“Γυναίκες στην Κούβα”: Από την ανατροπή της δικτατορίας του Μπατίστα και την κατάληψη της εξουσίας, ως την οικοδόμηση του σοσιαλισμού

Την Κυρια­κή 6 Δεκέμ­βρη πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε με επι­τυ­χία στον κινη­μα­το­γρά­φο Studio η εκδή­λω­ση παρου­σί­α­σης του νέου βιβλί­ου «Γυναί­κες στην Κού­βα: Μια επα­νά­στα­ση μέσα στην επα­νά­στα­ση», με κεί­με­να των Βίλ­μα Εσπίν, Ασέ­λα ντε λος Σάντος, Γιο­λά­ντα Φερέρ, που κυκλο­φό­ρη­σε από τις εκδό­σεις Διε­θνές Βήμα.

Το βιβλίο μιλά για τους αγώ­νες ενά­ντια στην κατα­πί­ε­ση της γυναί­κας. Ταυ­τό­χρο­να, μέσα από τις ζωντα­νές αφη­γή­σεις των τριών πρω­τα­γω­νι­στριών, ξεδι­πλώ­νε­ται, σε πρώ­το πρό­σω­πο, η ιστο­ρία ενός επα­να­στα­τι­κού αγώ­να από τη δεκα­ε­τία του 1950 μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα.

Την εκδή­λω­ση τίμη­σε με την παρου­σία του ο Πρέ­σβης της Κού­βας Οσβάλ­ντο Κομπά­τσο Μαρτίνες.

Διορ­γα­νω­τές της εκδή­λω­σης ήταν η New Star Productions, ο Πολι­τι­στι­κός Σύλ­λο­γος «Χοσέ Μαρ­τί» και οι εκδό­σεις Διε­θνές Βήμα. Μετά τις ομι­λί­ες ακο­λού­θη­σε μου­σι­κό πρό­γραμ­μα από τον Κου­βα­νό καλ­λι­τέ­χνη Remy Mailán.

Το ΑΤΕΧΝΩΣ ήταν στην εκδή­λω­ση και παρου­σιά­ζει την εισα­γω­γι­κή ομι­λία του Κώστα Σανί­δα, από τον Πολι­τι­στι­κό Σύλ­λο­γο “Χοσέ Μαρτί”.

Από την εκδή­λω­ση-παρου­σί­α­ση του βιβλί­ου.
Ο Κου­βα­νός καλ­λι­τέ­χνης Remy Mailán με μια μικρή… φίλη της Κούβας

Καλη­μέ­ρα σε όλους, και σας ευχα­ρι­στού­με για την παρου­σία σας. Θα θέλα­με να ευχα­ρι­στή­σου­με τη NEW STAR PRODUCTION και τον Βελι­σά­ριο Κοσ­συ­βά­κη, για την φιλο­ξε­νία στο ζεστό χώρο του κινη­μα­το­γρά­φου STUDIO και για τη συμ­με­το­χή στη συν­διορ­γά­νω­ση της σημε­ρι­νής πρώ­της παρου­σί­α­σης του νέου βιβλί­ου: «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΥΒΑ – ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ».

Μας τιμούν με την παρου­σία τους, ο Πρέ­σβης της Δημο­κρα­τί­ας της Κού­βας, Οσβάλ­ντο Κομπά­τσο Μαρ­τί­νες, ο Βασί­λης Πάπα­ρης από το ΔΣ του Ελλη­νο­κου­βα­νι­κού Συν­δέ­σμου Φιλί­ας & Αλλη­λεγ­γύ­ης, η Πόπη Γανιά­ρη από την Κεντρι­κή Συντο­νι­στι­κή Επι­τρο­πή της Ανταρ­σί­ας, ο Γιάν­νης Ρου­σιάς από τον Εργα­τι­κό Αγώ­να, ο Νίκος Νικο­λά­ου απο το ΔΣ της Ομο­σπον­δί­ας Προ­σω­πι­κού Αερο­με­τα­φο­ρών, φίλοι από την Red Solidaria Griega, και βεβαί­ως να μην ξεχά­σου­με το ενερ­γό μέλος της Κου­βα­νι­κής κοι­νό­τη­τας της Αθή­νας, Remy Mailán, ο οποί­ος και θα κλεί­σει την εκδή­λω­σή μας με σύντο­μο μου­σι­κό πρόγραμμα.

