Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //
Η Δανέζικη εταιρεία MandagMorgen έχει καταλήξει σε συμφωνία με το Facebook να αξιολογεί για τους Δανούς χρήστες τι είναι «αληθινό» ή «ψευδές». Πίσω από αυτή είναι o οίκος Altinget. Υπεργολάβος η TjekDet. Δύο ιδιωτικές εταιρείες ενημέρωσης θα έχουν το δικαίωμα να ταξινομούν τις ειδήσεις που θα βλέπουν οι Δανοί στο Facebook. Αυτά γράφει η εφημερίδα Arbejderen του ΚΚ Δανίας.
Το Facebook, το μεγαλύτερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης θα ασκεί έλεγχο για λογαριασμό των Δανών χρηστών στο τι είναι «ψεύτικο» ή ακόμη και είδηση «χειραγώγησης» μέσω των υπεργολάβων. Η Δανία ειναι η 18η χώρα στον κόσμο που ο έλεγχος των ειδήσεων ανατίθεται σε ιδιωτικές εταιρίες μέσων ενημέρωσης για να ελέγχουν την πιστότητα των ειδήσεων.
Έχουν προηγηθεί η Αργεντινή, Βραζιλία, Καναδάς, Κολομβία, Γαλλία, Ινδία, Ινδονησία, Ιρλανδία, Ιταλία, Γερμανία, Μεξικό, Ολλανδία, Πακιστάν, Φιλλιπίνες, Σουηδία, Τουρκία, και οι ΗΠΑ φυσικά, με πάνω από μια εταιρεία ελέγχου κάθε χώρα. Οι 25 συνολικά εταιρίες-ελεγκτές δέχονται ακόμη και καταγγελίες χρηστών για έλεγχο ειδήσεων που «φαίνονται» ψευδείς. Η Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη στον κατάλογο ανκαι ανάμεσα στις 60 εταιρείες που συμμετείχαν στην πρόσφατη ημερίδα της ΕΕ για τον έλεγχο των ειδήσεων, υπάρχει και μια Ελληνική!
Μυστικές συμφωνίες
Το περιεχόμενο της συμφωνίας είναι απόρρητο, αλλά η πρόθεση είναι η «ενίσχυση της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης και της ξένης παρέμβασης στις επερχόμενες εκλογές στο Κοινοβούλιο της Δανίας».
Η διευθύντρια της TjekDet, η Lisbeth Knudsen, θεωρεί ως «ένα φυσικό καθήκον» να συνεργάζονται με το Facebook για να «συμβάλλουν ώστε κατασκευασμένοι ισχυρισμοί και ψευδείς ιστορίες δεν θα υπονομεύσουν ένα από τα χαρακτηριστικά της Δημοκρατίας, την ελευθερη επιλογή για βασισμένες σε καλή πληροφόρηση επενδυτικές αποφάσεις».
«Δεν πρέπει να είμαστε υπερ-δικαστές πολιτικών απόψεων και γνωμών, αλλά έχουμε μέσω της τακτικής συνεργασίας με το Facebook, το δημοσιογραφικό καθήκον να ελέγχουμε το περιεχόμενο χειραγώγησης και τις σκοπίμως παραπλανητικές απόψεις, που μπορούν να διαδοθούν στο Facebook», συμπληρώνει.
Διαθέσιμα ψηφιακά εργαλεία.
Η νέα συνεργασία σημαίνει ότι το Facebook θα δώσει διαθέσιμα ψηφιακά εργαλεία (!), έτσι ώστε TjektDet να «έχει καλύτερη επισκόπηση από τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που διαδίδονται από λεπτό προς λεπτό στο Facebook», γράφουν στην ιστοσελίδα της εταιρείας και προσθέτουν ότι θα επικεντρωθούν «στη δημόσια συζήτηση σε συγκεκριμένα κοινωνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. (!)
Ελπίζουν να μειώσουν τον συνολικό όγκο της πληροφόρησης όταν αφαιρεθούν οι ψευδείς και πλαστές ειδήσεις. Ιστοσελίδες που διακινούν τέτοιο υλικό δεν θα έχουν το δικαίωμα να διαφημήσουν αυτές τις ειδήσεις και να εξοικονομήσουν χρήματα από αυτές.
