Γρηγόριος Ξενόπουλος

Ο Ζακυν­θι­νός μυθι­στο­ριο­γρά­φος, συγ­γρα­φέ­ας θεα­τρι­κών έργων και εξαι­ρε­τι­κός κρι­τι­κός Γρη­γό­ριος Ξενό­που­λος γεν­νή­θη­κες στις 9 Δεκέμ­βρη 1867 και πέθα­νε στις 14 Γενά­ρη 1951 σε ηλι­κία 84 χρόνων.

Ο Ξενό­που­λος έγρα­ψε περισ­σό­τε­ρα από 80 μυθι­στο­ρή­μα­τα, πλή­θος διη­γη­μά­των, «αθη­ναϊ­κά» και «ζακυν­θι­νά» και 46 θεα­τρι­κά έργα, ενώ θεω­ρεί­ται ο «ειση­γη­τής» του «αστι­κού μυθι­στο­ρή­μα­τος». Ως κρι­τι­κός, επί­σης, ήταν ο πρώ­τος που παρου­σί­α­σε τον Κων­στα­ντί­νο Καβά­φη, το 1903 και ήταν ο πνευ­μα­τι­κός πατέ­ρας πολ­λών από τους «μεγά­λους» λογο­τέ­χνες του προη­γού­με­νου αιώνα.

Ο Γρη­γό­ριος Ξενό­που­λος ένω­σε τις δυνά­μεις του με εκεί­νες των πρώ­των Ελλή­νων σοσια­λι­στών, βοή­θη­σε στην έκδο­ση των εφη­με­ρί­δων τους «Αρδην» και «Κοι­νω­νία», ενώ εξέ­θε­σε τις θέσεις του για το σοσια­λι­σμό στο έργο «Πλού­σιοι και Φτω­χοί» του 1919, το οποίο θεω­ρεί­ται από τα καλύ­τε­ρά του. Κατά τη διάρ­κεια της γερ­μα­νι­κής Κατο­χής έδρα­σε στα πλαί­σια του ΕΑΜ.

Σχέ­διο με μολύ­βι της κόρης του Χαρί­κλειας Ξενο­πού­λου, 1951

Γρά­φει γι’ αυτόν ο Κώστας Βάρ­να­λης: «Αλλ’ ο Ξενό­που­λος δεν υπήρ­ξε μονά­χα προ­ο­δευ­τι­κός άνθρω­πος των γραμ­μά­των παρά και άνθρω­πος. Ευθύς, έντι­μος, καλό­βο­λος, ειλι­κρι­νής, πολι­τι­σμέ­νος κι αξιο­πρε­πής. Κ’ είχε κρί­ση ασφα­λή πάνου από το ατο­μι­κό του συμ­φέ­ρο. Μαζί με τη γοη­τεία του ύψους του η κρι­τι­κή του αξιο­σύ­νη είναι τα πνευ­μα­τι­κά του στοι­χεία, που δεν θα πεθάνουν».

Επι­μέ­λεια: Ηρα­κλής Κακαβάνης