Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Δέκα ιατρικοί μύθοι που πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε

Αν και τεί­νου­με να πιστεύ­ου­με ότι οι ιατρι­κές συμ­βου­λές βασί­ζο­νται πάντα σε επι­στη­μο­νι­κές απο­δεί­ξεις, αυτό φαί­νε­ται να δια­ψεύ­δε­ται. Πρό­σφα­τα, ερευ­νη­τές που έκα­ναν σχε­τι­κή δημο­σί­ευ­ση στο περιο­δι­κό eLife, έδει­ξαν ότι περί­που 400 συνή­θεις πρα­κτι­κές στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα αντι­κρού­ο­νται πλή­ρως από μελέ­τες που έχουν δημο­σιευ­θεί μετα­ξύ 2011–2017 σε κορυ­φαία ιατρι­κά περιο­δι­κά, όπως το «Lancet», το «New England Journal of Medicine» και το JAMA (Journal of American Medical Association). Ο επι­κε­φα­λής ερευ­νη­τής δρ. Βινάι Πρα­σάντ του Πανε­πι­στη­μί­ου Υγεί­ας και Επι­στή­μης του Όρε­γκον δήλω­σε στους «Τάιμς της Νέας Υόρ­κης» ότι όσοι επι­σκέ­πτο­νται τους για­τρούς, χαρα­κτη­ρί­ζο­νται από μια ταπει­νο­φρο­σύ­νη μπρο­στά στην αυθε­ντία. Ωστό­σο πολ­λές ‑αν και όχι όλες- συνή­θεις ιατρι­κές πρα­κτι­κές έχουν πια αμφισβητηθεί.

Παρα­κά­τω παρα­τί­θε­νται ενδει­κτι­κά δέκα τέτοια επι­στη­μο­νι­κά ευρή­μα­τα, γνω­στά και ως «ιατρι­κές ανα­τρο­πές», που έρχο­νται σε αντι­δια­στο­λή με τις μεθό­δους και τις συμ­βου­λές που συνη­θί­ζουν οι για­τροί να παρέ­χουν ακόμη.

1) Οι αλλερ­γί­ες στα φιστί­κια θα εμφα­νι­στούν είτε το παι­δί εκτε­θεί σε φιστί­κια πριν την ηλι­κία των τριών ετών είτε όχι.

Μέχρι τώρα οι για­τροί συμ­βού­λευαν τους γονείς να κρα­τούν τα παι­διά τους μακριά από τα φιστί­κια τα τρία πρώ­τα χρό­νια της ζωής τους, ενώ τα επι­στη­μο­νι­κά δεδο­μέ­να δεί­χνουν πως ο κίν­δυ­νος αλλερ­γί­ας δεν αυξά­νε­ται ακό­μα και αν το παι­δί έρθει σε επα­φή με την συγκε­κρι­μέ­νη τρο­φή ήδη από το πρώ­το έτος της ζωής του.

2) Το ιχθυ­έ­λαιο δεν μειώ­νει τον κίν­δυ­νο εμφά­νι­σης ασθε­νειών της καρδιάς. 

Αν και τα λιπα­ρά οξέα ωμέγα‑3 μειώ­νουν τις φλεγ­μο­νές και ισορ­ρο­πούν τα επί­πε­δα των τρι­γλυ­κε­ρι­δί­ων ‑παρά­γο­ντες κιν­δύ­νου για τις καρ­δια­κές νόσους- σε μια έρευ­να 12.500 ατό­μων που βρί­σκο­νταν σε ομά­δες υψη­λού κιν­δύ­νου, τα καθη­με­ρι­νά συμπλη­ρώ­μα­τα ωμέγα‑3 δεν έδει­ξαν προ­στα­τευ­τι­κές ιδιό­τη­τες ένα­ντι της καρδιοπάθειας.

3) Οι κού­κλες (προ­σο­μοιώ­σεις βρε­φών) δεν μειώ­νουν την πιθα­νό­τη­τα εγκυ­μο­σύ­νης στην εφηβεία. 