Ηθικά διλήμματα
Ο ερευνητής στα μίντια στο Πανεπιστήμιο του Aarhus, Michael Bang Petersen, δηλώνει στην εφημερίδα Arbejderen, ότι θεωρεί πως όλη η συζήτηση σχετικά με τον έλεγχο των στοιχείων ανοίγει μια σειρά από σημαντικά πολιτικά και ηθικά διλήμματα, όπως:
-Ποιός αποφασίζει πόση θα είναι η έκταση όλων των απόψεων την οποία οι άνθρωποι δικαιούνται σε μια συζήτηση;
-Κάνουμε τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς κατά της παραπληροφόρησης, όταν την αποκρύπτουμε με αυτόν τον τρόπο;
-Υπάρχουν μια σειρά από θέματα – για παράδειγμα, στη σύγκρουση Ισραήλ/Παλαιστίνη, όπου είναι δύσκολο να μάθει κανείς ποιά είναι η «αλήθεια» σχετικά με τη διένεξη.
-Η έννοια της «ψεύτικης είδήσης- fake news» καθιερώθηκε επειδή ο Τραμπ την χρησιμοποιεί για να επιτεθεί στα καθιερωμένα μέσα ενημέρωσης.
-Στις συνηθισμένες συζητήσεις η έκφραση «fake news» χρησιμοποιείται σαν πολιτικό, ρητορική εργαλείο όταν κάποιος δεν συμφωνεί και τίποτα παραπάνω.
Τα παραδείγματα είναι ανύπαρκτα
Ο Mark Ørsten, ερευνητής μίντια στο Πανεπιστήμιο του ROSKILDE, είναι επίσης προβληματισμένος για τον έλεγχο των στοιχείων από το Facebook.
– Μπορεί κανείς να ελέγξει τα γεγονότα. Αλλά δεν μπορεί να ελέγξει τις απόψεις για τα γεγονότα, όπως και τις διαφορετικές θέσεις για τις διάφορες συγκρούσεις στον κόσμο, δηλώνει στην εφημερίδα Arbejderen.
Στην έρευνα του έχει συγκρίνει τον βαθμό ανησυχίας μεταξύ των πολιτών δέκα χωρών για «πλαστές ειδήσεις» στα καθιερωμένα μέσα ενημέρωσης.
Στη Δανία είναι μόνο το 36% του πληθυσμού που ανησυχεί, το 69% στην Ισπανία, το 62% στην Γαλλία, και 64% στη Σουηδία, αποφαίνεται στην έρευνα του.
-Δεν φαίνεται τα fake news να είναι κάποιο πρόβλημα στην Δανία για τα καθιερωμένα μέσα πληροφόρησης. Η συζήτηση μεταξύ των πολιτικών σχετικά με τα fake news πιάνει πολύ χώρο, αλλά τα παραδείγματα των ψευδών ειδήσεων ενάντια στη Δανία είναι σχεδόν ανύπαρκτα, εξηγεί ο Mark Ørsten.
- Έχουμε έναν μορφωμένο πληθυσμό. Και η εικόνα μας για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι διαφορετική από ότι, για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη Δανία έχουν τα δημόσια μέσα ενημέρωσης μία πολύ μεγαλύτερη συνοχή. Τα μέσα ενημέρωσης δεν είναι τόσο πολωμένα όπως πχ. στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παρόλο που η συμφωνία είναι απόρρητη, τα λένε μόνοι τους μέσα από τις γραμμές επικαλούμενοι τάχα το κυνήγι ενάντια στις ψευδείς ειδήσεις. Στόχος τους είναι: Η χειραγώγηση της πληροφόρησης ώστε να εξασφαλίζεται:
Η ελεύθερη επιλογή για βασισμένες σε καλή πληροφόρηση επενδυτικές αποφάσεις. Έτσι επικεντρώνουν το ενδιαφέρον «στη δημόσια συζήτηση σε συγκεκριμένα κοινωνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης». Αποφασίζουν ποιές και πόση θα είναι η έκταση των απόψεων την οποία οι άνθρωποι δικαιούνται σε μια συζήτηση. Τιμωρούν “διότι δεν συνεμορφώθει προς τας υποδείξεις». Αυτή ειναι η αστική ελευθερία της έκφρασης που θέλουν να επιβάλλουν σε όλο τον πλανήτη για να θωρακίσουν ακόμη περισσότερο την κυριαρχία του καπιταλισμού διαμορφώνοντας ακόμη πιο αποχαυνωμένους, φοβισμένους και χειραγωγημένους πολίτες!
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία