Ludwig von Mises στα 150 χρόνια από τη γέννηση του Λένιν

Αυτό «το φάντα­σμα του κομ­μου­νι­σμού» εξα­κο­λου­θεί και στοι­χειώ­νει τα όνει­ρα των αστών. Για­τί αυτοί ξέρουν καλύ­τε­ρα από τον καθέ­να ότι αυτός που γεύ­τη­κε μια φορά την επα­νά­στα­ση, τη μεγα­λύ­τε­ρη μέθη της ανθρω­πό­τη­τας, δεν ξεχνά ποτέ τη γεύ­ση της.

Φαί­νε­ται ότι κάπως έτσι εξη­γού­νται και κάποιες μόνι­μες ανη­συ­χί­ες των εν Ελλά­δι αστών και μηχα­νεύ­ο­νται συνε­χώς τρό­πους γνω­στούς και χιλιο­ε­πα­να­λαμ­βα­νό­με­νους κατά βάση, δίχως πολ­λή πρω­το­τυ­πία, πρέ­πει να ομολογήσουμε…

Ο Mises, γεν­νη­μέ­νος το 1881, στην πόλη Λεμ­βέρ­γη της παλιάς Αυστρο­ουγ­γρι­κής Αυτο­κρα­το­ρί­ας, απο­φοί­τη­σε από το Πανε­πι­στή­μιο της Βιέν­νης το 1906. Οι τίτλοι του ήταν διδα­κτο­ρι­κό στα νομι­κά, με ειδί­κευ­ση στα οικο­νο­μι­κά. Απέ­κτη­σε τη φήμη, λόγω κυρί­ως των υπη­ρε­σιών του στην αστι­κή τάξη της επο­χής, ως «ένα από τα πιο οξυ­δερ­κή και διεισ­δυ­τι­κά μυα­λά» στην Αυστρία και γενικότερα.

Μετά τη νίκη της Μεγά­λης Οκτω­βρια­νής Σοσια­λι­στι­κής Επα­νά­στα­σης και το τέλος του Α΄ Παγκό­σμιου ιμπε­ρια­λι­στι­κού Πολέ­μου υπο­γρά­φτη­κε το 1918, από τον Λένιν και τους μπολ­σε­βί­κους, ξεχω­ρι­στή συν­θή­κη ειρή­νης με τη Γερ­μα­νι­κή Αυτο­κρα­το­ρία και την Αυστρο­ουγ­γα­ρία, με την οποία η Ρωσία απο­σύρ­θη­κε από τον πόλε­μο. Ο Μises διο­ρί­στη­κε στη θέση του αξιω­μα­τι­κού επι­κε­φα­λής του Νομι­σμα­τι­κού Ελέγ­χου στο κομ­μά­τι της Ουκρα­νί­ας που ελεγ­χό­ταν από τον αυστρια­κό στρα­τό, με έδρα την Οδησ­σό στη Μαύ­ρη Θάλασσα.

Στη συνέ­χεια δίδα­ξε στο Πανε­πι­στή­μιο της Βιέν­νης, έκα­νε σεμι­νά­ρια, άρχι­σε να γρά­φει βιβλία. Το 1934 ανέ­λα­βε τη θέση του καθη­γη­τή Διε­θνών Οικο­νο­μι­κών Σχέ­σε­ων στη Γενεύη της Ελβε­τί­ας, μέχρι την ανα­χώ­ρη­σή του και εγκα­τά­στα­σή του στις ΗΠΑ το 1940, όπου έζη­σε με επι­χο­ρη­γή­σεις του Ιδρύ­μα­τος Ροκ­φέ­λερ. Μέχρι τη συντα­ξιο­δό­τη­σή του, σε ηλι­κία 87 ετών, το 1969, ήταν επι­σκέ­πτης καθη­γη­τής στο Πανε­πι­στή­μιο της Νέας Υόρκης.

Θα μου πεί­τε, αξί­ζει τον κόπο να ασχο­λη­θεί κάποιος με κάτι που επα­νει­λημ­μέ­να έχει απα­ντη­θεί τεκ­μη­ριω­μέ­να, στο διά­βα των δεκα­ε­τιών, από επι­φα­νείς εκπρο­σώ­πους του εργα­τι­κού επα­να­στα­τι­κού κινή­μα­τος; Φυσι­κά στις δια­λέ­ξεις του αξιό­τι­μου καθη­γη­τή μπο­ρεί να βρει κανείς πολ­λά και διά­φο­ρα να προ­κα­λέ­σουν. Αλλα προ­κα­λώ­ντας κάποια ειρω­νι­κά σχό­λια, κάποια γέλω­τες, χωρίς διά­θε­ση απα­ξί­ω­σης, κάποια βέβαια σοβα­ρό­τε­ρα απλά θυμό και ανά­γκη επα­νά­λη­ψης πολ­λών επι­βε­βαιω­μέ­νων από την ίδια τη ζωή και τις εξε­λί­ξεις επι­χει­ρη­μά­των και επι­στη­μο­νι­κών κυρί­ως αληθειών.

Αυτό όμως που προ­κα­λεί το δικό μου σημε­ρι­νό σχο­λια­σμό, μια Κυρια­κή καρα­ντί­νας στο σπί­τι λόγω του κορο­νοϊ­ού, είναι πώς γνω­στοί, «σοβα­ροί» αστοί επι­στή­μο­νες, προ­κει­μέ­νου να κάνουν λαϊ­κί­στι­κη προ­πα­γάν­δα προς τις εργα­τι­κές — λαϊ­κές δυνά­μεις, κατα­φεύ­γουν σε τρω­τά, αμφί­βο­λης επι­στη­μο­σύ­νης, αντι­κομ­μου­νι­στι­κά τερ­τί­πια που περιέ­χουν ισχυ­ρές δόσεις δια­στρέ­βλω­σης, συκο­φα­ντί­ας ποτι­σμέ­νης με την εμπά­θεια της ανη­θι­κό­τη­τας της αστι­κής, της εκμε­ταλ­λεύ­τριας τάξης.

Και οπωσ­δή­πο­τε το επι­πλέ­ον ενδια­φέ­ρον είναι ότι τα «ιδε­ο­λο­γή­μα­τα» αυτά των απο­λο­γη­τών του καπι­τα­λι­σμού, τύπου Ludwig von Mises, τα ανα­μα­σούν μέχρι τις μέρες μας τα κάθε είδους παπα­γα­λά­κια του συστήματος.

Ενα βασι­κό και δια­χρο­νι­κό συμπέ­ρα­σμα που βγαί­νει είναι ότι είναι τόσο αδύ­να­μοι με επι­στη­μο­νι­κά κρι­τή­ρια και επι­χει­ρή­μα­τα να αντι­με­τω­πί­σουν την επε­ξερ­γα­σμέ­νη και τεκ­μη­ριω­μέ­νη θεω­ρία των Μαρξ — Ενγκελς — Λένιν, την κοσμο­θε­ω­ρία του μαρ­ξι­σμού — λενι­νι­σμού, που ανα­γκά­ζο­νται να κατα­φεύ­γουν για να αντι­με­τω­πί­σουν τα σύγ­χρο­να προ­βλή­μα­τα του 21ου αιώ­να, την οικο­νο­μι­κή καπι­τα­λι­στι­κή κρί­ση και την ορι­στι­κή διέ­ξο­δο από αυτήν, σε ανά­λο­γες προ­πα­γαν­δι­στι­κού τύπου έωλες δια­λέ­ξεις, σε επι­χει­ρή­μα­τα αστών από το 1951, μόνο και μόνο για να δια­στρε­βλώ­σουν τον επι­στη­μο­νι­κό κομ­μου­νι­σμό, μια διδα­σκα­λία δηλα­δή επί­και­ρη και ζωντα­νή, πολύ περισ­σό­τε­ρο σήμε­ρα, από ό,τι τον προη­γού­με­νο αιώνα.

Στο σημε­ρι­νό σχό­λιο, το σημείο που ιντρι­γκά­ρει περισ­σό­τε­ρο και προ­κα­λεί σε ανα­φο­ρά έχει να κάνει με την 4η διά­λε­ξη του συγκε­κρι­μέ­νου πονή­μα­τος που έχει τίτλο «Μαρ­ξι­σμός, Σοσια­λι­σμός και Ψευδο-επιστήμη».

Σε αυτήν τη διά­λε­ξη, ανά­με­σα σε διά­φο­ρες φιλο­σο­φι­κές ακρο­βα­σί­ες προ­σπά­θειας απο­δό­μη­σης της μαρ­ξι­στι­κής δια­λε­κτι­κής υλι­στι­κής ανά­λυ­σης περί βάσης — εποι­κο­δο­μή­μα­τος και άλλες φιλο­σο­φι­κές κατη­γο­ρί­ες, κατα­λή­γει στην εξής περι­σπού­δα­στη ανάλυση.

Γρά­φει λοι­πόν ότι:

«Η θεω­ρία του (σ.σ. Μαρξ) ισχυ­ρί­ζε­ται ότι ο κόσμος πρέ­πει να ακο­λου­θή­σει μια ορι­σμέ­νη αλλη­λου­χία συμ­βά­ντων: α) Φεου­δαρ­χία, β) καπι­τα­λι­σμός, γ) σοσια­λι­σμός. Επει­δή ήταν ασύμ­βα­τη με τη θεω­ρία του, απέρ­ρι­πτε τη θεω­ρία ότι κάποιο από αυτά τα στά­δια μπο­ρού­σε να παρα­λει­φθεί. Ωστό­σο, όταν πέθα­νε ο Μαρξ, ο Ενγκελς βρή­κε στα πράγ­μα­τά του μια σημεί­ω­ση σε ένα κομ­μά­τι χαρ­τί που υπο­δεί­κνυε ότι κάτι τέτοιο ίσως ήταν δυνα­τό. Προ­φα­νώς ο Μαρξ έγρα­ψε πρό­χει­ρα αυτή τη σημεί­ω­ση μια νύχτα, αλλά το πρωί το σκέ­φτη­κε καλύ­τε­ρα και συνει­δη­το­ποί­η­σε ότι αν το απο­δε­χό­ταν θα κατέ­στρε­φε τη βασι­κή θεω­ρία του. Ο Ενγκελς αντέ­γρα­ψε τη σημεί­ω­ση με το δικό του χέρι και την έστει­λε σε μια γυναί­κα στη Ρωσία που είχε απο­κτή­σει κάποια φήμη για­τί είχε σκο­τώ­σει τον επί­τρο­πο της αστυ­νο­μί­ας και είχε αθω­ω­θεί — τέτοια πράγ­μα­τα γίνο­νταν τότε στη Ρωσία. Η γυναί­κα δημο­σί­ευ­σε τη σημεί­ω­ση τη δεκα­ε­τία του 1880. Οι μπολ­σε­βί­κοι βρή­καν την ιδέα θαυ­μά­σια — ήξε­ραν ότι η Ρωσία είναι καθυ­στε­ρη­μέ­νη χώρα και άδρα­ξαν την ιδέα ως βάση για την πεποί­θη­σή τους ότι δεν θα χρεια­ζό­ταν να περά­σουν από τον καπι­τα­λι­σμό προ­τού φτά­σουν στο σοσια­λι­σμό, ότι θα μπο­ρού­σαν να παρα­λεί­ψουν αυτό το στά­διο» (σελ. 74, 4η διά­λε­ξη, της εν λόγω έκδοσης).

Τ’ ακούς; Τ’ ακούω να λες.

Ετσι, κάπως από αυτό το χαρ­τά­κι που δημο­σί­ευ­σε μια γυναί­κα στη Ρωσία της δεκα­ε­τί­ας του 1880, όταν ο Λένιν ήταν …κιό­λας 10 ετών (!) και οι μπολ­σε­βί­κοι δεν υπήρ­χαν καν στη σκέ­ψη των πρώ­των εκεί­νων Ρώσων επα­να­στα­τών, γεν­νή­θη­κε η ιδέα της σοσια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης στη Ρωσία που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε περί­που 4 δεκα­ε­τί­ες μετά. Προ­φα­νώς, για να μην τον αδι­κή­σου­με, για­τί τότε θα πρέ­πει να πάμε σε άλλα επί­πε­δα πολι­τι­κής σχι­ζο­φρέ­νειας, ο καθη­γη­τής στη διά­λε­ξή του υπο­νο­εί ότι ο Λένιν, όταν μεγά­λω­σε και είδε το χαρ­τά­κι, επε­ξερ­γά­στη­κε όλα αυτά που τον οδή­γη­σαν στην ίδρυ­ση του Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κού (Κομ­μου­νι­στι­κού) Κόμ­μα­τος, το οποίο μετά τη σύγκρου­ση με τους οπορ­του­νι­στές που έμει­ναν μειο­ψη­φία (εξ ου και μεν­σε­βί­κοι), εξε­λί­χθη­κε στο Κόμ­μα των πλειο­ψη­φι­σά­ντων κομ­μου­νι­στών (εξ ου και μπολ­σε­βί­κοι), κατα­φέρ­νο­ντας να οδη­γή­σει το προ­λε­τα­ριά­το και τη φτω­χή αγρο­τιά της Ρωσί­ας στην εγκα­θί­δρυ­ση της εργα­τι­κής εξου­σί­ας και να αρχί­σει την οικο­δό­μη­ση του σοσιαλισμού.