Ο τίτλος του πρω­τό­τυ­που, που τολ­μή­σα­με να μετα­φρά­σου­με και εκδό­σου­με στα ελλη­νι­κά, είναι: “Las mujeres en Cuba – Haciendo una revolución dentro de la revolución .“

Το πρω­τό­τυ­πο στα Ισπα­νι­κά εκδό­θη­κε το 2012, από τις εκδό­σεις Pathfinder. Έχει επί­σης εκδο­θεί στα Αγγλικά.

Η προ­σπά­θεια για την μετά­φρα­ση και την έκδο­ση στα Ελλη­νι­κά, από τις εκδό­σεις Διε­θνές Βήμα, ξεκί­νη­σε το φθι­νό­πω­ρο του περα­σμέ­νου χρόνου.

Θα θέλα­με ιδιαι­τέ­ρως να ευχα­ρι­στή­σου­με τον Αλέ­κο Χατζη­δά­κη, για τον σχε­δια­σμό του εξωφύλλου.

Την μετά­φρα­ση και επι­μέ­λεια της ελλη­νι­κής έκδο­σης, ανέ­λα­βαν η Λου­κία Κων­στα­ντί­νου, η Μαρία Πλέσ­σα, η Νατά­σα Τερ­λε­ξή και ο υπο­φαι­νό­με­νος Κώστας Σανί­δας. Τη Νατά­σα, θα έχου­με την χαρά να την ακού­σου­με αργό­τε­ρα. Η Λου­κία βρί­σκε­ται εδώ και μερι­κούς μήνες στην Κού­βα, ζώντας από κοντά τις νέες προ­κλή­σεις της Κου­βα­νι­κής επα­νά­στα­σης. Η Μαρία, προ­τι­μά να απο­φεύ­γει τα φώτα της δημο­σιό­τη­τας, ωστό­σο απο­τέ­λε­σε την ψυχή και την βασι­κή συντο­νί­στρια όλης της μετα­φρα­στι­κής προ­σπά­θειας. Η δική μου συμ­με­το­χή στη μετά­φρα­ση ήταν συμ­βο­λι­κή. Μεγά­λο μου κέρ­δος, ότι διά­βα­σα ένα υπέ­ρο­χο βιβλίο, όπου με ζωντα­νές αφη­γή­σεις, τριών πρω­τα­γω­νι­στριών, ξεδι­πλώ­νε­ται η ιστο­ρία ενός επα­να­στα­τι­κού αγώ­να ενός ολό­κλη­ρου λαού, από τη δεκα­ε­τία του 1950 εώς και σήμερα.

Το βιβλίο χωρί­ζε­ται σε δύο μέρη. Το Α’ μέρος, έχει ως αφε­τη­ρία την επί­θε­ση στον στρα­τώ­να της Μον­κά­δα στο Σαντιά­γο ντε Κού­βα στις 26 Ιού­λη 1953 , και ολο­κλη­ρώ­νε­ται με τον θρί­αμ­βο της επα­νά­στα­σης την 1η Γενά­ρη 1959. Παρα­κο­λου­θού­με τη δρά­ση στην παρα­νο­μία στο Σαντιά­γο ντε Κού­βα, την ίδρυ­ση και δρά­ση του Επα­να­στα­τι­κού Κινή­μα­τος της 26ης Ιού­λη, την άφι­ξη του Γκράν­μα, το αντάρ­τι­κο της Σιέ­ρα Μαέ­στρα, τη δημιουρ­γία του Δεύ­τε­ρου Ανα­το­λι­κού Μετώ­που Φρανκ Παḯς του Αντάρ­τι­κου Στρα­τού. Και όλα αυτά, μέσα από το πρί­σμα της συμ­με­το­χής των γυναικών.

Νεα­ρές δασκά­λες ανά­γνω­σης και γρα­φής οδεύ­ουν προς την επαρ­χία, αρχές 1961. Εκα­τό χιλιά­δες εθε­λο­ντές, στην πλειο­ψη­φία τους γυναί­κες, πολ­λές μόλις έφη­βες, εντά­χτη­καν στη μπρι­γά­δα νεο­λαί­ας Κον­ρά­δο Μπε­νί­τες. Η μπρι­γά­δα αυτή ονο­μά­στη­κε έτσι προς τιμή ενός νεα­ρού δασκά­λου που δολο­φο­νή­θη­κε από αντε­πα­να­στά­τες υπο­στη­ρι­ζό­με­νους από την Ουά­σιγ­κτον.
(Φωτο­γρα­φία από το βιβλίο)

Το Β΄μέρος, ανα­φέ­ρε­ται στη συμ­με­το­χή των γυναι­κών στην οικο­δό­μη­ση του επα­να­στα­τι­κού μετα­σχη­μα­τι­σμού της κου­βα­νι­κής κοι­νω­νί­ας, αφού οι εργάτες/τριες και οι αγρότες/τισσες αυτής της χώρας, πήραν την εξου­σία στα χέρια τους. Την γέν­νη­ση της Ομο­σπον­δί­ας Γυναι­κών Κού­βας, τη Σχο­λή για Αγρό­τισ­σες «Άννα Μπε­ταν­κούρ» , τη δημιουρ­γία παι­δι­κών σταθ­μών, τις μπρι­γά­δες υγείας.

Οι τρεις πρω­τα­γω­νί­στριες, κεντρι­κές φιγού­ρες, που αφη­γού­νται σε πρώ­το πρό­σω­πο, τη συμ­με­το­χή και δρά­ση των γυναι­κών, τόσο στην επα­να­στα­τι­κή δια­δι­κα­σία για την ανα­τρο­πή της δικτα­το­ρί­ας του Μπα­τί­στα και την κατά­λη­ψη της εξου­σί­ας, όσο και στην οικο­δό­μη­ση του σοσια­λι­σμού, είναι η Βίλ­μα Εσπίν, η Ασέ­λα ντε λος Σάντος, και η Γιο­λά­ντα Φερέρ.

Το βιβλίο επί­σης περι­λαμ­βά­νει αρκε­τούς χάρ­τες, πλού­σιο φωτο­γρα­φι­κό υλι­κό, και πολυ­σέ­λι­δο χρο­νο­λό­γιο και γλω­σά­ριο προ­σώ­πων, οργα­νώ­σε­ων και γεγο­νό­των, που κάνουν ακό­μη πιο εκλαϊ­κευ­μέ­νη και ανάγλυφη/ζωντανή, την εξι­στό­ρη­ση του πώς οι εργά­τες και οι αγρό­τες της Κού­βας, κατόρ­θω­σαν να κατα­λά­βουν την εξου­σία, και το πιο σημα­ντι­κό να την δια­τη­ρή­σουν. Δηλα­δή, με απλά λόγια, να πάρουν την τύχη της ίδιας τους της ζωής στα χέρια τους, και να αλλά­ξουν τον κόσμο γύρω τους και τη ζωή τους. Και πώς θα μπο­ρού­σε αυτό να γίνει, χωρίς την ενερ­γό συμ­με­το­χή των γυναι­κών, που δημιουρ­γούν τη ζωή και ομορ­φαί­νουν τη ζωή μας;

Το ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, δεν είναι ένα βιβλίο θεμα­τι­κό, ένα βιβλίο που μιλά μόνο για τις γυναί­κες, ή έχει ως σημείο αφε­τη­ρί­ας του τις γυναί­κες. Πρό­κει­ται για ένα βιβλίο για την Κου­βα­νι­κή Επα­νά­στα­ση. Ένα βιβλίο για εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώ­πους του εργα­ζό­με­νου λαού – άνδρες και γυναί­κες κάθε ηλι­κί­ας – που έκα­ναν τη σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση, και για το πώς  μετα­μορ­φώ­θη­καν και οι ίδιοι μέσα από τις πρά­ξεις τους, αγω­νι­ζό­με­νοι για τη μετα­μόρ­φω­ση του κόσμου τους.

Η Βίλ­μα Εσπίν λέει: «Υπήρ­χε απλά ο πόθος των γυναι­κών να συμ­με­τά­σχουν στην επα­να­στα­τι­κή δια­δι­κα­σία, που στό­χος της ήταν να αλλά­ξει εκ βάθρων τις ζωές εκεί­νων που  μέχρι τότε υπήρ­ξαν θύμα­τα της εκμε­τάλ­λευ­σης και των δια­κρί­σε­ων, και να δημιουρ­γή­σει μια καλύ­τε­ρη κοι­νω­νία για όλους.»

Η Ασέ­λα ντε λος Σάντος μας υπεν­θυ­μί­ζει: «Όταν συντε­λεί­ται μια βαθιά κοι­νω­νι­κή επα­νά­στα­ση, οι γυναί­κες, που κατα­πιέ­ζο­νται χιλιά­δες χρό­νια τώρα, θέλουν να συμμετάσχουν.»

Τον Δεκέμ­βρη του 1966, ο Φιντέλ Κάστρο έλε­γε: «Υπάρ­χουν δύο κατη­γο­ρί­ες σε αυτή τη χώρα, δύο συστα­τι­κά στοι­χεία της κοι­νω­νί­ας που, πέρα από οικο­νο­μι­κούς λόγους, είχαν και άλλα κίνη­τρα που τους έκα­ναν να συμπα­θή­σουν και να ενθου­σια­στούν με την επα­νά­στα­ση: ο πλη­θυ­σμός των μαύ­ρων της Κού­βας και οι γυναί­κες της χώρας.»

Γυναί­κες που συμ­με­τεί­χαν στην πρω­το­πο­ρία και την ηγε­σία του αγώ­να, όπως η Χαϊ­ντέ Σαντα­μα­ρία και η Μέλ­μπα Ερνά­ντες. Η Σέλια Σάν­τσες, η Βίλ­μα Εσπίν, δια­κρί­νουν την Κου­βα­νι­κή Επα­νά­στα­ση από κάθε προη­γού­με­νη επα­νά­στα­ση στην ιστο­ρία του σύγ­χρο­νου εργα­τι­κού κινή­μα­τος, μετα­ξύ άλλων, για τον αριθ­μό των γυναι­κών που έπαι­ξαν κεντρι­κό ρόλο στην καθο­δή­γη­σή της.

Το βιβλίο αυτό αφιε­ρώ­νε­ται στη νέα γενιά γυναι­κών και ανδρών, στην Κού­βα και ανά τον κόσμο, για τους οποί­ους μία ακρι­βής απει­κό­νι­ση της ιστο­ρί­ας της Κου­βα­νι­κής Επα­νά­στα­σης και του πώς συντε­λέ­στη­κε, είναι και θα είναι ένα από τα απα­ραί­τη­τα όπλα στις ταξι­κές μάχες που μόλις τώρα ξεκινούν.

Κώστας Σανί­δας
Πολι­τι­στι­κός Σύλ­λο­γος “Χοσέ Μαρτί”

Δια­βά­στε ακό­μα: “Γυναί­κες στην Κού­βα”: Η Επα­νά­στα­ση είναι γένους θηλυκού!!