Για το 1ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας  (1–5/7/1921)

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Τι προηγήθηκε

Η αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή εξέ­γερ­ση του κινέ­ζι­κου λαού τον Μάιο και Ιού­νιο του 1919 («Κίνη­μα της 4^ης Μάιου» ) που έγι­νε κάτω από την επί­δρα­ση των ιδε­ών της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης ήταν σημα­ντι­κό στά­διο στην ανά­πτυ­ξη του επα­να­στα­τι­κού κινή­μα­τος στην Κίνα.

Σε ένδει­ξη δια­μαρ­τυ­ρί­ας για την από­φα­ση της Διά­σκε­ψης Ειρή­νης στο Παρί­σι να μετα­βι­βα­στούν στην Ιαπω­νία τα πρώ­ην Γερ­μα­νι­κά δικαιώ­μα­τα και οι κτή­σεις στην επαρ­χία Σαντούνγκ και για την αντε­θνι­κή πολι­τι­κή της κυβέρ­νη­σης του Πεκί­νου, έγι­ναν δια­δη­λώ­σεις και πολι­τι­κές απερ­γί­ες στο Πεκί­νο, στη Σαγκάη και σε πολ­λές άλλες πόλεις. Σε αυτές έλα­βε δρα­στή­ριο μέρος η εργα­τι­κή τάξη μαζί με την πατριω­τι­κή δια­νό­η­ση και την αστι­κή τάξη των πόλε­ων .Η κυβέρ­νη­ση του Πεκί­νου ανα­γκά­στη­κε να μην ανα­γνω­ρί­σει τη Συν­θή­κη Ειρή­νης των Βερ­σαλ­λιών και να απο­μα­κρύ­νει από τις θέσεις τους όλους τους Ιαπω­νό­φι­λους αξιω­μα­τού­χος που ήταν μιση­τοί από το λαό. Το «Κίνη­μα της 4ης Μαϊ­ου» επι­τά­χυ­νε τη διά­δο­ση του Μαρ­ξι­σμού στην Κίνα. Οι Λι Τα – Τσάο, Τσεν Τσου – Σιού, Του Τσί­ου —  Πάι κ.α που έλα­βαν μέρος στο κίνη­μα έπαι­ξαν σημα­ντι­κό ρόλο σε αυτή τη δια­δι­κα­σία. Συγκρο­τή­θη­καν κομ­μου­νι­στι­κοί όμι­λοι σε πολ­λές περιο­χές της Κίνας.

Τον Μάιο του 1920 συγκρο­τή­θη­κε μαρ­ξι­στι­κός όμι­λος ση Σαγκάη με επι­κε­φα­λής τον Τσεν Ντου­σιού, ενώ τον Σεπτέμ­βρη του 1920 συγκρο­τή­θη­κε στο Πεκίνο.Επίσης στα Τσαν­σά με επι­κε­φα­λής τον Μάο Τσε-τουνγκ. Επί­σης σε Ουχάν (καθο­δη­γη­τής ο Τσεν Τανσιού),στο Τσι­νάν και στο Κουαγ­κ­τσέ­ου. Στις αρχές του 1921 ο Τσου Εν Λάι και ο Τσαι Χεσέν συγκρο­τούν μαρ­ξι­στι­κό όμι­λο στο Παρί­σι, ενώ παρό­μοια οργά­νω­ση συγκρο­τή­θη­κε και στο  Τόκιο. Ανα­πτύσ­σουν πλα­τιά προ­πα­γαν­δι­στι­κή δου­λειά, δημο­σιεύ­ο­ντας απο­σπά­σμα­τα από έργα του Β. Ι. Λένιν σε μια σει­ρά έντυ­πα που εκδί­δουν όπως «Κανούρ­για Νιά­τα», «Φωνή της εργα­σί­ας», «Οι εργα­ζό­με­νοι» κ.α. Στα 1920 κυκλο­φο­ρεί για πρώ­τη φορά στην Κίνα το «Μανι­φέ­στο» μετα­φρα­σμέ­νο ολό­κλη­ρο καθώς και απο­σπά­σμα­τα από το «Κρά­τος και Επα­νά­στα­ση» του Β.Ι. Λένιν. Στα τέλη του 1920 με ενερ­γή παρέμ­βα­ση του ομί­λου της Σαγκά­ης δημιουρ­γή­θη­καν συν­δι­κα­λι­στι­κές οργα­νώ­σεις των μηχα­νι­κών και τυπο­γρά­φων, καθώς και παρό­μοιες ταξι­κές οργα­νώ­σεις δημιουρ­γού­νται και σε άλλες περιοχές.

Το συνέδριο

Στις 1–5 Ιού­λη συνήλ­θε παρά­νο­μα στη Σαγκάη το 1^ο Συνέ­δριο του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Κίνας. Η σύγκλη­ση του έγι­νε χάρη στη σημα­ντι­κή βοή­θεια που έδω­σε η Κομ­μου­νι­στή Διε­θνής. Στο συνέ­δριο πήραν μέρος 12  αντι­πρό­σω­ποι που είχαν εκλε­γεί από τις κατά τόπους κομ­μου­νι­στι­κές ομά­δες. Ανά­με­σα στους αντι­προ­σώ­πους του συνε­δρί­ου ήταν ο Μάο Τσε-τουνγκ, ο Ντουν Μπι – ου, ο Χε Σου – χαν, ο Τσεν Ταν – τσιου και άλλοι που εκπρο­σώ­πη­σαν τα 57 (!) μέλη του κόμ­μα­τος. Οι αντι­πρό­σω­ποι ήταν δύο από κάθε μαρ­ξι­στι­κό όμι­λο της Σαν­γκά­ης, Πεκί­νου, Τσαν­σά, Ουχάν, Τσι­νάν και ένας από τους ομί­λους του Τίκου και του Κουαγ­κ­τσέ­ου. Μαζί με τους συνε­πείς  μαρ­ξι­στές ήταν και αντι­πρό­σω­ποι οπορ­του­νι­στές και αναρχικοί.

Το συνέ­δριο συνήλ­θε σε βαθειά παρα­νο­μία, μάλι­στα η τελευ­ταία μέρα πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε μέσα σε βάρ­κες(!) με πρό­σχη­μα δια­σκε­δα­στι­κή εκδρο­μή στη λίμνη Ναϊ­χού της λου­τρό­πο­λης Τσιανσίν

Το 1ο συνέ­δριο ψήφι­σε το Κατα­στα­τι­κό του Κ.Κ, εξέ­λε­ξε καθο­δη­γη­τι­κά όργα­να και δια­κή­ρυ­ξε την ίδρυ­ση του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος  Κίνας. Το ΚΚΚ οικο­δο­μή­θη­κε σαν ένα κόμ­μα νέου τύπου, σαν μπολ­σε­βί­κι­κο επα­να­στα­τι­κό πολι­τι­κό κόμ­μα. Ανα­γνώ­ρι­σε ότι τελι­κός σκο­πός του αγώ­να της εργα­τι­κής τάξης πρέ­πει να είναι η δικτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του οργα­νω­τι­κή αρχή είναι ο δημο­κρα­τι­κός συγκεντρωτισμός.

Το 1^ο συνέ­δριο κατα­δί­κα­σε δύο ποι­κι­λο­μορ­φί­ες λαθε­μέ­νων από­ψε­ων. Τη μια απ’ αυτές την απο­τε­λού­σαν οι δεξιές από­ψεις του νόμι­μου μαρ­ξι­σμού. Οι φορείς των από­ψε­ων αυτών ήθε­λαν ώστε το κόμ­μα να μετα­τρα­πεί σε ένα είδος επι­στη­μο­νι­κού κέντρου μελέ­της της θεω­ρί­ας του μαρ­ξι­σμού από τους δια­νο­ού­με­νους, ήθε­λαν ώστε οι οπα­δοί του Μαρ­ξι­σμού  στην Κίνα να κατα­γί­νο­νται μόνο με την ίδρυ­ση σχο­λεί­ων και την έκδο­ση προ­πα­γαν­δι­στι­κής φιλο­λο­γί­ας ‚ώστε να συμ­με­τέ­χουν μόνο στην κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πάλη και κανε­νός είδους συνω­μο­τι­κές οργα­νώ­σεις για την καθο­δή­γη­ση του εργα­τι­κού κινή­μα­τος να μην δημιουρ­γούν. Η άλλη ποι­κι­λο­μορ­φία των λαθε­μέ­νων από­ψε­ων εκφρα­ζό­ταν από τους «αρι­στε­ρούς» που προ­πα­γάν­δι­ζαν πως ο άμε­σος σκο­πός της πάλης του κόμ­μα­τος είναι η εγκα­θί­δρυ­ση της δικτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του, τάσ­σο­νταν κατά της συμ­με­το­χής στο αστι­κό – δημο­κρα­τι­κό κίνη­μα, κατά της χρη­σι­μο­ποί­η­σης  νόμι­μων μορ­φών πάλης και θεω­ρού­σαν ανε­πί­τρε­πτη την πρό­σλη­ψη στο κόμ­μα διανοούμενων.

Και η συνέχεια

Το καλο­καί­ρι του 1921 συγκρο­τή­θη­κε στη Σαγκάη η Παγκι­νέ­ζι­κη οργα­νω­τι­κή γραμ­μα­τεία, ενώ αργό­τε­ρα τμή­μα­τα της οργά­νω­σης ανοί­χτη­καν στο Πεκί­νο, Ουχάν και στο Τσι­νάν. Καθο­δη­γη­τής της οργά­νω­σης αυτής έγι­νε ο Νταν Τσουν­σιά, ενώ επι­κε­φα­λής του τμή­μα­τος Χου­νάν μπή­κε ο Μάο Τσε τουνγκ

Τον Ιανουά­ριο του 1922 η Κομ­μου­νι­στι­κή Διε­θνής συγκά­λε­σε στη Μόσχα το πρώ­το συνέ­δριο των αντι­προ­σώ­πων των Κ.Κ και των εθνι­κο-επα­να­στα­τι­κών οργα­νώ­σε­ων της Απω Ανα­το­λής. Το ΚΚΚ πήρε μέρος στο συνέ­δριο αυτό με αντι­πρό­σω­πό του. Το συνέ­δριο υπέ­δει­ξε την ανά­γκη συμ­μα­χί­ας των κατα­πιε­ζό­με­νων λαών της Ανα­το­λής και των προ­λε­τά­ριων της δύσης γι’αυτό και θα έπρε­πε  οι λαοί της Κίνας κα των άλλων αποι­κια­κών και εξαρ­τη­μέ­νων χωρών να οργα­νώ­σουν με την βοή­θεια της Ρωσί­ας και των προ­λε­τά­ριων της Δύσης εθνι­κο-δημο­κρα­τι­κή επα­νά­στα­ση ενα­ντί­ον του ιμπε­ρια­λι­σμού και της φεου­δαρ­χί­ας.  Οι απο­φά­σεις του συνε­δρί­ου αυτού είχαν εξαι­ρε­τι­κή σημα­σία για το ΚΚΚ για­τί όταν ιδρύ­θη­κε είχε καθο­ρι­στεί μόνο ο τελι­κός σκο­πός- η κομ­μου­νι­στι­κή κοι­νω­νία στην Κίνα, χωρίς όμως να ξεκα­θα­ρι­στεί και ο τρό­πος προ­σέγ­γι­σης του στρα­τη­γι­κού στό­χου. Ο αντι­πρό­σω­πος του ΚΚΚ επι­στρέ­φο­ντας σ’ αυτήν πήρε μέρος στις εργα­σί­ες του 2^ο συνε­δρί­ου (Σαγκάη Ιού­λιος 1922) που καθό­ρι­σε πρό­γραμ­μα – μίνι­μουμ και πρό­γραμ­μα – μάξι­μουμ του κόμ­μα­τος. Στο συνέ­δριο πήραν μέρος 1 αντι­πρό­σω­ποι εκπρο­σω­πώ­ντας 123 μέλη. Το  συνέ­δριο ψήφι­σε Μανι­φέ­στο που απο­τε­λού­σαν τρία μέρη. Η διε­θνής κατά­στα­σης, η διάρ­θρω­ση της κινέ­ζι­κης κοι­νω­νί­ας και το πρό­γραμ­μα μίνι­μουμ και μάξι­μουμ του κόμ­μα­τος. Αν η υπη­ρε­σία του 1^ου Παγκι­νέ­ζι­κου συνε­δρί­ου βρι­σκό­ταν στο ότι έθε­σε τις βάσεις των οργα­νω­τι­κών αρχών του ΚΚΚ, το 2^ο συνέ­δριο έθε­σε τις βάσεις του προ­γράμ­μα­τός του.Το 2ο συνέ­δριο πήρε ακό­μη την από­φα­ση για την είσο­δο στην Κομ­μου­νι­στι­κή Διε­θνή και επί­σης απο­φά­σι­σε την έκδο­ση βδο­μα­διά­τι­κου κεντρι­κού κομ­μα­τι­κού οργά­νου (Σεπτέμ­βρης 1922) με τον τίτλο «Σια­ντάο» (οδη­γη­τής)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μεγά­λη Σοβιε­τι­κή Εγκυκλοπαίδεια

Ιστο­ρία της σύγ­χρο­νης Κινέ­ζι­κης Επα­νά­στα­σης (Υπουρ­γείο Ανώ­τε­ρης Εκπαί­δευ­σης Λ.Δ Κίνας 1958)

Παγκό­σμια ιστο­ρία (Ακα­δη­μία Επι­στη­μών ΕΣΣΔ 1961)