Και κάπως έτσι κύλη­σε η Ιστο­ρία της ταξι­κής πάλης, της μεγα­λύ­τε­ρης επα­νά­στα­σης που γνώ­ρι­σε η ανθρωπότητα.

Προ­φα­νώς, επί­σης, ο καθη­γη­τής δεν αγνο­εί το τερά­στιο έργο και τη συνει­σφο­ρά του Λένιν, στην εξέ­λι­ξη της θεω­ρί­ας του Μαρξ, στην ανά­λυ­σή του για τον καπι­τα­λι­σμό στη Ρωσία, ο οποί­ος βρι­σκό­ταν ήδη στο μονο­πω­λια­κό του στά­διο, δηλα­δή είχε περά­σει στο ιμπε­ρια­λι­στι­κό, τελευ­ταίο του στά­διο. Δεν αγνο­εί ούτε το έργο του Λένιν, που έχει κατα­γρα­φεί στους 54 τόμους των Απά­ντων του, ήδη γνω­στά από τη μέρα που έδι­νε τη διά­λε­ξή του ο Μises, το μακρι­νό 1951.

Φυσι­κά, αγα­πη­τοί σύντρο­φοι και φίλοι του «Ριζο­σπά­στη», αντι­λη­φθή­κα­τε ότι δεν υπάρ­χει πρό­θε­ση να ανα­λύ­σου­με πολύ πιο σοβα­ρά σήμε­ρα τα ζητή­μα­τα αυτά, σε αυτό το μικρό σχό­λιο, που αφο­ρά όμως κοσμοϊ­στο­ρι­κά ζητήματα.

Και για το λόγο επι­πλέ­ον ότι θέλου­με να επι­βε­βαιώ­σου­με την άπο­ψη του καθη­γη­τή — που μας το προ­σά­πτει σαν μομ­φή — ότι αυτά που λέμε, αυτό που θα γίνει είναι δεδο­μέ­νο, ανα­γκαίο, ρεα­λι­στι­κό και εξό­χως αντι­κει­με­νι­κά νομοτελειακό.

Δυστυ­χώς, αυτά συμ­βαί­νουν όταν η επι­στή­μη γίνε­ται θλι­βε­ρή ασχε­το­σύ­νη, μόνο και μόνο για να υπη­ρε­τή­σει μια αμφί­βο­λης ποιό­τη­τας προ­πα­γάν­δα, όχι μόνο των αρχών της δεκα­ε­τί­ας του 1950, δηλα­δή αμέ­σως μετά τη λήξη του Β΄ Παγκό­σμιου Πολέ­μου, όταν οι κομ­μου­νι­στι­κές ιδέ­ες ήταν πολύ ψηλά στη συνεί­δη­ση των λαών του κόσμου, αλλά επι­στρα­τεύ­ο­νται και σήμε­ρα, εν έτει 2020, εν μέσω παν­δη­μί­ας και βύθι­σης της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας σε νέα βαθιά κρί­ση, με αφορ­μή την οποία οι αστοί όπου Γης φοβού­νται ότι οι λαοί ξανά θα αρχί­σουν να αφυπνίζονται.

Ακρι­βώς για­τί μπο­ρεί ο κορο­νο­ϊ­ός να για­τρευ­τεί και θα για­τρευ­τεί και η επι­δη­μία θα περά­σει, όπως πέρα­σαν και άλλες στο παρελ­θόν, όμως ο καπι­τα­λι­σμός είναι αγιά­τρευ­τος, είναι πανού­κλα διαρ­κεί­ας και γι’ αυτό δεν μπο­ρεί να τον για­τρέ­ψει κανέ­να φάρ­μα­κο μεταλ­λα­γής του, αλλά μόνο ανα­τρέ­πε­ται και αντι­κα­θί­στα­ται από ένα ανώ­τε­ρό του κοι­νω­νι­κό σύστη­μα, το σοσια­λι­σμό — κομμουνισμό.

Αλλωστε, ο ίδιος ο καπιταλισμός έχει δημιουργήσει τους νεκροθάφτες του παλιού και ταυτόχρονα τους γιατρούς, τους νοσηλευτές, που θα οικοδομήσουν το νέο. 
Κι αυτοί δεν είναι άλλοι από την εργατική τάξη και όλους τους σημερινούς αδικημένους και καταπιεσμένους.

Η καραντίνα και η περιπέτεια των ημερών ας μας φέρει πιο φωτεινές σκέψεις, γνώσεις και κυρίως δράσεις για το σήμερα και το αύριο. 

Καλή ανάσταση λαών!