (αριθ­μός που έπε­σε στους 1.247 το 1947) (Pohl J. O., 1999, «Ethnic Cleansing in the USSR, 1937–1949» σελ. 123).

Από την άλλη μεριά, ο συνο­λι­κός αριθ­μός των μετε­γκα­τε­στη­μέ­νων, σύμ­φω­να με τα αρχεία της KGB (ανα­φέ­ρο­νται ως «ειδι­κοί μέτοι­κοι»), μέχρι το 1953 ανερ­χό­ταν σε 14.760. Η γεω­γρα­φι­κή κατα­νο­μή τους επί­σης δεί­χνει ότι ελά­χι­στος αριθ­μός εξ αυτών εγκα­τα­στά­θη­κε σε περιο­χές της Σιβη­ρί­ας, ενώ η συντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία μετα­φέρ­θη­κε σε προ­ά­στια μεγά­λων αστι­κών κέντρων (στις πόλεις Molotov, Sverdlovsk, ακό­μα και στη Μόσχα). Σημειω­τέ­ον πως οι «ειδι­κοί μέτοι­κοι» απο­ζη­μιώ­νο­νταν για τις περιου­σί­ες που άφη­ναν πίσω, ενώ το σοβιε­τι­κό κρά­τος εξα­σφά­λι­ζε την επαγ­γελ­μα­τι­κή τους απο­κα­τά­στα­ση και προ­σέ­φε­ρε μια ιδιαί­τε­ρα εκτε­νή σει­ρά διευ­κο­λύν­σε­ων για την αγο­ρά βασι­κών αγα­θών (τους πρώ­τους μήνες η προ­μή­θεια τρο­φί­μων γινό­ταν δωρε­άν), την αγο­ρά ή οικο­δό­μη­ση οικιών κ.λπ. (Από­φα­ση Νο. 5859 της Κρα­τι­κής Επι­τρο­πής Αμυ­νας 11/5/1994, Βιβλιο­θή­κη Κογκρέ­σου των ΗΠΑ).

Η αφε­ρεγ­γυό­τη­τα του ιδε­ο­λο­γή­μα­τος περί «μαζι­κών διώ­ξε­ων» και «γενο­κτο­νί­ας» απο­δει­κνύ­ε­ται επί­σης από τη συνε­χό­με­νη αυξη­τι­κή πορεία του συνο­λι­κού αριθ­μού των Ελλή­νων στην ΕΣΣΔ, η οποία σε καμιά απο­λύ­τως περί­ο­δο δεν παρου­σιά­ζει μεί­ω­ση ή στασιμότητα.

5. Ερευ­να Αμε­ρι­κα­νών ιστο­ρι­κών στα κρα­τι­κά αρχεία της ΕΣΣΔ, που δημο­σιεύ­τη­κε στο «American Science Review», προ­σέ­φε­ρε πρό­σθε­το φως στην υπό­θε­ση, απο­δο­μώ­ντας από τα θεμέ­λιά τους τις διά­φο­ρες «θεω­ρί­ες» περί εθνο­κά­θαρ­σης των μειο­νο­τή­των στην ΕΣΣΔ. Η έρευ­να αυτή κατέ­λη­γε συμπε­ρα­σμα­τι­κά πως η λεγό­με­νη «περί­ο­δος της τρο­μο­κρα­τί­ας» (ανα­φέ­ρο­νται στην περί­ο­δο 1936–1940) «στό­χευε κυρί­ως στις ελίτ, παρά στις εθνι­κές ομά­δες αυτές καθαυ­τές». Επη­ρέ­α­σε δηλα­δή μέλη εθνο­τή­των, τα οποία ανή­καν στη διοι­κη­τι­κή και οικο­νο­μι­κή ελίτ (και τα οποία αντι­με­τώ­πι­ζαν κατη­γο­ρί­ες δια­φθο­ράς, κατά­χρη­σης εξου­σί­ας κ.λπ.), λόγω της θέσης που κατεί­χαν και όχι εξαι­τί­ας της κατα­γω­γής τους.

6. Οσον αφο­ρά τη διάρ­κεια των ποι­νών, το 1939, κατά τα τέλη, δηλα­δή, της περιό­δου του περι­βό­η­του «μεγά­λου τρό­μου», στο σύνο­λο των ποι­νών, μόλις το 0,1% των περι­πτώ­σε­ων αφο­ρού­σαν κάθειρ­ξη άνω των 10 ετών (το 4% αφο­ρού­σε κάθειρ­ξη από 5 έως 10 έτη και το 95,9% μέχρι 5 έτη). Τα στοι­χεία που παρου­σί­α­σε η Ελλη­νι­κή Πρε­σβεία της Μόσχας στο υπουρ­γείο των Εξω­τε­ρι­κών επι­βε­βαιώ­νουν τα παρα­πά­νω ευρή­μα­τα (Getty J. A., Rittersporn, Zemskov V. N., 1993, «Victims of the Soviet Penal System in the pre-war Years: A First Approach on the Basis of Archival Evidence» στο American Science Review, 98 (4)).

7. Στο σύνο­λό τους, τα δεδο­μέ­να που προ­έ­κυ­ψαν από την εξέ­τα­ση των κρα­τι­κών αρχεί­ων της ΕΣΣΔ φαί­νε­ται να υπο­στη­ρί­ζουν «την υπό­θε­ση» που είχε ήδη αρχί­σει να υπο­στη­ρί­ζε­ται από μεγά­λη μερί­δα της επι­στη­μο­νι­κής κοι­νό­τη­τας «ενός προ­ο­δευ­τι­κά αντι-ελίτ προ­σα­να­το­λι­σμού της ποι­νι­κής πολι­τι­κής» κατά τη δεκα­ε­τία του 1930 και έπει­τα. Παράλ­λη­λα, οι συγ­γρα­φείς της μελέ­της κατέ­λη­ξαν πως οι «ισχυ­ρι­σμοί ότι ο τρό­μος έπε­σε με ιδιαί­τε­ρο βάρος στις μη ρωσι­κές εθνι­κό­τη­τες δεν προ­κύ­πτει από τα δεδο­μέ­να των έγκλει­στων τη δεκα­ε­τία του 1930. Ο συνή­θης ισχυ­ρι­σμός ότι οι περισ­σό­τε­ροι εκ των κρα­του­μέ­νων ήταν “πολι­τι­κοί”, επί­σης φαί­νε­ται ανα­λη­θής. Από την άλλη μεριά, τα νέα στοι­χεία υπο­στη­ρί­ζουν την άπο­ψη, στην οποία κατέ­λη­ξαν και άλλες στα­τι­στι­κές έρευ­νες και μελέ­τες άλλων τύπων, πως οι διώ­ξεις στό­χευαν τη σοβιε­τι­κή ελίτ». Και για να τεθεί η συζή­τη­ση στη σωστή της βάση, αξί­ζει να σημειω­θεί τέλος πως, σύμ­φω­να με την ίδια μελέ­τη, το ποσο­στό των εγκλεί­στων στην ΕΣΣΔ το διά­στη­μα 1936–1939, μια περί­ο­δο έντο­νης ταξι­κής πάλης, ήταν χαμη­λό­τε­ρο του αντί­στοι­χου των ΗΠΑ τη δεκα­ε­τία του 1990 (2,4% ένα­ντι 2,8%, αντίστοιχα).

Στην ερώ­τη­ση αν «κυνη­γού­σα­νε γενι­κά τους Ελλη­νες σαν εθνό­τη­τα», μια επα­να­πα­τρι­σθεί­σα που ανή­κε σε εύπο­ρη οικο­γέ­νεια απά­ντη­σε με ειλι­κρί­νεια: «Οχι όλους, τους πλού­σιους, τους ευκα­τά­στα­τους»… (Ιστο­ρι­κό Αρχείο Προ­σφυ­γι­κού Ελλη­νι­σμού, συνεντεύξεις).

Η πλειο­ψη­φία του ελλη­νι­σμού στη Σοβιε­τι­κή Ενω­ση απέ­δει­ξε έμπρα­κτα την εκτί­μη­ση και αφο­σί­ω­σή της στο νέο κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κό καθε­στώς κατά τη διάρ­κεια του Β’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου. Χιλιά­δες Ελλη­νες πολέ­μη­σαν στην πρώ­τη γραμ­μή ενά­ντια στη φασι­στι­κή επί­θε­ση και έδω­σαν τη ζωή τους για την υπε­ρά­σπι­ση της σοσια­λι­στι­κής τους πατρί­δας. Ακό­μα και σε περιο­χές κατε­χό­με­νες από τους ναζί, δεν ήταν λίγοι οι Ελλη­νες που έσπευ­σαν μαζι­κά να ενι­σχύ­σουν τις γραμ­μές των παρ­τι­ζά­νων που δρού­σαν στα μετόπισθεν.

Ριζο­σπά­στης, 25 Αυγού­στου 2017.

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν….»: Αντι­στα­λι­νι­σμός και παρα­χά­ρα­ξη της Ιστορίας

Οι Έλλη­νες στην ΕΣΣΔ