Η αρχι­κή ιδέα ήταν πως οι έφη­βες που είχαν τέτοιου είδους κού­κλες έρχο­νταν νωρί­τε­ρα αντι­μέ­τω­πες με τις υπο­χρε­ώ­σεις του να έχεις ένα μωρό και απέ­φευ­γαν να μεί­νουν έγκυ­ες. Ωστό­σο, πρό­σφα­τα ερευ­νη­τι­κά δεδο­μέ­να δεί­χνουν το αντί­θε­το. Τα κορί­τσια που έχουν τέτοια παι­χνί­δια, είναι ελα­φρώς πιθα­νό­τε­ρο να μεί­νουν έγκυες.

4) Το γκίν­γκο μπι­λό­μπα δεν προ­στα­τεύ­ει από την απώ­λεια μνή­μης και την άνοια. 

Το συμπλή­ρω­μα αυτό, που φτιά­χτη­κε από τα φύλ­λα του δέντρου γκίν­γκο, χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε ευρέ­ως στην αρχαία κινε­ζι­κή ιατρι­κή και εξα­κο­λου­θεί να προ­ω­θεί­ται ως ένας τρό­πος δια­τή­ρη­σης της μνή­μης. Όμως μια μεγά­λη αμε­ρι­κα­νι­κή μελέ­τη, που δημο­σιεύ­θη­κε το 2008, έδει­ξε ορι­στι­κά ότι το συμπλή­ρω­μα είναι άχρη­στο για το σκο­πό αυτό. Παρό­λα αυτά, εξα­κο­λου­θεί να έχει πωλή­σεις ύψους 249 εκα­τομ­μυ­ρί­ων δολαρίων.

5) Τα οπιοει­δή δεν συμ­βάλ­λουν περισ­σό­τε­ρο στη μεί­ω­ση του πόνου σε σχέ­ση με άλλα φάρ­μα­κα, όπως οι ασπιρίνες. 

Μολο­νό­τι τα οπιοει­δή είναι ισχυ­ρά φάρ­μα­κα, μια κλι­νι­κή δοκι­μή έδει­ξε ότι υπάρ­χουν πολύ πιο ασφα­λείς εναλ­λα­κτι­κές λύσεις (ασπι­ρί­νη, ιμπου­προ­φέν κ.ά.) που ανα­κου­φί­ζουν τον πόνο εξί­σου καλά μετα­ξύ των ασθε­νών στα τμή­μα­τα επει­γό­ντων περιστατικών.

6) Η θερα­πεία με τεστο­στε­ρό­νη δεν βοη­θά τους ηλι­κιω­μέ­νους άνδρες να δια­τη­ρούν τη μνή­μη τους. 

Μερι­κοί άνδρες έχουν χαμη­λά επί­πε­δα τεστο­στε­ρό­νης και προ­βλή­μα­τα μνή­μης και οι πρώ­τες μελέ­τες είχαν υπο­νο­ή­σει ότι οι μεσή­λι­κες άνδρες με υψη­λό­τε­ρα επί­πε­δα τεστο­στε­ρό­νης φαί­νο­νταν να έχουν καλύ­τε­ρα δια­τη­ρη­μέ­νο ιστό σε ορι­σμέ­να μέρη του εγκε­φά­λου τους. Οι ηλι­κιω­μέ­νοι άνδρες με υψη­λό­τε­ρα επί­πε­δα τεστο­στε­ρό­νης φαί­νο­νταν επί­σης να τα πηγαί­νουν καλύ­τε­ρα στις δοκι­μα­σί­ες ψυχι­κής λει­τουρ­γί­ας. Αλλά μια αυστη­ρή κλι­νι­κή δοκι­μή έδει­ξε ότι η τεστο­στε­ρό­νη δεν ήταν καλύ­τε­ρη από ένα χάπι ζάχα­ρης (πλα­σί­μπο) ως προς την προ­σπά­θεια απο­τρο­πής της απώ­λειας μνήμης.

7) Η εκκα­θά­ρι­ση του σπι­τιού από ακά­ρεα, σκό­νη, ποντί­κια και κατσα­ρί­δες δεν συμ­βάλ­λει σε μειω­μέ­νες προ­σβο­λές άσθματος. 

Πιστευό­ταν ότι οι αλλερ­γι­κές αντι­δρά­σεις σε αυτού του είδους τα παρά­σι­τα μπο­ρεί να οδη­γή­σουν σε κρί­σεις άσθμα­τος, κάτι που όμως δια­ψεύ­σθη­κε από μια επι­στη­μο­νι­κή έρευ­να το 2017.

8) Οι μετρη­τές βημά­των και οι υπο­λο­γι­στές θερ­μί­δων δεν βοη­θούν στην απώ­λεια βάρους.

Φαί­νε­ται πως ισχύ­ει το αντί­θε­το. Ανά­με­σα σε 470 άτο­μα που έκα­ναν δίαι­τα, εκεί­νοι που δεν χρη­σι­μο­ποιού­σαν τέτοιες συσκευ­ές υπο­λο­γι­σμού, έχα­σαν περισ­σό­τε­ρο βάρος συγκρι­τι­κά με εκεί­νους που χρησιμοποιούσαν.

9) Στη ρήξη μηνί­σκου προ­τι­μό­τε­ρη είναι η χρή­ση φυσι­κο­θε­ρα­πεί­ας και σε δεύ­τε­ρο χρό­νο η χει­ρουρ­γι­κή επέμβαση. 

Κάθε χρό­νο χει­ρουρ­γού­νται πολ­λές χιλιά­δες ασθε­νείς σε όλο τον κόσμο, καθώς φοβού­νται πως αν αυτό το πρό­βλη­μα δεν αντι­με­τω­πι­στεί χει­ρουρ­γι­κά, θα καθυ­στε­ρή­σουν να απαλ­λα­γούν από τον πόνο. Αλλά μια μελέ­τη σε ασθε­νείς με ρήξη μηνί­σκου και μέτριας σοβα­ρό­τη­τας αρθρί­τι­δα, που έκα­ναν είτε χει­ρουρ­γι­κή επέμ­βα­ση είτε φυσι­κο­θε­ρα­πεία για έξι μήνες, έδει­ξε ότι και οι δύο ομά­δες εμφά­νι­σαν βελ­τί­ω­ση στον ίδιο βαθμό

10) Αν «σπά­σουν τα νερά» μιας εγκύ­ου πρό­ω­ρα, το μωρό δεν είναι ανά­γκη να γεν­νη­θεί αμέσως. 

Μερι­κές φορές, λίγες εβδο­μά­δες πριν την ανα­με­νό­με­νη ημε­ρο­μη­νία γέν­νας, σπά­ει η μεμ­βρά­νη που περι­βάλ­λει το έμβρυο και διαρ­ρέ­ει το αμνια­κό υγρό. Οι γυναι­κο­λό­γοι, που ανη­συ­χούν μήπως το έμβρυο πάθει κάποια βακτη­ρια­κή λοί­μω­ξη, αφού πια δεν ζει σε απο­στει­ρω­μέ­νο περι­βάλ­λον, θεω­ρούν ανα­γκαίο να επι­σπεύ­σουν τον τοκε­τό. Όμως μια κλι­νι­κή μελέ­τη βρή­κε ότι το έμβρυο δεν κιν­δυ­νεύ­ει περισ­σό­τε­ρο, αν οι για­τροί το παρα­κο­λου­θούν προ­σε­κτι­κά, όσο περι­μέ­νουν να επέλ­θει φυσιο­λο­γι­κά ο τοκε­τός. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, τα μωρά που δεν «βιά­στη­καν» να γεν­νη­θούν, είναι πιο υγιή από εκεί­να που είδαν το φως εσπευ­σμέ­να μετά το «σπά­σι­μο των νερών».

Με πλη­ρο­φο­ρί­ες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σύν­δε­σμος για την επι­στη­μο­νι­κή δημο­σί­ευ­ση: ΕΔΩ

 

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο