Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ 🚩στους ΗΡΩΕΣ του ΔΣΕ!

🚩 29–30 Αυγούστου 1949: Με την πτώση του υψώματος Κάμενικ λήγει η τελική φάση της μάχης στο Γράμμο ανάμεσα στον Δημοκρατικό Στρατό και τις κυβερνητικές δυνάμεις. Οι τελευταίοι θύλακες του ΔΣ υποχωρούν συντεταγμένα προς τη ΛΔ της Αλβανίας, ανατρέποντας τη βασική επιδίωξη της αστικής τάξης να τον εκμηδενίσει. Ο τρίχρονος ένοπλος αγώνας, η κορυφαία αυτή περίοδος της ταξικής πάλης στη χώρα μας τον αιώνα που μας πέρασε, έλαβε τέλος. Ωστόσο, τα διδάγματά του παραμένουν φωτεινά και επίκαιρα 🔻🔻

📍ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ στους ΗΡΩΕΣ του ΔΣΕ! 📌

✔️  Στην τελι­κή σύγκρου­ση ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός έρι­ξε στη μάχη 8 μεραρ­χί­ες, δύο ανε­ξάρ­τη­τες ταξιαρ­χί­ες, 14 ελα­φρά τάγ­μα­τα πεζι­κού, 150 περί­που πεδι­νά και ορει­βα­τι­κά πυρο­βό­λα, πλή­θος αερο­πλά­νων, 200 άρμα­τα μάχης και πολ­λά τεθω­ρα­κι­σμέ­να. Το σύνο­λο δύνα­μης υπο­λο­γί­ζε­ται πολύ πάνω από 100.000 άνδρες. Ορι­σμέ­νοι μάλι­στα ερευ­νη­τές παρου­σιά­ζουν εντυ­πω­σια­κά υψη­λό­τε­ρα νού­με­ρα. Ο Σ. Γρη­γο­ριά­δης κάνει λόγο για 180.000 άνδρες, ο Τ. Βουρ­νάς για του­λά­χι­στον 150.000 ενώ ο Γ. Μαρ­γα­ρί­της σημειώ­νει πως το Στρα­τη­γείο Ηπεί­ρου και Δυτι­κής Μακε­δο­νί­ας στο οποίο είχε πέσει τα κύριο βάρος της επί­θε­σης κατά του ΔΣΕ είχε στη διά­θε­σή του συνο­λι­κό αριθ­μό ανδρών που «πιθα­νό­τα­τα άγγι­ζε τους 200.000».
🚩 Απέ­να­ντι σ’ αυτή τη δύνα­μη του αντι­πά­λου ο ΔΣΕ είχε να αντι­πα­ρα­τά­ξει μόνο ~8.800 μαχη­τές παρα­τα­χτή δύνα­μη στο Βίτσι και ~6.500 μαχη­τές στο Γράμ­μο, 45 ορει­βα­τι­κά πυρο­βό­λα, 15 αντια­ε­ρο­πο­ρι­κά και 27 αντιαρ­μα­τι­κά. Το πολε­μι­κό του υλι­κό δεν ήταν αρκε­τό και οι εφε­δρεί­ες του ήταν μηδε­νι­κές
Σαν ατσά­λι­νο τεί­χος που αλύ­γι­στο ορμά­ει, στα πεδία των τίμιων μαχών…
Δίχως τανκς, αερο­πλά­να μόνο μ’ όλμους, πολυβόλα
και ψυχή σαν του λαϊ­κού στρατού…

📍Η ΤΡΙΧΡΟΝΗ ΗΡΩΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΙΑ του ΔΣΕ αποτελεί ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ της Ελλάδας, κεφάλαιο που καθαγιάστηκε με τη ΘΥΣΙΑ χιλιάδων και χιλιάδων αγωνιστών, ανδρών, γυναικών, νέων, που άλλοι δίνοντας τη ζωή τους και άλλοι τραυματίες και ανάπηροι, με το αίμα τους πότισαν κι έθρεψαν τις ρίζες μιας λαϊκοδημοκρατικής και ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ Ελλάδας 📌

🔻 Τα τελευ­ταία χρό­νια έχει εντα­θεί η προ­σπά­θεια για την παρα­χά­ρα­ξη της ιστο­ρί­ας βασι­κών στιγ­μών της ταξι­κής πάλης στη χώρα μας. Ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι αυτής της δια­δι­κα­σί­ας συνι­στά η απαί­τη­ση καθιέ­ρω­σης μιας κυρί­αρ­χης ιστο­ριο­γρα­φί­ας που θα δυσφη­μεί την ταξι­κή πάλη, τους αγώ­νες του εργα­τι­κού και του λαϊ­κού κινή­μα­τος. Πρό­κει­ται ουσια­στι­κά για μια ολο­μέ­τω­πη από­πει­ρα παρα­χά­ρα­ξης της Ιστο­ρί­ας, η οποία περι­λαμ­βά­νει τόσο την ανα­γνώ­ρι­ση μιας «ακα­δη­μαϊ­κής» επί­ση­μης Ιστο­ρί­ας, όσο και την εκλα­ΐ­κευ­σή της, ώστε να μπο­ρεί ευκο­λό­τε­ρα να διεισ­δύ­ει στη συνεί­δη­ση της εργα­τι­κής τάξης και των άλλων φτω­χών λαϊ­κών στρωμάτων.
🔻 Διό­λου τυχαία ως επί­κε­ντρο της επί­θε­σης επι­λέ­γουν τη 10ετία του 1940 και ειδι­κό­τε­ρα τον εμφύ­λιο πόλε­μο, την κορύ­φω­ση της ταξι­κής πάλης στην Ελλά­δα. Οι κον­δυ­λο­φό­ροι της αστι­κής τάξης εντο­πί­ζουν την επί­θε­σή τους στην επο­χή που πλα­τιές εργα­τι­κές και λαϊ­κές μάζες ριζο­σπα­στι­κο­ποι­ή­θη­καν που βγή­καν από το περι­θώ­ριο της υπο­τα­γής τους στις απο­φά­σεις των εκμε­ταλ­λευ­τών τους για να περά­σουν στο προ­σκή­νιο της Ιστο­ρί­ας. Τότε, όπως και σήμε­ρα, επι­κε­ντρώ­νουν την επί­θε­σή τους στον αγώ­να της εργα­τι­κής τάξης να ανα­τρέ­ψει τον καπι­τα­λι­σμό και να κατα­κτή­σει τη δική της εξου­σία, στην προ­σέλ­κυ­ση σε αυτόν τον αγώ­να των λαϊ­κών στρωμάτων.
🔻 Στις μέρες μας, στην «επι­τυ­χία» της νέας προ­σπά­θειας συγ­γρα­φής της Ιστο­ρί­ας στα μέτρα της εξου­σί­ας του κεφα­λαί­ου συντε­λεί η νίκη της αντε­πα­νά­στα­σης και η υπο­χώ­ρη­ση του παγκό­σμιου κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος. Παράλ­λη­λα, η βιο­λο­γι­κή απου­σία των πρω­τα­γω­νι­στών των ιστο­ρι­κών γεγο­νό­των και άρα η αδυ­να­μία των νέων γενιών να γνω­ρί­σουν την Ιστο­ρία μέσα από τους ήρω­ες του εργα­τι­κού και του λαϊ­κού κινή­μα­τος διευ­κο­λύ­νει τους πλα­στο­γρά­φους της Ιστο­ρί­ας, όπως και οι ίδιοι ομο­λο­γούνkke📍 Η ΚΕ του ΚΚΕ, υλο­ποιώ­ντας Από­φα­ση του 19ου Συνε­δρί­ου του Κόμ­μα­τος (2013), οργά­νω­σε και ολο­κλή­ρω­σε την εκ νέου μελέ­τη και συγ­γρα­φή της Ιστο­ρί­ας του Κόμ­μα­τος για τη χρο­νι­κή περί­ο­δο από την ίδρυ­σή του (1918) έως και τη λήξη του ένο­πλου ταξι­κού αγώ­να με το Δημο­κρα­τι­κό Στρα­τό Ελλά­δας — ΔΣΕ (1949) και διορ­γά­νω­σε την Πανελ­λα­δι­κή Συν­διά­σκε­ψη, υλο­ποιώ­ντας Από­φα­ση του 20ού Συνε­δρί­ου (2017).
🔻 Η εκ νέου μελέ­τη και συγ­γρα­φή της Ιστο­ρί­ας του Κόμ­μα­τος για την περί­ο­δο 1918–1939, σε σχέ­ση με αυτήν που κυκλο­φο­ρεί από το 1995, ήταν απα­ραί­τη­τη, αφού από το Κόμ­μα είχε προ­χω­ρή­σει συλ­λο­γι­κά η περαι­τέ­ρω έρευ­να και μελέτη
🔻 Στη δομή της έκδο­σης των τόμων Ιστο­ρί­ας του Κόμ­μα­τος ο Β΄ Τόμος πραγ­μα­τεύ­ε­ται «Το ΚΚΕ στη δεκα­ε­τία του 1939 — 1949 (2ος Παγκό­σμιος Πόλε­μος & ΔΣΕ)». Φυσι­κά, όλοι οι τόμοι εκδί­δο­νται ως Δοκί­μιο της Ιστο­ρί­ας του Κόμ­μα­τος, που σημαί­νει ότι περι­λαμ­βά­νουν και ζητή­μα­τα ανοι­χτά στην περαι­τέ­ρω έρευ­να, στην ανά­πτυ­ξη, διόρ­θω­ση, με τη συμ­βο­λή όχι μόνο των μελών του Κόμ­μα­τος αλλά και οπα­δών, συνεργαζομένων.

📍 Η 10ετία του 1940 σημα­ντι­κό­τε­ρη περί­ο­δος της ταξι­κής πάλης στην Ελλάδα📌
🔻 Η σημα­σία της περιό­δου έγκει­ται στην εκτί­μη­ση για δια­μόρ­φω­ση επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης, δηλα­δή στο ότι δια­μορ­φώ­θη­καν αντι­κει­με­νι­κές συν­θή­κες, ώστε ο υπο­κει­με­νι­κός παρά­γο­ντας, το επα­να­στα­τι­κό εργα­τι­κό κίνη­μα, υπό την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ, να σχε­διά­σει και να οργα­νώ­σει επα­να­στα­τι­κή εξέ­γερ­ση, εργα­τι­κή (προ­λε­τα­ρια­κή), σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση με στό­χο την κατά­κτη­ση της εξουσίας.
🔻 Κατά την απε­λευ­θέ­ρω­ση, το 1944, η αστι­κή τάξη –εγχώ­ρια και ξένη– είχε χάσει σημα­ντι­κές θέσεις στην οικο­νο­μία και στα όργα­να εξου­σί­ας. Βέβαια, ακό­μα δια­τη­ρού­σε δυνά­μεις μέσω των βρε­τα­νι­κών ένο­πλων δυνά­με­ων, του ΕΔΕΣ, των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας, αλλά είχε χάσει τη στή­ρι­ξή της από τις εργα­τι­κές — λαϊ­κές μάζες, που, αντί­θε­τα, στή­ρι­ζαν το ένο­πλο απε­λευ­θε­ρω­τι­κό κίνη­μα ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, το οποίο καθο­δη­γού­νταν από το ΚΚΕ. Η δια­δι­κα­σία απο­δυ­νά­μω­σης της αστι­κής εξου­σί­ας στην Ελλά­δα εξε­λισ­σό­ταν όσο το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κατα­κτού­σε θέσεις και οι δυνά­μεις κατο­χής (Γερ­μα­νία, Βουλ­γα­ρία, Ιτα­λία) γενι­κά έχα­ναν θέσεις και κυρί­ως με την ήττα στο Στά­λιν­γκραντ και μετά, ενώ με την απο­χώ­ρη­ση των δυνά­με­ών τους από την Ελλά­δα δεν είχαν δια­μορ­φω­θεί συν­θή­κες επα­νε­δραί­ω­σης των οργά­νων εξου­σί­ας από την ελλη­νι­κή αστι­κή τάξη.
🔻 Αντί­θε­τα, στις απε­λευ­θε­ρω­μέ­νες περιο­χές από τον ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ οργά­νω­νε την κοι­νω­νι­κή δραστηριότητα.
🔻 Στον ελλα­δι­κό χώρο ουσια­στι­κά δεν υπήρ­χε κυβέρ­νη­ση, ενώ η κυβέρ­νη­ση Γεωρ­γί­ου Παπαν­δρέ­ου βρι­σκό­ταν στο Κάι­ρο και δεν μπο­ρού­σε να απο­βι­βα­στεί στην Ελλά­δα, δίχως την έγκρι­ση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Το ίδιο και οι στρα­τιω­τι­κές δυνά­μεις του αστι­κού στρα­τού (Ορει­νή Ταξιαρ­χία κλπ.), που είχαν απο­μεί­νει στη Μέση Ανα­το­λή, ενώ ο ΕΔΕΣ βρι­σκό­ταν στην Ήπει­ρο, εγκλω­βι­σμέ­νος από τον ΕΛΑΣ. Με το μέρος του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ είχαν περά­σει χιλιά­δες στρα­τιω­τι­κοί ακό­μα και στη Μ. Ανα­το­λή, χαρα­κτη­ρι­στι­κό των στοι­χεί­ων που συν­θέ­τουν την ύπαρ­ξη επα­να­στα­τι­κής κατάστασης.
🔻 Η αστι­κή τάξη είχε πεντα­κά­θα­ρο ότι η ανα­συ­γκρό­τη­ση και η θωρά­κι­ση του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος επι­βαλ­λό­ταν να περά­σουν μέσα από «φωτιά και σίδε­ρο» και ότι η συμ­μα­χία με το ΕΑΜ και το ΚΚΕ σε μια κυβέρ­νη­ση «εθνι­κής ενό­τη­τας» δεν ήταν παρά μόνο για να κερ­δί­σει χρό­νο και προ­ϋ­πο­θέ­σεις για την πλή­ρη ανα­τρο­πή του συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων σε όφε­λός της.
🔻 Οπωσ­δή­πο­τε, θα ακο­λου­θού­σε μια περί­ο­δος που αντι­κει­με­νι­κά η αστι­κή τάξη θα έδι­νε τη μάχη για την επα­νε­δραί­ω­σή της. Είτε το εργα­τι­κό κίνη­μα συνει­δη­το­ποιού­σε τις απώ­λειες της εχθρι­κής τάξης είτε όχι, επί­θε­ση της αστι­κής τάξης θα γινό­ταν, ανε­ξάρ­τη­τα αν η εργα­τι­κή τάξη θα επι­χει­ρού­σε ή όχι την επα­νά­στα­ση υπό την καθο­δή­γη­ση του Κόμ­μα­τός της.
Βέβαια, η νίκη μιας επα­νά­στα­σης εξαρ­τά­ται από σει­ρά παρα­γό­ντων, υπο­κει­με­νι­κών αλλά και αντι­κει­με­νι­κών, αν ως αντι­κει­με­νι­κό θεω­ρή­σου­με και το διε­θνή συσχε­τι­σμό δυνά­με­ων ή ειδι­κό­τε­ρα το συσχε­τι­σμό στα Βαλκάνια.
🔻 Για τη νίκη της επα­νά­στα­σης παί­ζει ρόλο και η επι­λο­γή της καταλ­λη­λό­τε­ρης στιγ­μής για την εκδή­λω­ση της εξέ­γερ­σης για την κατά­κτη­ση της εξου­σί­ας. Κι αυτό, για­τί η επα­να­στα­τι­κή κατά­στα­ση μπο­ρεί να έχει διάρ­κεια κάποιων μηνών ή και χρό­νων, αν και όχι με την ίδια έντα­ση ή ακρι­βέ­στε­ρα με τον ίδιο ακρι­βώς συσχε­τι­σμό, ώστε «ακό­μα η κυρί­αρ­χη τάξη να μην έχει ηττη­θεί, η κατα­πιε­σμέ­νη να μην έχει νική­σει». Οπωσ­δή­πο­τε όμως για την επι­τυ­χή έκβα­ση του επα­να­στα­τι­κού αγώ­να, εκτός των άλλων, απο­φα­σι­στι­κό ρόλο παί­ζει και η συγκε­κρι­μέ­νη στιγ­μή του απο­φα­σι­στι­κού χτυ­πή­μα­τος ενά­ντια στην αστι­κή εξου­σία. Το «χτες πολύ νωρίς, αύριο πολύ αργά, η μόνη στιγ­μή είναι σήμε­ρα», της πεί­ρας των μπολ­σε­βί­κων, ισχύ­ει απόλυτα.
🔻 Αν και όχι με την ίδια έντα­ση της περιό­δου Οκτώ­βρη-Δεκέμ­βρη 1944 και με σαφώς δυσμε­νέ­στε­ρο συσχε­τι­σμό μετά την ήττα του 1944, την παρά­δο­ση των όπλων και την εξε­λισ­σό­με­νη ανα­συ­γκρό­τη­ση του αστι­κού κρά­τους, εξα­κο­λου­θού­σε να υπάρ­χει επα­να­στα­τι­κή κατά­στα­ση και το 1946 που συγκρο­τή­θη­κε ο ΔΣΕ, όπως δεί­χνουν οι εξής παράγοντες:
• Οι δυνά­μεις κατα­στο­λής (και πρω­ταρ­χι­κά ο στρα­τός) ήταν ακό­μα ευά­λω­τες, ιδιαί­τε­ρα έξω από την Αττι­κή και τη Θεσ­σα­λο­νί­κη. Στις γραμ­μές τους κατα­γρά­φο­νταν η ισχυ­ρή, οργα­νω­μέ­νη παρου­σία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, η μεγά­λη επιρ­ροή τους και η διά­θε­ση πλα­τιών τμη­μά­των του στρα­τού να προ­σχω­ρή­σουν και να πρω­το­στα­τή­σουν σε μια γενι­κευ­μέ­νη ένο­πλη εξέ­γερ­ση, αν και ταυ­τό­χρο­να ήταν συγκρο­τη­μέ­νες και πάνω από 160 συμ­μο­ρί­ες, προ­κει­μέ­νου να τσα­κί­σουν το ΕΑΜι­κό κίνημα.
• Είχε αρχί­σει και απλω­νό­ταν η ένο­πλη αντί­στα­ση μερι­κών χιλιά­δων ΕΑΜι­τών και ΕΛΑ­Σι­τών κατα­διω­κό­με­νων, που είχαν κατα­φύ­γει στα βου­νά, ενώ χιλιά­δες ήταν εκεί­νοι που επι­δί­ω­καν να εξο­πλι­στούν. Οι ανε­λέ­η­τες διώ­ξεις και συνο­λι­κά η αιμα­τη­ρή τρο­μο­κρα­τία, στον ένα χρό­νο από τη Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας (Φλε­βά­ρης του 1946), δυνά­μω­ναν και πλά­ται­ναν την πεποί­θη­ση ότι δεν υπήρ­χε άλλη διέ­ξο­δος από τον ένο­πλο αγώνα.
• Η οργα­νω­μέ­νη δύνα­μη και επιρ­ροή του ΚΚΕ παρέ­με­νε μεγά­λη, παρό­τι αριθ­μη­τι­κά εμφα­νι­ζό­ταν κατά πολύ μειω­μέ­νη σε σχέ­ση με το 1944, αφού τα κομ­μα­τι­κά μέλη ανέρ­χο­νταν σε περί­που 45.000, ένα­ντι των 430.000 της Κατο­χής (περί­που 20.000–25.000 είχαν δια­γρα­φεί μετά τη Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας και ένας αριθ­μός μελών είχαν διαρ­ρεύ­σει μετά το Δεκέμ­βρη 1944). Ωστό­σο, σύμ­φω­να με στοι­χεία της περιό­δου, 250.000 κομ­μα­τι­κά μέλη είχαν περά­σει στο Αγρο­τι­κό Κόμ­μα με πρω­το­βου­λία του ΚΚΕ.2
🔻 Χαρα­κτη­ρι­στι­κό του συσχε­τι­σμού είναι ότι ο «Ριζο­σπά­στης» και η «Ελεύ­θε­ρη Ελλά­δα» είχαν τη μεγα­λύ­τε­ρη πανελ­λα­δι­κή κυκλο­φο­ρία. Την πρώ­τη θέση στην κυκλοφορία3 είχαν και οι περισ­σό­τε­ρες τοπι­κές ΕΑΜι­κές εφημερίδες.
🔻 Εντυ­πω­σια­κή ήταν η επιρ­ροή του ΚΚΕ στη νεο­λαία και στο μαζι­κό κίνη­μα. Στο συν­δι­κα­λι­στι­κό εργα­τι­κό κίνη­μα πλειο­ψη­φού­σε η παρά­τα­ξη του ΚΚΕ.
Στους ιδρυ­μέ­νους συλ­λό­γους του ΕΛΑΣ ήταν εγγε­γραμ­μέ­νοι δεκά­δες χιλιά­δες ΕΛΑ­Σί­τες, που έπαιρ­ναν μέρος σε κάθε μαχη­τι­κή εκδήλωση.
• Η μεγά­λη αστά­θεια του αστι­κού πολι­τι­κού συστή­μα­τος σε συνάρ­τη­ση με τις οξύ­τα­τες ενδο­α­στι­κές αντι­θέ­σεις, την υπάρ­χου­σα (και πριν τον πόλε­μο) αντί­θε­ση ανά­με­σα σε αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις για την ύπαρ­ξη και τις αρμο­διό­τη­τες της Βασι­λεί­ας, τη σχέ­ση του θρό­νου με τις ένο­πλες δυνά­μεις. Το 1945 σχη­μα­τί­στη­καν 6 κυβερ­νή­σεις, ενώ όλη τη χρο­νιά ήταν έντο­νη η ενδο­α­στι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση, σχε­τι­κά με το πότε θα διε­ξά­γο­νταν και με ποιο εκλο­γι­κό σύστη­μα οι βου­λευ­τι­κές εκλο­γές (πλειο­ψη­φι­κό, απλή ανα­λο­γι­κή ή άλλο) καθώς και το αν θα προη­γού­νταν ή θα ακο­λου­θού­σαν το δημο­ψή­φι­σμα για το πολί­τευ­μα. Μια σχε­τι­κή στα­θε­ρό­τη­τα επήλ­θε τους πρώ­τους μήνες του 1946 και μετά από σθε­να­ρή παρέμ­βα­ση του αγγλι­κού παράγοντα.
🔻 Το σημα­ντι­κό­τε­ρο ζήτη­μα που τίθε­ται και κρί­νε­ται στο Δοκί­μιο, είναι ότι από το Κόμ­μα δεν υπήρ­ξε συλ­λο­γι­κή εκτί­μη­ση για την ύπαρ­ξη επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης, ούτε σχε­διά­στη­κε — οργα­νώ­θη­κε η σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση. Αιτία ήταν ότι το ΚΚΕ στρα­τη­γι­κά ήταν εγκλω­βι­σμέ­νο στο στό­χο της συνερ­γα­σί­ας με αστι­κές δυνά­μεις για τον αστι­κό εκδη­μο­κρα­τι­σμό, την κατάρ­γη­ση της Βασι­λεί­ας, την αξιο­ποί­η­ση Συντα­κτι­κής Συνέ­λευ­σης με όρους αστι­κής δημο­κρα­τί­ας (αυτά μαζί με άλλα ονό­μα­ζε Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία). Δε συνει­δη­το­ποί­η­σε την ουτο­πι­κό­τη­τα της αξιο­ποί­η­σης αυτού του οργά­νου προς όφε­λος της θέλη­σης της εργα­τι­κής — λαϊ­κής πλειο­ψη­φί­ας, αφού ουσια­στι­κά είναι όργα­νο της αντί­πα­λης τάξης. Δε χαρα­κτή­ρι­σε αντι­κει­με­νι­κά ως δυνά­μεις της αστι­κής εξου­σί­ας συμ­μο­ρί­ες, συνερ­γά­τες των Γερ­μα­νών κατα­κτη­τών και άλλες που έδρα­σαν στη συνέ­χεια μαζί με ΕΔΕ­Σί­τες, χωρο­φύ­λα­κες κ.ά., με τις βρε­τα­νι­κές δυνά­μεις, αλλά τις θεω­ρού­σε περιο­ρι­σμέ­να, μόνο ως όργα­να μιας μερί­δας της αστι­κής τάξης, της μοναρ­χο­φα­σι­στι­κής. Επί­σης, δεν προ­έ­βλε­ψε το ρόλο αστι­κών φιλε­λεύ­θε­ρων πολι­τι­κών δυνά­με­ων (π.χ. Σοφού­λης) στη συγκρό­τη­ση και υπο­στή­ρι­ξη των Ταγ­μά­των Ασφαλείας.
🔻 Όπως ήδη έχου­με ανα­δεί­ξει σαν Κόμ­μα (Πανελ­λα­δι­κή Συν­διά­σκε­ψη του 2011), το 7ο Συνέ­δριο του Κόμ­μα­τος (1–6 Οκτώ­βρη 1945) δεν αντα­πο­κρί­θη­κε στις απαι­τή­σεις των συν­θη­κών ως προς την εκτί­μη­ση της γραμ­μής πάλης του ΚΚΕ κατά την Κατο­χή, ούτε ως προς την ανά­γκη επε­ξερ­γα­σί­ας της πολι­τι­κής του για τις επερ­χό­με­νες συν­θή­κες.
🔻 Αλλά και οι μετέ­πει­τα Ολο­μέ­λειες της ΚΕ δε δεί­χνουν διόρ­θω­ση της στρα­τη­γι­κής του Κόμ­μα­τος, αν και φαί­νε­ται να προ­σα­να­το­λί­ζο­νται στον ένο­πλο αγώ­να, γύρω από το χαρα­κτή­ρα του οποί­ου συνε­χί­ζο­νται η ασά­φεια και η αντι­φα­τι­κό­τη­τα. Στην αντί­λη­ψη για τον ένο­πλο αγώ­να κυριαρ­χεί ο περιο­ρι­σμέ­νος και αμυ­ντι­κός του χαρα­κτή­ρας και όχι ο γενι­κευ­μέ­να οργα­νω­μέ­νος, επι­θε­τι­κός ενά­ντια στην αστι­κή εξου­σία. Ακό­μα και στην πλή­ρη ανά­πτυ­ξή του, ο ΔΣΕ στη­ρι­ζό­ταν στο αγρο­τι­κό στοι­χείο, κι αυτό ήταν επό­με­νο, αφού δεν είχε έγκαι­ρα οργα­νω­θεί και σχε­δια­στεί ως κλι­μα­κού­με­νη επα­να­στα­τι­κή εργα­τι­κή εξέ­γερ­ση, στη­ριγ­μέ­νη πρώ­τα απ’ όλα στις πόλεις.
🔻 Η Από­φα­ση της 2ης Ολο­μέ­λειας της ΚΕ του Κόμ­μα­τος (12–15 Φλε­βά­ρη 1946) δεν αντα­πο­κρί­θη­κε στις ανά­γκες της ταξι­κής πάλης, αφού καταρ­χάς έβλε­πε την αντάρ­τι­κη δρά­ση ως μέσο πίε­σης για ομα­λές δημο­κρα­τι­κές εξε­λί­ξεις και προ­ο­δευ­τι­κή γενί­κευ­σή της μόνο σε περί­πτω­ση που αυτές δεν επι­τυγ­χά­νο­νταν. Αυτή η Από­φα­ση είχε κατά βάση τη σύμ­φω­νη γνώ­μη του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος, το οποίο τη συνό­δευε με τη, συμ­βα­τή προς την παρα­πά­νω θέση του, σύστα­ση προς το ΚΚΕ να πάρει μέρος στις βου­λευ­τι­κές εκλο­γές της 31ης Μάρ­τη 1946. Η ηγε­σία του ΚΚΕ σωστά απέρ­ρι­ψε τη συμ­με­το­χή στις εκλογές.
Ιστο­ρι­κά δεν είναι με ακρί­βεια διε­ρευ­νη­μέ­νο και εξα­κρι­βω­μέ­νο, αν η καθυ­στέ­ρη­ση στη γενί­κευ­ση του ένο­πλου αγώ­να οφει­λό­ταν κυρί­ως σε δισταγ­μό του Κόμ­μα­τος ή κυρί­ως σε δισταγ­μό των αδελ­φών ΚΚ, πρώ­τα απ’ όλα του ΚΚ(μπ). Σημειώ­νου­με, ωστό­σο, ότι μια σει­ρά στοι­χεία προ­σα­να­το­λί­ζουν στο συμπέ­ρα­σμα ότι από το Κόμ­μα υπήρ­χε ένας προ­σα­να­το­λι­σμός και ορι­σμέ­νη προ­ε­τοι­μα­σία για γενι­κή λαϊ­κή εξέ­γερ­ση. Χαρα­κτη­ρι­στι­κές είναι μετα­γε­νέ­στε­ρες εκθέ­σεις του αντι­στρά­τη­γου του ΔΣΕ Γιώρ­γη Κικί­τσα καθώς και άλλα τεκ­μή­ρια που παρα­τί­θε­νται στο 7ο Κεφά­λαιο του Δοκιμίου.
🔻 Στην έκθε­σή του, με ημε­ρο­μη­νία 30 Μάρ­τη 1951, προς το ΠΓ, που είχε συντά­ξει με υπό­δει­ξη του Νίκου Ζαχα­ριά­δη, ο Γ. Κικί­τσας ανα­φέ­ρει: «Αρχές 1946 με προ­ο­πτι­κή μιας γενι­κής ξαφ­νι­κής Λαϊ­κής εξέ­γερ­σης είχε εκπο­νη­θεί για την περιο­χή Μακε­δο­νί­ας — Θρά­κης σχέ­διο ενέρ­γειας. Το σχέ­διο αυτό με την επω­νυ­μία «Χάλυψ Ι, Χάλυψ ΙΙ», καθό­ρι­ζε τις διά­φο­ρες υπο­χρε­ώ­σεις για μια τέτοια περί­πτω­ση στην περιο­χή της Μακε­δο­νί­ας — Θρά­κης. Δυνα­τό­τη­τες για την επι­κρά­τη­ση μιας τέτοιας εξέ­γερ­σης τότε υπήρ­χαν πολ­λές για να κυριαρ­χή­σου­με στο μεγα­λύ­τε­ρο μέρος της χώρας μας.
Μια τέτοια γενι­κή ξαφ­νι­κή εξέ­γερ­ση θα εύρι­σκε από την πρώ­τη στιγ­μή το δημο­κρα­τι­κό Λαό πρό­θυ­μο να παλαί­ψει για τη λευ­τε­ριά του και θα βοη­θού­σε ολό­ψυ­χα την εξέγερση».
🔻 Επί­σης, στη δεύ­τε­ρη έκθε­σή του, γραμ­μέ­νη το 1956, ο Γ. Κικί­τσας αναφέρει:
«Λίγους μήνες μετά την απο­κή­ρυ­ξη του Βελου­χιώ­τη ήρθε και­νούρ­για γραμ­μή της ηγε­σί­ας του Κόμ­μα­τος. Ν’ αρχί­σει η προ­ε­τοι­μα­σία για μια γενι­κή, ξαφ­νι­κή ένο­πλη λαϊ­κή εξέγερση.
Για τη δου­λιά, τη μελέ­τη και προ­ε­τοι­μα­σία της τέτοιας εξέ­γερ­σης, ήρθε στα τέλη του 1945 στη Θεσ­σα­λο­νί­κη από μέρους της ηγε­σί­ας του Κόμ­μα­τος ο μόνι­μος ταγ­μα­τάρ­χης σ. Μακρί­δης Θεό­δω­ρος, ανα­πλη­ρω­μα­τι­κό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Με αυτόν συνερ­γά­στη­κα αρκε­τές μέρες πάνω στις γενι­κές γραμ­μές, το τι θα επι­διώ­κα­με με αυτή την γενι­κή εξέ­γερ­ση και στο χώρο της Μακε­δο­νί­ας — Θρά­κης, σε συν­δυα­σμό με την ταυ­τό­χρο­νη κίνη­ση σ’ όλη τη χώρα. Κανο­νί­σα­με την ταχτι­κή που έπρε­πε να ακο­λου­θή­σου­με για την τελι­κή κατάρ­τι­ση σχε­δί­ου ενέρ­γειας ως τη λεπτο­μέ­ρεια. Τη λεπτο­με­ρεια­κή μελέ­τη γι’ αυτό το σκο­πό, για ό,τι αφο­ρού­σε τη Μακε­δο­νία — Θρά­κη, την επε­ξερ­γά­στη­κα με το συνταγ­μα­τάρ­χη Μου­στε­ρά­κη Γιάν­νη και το λοχα­γό Παλά­σκα Γιάν­νη (Σταυ­ρα­ε­τό). Η μελέ­τη αυτή εγκρί­θη­κε, πήρε την ονο­μα­σία “Σχέ­διο ενέρ­γειας Χάλυψ Ι και Χάλυψ ΙΙ”.
Με βάση αυτή τη μελέ­τη αρχί­σα­με σύντο­μα προ­ε­τοι­μα­σία ως τις λεπτο­μέ­ρειες, σύμ­φω­να με το σχέ­διο. Στη Θεσ­σα­λο­νί­κη και σε όλη την περιο­χή Μακε­δο­νί­ας — Θρά­κης ταχτο­ποι­ή­θη­κε ο οπλι­σμός που προ­βλε­πό­ταν ως την τελευ­ταία συνοι­κία και τομέα. Με διά­φο­ρες αφορ­μές, έγι­ναν παντού με επι­τυ­χία δοκι­μές κινη­το­ποί­η­σης των μαχη­τι­κών ομάδων».
Στη συνέ­χεια της Έκθε­σης δίνει εκτί­μη­ση του στρα­τιω­τι­κού συσχε­τι­σμού, υπο­λο­γί­ζο­ντας και τ’ αγγλι­κά στρατεύματα.
Θεω­ρού­με ότι η Έκθε­ση σωστά κατά βάση απο­τύ­πω­νε τις στρα­τιω­τι­κές δυνα­τό­τη­τες για την οργά­νω­ση της ένο­πλης λαϊ­κής εξέ­γερ­σης, παρά το γεγο­νός ότι υπο­τι­μού­σε τις αντί­πα­λες δυνά­μεις, κυρί­ως τις αγγλικές.
Συγκε­κρι­μέ­νη ανα­φο­ρά και υπο­γράμ­μι­ση για τη συγκρό­τη­ση κέντρου διεύ­θυν­σης της ένο­πλης πάλης γίνε­ται μόνο όσον αφο­ρά τη Βόρεια Ελλά­δα, ενώ για τη συγκρό­τη­ση κέντρου πανελ­λα­δι­κής διεύ­θυν­σης του ένο­πλου αγώ­να αναφέρει:
«Αν τρα­βού­σα­με να φτιά­σου­με στρα­τό για να κατα­λά­βου­με την εξου­σία, τότε έπρε­πε η ηγε­σία πρώ­τα απ’ όλα να καταρ­τί­σει το πολι­τι­κο­στρα­τιω­τι­κό επι­τε­λείο που θα ανα­λάμ­βα­νε την όλη δια­χεί­ρι­ση του ένο­πλου αγώνα».
🔻 Επί­σης, στην Έκθε­ση ο Γ. Κικί­τσας αναφέρει:
«Τελι­κά αυτή η από­φα­ση για γενι­κή ξαφ­νι­κή εξέ­γερ­ση και όλη η προ­ε­τοι­μα­σία που έγι­νε σταμάτησε.
Για ποιο λόγο στα­μά­τη­σε; Η εξή­γη­ση που δόθη­κε τότε ήταν ότι τρα­βού­σα­με για μια ομα­λή δημο­κρα­τι­κή λύση. Θα παίρ­να­με μέρος στις εκλογές.
Ξαφ­νι­κά, […] λίγες μέρες πριν από τις εκλο­γές με κάλε­σαν και μου ανα­κοί­νω­σαν ότι η ταχτι­κή άλλα­ξε. Δεν θα παίρ­να­με μέρος στις εκλογές».
🔻 Στο Αρχείο του Κόμ­μα­τος, δεν έχει ακό­μα βρε­θεί το «Σχέ­διο Χάλυψ Ι και Χάλυψ ΙΙ» καθώς και η σχε­τι­κή από­φα­ση του καθο­δη­γη­τι­κού οργά­νου (του ΠΓ ή της ΚΕ).
Νύξη για συσκέ­ψεις στρα­τιω­τι­κών σε Αθή­να, Λάρι­σα, Θεσ­σα­λο­νί­κη, το Μάρ­τη του 1946, έκα­νε το 1956 και το 1957 (αντι­στοί­χως 6η6 και 7η7 Ολο­μέ­λεια της ΚΕ) ο Θ. Μακρί­δης, δίχως να ανα­φέ­ρε­ται στην ύπαρ­ξη σχε­δί­ου με την παρα­πά­νω ονομασία.
🔻 Η ταλά­ντευ­ση στις Απο­φά­σεις του Κόμ­μα­τος σχε­τι­κά με την ένο­πλη λαϊ­κή εξέ­γερ­ση ήταν απο­τέ­λε­σμα σει­ράς παρα­γό­ντων, με κυριό­τε­ρο τη μη εκτί­μη­ση της επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης και τη μη έγκαι­ρη διόρ­θω­ση της στρα­τη­γι­κής με στό­χο την εργα­τι­κή εξου­σία. Συνέ­πεια ήταν να θεω­ρεί­ται ο ένο­πλος αγώ­νας ως μαζι­κή λαϊ­κή αυτο­ά­μυ­νακαι πίε­ση για «ομα­λές δημο­κρα­τι­κές εξελίξεις».
🔻 Και από τις μετα­γε­νέ­στε­ρες συζη­τή­σεις στις Ολο­μέ­λειες της ΚΕ, κυρί­ως στη 10αετία του 1950, φαί­νε­ται ότι υπήρ­χε δια­πά­λη στην ΚΕ σχε­τι­κά με την ένο­πλη μορ­φή πάλης. Επό­με­νο ήταν να μην είναι και ανά­λο­γα ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κά προ­ε­τοι­μα­σμέ­νοι το κομ­μα­τι­κό δυνα­μι­κό και ο ενερ­γη­τι­κός περί­γυ­ρος του Κόμματος.

📍 Γενι­κό­τε­ρα, ανα­στο­λές στην ηγε­σία του Κόμ­μα­τος σε σχέ­ση με τον ένο­πλο αγώ­να σχε­τί­ζο­νταν και με τη στά­ση των ΚΚ της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης και των βαλ­κα­νι­κών γει­το­νι­κών χωρών (κυρί­ως της Βουλ­γα­ρί­ας). Οι ανα­στο­λές σχε­τί­ζο­νταν και με ορι­σμέ­νη υπε­ρε­κτί­μη­ση των δυνα­το­τή­των του αγγλι­κού κρά­τους, το οποίο βέβαια θα έδι­νε μάχη για να κατα­στεί­λει την εξέ­γερ­ση, αλλά η έκβα­ση αυτής της μάχης δεν μπο­ρού­σε να προκαθοριστεί.

ℹ️  Ως προς τη θέση του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος την ίδια περί­ο­δο, επι­ση­μαί­νου­με τα εξής:
Με ραδιο­γρά­φη­μα στις 5 Φλε­βά­ρη 1946, ο Δημη­τρόφ έστει­λε στον Μόλο­τοφ στη Μόσχα Έκθε­ση της ΚΕ του ΚΚΕ, στην οποία ανα­φέ­ρο­νταν και τα εξής:
🔻 «…ανοί­γο­νται δυο δρό­μοι μπρο­στά στο λαϊ­κό — δημο­κρα­τι­κό κίνη­μα και το Κόμ­μα: 1) Οργά­νω­ση παλ­λαϊ­κής αντί­στα­σης στην αντί­δρα­ση, μετε­ξε­λισ­σό­με­νης σε ΕΝΟΠΛΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ. Στην περί­πτω­ση αυτή το λαϊ­κό κίνη­μα μπο­ρεί την άνοι­ξη να συγκε­ντρώ­σει περί­που 40.000 ένο­πλους αντάρ­τες και θα έχει την υπο­στή­ρι­ξη της εργα­τι­κής τάξης και της σημα­ντι­κής μάζας των αγρο­τών, ιδιαί­τε­ρα στη Θεσ­σα­λία, Μακε­δο­νία και Θρά­κη […] 2) Συνέ­χι­ση και ενί­σχυ­ση του ΜΑΖΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ σε συν­δυα­σμό με τη μαζι­κή ΑΥΤΟΑΜΥΝΑ. […] Σύμ­φω­να με δήλω­ση του Γενι­κού Γραμ­μα­τέα [Ν. Ζαχα­ριά­δη], το Κόμ­μα θα ακο­λου­θή­σει το δρό­μο της σκλη­ρής αντί­στα­σης στην αντί­δρα­ση. Ωστό­σο, για την ορι­στι­κή λύση του ζητή­μα­τος είναι απα­ραί­τη­το να γνω­ρί­ζει την προ­ο­πτι­κή της διε­θνούς εξέ­λι­ξης και της δυνα­τό­τη­τας ουσια­στι­κής βοή­θειας από την πλευ­ρά της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης και των άλλων δημο­κρα­τι­κών κρατών»8.
Στις 8 Φλε­βά­ρη 1946, ο Μόλο­τοφ δια­μή­νυ­σε εσπευ­σμέ­να στον Δημητρόφ:
«… Μετα­δώ­στε όσο το δυνα­τόν πιο σύντο­μα στους Έλλη­νες, ότι εμείς θα τους συμ­βου­λεύ­α­με να μην ακο­λου­θή­σουν το δρό­μο που οδη­γεί στην ένο­πλη εξέ­γερ­ση, αλλά να επι­διώ­ξουν την ανά­πτυ­ξη ενός μαζι­κού αγώ­να υπέρ της δημο­κρα­τί­ας σε συν­δυα­σμό με μαζι­κή αυτο­ά­μυ­να, όπως ήδη ανα­φέ­ρα­τε στο τηλε­γρά­φη­μά σας»9.
Το ίδιο σημεί­ω­σε στο ημε­ρο­λό­γιό του ο Δημη­τρόφ, μια μέρα αργό­τε­ρα (9 Φλε­βά­ρη 1946):
«Έλα­βα απά­ντη­ση από τον “Αλε­ξέ­γεφ” [Μόλο­τοφ] στην ερώ­τη­ση των Ελλή­νων συντρό­φων εάν μπο­ρούν να προ­σα­να­το­λι­στούν προς ένο­πλη εξέ­γερ­ση […] ή θα πρέ­πει να οργα­νώ­σουν αυτο­ά­μυ­να σε συν­δυα­σμό με πολι­τι­κή επι­στρά­τευ­ση των λαϊκ[ών] μαζών. Συστή­νε­ται το δεύτερο»10.
Άλλω­στε και οι συζη­τή­σεις, π.χ. τον Αύγου­στο του 1946, με την απο­στο­λή του Ιωαν­νί­δη για μετα­φο­ρά σχε­τι­κής Έκθε­σης του ΚΚΕ προς το ΚΚΣΕ, δεί­χνουν ότι υπήρ­ξε αρνη­τι­κή στά­ση του ΚΚ(μπ) ως προς την επι­λο­γή της ένο­πλης εξέγερσης.
🔻 Όλα τα παρα­πά­νω επι­βε­βαιώ­νουν ότι σε εκεί­νη τη φάση το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα δεν ευνο­ού­σε μια όξυν­ση της κατά­στα­σης στην Ελλά­δα, εκτι­μώ­ντας δια­φο­ρε­τι­κά την έκβα­ση του γενι­κό­τε­ρου συσχε­τι­σμού. Είναι εξη­γή­σι­μη η αδυ­να­μία της ΕΣΣΔ να εγγυ­η­θεί τη στρα­τιω­τι­κή στή­ρι­ξη του ένο­πλου αγώ­να στην Ελλά­δα, με δεδο­μέ­νη τη στρα­τιω­τι­κή παρου­σία της Αγγλί­ας.
🔻 Ωστό­σο, αυτό δεν δικαιώ­νει τις υπο­δεί­ξεις του ΚΚΣΕ ως προς τις στρα­τη­γι­κές επι­λο­γές του ΚΚΕ (υπέρ της Συμ­φω­νί­ας του Λιβά­νου, υπέρ της συμ­με­το­χής στην κυβέρ­νη­ση, να συμ­με­τά­σχει στις εκλο­γές του 1946). Ήταν υπο­δεί­ξεις εναρ­μο­νι­σμέ­νες με τη γενι­κό­τε­ρη στρα­τη­γι­κή του αντι­φα­σι­στι­κού μετώ­που, όπως είχε δια­μορ­φω­θεί και προ­ω­θού­νταν σε μια σει­ρά από χώρες της Ευρώ­πης, με τη συμ­με­το­χή ΚΚ σε αστι­κές μετα­πο­λε­μι­κές κυβερ­νή­σεις, αν και ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός συνέ­βα­λε απο­φα­σι­στι­κά στην ευνοϊ­κή έκβα­ση του συσχε­τι­σμού και της ταξι­κής πάλης υπέρ της δια­μόρ­φω­σης των ονο­μα­ζό­με­νων Λαϊ­κών Δημοκρατιών.
🔻 Η τοπο­θέ­τη­ση του Στά­λιν το 1950 ότι το ΚΚΕ έπρε­πε να μην παρα­δώ­σει τα όπλα και να συνε­χί­σει τον ένο­πλο αγώ­να έξω από την Αττι­κή, ήταν από­λυ­τα σωστή, αλλά δεν υπάρ­χει αρχεια­κό εύρη­μα για ανά­λο­γη τοπο­θέ­τη­ση το 1945. Και αυτό το ζήτη­μα υπά­γε­ται σ’ εκεί­να που παρα­μέ­νουν σχε­τι­κά ανοι­χτά στην παρα­πέ­ρα μελέ­τη τους, σε συν­δυα­σμό με πρό­σβα­ση στο σχε­τι­κό αρχεια­κό υλι­κό (π.χ. θέμα­τα της ΚΔ ή της ΒΚΟ).
🔻 Ο καθο­δη­γη­τι­κός πυρή­νας του ΚΚΕ προ­σα­να­το­λι­ζό­ταν σε δυνα­μι­κή ανα­μέ­τρη­ση με τον ταξι­κό αντί­πα­λο, δίχως όμως και να έχει ξεκά­θα­ρη στρα­τη­γι­κή επα­να­στα­τι­κής κατά­κτη­σης της εργα­τι­κής εξου­σί­ας, ενώ εξαρ­τού­σε την υλο­ποί­η­ση του σχε­δί­ου από τη σύμ­φω­νη θέση του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος, αλλά και από την πολε­μι­κή βοή­θειά του.
🔻 Το ΚΚΕ σωστά επέ­λε­ξε τον ένο­πλο αγώ­να και όχι την υπο­τα­γή, αλλά η στρα­τη­γι­κή του αδυ­να­μία εμπό­δι­σε την έγκαι­ρη μετα­τρο­πή του ΕΛΑΣ σ’ επα­να­στα­τι­κό εργα­τι­κό στρα­τό, την απο­φα­σι­στι­κή επι­λο­γή της κατάλ­λη­λης στιγ­μής για σύγκρου­ση — κατά­λη­ψη της Αθή­νας, στη­ρι­ζό­με­νο στον εσω­τε­ρι­κό συσχε­τι­σμό, στον οποίο κατα­γρά­φο­νταν και οι ένο­πλες δυνά­μεις που διέ­θε­τε ή επη­ρέ­α­ζε. Οι ανα­σταλ­τι­κές παρεμ­βά­σεις του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος δεν αναι­ρούν την παρα­πά­νω εκτί­μη­ση. Άλλω­στε, μια ευνοϊ­κή εξέ­λι­ξη του ένο­πλου επα­να­στα­τι­κού αγώ­να στην Ελλά­δα, στη­ριγ­μέ­νου στις δικές του στρα­τιω­τι­κές δυνα­τό­τη­τες, μπο­ρού­σε να προ­κα­λέ­σει και την πιο άμε­ση στή­ρι­ξή του από το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα, ώστε να έχει τελι­κά θετι­κή έκβα­ση. Υπάρ­χουν τέτοια ιστο­ρι­κά προη­γού­με­να (Κίνα, Κούβα).
🔻 Η τοπο­θέ­τη­ση της ΚΕ και του Δοκι­μί­ου για τις δυνα­τό­τη­τες του ένο­πλου επα­να­στα­τι­κού αγώ­να στην Ελλά­δα είναι συνε­πής με την κρι­τι­κή του Κόμ­μα­τός μας για την έντα­ξη του ΕΛΑΣ στο Στρα­τη­γείο Μέσης Ανα­το­λής, για τις Συμ­φω­νί­ες του Λιβά­νου, της Καζέρ­τας και της Βάρ­κι­ζας, για το Δεκέμ­βρη του 1944, την ύπαρ­ξη επα­να­στα­τι­κής κατάστασης.
Η επα­να­στα­τι­κή στρα­τη­γι­κή της ταξι­κής πάλης, με την αξιο­ποί­η­ση των συν­θη­κών επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης για την ανα­τρο­πή της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας, τόσο στην Ελλά­δα όσο και σε κάθε χώρα που δια­μορ­φω­νό­ταν επα­να­στα­τι­κή κατά­στα­ση, ήταν προ­ϋ­πό­θε­ση για μια ριζι­κή αλλα­γή του διε­θνούς συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων στα Βαλ­κά­νια και στην Ευρώ­πη, παγκό­σμια. Αυτή η γραμ­μή θα ενί­σχυε περισ­σό­τε­ρο τη διε­θνή υπό­στα­ση της Σοβιε­τι­κής Ενω­σης απέ­να­ντι στον «ψυχρό πόλε­μο», στο ενδε­χό­με­νο νέου θερ­μού πολέ­μου, θα συντε­λού­σε στην απο­τε­λε­σμα­τι­κή της υπο­στή­ρι­ξη και στην έμπρα­κτη αντι­με­τώ­πι­ση του οπορ­του­νι­σμού στο διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα. Στο αντί­θε­το οδη­γού­σε εξ αντι­κει­μέ­νου η στρα­τη­γι­κή της συμ­με­το­χής των ΚΚ στις αστι­κές κυβερ­νή­σεις, πριν, στη διάρ­κεια του Β΄ Παγκό­σμιου Πολέ­μου και μετά απ’ αυτόν (Γαλ­λία, Ιτα­λία και πολ­λές άλλες χώρες της Ευρώπης).

📍 Οι ρίζες του προ­βλή­μα­τος στρα­τη­γι­κής στη δεκα­ε­τία του 1930 και η σχέ­ση τους με τη στρα­τη­γι­κή της ΚΔ.

ℹ️  Το πρό­βλη­μα στρα­τη­γι­κής έχει τη ρίζα του κυρί­ως στη δεκα­ε­τία του 1930, με καθο­ρι­στι­κές τις Απο­φά­σεις της 6ης Ολο­μέ­λειας της ΚΕ του ΚΚΕ το 1934 και του 7ου Συνε­δρί­ου της ΚΔ το 1935, και στη συνέ­χεια, την ίδια χρο­νιά, του 6ου Συνε­δρί­ου του Κόμ­μα­τός μας. Αλλω­στε, σ’ αυτήν την περί­ο­δο δια­φαί­νο­νταν τα σύν­νε­φα ενός γενι­κευ­μέ­νου ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου, ενώ δεν υπήρ­χε ουσια­στι­κή ανα­ζω­ο­γό­νη­ση από τη διε­θνή καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μι­κή κρί­ση που εκδη­λώ­θη­κε το 1929, στο δε εσω­τε­ρι­κό της χώρας μας υπήρ­ξε όξυν­ση της ταξι­κής πάλης το 1936, με χαρα­κτη­ρι­στι­κά τα γεγο­νό­τα της Θεσ­σα­λο­νί­κης το Μάη, τα αιμα­τη­ρά συλ­λα­λη­τή­ρια και τη μαζι­κή απεργία.
🔻 Στις προ­γραμ­μα­τι­κού χαρα­κτή­ρα Απο­φά­σεις των προ­α­να­φερ­θέ­ντων Οργά­νων και Σωμά­των, παρεμ­βλή­θη­κε αρχι­κά η στα­διο­ποί­η­ση της επα­να­στα­τι­κής δια­δι­κα­σί­ας και, στη συνέ­χεια, με τη μία ή την άλλη μορ­φή, ένας κυβερ­νη­τι­κός στό­χος πριν από τη σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση, αν και τα διά­φο­ρα σχέ­δια δεν έπαιρ­ναν μορ­φή τελι­κού Προ­γράμ­μα­τος (προ­φα­νώς και λόγω της δια­πά­λης στο Κόμ­μα και στο διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα). Όλα αυτά τα χρό­νια, αλλά και τα μετα­γε­νέ­στε­ρα, ουσια­στι­κά κυριαρ­χού­σε αυτή η στα­διο­ποί­η­ση στη στρα­τη­γι­κή του Κόμ­μα­τος καθώς και ένας μεταρ­ρυθ­μι­στι­κός — μετα­βα­τι­κός κυβερ­νη­τι­κός στό­χος που απο­δυ­νά­μω­νε και απε­νερ­γο­ποιού­σε τον δια­κη­ρυγ­μέ­νο στό­χο της σοσια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης, οδη­γού­σε σε πολι­τι­κή συμ­μα­χί­ας με αστι­κές δυνά­μεις.
🔻 Όπως ήδη ανα­φέ­ρα­με, η αιτιο­λό­γη­ση αυτής της στα­διο­ποί­η­σης γινό­ταν στη βάση και λαθε­μέ­νων θέσε­ων για τον καπι­τα­λι­σμό στην Ελλά­δα, τόσο σε επί­πε­δο οικο­νο­μι­κής βάσης όσο και στο εποι­κο­δό­μη­μα.
Κατά τη συζή­τη­ση στις Επι­τρο­πές Περιο­χής ανα­πτύ­χθη­κε προ­βλη­μα­τι­σμός σε σχέ­ση με τις αιτί­ες παρέκ­κλι­σης της ΚΔ από την επα­να­στα­τι­κή στρατηγική.
Το ζήτη­μα αυτό παρα­μέ­νει σε μεγά­λο βαθ­μό ανοι­χτό προς διε­ρεύ­νη­ση από το Κόμ­μα μας, δεδο­μέ­νου ότι ακό­μα δεν δια­θέ­του­με όλες τις ανα­γκαί­ες πηγές που αφο­ρούν τις συζη­τή­σεις στα Όργα­να της ΚΔ, στα Όργα­να του ΚΚ(μπ), τις διμε­ρείς συζη­τή­σεις των κομ­μά­των που εκπρο­σω­πού­νταν στην Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή της ΚΔ.
🔻 Το ΚΚΕ έχει ήδη εκτι­μή­σει ότι:
«Γενι­κό­τε­ρα, στις στρα­τη­γι­κές επε­ξερ­γα­σί­ες της ΚΔ υπο­τι­μή­θη­κε ο χαρα­κτή­ρας της επο­χής και κυριάρ­χη­σε ο προσ­διο­ρι­σμός του χαρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης με κρι­τή­ριο τη θέση μιας καπι­τα­λι­στι­κής χώρας στο διε­θνές ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα. Δηλα­δή, λαθε­μέ­να υιο­θε­τή­θη­καν ως κρι­τή­ρια για τον προσ­διο­ρι­σμό του χαρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης το χαμη­λό­τε­ρο επί­πε­δο ανά­πτυ­ξης των παρα­γω­γι­κών δυνά­με­ων μιας χώρας, σε σχέ­ση με το πιο υψη­λό που είχαν φτά­σει οι ηγε­τι­κές δυνά­μεις στο διε­θνές ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα καθώς και ο αρνη­τι­κός συσχε­τι­σμός σε βάρος του επα­να­στα­τι­κού εργα­τι­κού κινή­μα­τος. Αυτή η λαθε­μέ­νη μεθο­δο­λο­γι­κή προ­σέγ­γι­ση υπο­τι­μού­σε τη δυνα­τό­τη­τα των σοσια­λι­στι­κών σχέ­σε­ων παρα­γω­γής να δώσουν μεγά­λη ώθη­ση και να απε­λευ­θε­ρώ­σουν την ανά­πτυ­ξη των παρα­γω­γι­κών δυνά­με­ων σε μια καπι­τα­λι­στι­κή χώρα».

📍 Η επί­θε­ση που ήδη δέχε­ται το Κόμ­μα με επί­κε­ντρο την Ιστο­ρία του, επί­θε­ση που καθη­με­ρι­νά κλιμακώνεται

🔻 Η επί­θε­ση εκφρά­ζε­ται κυρί­ως από δύο ρεύ­μα­τα, το αστι­κό αντι­κομ­μου­νι­στι­κό και το οπορ­του­νι­στι­κό, με τις διά­φο­ρες απο­χρώ­σεις τους.
Και τα δύο ρεύ­μα­τα δια­στρε­βλώ­νουν και ιστο­ρι­κά γεγο­νό­τα και τις θέσεις του Κόμ­μα­τος, ενώ αξιο­ποιούν, κυρί­ως ο οπορ­του­νι­σμός, αντι­φά­σεις της στρα­τη­γι­κής του Κόμ­μα­τος στο παρελθόν.
🔻 Η κύρια επι­δί­ω­ξη του αντι­κομ­μου­νι­σμού είναι το τσά­κι­σμα της ταξι­κής πάλης. Η επι­δί­ω­ξη είναι κοι­νή, είτε η επί­θε­ση γίνε­ται από τους φασί­στες (κατά­λοι­πα της Χρυ­σής Αυγής και παρεμ­φε­ρείς δυνά­μεις), είτε από την ΕΕ και θια­σώ­τες του «εκσυγ­χρο­νι­σμέ­νου» αστι­κού πολι­τι­κού συστή­μα­τος, στους οποί­ους συμπε­ρι­λαμ­βά­νε­ται και το μεγα­λύ­τε­ρο τμή­μα του οπορ­του­νι­σμού. Βασι­κοί χαρα­κτη­ρι­σμοί τους είναι: Το «προ­δο­τι­κό ΚΚΕ», τα «εγκλή­μα­τα» του ΚΚΕ και του Στά­λιν (και με τη μορ­φή της θεω­ρί­ας των «δύο άκρων» και της εξί­σω­σης φασι­σμού-κομ­μου­νι­σμού), δηλα­δή η επί­θε­ση στην ένο­πλη ταξι­κή πάλη και στη δικτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του. Συνο­δεύ­ο­νται από εθνι­κι­σμό και ρατσι­σμό, αλλά και από κοσμο­πο­λι­τι­σμό του κεφα­λαί­ου και με το ιδε­ο­λό­γη­μα της «εθνι­κής ενό­τη­τας», του «όλοι μαζί μπο­ρού­με».
🔻 Ειδι­κό­τε­ρα, μέρος του οπορ­του­νι­σμού εμφα­νί­ζε­ται ως θεμα­το­φύ­λα­κας της Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ και ιδιαί­τε­ρα της στρα­τη­γι­κής της ΚΔ, ειδι­κό­τε­ρα της κλη­ρο­νο­μιάς και προ­σφο­ράς των Στά­λιν και Ζαχα­ριά­δη. Δεν απορ­ρί­πτει τον ένο­πλο αγώ­να και στο­χεύ­ει στο συναί­σθη­μα και την παρα­δο­σια­κή μνή­μη, σε στε­ρε­ό­τυ­πα που καλ­λιερ­γή­θη­καν επί δεκα­ε­τί­ες, υπερ­το­νί­ζο­ντας (και μάλι­στα άκρι­τα) το ρόλο της προ­σω­πι­κό­τη­τας (του ηγέ­τη) στο ιστο­ρι­κό γίγνε­σθαι, ουσια­στι­κά απορ­ρί­πτο­ντας την επι­στη­μο­νι­κή ανά­λυ­ση των γεγονότων.
Οι βασι­κοί άξο­νες στους οποί­ους κινεί­ται είναι:
Το ΚΚΕ ξανα­γρά­φει την Ιστο­ρία του για να δικαιώ­σει τη σημε­ρι­νή σεχτα­ρι­στι­κή στρα­τη­γι­κή του. Έτσι ουσια­στι­κά οδη­γεί­ται στο να μηδε­νί­ζει το παρελ­θόν, να θεω­ρεί λάθος τα 75 χρό­νια της 100χρονης ιστο­ρί­ας του και σωστά μόνο τα 25 τελευ­ταία χρό­νια, δια­γρά­φο­ντας έτσι τους αγώ­νες και τις θυσί­ες 100 χρό­νων. Αντι­στρέ­φουν έτσι τη σχέ­ση συμπε­ρά­σμα­τος και ιστο­ρι­κής εκτί­μη­σης. Είναι όμως η ίδια η ιστο­ρι­κή μελέ­τη που οδη­γεί στα στρα­τη­γι­κά συμπε­ρά­σμα­τα που απο­τυ­πώ­νο­νται στο Πρό­γραμ­μά μας και όχι το αντίθετο.
Πολε­μούν την προ­σπά­θεια που κάνει το Κόμ­μα μας να μελε­τή­σει και να βγά­λει συμπε­ρά­σμα­τα από λάθη και αδυ­να­μί­ες στη στρα­τη­γι­κή του ΔΚΚ, ισχυ­ρι­ζό­με­νοι ότι: «Η στρα­τη­γι­κή του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος δικαιώ­θη­κε για­τί νίκη­σε η σοσια­λι­στι­κή εξου­σία σε μια σει­ρά κρά­τη, για­τί υπήρ­ξε η Αντι­φα­σι­στι­κή Νίκη, για­τί δημιουρ­γή­θη­καν μεγά­λα κινή­μα­τα όπως το ΕΑΜ». Έτσι, δια­στρε­βλώ­νουν την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα σε σχέ­ση με την ανά­πτυ­ξη των ένο­πλων αντι­φα­σι­στι­κών κινη­μά­των, τη σχέ­ση τους με τα ΚΚ ή και με τον Κόκ­κι­νο Στρατό.
Απο­κρύ­πτουν συνει­δη­τά ότι η δια­μόρ­φω­ση ένο­πλου απε­λευ­θε­ρω­τι­κού κινή­μα­τος υπό την ηγε­σία ΚΚ δεν πήρε την ίδια έκτα­ση σε όλες τις χώρες όπου τα ΚΚ ακο­λού­θη­σαν τη στρα­τη­γι­κή του αντι­φα­σι­στι­κού μετώ­που, π.χ. Γαλ­λία, Πολω­νία, Τσε­χο­σλο­βα­κία. Το ΚΚΕ σωστά πρω­το­στά­τη­σε στον ένο­πλο απε­λευ­θε­ρω­τι­κό αγώ­να, μάλι­στα σε σύγκρου­ση και με ένο­πλες αστι­κές αντι­φα­σι­στι­κές δυνά­μεις (ΕΔΕΣ, «Σύνταγ­μα 5/42»). Αυτά είχαν ως απο­τέ­λε­σμα σε συν­θή­κες βαθιάς πολι­τι­κής κρί­σης των αστι­κών δυνά­με­ων να συσπει­ρώ­σει τη λαϊ­κή πλειο­ψη­φία, να μετα­τρα­πεί σε καθο­δη­γη­τι­κή δύνα­μη του ένο­πλου αγώνα.
Κάνουν συστη­μα­τι­κή προ­σπά­θεια να απο­κό­ψουν τα προ­βλή­μα­τα στη στρα­τη­γι­κή του Κόμ­μα­τος από τα λάθη του Λιβά­νου, της Καζέρ­τας και της Βάρ­κι­ζας, να τα εμφα­νί­σουν ως απο­κλει­στι­κά λάθη προ­σώ­πων ή ηγε­σιών ή λάθη στην εκτί­μη­ση του συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων. Ή, σε άλλες περι­πτώ­σεις, απο­φεύ­γουν να τοποθετηθούν.
• Την αδυ­να­μία αξιο­ποί­η­σης της επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης σε χώρες της Ευρώ­πης, τη «δικαιο­λο­γούν» ως «υπε­ρά­σπι­ση της ΕΣΣΔ και του σοσια­λι­σμού». Έτσι κρύ­βουν ότι η πιο συνε­πής υπε­ρά­σπι­ση της ΕΣΣΔ θα ήταν η πάλη για τη νίκη της εργα­τι­κής εξου­σί­ας και του σοσια­λι­σμού σε κάθε χώρα ξεχω­ρι­στά. Σε αυτό το καθή­κον συνί­στα­ται η ξεχω­ρι­στή ευθύ­νη κάθε Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος σε κάθε χώρα.
Με μηχα­νι­στι­κό τρό­πο αντι­με­τω­πί­ζουν τις αιτί­ες της αντε­πα­νά­στα­σης του 1989–1991. Άλλοι, εντο­πί­ζο­ντας τις αιτί­ες μόνο μετά το θάνα­το του Στά­λιν, άλλοι αργό­τε­ρα, παρα­βλέ­πο­ντας τη δια­πά­λη και τα προ­βλή­μα­τα στην πολι­τι­κή του ΚΚ της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης και της σοβιε­τι­κής εξου­σί­ας. Παρα­βλέ­πουν για παρά­δειγ­μα ότι το 20ό Συνέ­δριο απο­τέ­λε­σε ένα σημείο στρο­φής, επι­κρά­τη­σης του οπορ­του­νι­σμού, που προ­φα­νώς είχε βαθύ­τε­ρο οικο­νο­μι­κό — κοι­νω­νι­κό υπό­βα­θρο και ήρθε ως απο­τέ­λε­σμα της θεω­ρη­τι­κής και πολι­τι­κής αδυ­να­μί­ας των πιο συνε­πών θέσε­ων μέσα στο ΚΚ της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης να επι­κρα­τή­σουν σε αυτήν την δια­πά­λη. Πολύ περισ­σό­τε­ρο αργότερα.
Οι από­ψεις αυτές θεω­ρούν δικαιω­μέ­νη τη στρα­τη­γι­κή των στα­δί­ων, παρά το γεγο­νός ότι απο­τέ­λε­σε αιτία για τρα­γι­κές ήττες του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος, ενώ ανα­φέ­ρο­νται στην ανά­γκη μετα­βα­τι­κών κυβερ­νή­σε­ων και προ­γραμ­μά­των, που εμφα­νί­ζουν ως τακτι­κή (Συρι­ζα — «1η & 2η φορά Αρι­στε­ρά»). Πυρή­νας αυτής της στρα­τη­γι­κής είναι ότι στις σημε­ρι­νές συν­θή­κες συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων η προ­σέγ­γι­ση του επα­να­στα­τι­κού στρα­τη­γι­κού στό­χου μπο­ρεί να γίνει με την προ­ώ­θη­ση ενδιά­με­σων μετα­βα­τι­κών κυβερ­νη­τι­κών στό­χων (π.χ. μιας αρι­στε­ρής, αντι­μο­νο­πω­λια­κής κυβέρ­νη­σης) με βάση το σημε­ρι­νό βαθ­μό συνεί­δη­σης των εργα­τι­κών και λαϊ­κών μαζών. Έτσι, παρα­κάμ­πτουν τη λενι­νι­στι­κή θεω­ρη­τι­κή θέση για τον αντι­κει­με­νι­κό χαρα­κτή­ρα της επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης. Στην πρά­ξη, αυτή η πολι­τι­κή ανα­πα­ρά­γει τον αρνη­τι­κό συσχε­τι­σμό, ενώ δεν βοη­θά την ανά­πτυ­ξη του υπο­κει­με­νι­κού παρά­γο­ντα, αφού τον συνη­θί­ζει σε συν­θή­κες ενσω­μά­τω­σης. Αντί να βοη­θά­ει τις εργα­τι­κές — λαϊ­κές μάζες στο να εκπαι­δεύ­ο­νται και να ωρι­μά­ζουν μέσα από την πεί­ρα των ταξι­κών αγώ­νων σε όλα τα επί­πε­δα (οικο­νο­μι­κό και πολι­τι­κό), τις εγκλω­βί­ζει στην ουτο­πι­κή ανα­ζή­τη­ση κοι­νο­βου­λευ­τι­κών κυβερ­νη­τι­κών λύσε­ων μέσα στο σύστη­μα, στο όνο­μα του εφικτού.
🔻 Γενι­κό­τε­ρα, ο οπορ­του­νι­σμός επι­τί­θε­ται στο Κόμ­μα χρη­σι­μο­ποιώ­ντας επι­λε­κτι­κά είτε θέσεις ηγε­τών του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος και του ίδιου του ΚΚΕ, είτε θέσεις άλλων ηγε­τι­κών προ­σώ­πων που τελι­κά δια­χω­ρί­στη­καν με τον έναν ή τον άλλο τρό­πο (απο­χώ­ρη­ση, διά­σπα­ση, δια­γρα­φή ή και πέρα­σμα σε προ­δο­σία). Πρό­κει­ται για τακτι­κή ανέ­ντι­μη και αντιε­πι­στη­μο­νι­κή, την οποία απο­κα­λύ­πτου­με και εξουδετερώνουμε.ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΕ ΚΚΕ

Το «Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας» -ανα­φερ­θή­κα­με και παρα­πά­νω, όπως εκδό­θη­κε για τα 100χρονα του Κόμ­μα­τος απο­τε­λεί σήμε­ρα ένα ανε­κτί­μη το ντο­κου­μέ­ντο για κάθε κομ­μου­νι­στή. Ο 2ος τόμος (Β1+Β2) απο­τε­λεί μια ανα­πό­σπα­στη ενό­τη­τα της περιό­δου που εξε­τά­ζου­με (ο Β2 επι­κε­ντρώ­νε­ται στον ΔΣΕ)


Β’ ΤΟΜΟΣ — ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
📍  Β1 ΤΟΜΟΣ
1. Β’ Παγκό­σμιος ιμπε­ρια­λι­στι­κός Πόλεμος
2. Το ΚΚΕ στον ιτα­λο­ελ­λη­νι­κό πόλε­μο. Εισβο­λή του γερ­μα­νι­κού στρα­τού στην Ελλάδα
3. Οι αστι­κές δυνά­μεις στην Κατο­χή. Στά­ση και αντιθέσεις
4. Οικο­νο­μία και κοι­νω­νία την περί­ο­δο της Κατο­χής. Κατα­κό­ρυ­φη όξυν­ση της αντί­θε­σης κεφαλαίου-εργασίας
5. Το ΚΚΕ στις συν­θή­κες της τρι­πλής κατο­χής. Η συγκρό­τη­ση των ΕΑΜι­κών οργανώσεων
6. Ανα­προ­σαρ­μο­γές στην αστι­κή στρα­τη­γι­κή. Το ΚΚΕ στον κλοιό των συμβιβασμών
7. Η πορεία της ταξι­κής πάλης στις κρί­σι­μες συν­θή­κες του 1944
8. Η γενι­κή πολι­τι­κή του ΚΚΕ μετά από την Απε­λευ­θέ­ρω­ση. Όξυν­ση της ταξι­κής πάλης
9. Η κρί­σι­μη ταξι­κή σύγκρου­ση του Δεκέμ­βρη του 1944
10. Η Συμ­φω­νία της Βάρκιζας
11. Η 11η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του ΚΚΕ (5–10 Απρί­λη 1945)
12. Βασι­κά συμπε­ρά­σμα­τα της πάλης του ΚΚΕ από την Κατο­χή ως τη Βάρκιζα
📍  Β2 ΤΟΜΟΣ
1. O μετα­πο­λε­μι­κός συσχε­τι­σμός δυνά­με­ων. Η αντι­πα­ρά­θε­ση του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος με τον καπιταλισμό
2. Η καπι­τα­λι­στι­κή στρα­τη­γι­κή μετά από τη Συμ­φω­νία της Βάρκιζας
3. Η στρα­τη­γι­κή του ΚΚΕ μετά από τη Συμ­φω­νία της Βάρκιζας
4. Μπούλκες
5. Η ταξι­κή πάλη το 1946. Η ίδρυ­ση του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελλά­δας (ΔΣΕ)
6. Η διάρ­θρω­ση, η λει­τουρ­γία και οι υπη­ρε­σί­ες του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελλάδας
7. Απο­φα­σι­στι­κή αντε­πί­θε­ση των αστι­κών δυνά­με­ων. Η γενί­κευ­ση του ένο­πλου ταξι­κού αγώνα
8. Η εξου­σία στην Ελεύ­θε­ρη Ελλάδα
9. Η κατά­στα­ση των Κομ­μα­τι­κών Οργα­νώ­σε­ων στις πόλεις και του εργα­τι­κού κινή­μα­τος στα 1948–1949
10. ΔΣΕ σε συν­θή­κες διε­θνούς όξυν­σης της ταξι­κής πάλης και διά­σπα­σης του κομ­μου­νι­στι­κού κινήματος
11. Η 5η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Η υπο­νο­μευ­τι­κή στά­ση της γιου­γκο­σλα­βι­κής ηγεσίας
12. Μεγά­λες μάχες του 1949. Πρω­το­βου­λί­ες ειρήνευσης
13. αγώ­νας του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο
14. αγώ­νας του ΔΣΕ στη Νησιω­τι­κή Ελλάδα
15. Οι τελευ­ταί­ες μάχες του ΔΣΕ
16. Η στά­ση της Γιου­γκο­σλα­βί­ας απέ­να­ντι στο ΔΣΕ
17. Η κομ­μου­νι­στι­κή και λαϊ­κή δημιουρ­γία κατά την τρί­χρο­νη δρά­ση του ΔΣΕ
18. Η λει­τουρ­γία του ΚΚΕ στο ΔΣΕ
19. Βασι­κά συμπε­ρά­σμα­τα από τη δρά­ση του ΔΣΕ

2

📍 ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΣΕ

📍 1. Ο ΔΣΕ διε­ξή­γα­γε έναν αγώ­να δίκαιο και ανα­γκαίο. Με την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ, αντι­προ­σώ­πευε τα συμ­φέ­ρο­ντα της εργα­τι­κής τάξης και της βασι­κής συμ­μα­χι­κής της δύνα­μης, της εξα­θλιω­μέ­νης αγρο­τιάς και των φτω­χών αυτο­α­πα­σχο­λού­με­νων στρω­μά­των των πόλεων.
Αντι­κει­με­νι­κά, ο ΔΣΕ ήταν προ­ϊ­όν μιας σκλη­ρής ταξι­κής σύγκρου­σης που είχε τις ρίζες της στην επα­να­στα­τι­κή κατά­στα­ση που δια­μορ­φώ­θη­κε κατά την απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ελλά­δας, με την απο­φα­σι­στι­κή ένο­πλη δρά­ση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ υπό την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ. Στρε­φό­ταν ενά­ντια στην εγχώ­ρια αστι­κή τάξη, που γνώ­ρι­σε τότε το μεγα­λύ­τε­ρο κίν­δυ­νο για την κυριαρ­χία της, την οποία στή­ρι­ζε το σύνο­λο των πολι­τι­κών δυνά­με­ων («δεξιών» και «κεντρώ­ων») σε συμ­μα­χία με τα καπι­τα­λι­στι­κά κρά­τη της Μ. Βρε­τα­νί­ας και των ΗΠΑ. Δίχως τη στρα­τιω­τι­κή, οικο­νο­μι­κή και πολι­τι­κή ενί­σχυ­ση των ξένων συμ­μά­χων της, η αστι­κή τάξη στην Ελλά­δα δε θα μπο­ρού­σε να νική­σει.
🔻 Μετά την Απε­λευ­θέ­ρω­ση οξύν­θη­κε η προ­ϋ­πάρ­χου­σα από τα χρό­νια της τρι­πλής κατο­χής (από τις Γερ­μα­νία, Ιτα­λία, Βουλ­γα­ρία) σκλη­ρή ταξι­κή ένο­πλη ανα­μέ­τρη­ση, που είτε θα οδη­γού­σε στην ανα­τρο­πή της αστι­κής εξου­σί­ας, με απο­μό­νω­ση και των ξένων στη­ριγ­μά­των της, είτε στην ήττα των λαϊ­κών δυνά­με­ων, στην απο­μό­νω­ση του ΚΚΕ και στην επα­να­στα­θε­ρο­ποί­η­ση της αστι­κής εξουσίας.
🔻 Η στρα­τη­γι­κή των εγχώ­ριων και ξένων καπι­τα­λι­στι­κών δυνά­με­ων ήταν προ­δια­γε­γραμ­μέ­νη στις συν­θή­κες της Απε­λευ­θέ­ρω­σης. Στό­χο τους είχαν να τσα­κί­σουν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ που, παρά την ήττα του Δεκέμ­βρη του 1944, δια­τη­ρού­σε την επιρ­ροή του σε μεγά­λο μέρος του λαού. Αντί­θε­τα, σημα­ντι­κές εγχώ­ριες αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις δεν είχαν ανα­κτή­σει το απαι­τού­με­νο για το σύστη­μα πολι­τι­κό κύρος, είτε λόγω της συνερ­γα­σί­ας με τους κατα­κτη­τές είτε της φυγής στο εξω­τε­ρι­κό είτε και της απο­χής από τον απε­λευ­θε­ρω­τι­κό αγώ­να. Η αστι­κή τάξη επι­δί­ω­κε να ξερι­ζώ­σει από τη συνεί­δη­ση του ελλη­νι­κού λαού την όποια δυνα­μι­κή ριζο­σπα­στι­σμού είχε δια­μορ­φώ­σει στα χρό­νια της Κατο­χής ο ΕΑΜι­κός αγώ­νας με την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ, ο καθο­ρι­στι­κός ρόλος της ΕΣΣΔ στη νικη­φό­ρα έκβα­ση του Β’ Παγκό­σμιου Πολέμου.
🔻 Οι διωγ­μοί κατά των κομ­μου­νι­στών και άλλων ΕΑΜι­τών κι ΕΛΑ­Σι­τών, που ανά­γκα­σαν χιλιά­δες να βγού­νε στα βου­νά και άλλους να πάρουν το δρό­μο της πολι­τι­κής προ­σφυ­γιάς (Μπούλ­κες και αλλού), η οργα­νι­κή ενσω­μά­τω­ση και αθώ­ω­ση των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών και όλων των υπό­λοι­πων δωσι­λο­γι­κών οργα­νώ­σε­ων στους ένο­πλους και διοι­κη­τι­κούς μηχα­νι­σμούς του κρά­τους, η παρου­σία χιλιά­δων του βρε­τα­νι­κού στρα­τού στην Ελλά­δα και μετά από το 1945, απο­τε­λού­σαν όρους για την καπι­τα­λι­στι­κή ανα­σύ­ντα­ξη και ανα­συ­γκρό­τη­ση μετά από τις μεγά­λες κατα­στρο­φές του πολέ­μου, τη «μαύ­ρη» αγο­ρά και τις άλλες συνέ­πειες. Ήταν προ­ϋ­πο­θέ­σεις της προ­ε­τοι­μα­σί­ας των αστι­κών δυνά­με­ων μπρο­στά στη σύγκρου­ση για την ολο­κλη­ρω­τι­κή επικράτηση.
🔻 Με άλλα λόγια, ο εγκλω­βι­σμός του ΚΚΕ και των ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στο Βρε­τα­νι­κό Στρα­τη­γείο της Μέσης Ανα­το­λής (1943), στις Συμ­φω­νί­ες του Λιβά­νου (1944) και της Καζέρ­τα (1944), η ήττα του Δεκέμ­βρη του 1944, καθώς και η απα­ρά­δε­κτη Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας (12 Φλε­βά­ρη 1945), δεν είχαν επι­φέ­ρει ακό­μα την επι­διω­κό­με­νη από τις αστι­κές δυνά­μεις αλλα­γή του συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων προς όφε­λος τους, παρά και την ορι­σμέ­νη ανα­συ­γκρό­τη­ση του αστι­κού κρά­τους που πέτυ­χαν μετά από το Δεκέμ­βρη, κυρί­ως χάρη στη στή­ρι­ξη της Μ. Βρετανίας.
🔻 Για όλους τους παρα­πά­νω λόγους είναι τελεί­ως αβά­σι­μος ο ισχυ­ρι­σμός, που μέχρι σήμε­ρα προ­βάλ­λε­ται, ότι θα είχε απο­σο­βη­θεί η αστι­κή τρο­μο­κρα­τία αν το ΚΚΕ έπαιρ­νε μέρος στις βου­λευ­τι­κές εκλο­γές του 1946.
🔻 Μπρο­στά στο λαό έμπαι­νε το δίλημ­μα «υπο­τα­γή ή οργά­νω­ση της πάλης και αντε­πί­θε­ση». Προς τιμήν του, το λαϊ­κό κίνη­μα, με την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ, επέ­λε­ξε το δεύ­τε­ρο δρό­μο. Ακρι­βώς γι’ αυτό, ο ένο­πλος αγώ­νας 1946–1949 δεν ήταν απο­τέ­λε­σμα τυχο­διω­κτι­κών επι­λο­γών της ηγε­σί­ας του ΚΚΕ, όπως ισχυ­ρί­ζο­νται ο οπορ­του­νι­σμός και σει­ρά αστι­κών δυνάμεων.
🔻 Ο ΔΣΕ είναι η πιο τρα­νή από­δει­ξη ότι οι κοι­νω­νι­κές αντι­θέ­σεις δε χωρά­νε στα ιδε­ο­λο­γή­μα­τα της λεγό­με­νης «εθνι­κής ομο­ψυ­χί­ας» και της κατάρ­γη­σης των ταξι­κών δια­χω­ρι­στι­κών γραμμών.
🔻 Η επο­ποι­ία του ΔΣΕ απέ­δει­ξε ότι τα λάθη του ΚΚΕ δεν οφεί­λο­νταν σε πρό­θε­ση συμ­βι­βα­σμού κι ενσω­μά­τω­σης.
🔻 Ο τρί­χρο­νος ταξι­κός αγώ­νας του ΔΣΕ υπήρ­ξε ηρω­ι­κός και μεγα­λειώ­δης. Χιλιά­δες κομ­μου­νι­στές και κομ­μου­νί­στριες, ακό­μα περισ­σό­τε­ροι εξω­κομ­μα­τι­κοί, έδω­σαν και την τελευ­ταία ικμά­δα των δυνά­με­ων τους για να πάρει σάρ­κα και οστά η επο­ποι­ία του ΔΣΕ, πολε­μώ­ντας σε εξαι­ρε­τι­κά αντί­ξο­ες συν­θή­κες, περ­πα­τώ­ντας μερό­νυ­χτα, συχνά δίχως τρο­φή, πολ­λοί και ανυ­πό­δη­τοι, στους πάγους και τις θύελλες.
🔻 Διδά­σκει και δια­παι­δα­γω­γεί η πάλη τους, μαζί με την πάλη των φυλα­κι­σμέ­νων για τη δρά­ση τους στις γραμ­μές του ΔΣΕ, καθώς και όλων εκεί­νων που τίμη­σαν τα όπλα του με τον έναν ή τον άλλον τρό­πο στις εξο­ρί­ες ή στην πολι­τι­κή προσφυγιά.
🔻 Ο αγώ­νας του ΔΣΕ πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε σε συν­θή­κες άνι­σης ταξι­κής ανα­μέ­τρη­σης, γεγο­νός που καθι­στά ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρη την ηθι­κή, πολι­τι­κή αξία του ΔΣΕ και την παρα­κα­τα­θή­κη που κλη­ρο­νό­μη­σε στην ιστο­ρία του επα­να­στα­τι­κού κινή­μα­τος, στο ΚΚΕ.
📍 2. Ο ΔΣΕ, ως λαϊ­κός στρα­τός, στη­ρί­χτη­κε στην οργα­νω­τι­κή-πολε­μι­κή πεί­ρα του ΕΛΑ­Σί­τι­κου αγώ­να στην Κατο­χή και στο Δεκέμ­βρη του 1944. Η ΕΑΜ-ική αντί­στα­ση στην Κατο­χή και η αντι­κει­με­νι­κά κρί­σι­μη ταξι­κή σύγκρου­ση του Δεκέμ­βρη είχαν αφή­σει μεγά­λη αγω­νι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά στη λαϊ­κή συνεί­δη­ση, στις μορ­φές οργά­νω­σης και πάλης.
Στον αντί­πο­δα του αστι­κού στρα­τού, χαρα­κτη­ρι­στι­κό γνώ­ρι­σμα του ΔΣΕ ήταν η συνει­δη­τή πει­θαρ­χία. Συν­δύ­α­ζε τη μαχη­τι­κή εφαρ­μο­γή των δια­τα­γών με τη δημο­κρα­τία των συνε­λεύ­σε­ων σε διά­φο­ρες βαθ­μί­δες του, όπου ασκού­νταν κρι­τι­κή των κατώ­τε­ρων ιεραρ­χι­κά προς τους ανώ­τε­ρους και αντι­στρό­φως, γινό­ταν εκτί­μη­ση των πολε­μι­κών επι­χει­ρή­σε­ων με πνεύ­μα αυτο­κρι­τι­κής στάσης.
🔻 Μεγά­λη δύνα­μη του ΔΣΕ απο­τέ­λε­σαν οι δεσμοί του με το λαό, ιδιαί­τε­ρα στις περιο­χές της Ελεύ­θε­ρης Ελλά­δας. Οι λαϊ­κές δυνά­μεις ήταν εκεί­νες που τρο­φο­δό­τη­σαν το ΔΣΕ με κάθε είδους βοή­θεια, έμψυ­χο δυνα­μι­κό, τρο­φή και ρου­χι­σμό, βοή­θη­σαν στην κατα­σκευή οχυ­ρω­μα­τι­κών έργων, στη συγκέ­ντρω­ση πλη­ρο­φο­ριών, στην οργά­νω­ση της Λαϊ­κής Πολι­το­φυ­λα­κής. Στο ΔΣΕ και στους λαο­γέν­νη­τους θεσμούς οργά­νω­σης της κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κής ζωής (Λαϊ­κά Συμ­βού­λια, Λαϊ­κή Πολι­το­φυ­λα­κή, Λαϊ­κά Δικα­στή­ρια) στους χώρους που επι­κρά­τη­σε ο ΔΣΕ βρή­καν το συμπα­ρα­στά­τη και τη δύνα­μη που αντι­με­τώ­πι­ζε πλή­θος λαϊ­κών προ­βλη­μά­των, όπως την προ­στα­σία των παι­διών τους με τη σωτη­ρία τους από τους βομ­βαρ­δι­σμούς και τον εξαν­δρα­πο­δι­σμό, τη μόρ­φω­ση τους με την ίδρυ­ση σχολείων.
📍 3. Ο αγώ­νας του ΔΣΕ ήταν αγώ­νας διε­θνι­στι­κός. Το ΚΚΕ, στις συν­θή­κες που δια­μόρ­φω­σε ο λόγος του Τσόρ­τσιλ στο Φούλ­τον περί «σιδη­ρού παρα­πε­τά­σμα­τος» (Μάρ­της του 1946), το Δόγ­μα Τρού­μαν (1947), το Σχέ­διο Μάρ­σαλ (1947) και η ίδρυ­ση του NATO (Απρί­λης του 1949), εκπλή­ρω­σε και αυτήν τη φορά στο α‑κέραιο το διε­θνι­στι­κό χρέ­ος του απέ­να­ντι στη διε­θνή εργα­τι­κή τάξη και το κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα, με τερά­στιες θυσί­ες και με τρό­πο μονα­δι­κό στον καπι­τα­λι­στι­κό ευρω­παϊ­κό χώρο.
🔻 Η μεγά­λη διε­θνι­στι­κή προ­σφο­ρά του ΚΚΕ και του ΔΣΕ βρί­σκε­ται στο γεγο­νός ότι συγκρού­στη­καν με την αστι­κή εξου­σία. Αυτή είναι η παρα­κα­τα­θή­κη στη μετέ­πει­τα δρά­ση του ΚΚΕ και στο Διε­θνές Κομ­μου­νι­στι­κό Κίνη­μα. Απο­δει­κνύ­ε­ται και από το ότι υπο­χρέ­ω­σαν τις δύο πιο ισχυ­ρές ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυνά­μεις, τη Μ. Βρε­τα­νία και τις ΗΠΑ, να έχουν στραμ­μέ­νη ενερ­γά την προ­σο­χή τους στο ένο­πλο λαϊ­κό κίνη­μα της Ελλά­δας, να χρη­μα­το­δο­τούν και να εξο­πλί­ζουν το στρα­τό της εγχώ­ριας αστι­κής τάξης για να στα­θεί στα πόδια της και να εμπλέ­κο­νται κυρί­αρ­χα στις υπο­θέ­σεις της, διοι­κη­τι­κά και πολι­τι­κά, για να θωρα­κι­στεί το κρά­τος της.
📍 4. Το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα (Μπ.) της ΕΣΣΔ, όπως και άλλα ΚΚ, εκδή­λω­σαν τη διε­θνι­στι­κή τους αλλη­λεγ­γύη και συμπα­ρά­στα­ση, έστω με δια­φο­ρε­τι­κή δια­βάθ­μι­ση μετα­ξύ τους. Δίχως τη βοή­θεια τους δεν μπο­ρού­σε να διε­ξα­χθεί ο αγώ­νας του ΔΣΕ επί τριά­μι­σι χρό­νια. Υπο­δέ­χτη­καν και φιλο­ξέ­νη­σαν 25.000 παι­διά. Επί­σης, ήταν απο­φα­σι­στι­κή η βοή­θεια που έδω­σαν για την αντι­με­τώ­πι­ση των συνε­πειών της συντε­ταγ­μέ­νης υπο­χώ­ρη­σης των δυνά­με­ων του ΔΣΕ μετά από την τελευ­ταία μάχη στο Γράμ­μο. Στη συνέ­χεια, υπο­δέ­χτη­καν δεκά­δες χιλιά­δες πολι­τι­κούς πρό­σφυ­γες, που βρή­καν στα κρά­τη της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης θερ­μή φιλο­ξε­νία, εργα­σία, μόρ­φω­ση και πολι­τι­σμό, ασφά­λεια για τους ίδιους και τις νεό­τε­ρες γενιές των πολι­τι­κών προ­σφύ­γων. Συνέ­βα­λαν στην ανά­πτυ­ξη ευρύ­τε­ρης διε­θνούς αλλη­λεγ­γύ­ης προς το ΔΣΕ, που ανα­πτύ­χθη­κε από δυνά­μεις του εργα­τι­κού-λαϊ­κού, του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος σε κα-πιτα­λι­στι­κές χώρες.
🔻 Ωστό­σο, η όξυν­ση της ταξι­κής πάλης σε διε­θνές επί­πε­δο αμέ­σως μετά από τη λήξη του Β’ Παγκό­σμιου Πολέ­μου δε βρή­κε ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κά και οργα­νω­τι­κά προ­ε­τοι­μα­σμέ­νο το Διε­θνές Κομ­μου­νι­στι­κό Κίνη­μα, στο οποίο ήδη διε­ξα­γό­ταν έντο­νη δια­πά­λη.
🔻 Η δια­φο­ρο­ποι­η­μέ­νη στά­ση των Κομ­μου­νι­στι­κών Κομ­μά­των εξου­σί­ας σχε­τι­ζό­ταν με το πώς εκτι­μού­σαν κατά περιό­δους τις προ­θέ­σεις των πρώ­ην συμ­μά­χων στο Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο, κυρί­ως των ΗΠΑ, απέ­να­ντι στις υπό δια­μόρ­φω­ση εργα­τι­κές — λαϊ­κές εξου­σί­ες των βαλ­κα­νι­κών χωρών και των άλλων χωρών της Κεντρι­κής και Ανα­το­λι­κής Ευρώπης.
Σε πρώ­τη φάση θεω­ρού­σαν ως πιθα­νή μια ιμπε­ρια­λι­στι­κή στρα­τιω­τι­κή επί­θε­ση στην Αλβα­νία και στη Βουλ­γα­ρία ή στην Πολω­νία και εκτι­μού­σαν ότι η εξαρ­χής γενί­κευ­ση της ένο­πλης πάλης στην Ελλά­δα μπο­ρού­σε να λει­τουρ­γή­σει ως αφορ­μή νέας παγκό­σμιας σύρ­ρα­ξης, την οποία επι­δί­ω­καν ν’ αποτρέψουν.
🔻 Στη συνέ­χεια, όταν οι ΗΠΑ εξήγ­γει­λαν το Δόγ­μα Τρού­μαν και το Σχέ­διο Μάρ­σαλ, η γενί­κευ­ση της ένο­πλης πάλης στην Ελλά­δα βρή­κε τη σύμ­φω­νη γνώ­μη των αδελ­φών ΚΚ.
🔻 Οι εξε­λί­ξεις περι­πλέ­χτη­καν περισ­σό­τε­ρο μετά από την κρί­ση ανά­με­σα στη Γιου­γκο­σλα­βία και στην Κομιν­φόρμ. Στη συνέ­χεια, με την ίδρυ­ση του NATO (Απρί­λης του 1949), η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση τάχτη­κε υπέρ του στα­μα­τή­μα­τος του ένο­πλου αγώ­να στην Ελλάδα.
🔻 Ο ΔΣΕ ιδρύ­θη­κε, ανα­πτύ­χθη­κε και έδρα­σε αμέ­σως μετά από το Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο, που η λήξη του συνο­δεύ­τη­κε από τη μετα­στρο­φή στη διά­τα­ξη των διε­θνών καπι­τα­λι­στι­κών συμ­μα­χιών. Παρά τη σημα­ντι­κή αλλα­γή του παγκό­σμιου συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων στην Ευρώ­πη και στην Ασία υπέρ των κομ­μου­νι­στι­κών δυνά­με­ων, αυτός παρέ­με­νε υπέρ του καπι­τα­λι­σμού, με επί­κε­ντρο τις ΗΠΑ. Μάλι­στα, ενί­σχυε τις θέσεις του, περ­νώ­ντας σε φάση ανα­συ­γκρό­τη­σης, κήρυ­ξης του «Ψυχρού Πολέ­μου» και προ­σπά­θειας διά­βρω­σης των ΚΚ εξουσίας.
🔻 Στο Διε­θνές Κομ­μου­νι­στι­κό Κίνη­μα, ιδιαί­τε­ρα στις χώρες που τα ΚΚ βρί­σκο­νταν στην εξου­σία ή πάλευαν για τη στα­θε­ρο­ποί­η­ση της, συνέ­χι­ζαν να κυριαρ­χούν οι αντι­φά­σεις της στρα­τη­γι­κής του που είχαν εκφρα­στεί και στο Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο. Το ζήτη­μα της στά­σης του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος απέ­να­ντι στο ΔΣΕ θα δια­φω­τι­στεί περισ­σό­τε­ρο με τη μελ­λο­ντι­κή πρό­σβα­ση στο ακό­μα άγνω­στο αρχεια­κό υλικό.
🔻 Ο αγώ­νας του ΔΣΕ βρέ­θη­κε υπό την απο­φα­σι­στι­κή επί­δρα­ση των αντι­φά­σε­ων και αδυ­να­μιών της στρα­τη­γι­κής του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος, άρα και του ΚΚΕ.
📍 5. O ΔΣΕ είχε σημα­ντι­κές δυνα­τό­τη­τες να νική­σει, κατά βάση στη διάρ­κεια του 1946. Προ­ϋ­πό­θε­ση γι’ αυτό απο­τε­λού­σε η ανα­γκαία αλλα­γή στη στρα­τη­γι­κή του ΚΚΕ, βασι­κά στο 7ο Συνέ­δριο του, σε συν­δυα­σμό με την άμε­ση και απο­φα­σι­στι­κή οργά­νω­ση της ένο­πλης λαϊ­κής πάλης και εξέ­γερ­σης το 1946, παρά τη δια­φο­ρε­τι­κή θέση του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινήματος.
🔻 Το 1946 δεν είχε στα­θε­ρο­ποι­η­θεί πλή­ρως η αστι­κή εξου­σία και η Μ. Βρε­τα­νία είχε δυσκο­λί­ες, που της υπα­γό­ρευαν την άμε­ση απο­χώ­ρη­ση των στρα­τευ­μά­των της από την Ελλά­δα. Επί­σης, το 1946 ο αστι­κός στρα­τός δεν είχε ακό­μα ανα­διορ­γα­νω­θεί και μέσα στις γραμ­μές του υπήρ­χαν πολ­λές οργα­νω­μέ­νες δυνά­μεις του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Το ίδιο διά­στη­μα παρέ­με­ναν ελεύ­θε­ροι πολ­λές χιλιά­δες κομ­μου­νι­στές και άλλοι ΕΑΜί­τες, ενώ το αστι­κό κρά­τος δεν είχε ως τότε ερη­μώ­σει τα χωριά.
🔻 Επο­μέ­νως, το πρό­βλη­μα της σχέ­σης του ένο­πλου αγώ­να ανά­με­σα στα μεγά­λα αστι­κά κέντρα και στις περι­φέ­ρειες, που εξε­λί­χτη­κε στην πορεία ως πρό­βλη­μα εφε­δρειών του ΔΣΕ, είχε πολύ βαθύ­τε­ρες ρίζες, οφει­λό­ταν στη μεγά­λη καθυ­στέ­ρη­ση της γενί­κευ­σης του ένο­πλου αγώ­να. Σε αυτό οφει­λό­ταν και η ελά­χι­στη παρου­σία του εργα­τι­κού στοι­χεί­ου στη σύν­θε­ση του ΔΣΕ, καθώς και η τακτι­κή στο εργα­τι­κό-συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα, που βρι­σκό­ταν σε αντί­φα­ση με την όξυν­ση της ταξι­κής σύγκρου­σης και τη γενί­κευ­ση της ένο­πλης πάλης.
🔻 Το ΚΚΕ δεν μπό­ρε­σε να βγά­λει σωστά συμπε­ρά­σμα­τα από την πορεία του ΕΑΜι­κού κινή­μα­τος στην Κατο­χή και στο Δεκέμ­βρη του 1944, δεν μπό­ρε­σε μέσα στο καμί­νι της ταξι­κής σύγκρου­σης να κάνει την απο­φα­σι­στι­κή στρο­φή στη στρα­τη­γι­κή του, όπως, για παρά­δειγ­μα, έκα­νε το Κόμ­μα­των Μπολ­σε­βί­κων στη Ρωσία μετά από το Φλε­βά­ρη του 1917.
🔻 Η επα­να­στα­τι­κή στρα­τη­γι­κή της ταξι­κής πάλης με την αξιο­ποί­η­ση των συν­θη­κών επα­να­στα­τι­κής κα-τάστα­σης για την ανα­τρο­πή της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας τόσο στην Ελλά­δα όσο και σε άλλες χώρες ήταν προ­ϋ­πό­θε­ση για μια ριζι­κή αλλα­γή του διε­θνούς συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων. Αυτή η γραμ­μή θα ενί­σχυε πε-ρισ­σό­τε­ρο τη διε­θνή υπό­στα­ση της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης απέ­να­ντι στον «Ψυχρό Πόλε­μο», ενώ και στο ενδε­χό­με­νο νέου θερ­μού πολέ­μου θα συντε­λού­σε στην απο­τε­λε­σμα­τι­κή της υπο­στή­ρι­ξη και στην έμπρα­κτη αντι­με­τώ­πι­ση του οπορ­του­νι­σμού στο Διε­θνές Κομ­μου­νι­στι­κό Κίνη­μα. Η στρα­τη­γι­κή της συμ­με­το­χής των ΚΚ στις αστι­κές κυβερ­νή­σεις, πριν, στη διάρ­κεια του Β’ Παγκό­σμιου Πολέ­μου και μετά από αυτόν (Γαλ­λία, Ιτα­λία και πολ­λές άλλες χώρες της Ευρώ­πης), οδη­γού­σε εξ αντι­κει­μέ­νου στο αντί­θε­το αποτέλεσμα.
🔻 Η αλλα­γή στρα­τη­γι­κής θα οδη­γού­σε στο ξεκα­θά­ρι­σμα από την αρχή του χαρα­κτή­ρα της ένο­πλης πάλης ως πάλης για την εργα­τι­κή εξου­σία, θα επέ­τρε­πε την επε­ξερ­γα­σία συν­θη­μά­των και στό­χων που θα βοη­θού­σαν σε μεγα­λύ­τε­ρη εργα­τι­κή και λαϊ­κή συσπεί­ρω­ση, θα οδη­γού­σε στον καθο­ρι­σμό ως επί­κε­ντρου του αγώ­να τις μεγά­λες πόλεις (Αθή­να, Πει­ραιά, Θεσ­σα­λο­νί­κη κ.ά.), θα συνέ­βα­λε στη μεγα­λύ­τε­ρη μαζι­κό­τη­τα και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα του, στην εργα­τι­κή του σύνθεση.
🔻 Αυτό που αρχι­κά κυριάρ­χη­σε στο ΚΚΕ ήταν ότι η ένο­πλη πάλη υπη­ρε­τού­σε κυρί­ως την άσκη­ση απο­φα­σι­στι­κής πίε­σης για την αντι­με­τώ­πι­ση της αστι­κής τάξης και των κομ­μά­των της, για την από­κρου­ση των επι­διώ­ξε­ων να τσα­κι­στεί το ΕΑΜι­κό κίνη­μα και το ΚΚΕ, για να δια­σφα­λι­στούν όροι εκδη­μο­κρα­τι­σμού και από­κρου­σης των ιμπε­ρια­λι­στι­κών σχε­δί­ων για τη χρη­σι­μο­ποί­η­ση της Ελλά­δας ως περι­φε­ρεια­κού προ­γε­φυ­ρώ­μα­τος κατά του σοσια­λι­σμού. Αυτή η γραμ­μή ήταν σύμ­φω­νη και με τη γνώ­μη του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος, το οποίο είχε υπο­δεί­ξει συμ­με­το­χή του ΕΑΜ στις εκλο­γές του 1946, με την οποία δε συμ­φώ­νη­σε το ΚΚΕ. Και άλλα γεγο­νό­τα δεί­χνουν ότι η ηγε­σία του Κόμ­μα­τος είχε δια­φο­ρε­τι­κή εκτί­μη­ση για το συσχε­τι­σμό δυνά­με­ων στα Βαλ­κά­νια και τασ­σό­ταν υπέρ της γενί­κευ­σης της ένο­πλης πάλης από τις αρχές του 1946, αλλά εξαρ­τού­σε την υλο­ποί­η­ση της από τη σύμ­φω­νη γνώ­μη του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος και την εκ μέρους του πολε­μι­κή βοήθεια.
🔻 Στη συνέ­χεια, η ηγε­σία του ΚΚΕ, βλέ­πο­ντας ότι η ένο­πλη πάλη δε γινό­ταν να παρα­μέ­νει ως δευ­τε­ρεύ­ον μέσο πίε­σης για «ομα­λές δημο­κρα­τι­κές εξε­λί­ξεις», προ­σπα­θού­σε να επι­τα­χύ­νει τους ρυθ­μούς για τη γενί­κευ­ση του ένο­πλου αγώ­να. Όμως, οι διορ­θω­τι­κές ή βελ­τιω­τι­κές κινή­σεις πραγ­μα­το­ποιού­νταν με αρ-γούς ρυθ­μούς σε σχέ­ση με τις ανά­γκες, ενώ ταυ­τό­χρο­να οι απο­φά­σεις της ηγε­σί­ας του Κόμ­μα­τος δεν μπο­ρού­σαν να καλύ­ψουν τα σοβα­ρά κενά ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής και οργα­νω­τι­κής στρα­τη­γι­κής προ­ε­τοι­μα­σί­ας. Έτσι, ο χρό­νος κυλού­σε σε βάρος της τελι­κής ανα­μέ­τρη­σης, της απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τας του ΔΣΕ.
🔻 Απο­τε­λεί δίδαγ­μα της ταξι­κής πάλης σε παγκό­σμια κλί­μα­κα ότι είναι ανα­πό­φευ­κτη η απο­φα­σι­στι­κή ανα­μέ­τρη­ση μέχρι την τελι­κή νίκη επί του αντι­πά­λου (αυτό ισχύ­ει και για τις δύο αντι­μα­χό­με­νες πλευ­ρές). Όταν σε επα­να­στα­τι­κή κατά­στα­ση η ταξι­κή σύγκρου­ση εκδη­λω­θεί ένο­πλα για το ζήτη­μα της εξου­σί­ας, δεν υπάρ­χει ενδιά­με­σο σημείο «ισορ­ρο­πί­ας» των αντι­πα­ρα­τι­θέ­με­νων τάξε­ων.
pdfΔΟΚΙΜΙΟ ΚΕ ΚΚΕ — ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΣΕ

📍 6. Η ιστορία του ΔΣΕ με ιδιαίτερα χαρακτηριστικό τρόπο διδάσκει ότι μια σειρά λαθεμένες επιλογές ή εσωκομματικές δυσλειτουργίες γίνονται με τη σειρά τους παράγοντες ενίσχυσης οπορτουνιστικών απόψεων και εμφάνισης τέτοιων παρεκκλίσεων. Οι τελευταίες, που δεν αποτελούν αντικείμενο του παρόντος τόμου, σημάδεψαν στη συνέχεια για πολλά χρόνια την πορεία του ΚΚΕ.

.jpg(του “W”)
ΣΣ|> |> Απο­σπά­σμα­τα από κεί­με­νο που πρω­το­δη­μο­σιεύ­τη­κε στο 5ο τεύ­χος (Μάιος 1947) της ΚΟΜΕΠ — η γρα­φή, η ορθο­γρα­φία και η σύντα­ξη είναι του πρωτότυπου.

Η Ελλά­δα απο­τε­λεί χώρα κατ’ εξο­χήν ορει­νή. Συνε­χείς και εκτε­τα­μέ­νες ορο­σει­ρές σκε­πά­ζουν το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος της επι­φά­νειας. Σε σύγκρι­ση όμως με άλλους ορει­νούς όγκους της γης και ιδιαί­τε­ρα της Ασί­ας έχουν μικρή έκτα­ση. Ο Ολυ­μπος το υψη­λό­τε­ρο όρος φθά­νει τα 2918μ. Δεν έχουν εξαι­ρε­τι­κό όγκο και τα δάση δεν είναι ούτε εχτε­τα­μέ­να, ούτε πυκνά, τα όρη έχουν πολ­λές χαρα­δρώ­σεις. Τέλ­μα­τα δεν υπάρ­χουν. Το έδα­φος όμως νεκρό καθ’ εαυ­τό στοι­χείο παίρ­νει την αξία και ζωντά­νια του σε σχέ­ση με τον άνθρωπο.
Τα βορι­νά σύνο­ρα από την Αδρια­τι­κή μέχρι τον Εβρο εκτεί­νο­νται σε μήκος 975 χ.μ. επί δια­δε­χο­μέ­νων ορο­σει­ρών, απ’ τις οποί­ες εκσπώ­νται προς το εσω­τε­ρι­κό βαθύ­τα­τα άλλα ορει­νά συγκροτήματα.
Από Β. προς Ν. οι ελλη­νι­κές Αλπεις, από το Περι­στέ­ρι της Φλώ­ρι­νας φτά­νουν μέχρι το Ταί­να­ρο και δίδουν τη φυσιο­γνω­μία της εδα­φι­κής επι­φα­νεια­κής μορ­φής της Ελλά­δας, σ’ ένα βάθος πάνω από 700 χ.μ. Από την κεντρι­κή αυτή ορο­σει­ρά εκσπώ­νται γύρω προς κάθε σχε­δόν διεύ­θυν­ση άλλες οροσειρές.
Η χώρα δια­τέ­μνε­ται σε περιο­χές σχε­δόν ανε­ξάρ­τη­τες με ελλει­πή επι­κοι­νω­νία. Η ορει­νή δια­μόρ­φω­ση της χώρας διευ­κο­λύ­νει αρκε­τά τον αντάρ­τι­κον αγώ­να. Εν τού­τοις δεν υπάρ­χουν εξαι­ρε­τι­κοί εδα­φι­κοί όγκοι, η δε επι­κρά­τη­ση των ανταρ­τών πρέ­πει να απο­δο­θεί στη θαυ­μα­σία αγω­νι­στι­κή διά­θε­ση του λαού.
Τα ορει­νά εδά­φη δεν προ­σφέ­ρο­νται για μεγά­λες στρα­τιω­τι­κές επι­χει­ρή­σεις για­τί: 1) είναι λίγες οι συγκοι­νω­νί­ες, 2) μικρή η από­δο­σή τους, 3) η κίνη­ση των στρα­τευ­μά­των όξω από τους δρό­μους δύσκο­λη. Ετσι μονά­χα λίγες δυνά­μεις μπο­ρούν να ενερ­γή­σουν, μ’ άλλα λόγια το ορει­νό έδα­φος κορέν­νυ­ται με λίγες δυνά­μεις. Αυτό ισχύ­ει όταν ο αμυ­νό­με­νος κατέ­χει ορι­σμέ­νες εδα­φι­κές τοπο­θε­σί­ες, προσ­διο­ρι­σμέ­νες από τη φύση του εδά­φους και είναι απο­φα­σι­σμέ­νος να δώσει μάχη. Ανα­τρέ­πε­ται όμως όταν απο­φεύ­γει την κρού­ση και ελίσ­σε­ται μέσα σ’ εκτά­σεις μετα­το­πι­ζό­με­νος σε μεγά­λες απο­στά­σεις. Ετσι σήμε­ρα ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός για να εξε­ρευ­νή­σει και όχι να δώσει μάχη, έχει ανά­γκη από μεγά­λες δυνά­μεις, δυνά­μεις που ξεπερ­νούν τις δυνα­τό­τη­τες της ελλη­νι­κής κυβέρνησης.
Η έλλει­ψη συγκοι­νω­νιών, η υπο­χρε­ω­τι­κή διά­βα­ση μέσα από στε­νω­πούς, όπου χάνε­ται η ελευ­θε­ρία κινή­σε­ων, εκθέ­τει σε σοβα­ρούς κιν­δύ­νους πλευ­ρο­κο­πή­σε­ων από μικρά ευκί­νη­τα και απο­φα­σι­στι­κά τμήματα.
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ
1. ΣΤΕΛΕΧΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ «Η από­δο­ση μονά­δός τινος εξαρ­τά­ται κυρί­ως εκ της αξί­ας του ηγή­το­ρος αυτής και της ικα­νό­τη­τος και του ψυχι­κού σθέ­νους των στε­λε­χών της».
Είναι πασί­δη­λη αλή­θεια ότι τα στε­λέ­χη του σημε­ρι­νού στρα­τού εμφο­ρού­νται στην πλειο­ψη­φία τους από αντι­δρα­στι­κή ιδε­ο­λο­γία. Είναι εκεί­νοι που απ’ το παληό και το σημε­ρι­νό κρά­τος δια­παι­δα­γω­γή­θη­καν έτσι, χωρίς η κοσμο­γο­νία του τελευ­ταί­ου πολέ­μου να τα επιρ­ρε­ά­σει, ή στε­λέ­χη που κατά το διά­στη­μα της κατο­χής συν­θη­κο­λό­γη­σαν ή μπή­καν στην υπη­ρε­σία των φασι­στών επι­δρο­μέ­ων. Ως τόσο και σ’ εκεί­να που χωρίς να μπουν στην υπη­ρε­σία των κατα­χτη­τών, παρέ­μει­ναν αντι­δρα­στι­κά, ο παγκό­σμιος πόλε­μος και η τετρά­χρο­νη πάλη του λαού, τους δημιούρ­γη­σαν αμφι­βο­λί­ες και έσπα­σαν την πίστη τους κάπως στα ιδα­νι­κά των πλα­στουρ­γών τους, χωρίς να έχουν βρει ολό­πλευ­ρα τον και­νούρ­γιο τους προσανατολισμό.
Η ηγε­σία του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού δεν δια­κρί­νε­ται για εξαι­ρε­τι­κές ικα­νό­τη­τες. Μεγά­λοι σε ηλι­κία αξιω­μα­τι­κοί, που ολο­κλή­ρω­σαν πια τη στρα­τιω­τι­κή και κοι­νω­νι­κή του μόρ­φω­ση και αγω­γή καλού­νται να εκπλη­ρώ­σουν έργο κατά το πλεί­στο άγνω­στο στο περιε­χό­με­νο, τη φύση και τις εκδη­λώ­σεις. Ο σημε­ρι­νός εσω­τε­ρι­κός αγώ­νας έχει τις ρίζες του στην ανα­πτυσ­σό­με­νη λαϊ­κή παντο­δυ­να­μία και τον διέ­πουν γνώ­σεις φιλο­σο­φι­κές, οικο­νο­μι­κές, κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κές. Η στρα­τιω­τι­κή ηγε­σία έχει μονο­με­ρή στρα­τιω­τι­κή επαγ­γελ­μα­τι­κή μόρ­φω­ση, γνω­ρί­ζει να διε­ξά­γει πολέ­μους όπου συγκρού­ο­νται τακτι­κοί αντί­πα­λοι στρα­τοί, να εφαρ­μό­ζει τις αρχές πολέ­μου, τη στρα­τη­γι­κή και τακτι­κή που οι πόλε­μοι ανά τους αιώ­νες μας αφή­καν. Μα ο σημε­ρι­νός πόλε­μος που καλού­νται να καθο­δη­γή­σουν είναι νηό­βγαλ­τος, άγρα­φος, χωρίς οι αρχές και οι κανό­νες του, να είναι γνω­στοί σ’ αυτούς. Δίχως τεφτέ­ρια. Εχει ανά­γκη από πλα­τειές και πολύ­μορ­φες γνώ­σεις που λεί­πουν απ’ τη σημε­ρι­νή ηγε­σία του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού. Αν ρωτού­σα­με οποιον­δή­πο­τε αξιω­μα­τι­κό τι είναι καπι­τα­λι­σμός, σοσια­λι­σμός, ποιοι οι νόμοι κίνη­σης της κοι­νω­νί­ας, ποιο το περιε­χό­με­νο στα αντι­μα­χό­με­να φιλο­σο­φι­κά συστή­μα­τα και άλλα, θα πάρου­με απα­ντή­σεις με απρο­σμέ­τρη­το βάθος αγνοί­ας. Κι όμως πολε­μά­νε για να λύσουν αυτά τα ζητή­μα­τα που τα αγνοούν.
Οι αξιω­μα­τι­κοί του Ε.Λ.Α.Σ., εγγύ­η­ση για τη δημο­κρα­τι­κή ανα­γέν­νη­ση της πατρί­δας, αν δεν απο­στρα­τεύ­θη­καν ακό­μα, βρί­σκο­νται εκτός ενερ­γού υπη­ρε­σί­ας ή εξο­ρία σε ξερο­νή­σια. Οι αξιω­μα­τι­κοί αυτοί απο­τε­λούν το άνθος του ελλη­νι­κού στρα­τού, για­τί 1) είναι άρι­στα επαγ­γελ­μα­τι­κά καταρ­τι­σμέ­νοι, 2) το σπου­δαιό­τε­ρο είναι γεμά­τοι ψυχι­κό σθέ­νος, θάρ­ρος, απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα και πατριω­τι­κή περη­φά­νεια. Δεν υπο­λο­γί­ζο­νται σαν αξιω­μα­τι­κοί του ενερ­γού στρα­τού. Η τέτοια μετα­χεί­ρη­ση των αξιω­μα­τι­κών αυτών είχε βαθειά επί­δρα­ση στο λαό και ανέ­βα­σε την αγω­νι­στι­κή διά­θε­σή του.
Οι συνει­δη­τοί αντι­δρα­στι­κοί αξιω­μα­τι­κοί των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας, οι συνερ­γά­τες των Γερ­μα­νών βρί­σκο­νται μέσα στις γραμ­μές του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού, είναι οι στυ­λο­βά­τες, το σώμα και η ψυχή του νεο­φα­σι­σμού. Η ιστο­ρία δεν συγ­χώ­ρε­σε ποτέ τους προ­δό­τες, μα ούτε τώρα για χάρι τους θα αλλά­ξουν οι κοι­νω­νι­κοί νόμοι. Αυτοί οι αξιω­μα­τι­κοί με το έξαλ­λο μίσος που τους δια­κρί­νει, που το αντι­τάσ­σουν προς κάθε λαϊ­κό στοι­χείο και αίτη­μα είναι εστί­ες απο­τρο­πια­σμού και ακτι­νο­βό­λες πηγές λαϊ­κής αγα­νά­χτη­σης. Οι στρα­τιώ­τες τους είναι φυσι­κό να τους ατε­νί­ζουν με μίσος, αν και η λαϊ­κή οργή δεν ξέσπα­σε ακό­μα ενα­ντί­ον τους σε καθο­λι­κή κλί­μα­κα, που όμως δεν μπο­ρεί ν’ απο­κλει­στεί. Αυτοί οι αξιω­μα­τι­κοί είναι οι καλ­λί­τε­ροι υπο­στη­ρι­κτές του δοσι­λο­γι­σμού, μα και οι καλ­λί­τε­ροι δια­λυ­τές του στρα­τού. Φοβε­ρή αντι­φα­τι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα στο σημε­ρι­νό στρα­τό. Μονά­χα η παρου­σία τους δικαιο­λο­γεί κάθε δρά­ση των λαϊ­κο­δη­μο­κρα­τι­κών στοι­χεί­ων μέσα κι όξω από το στρα­τό, ακό­μα κι’ η παγκό­σμια δημο­κρα­τι­κή γνώ­μη εξανίσταται.
«Πρώ­τη αρε­τή του ηγή­το­ρος είναι να αγα­πά τους άνδρας του… και υπέρ πάν άλλο να έχη χαρα­κτή­ρα». Αλλά τι αγά­πη μπο­ρεί να υπάρ­χει ανά­με­σα σε ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες αξιω­μα­τι­κούς και οπλί­τες, όταν στέ­κο­νται δια­με­τρι­κά αντί­θε­τοι; Τους χωρί­ζουν ιδε­ο­λο­γία, συμ­φέ­ρο­ντα, αντί­λη­ψη για πατρί­δα και λαό. Υπάρ­χει άβυσ­σος ανά­με­σά τους που δεν γεφυ­ρώ­νε­ται. Αλλη­λο­ϋ­πο­βλέ­πο­νται. Είναι υπο­τι­μη­τι­κό της κοι­νής νοη­μο­σύ­νης να μιλά­με για… χαρα­κτή­ρα… των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών. Αυτές οι θεμε­λιώ­δεις ανά­γκες δεν ικα­νο­ποιού­νται. Είναι αδύ­να­το οι προ­δό­τες ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες να οδη­γή­σουν απο­τε­λε­σμα­τι­κά τους πατριώ­τες οπλί­τες ενά­ντια στο δημο­κρα­τι­κό στρατό.
Το υπό­λοι­πο των αξιω­μα­τι­κών είναι στην πλειο­ψη­φία του τίμιο και ευσυ­νεί­δη­το, μα ανώ­ρι­μο πολι­τι­κο­κοι­νω­νι­κά. Παρ’ όλη την προ­σπά­θεια της πολι­τι­κής και της στρα­τιω­τι­κής ηγε­σί­ας δεν έχει δια­φθα­ρεί ολο­κλη­ρω­τι­κά, υπάρ­χουν μέσα τους υπο­λαν­θά­νου­σες λαϊ­κές αντι­λή­ψεις, που από το υπο­συ­νεί­δη­το πολ­λές φορές ξεπε­τιού­νται έντο­να στη συνεί­δη­ση. Αυτό το κομ­μά­τι είναι το ασυ­νεί­δη­το στή­ριγ­μα του νεο­φα­σι­στι­κού κρά­τους. Οι πλεί­στοι στε­ρού­νται μαχη­τι­κό­τη­τας, είναι άβου­λοι και πλέ­ουν σε αμη­χα­νία, για­τί: 1) Δεν πιστεύ­ουν στο φασι­σμό, 2) έχουν λαϊ­κή κατα­γω­γή την οποία δεν ξέχα­σαν τελεί­ως, παρ’ όλη την προ­σπά­θεια για αντι­δρα­στι­κή αστι­κή δια­φο­ρο­ποί­η­σή τους. 3) Δεν θεω­ρούν από­λυ­τα σωστό τον ισχυ­ρι­σμό της κυβέρ­νη­σης για απει­λή της ακε­ραιό­τη­τας της χώρας από τις γει­το­νι­κές βαλ­κα­νι­κές χώρες. Η κύρια δύνα­μη συγκρά­τη­σης και χρη­σι­μο­ποί­η­σής τους στη­ρί­ζε­ται ακρι­βώς πάνω στη δήθεν απει­λή του εξω­τε­ρι­κού κιν­δύ­νου και όλη η προ­σπά­θεια της ολι­γαρ­χί­ας τους πλού­του για προ­πα­γάν­δα και δια­φώ­τι­ση των αξιω­μα­τι­κών έχει αυτήν την κατεύ­θυν­ση. Αυτή είναι η σύν­θε­ση σε στε­λέ­χη του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού. Ανο­μοιο­γέ­νεια, έλλει­ψη ιδε­ο­λο­γι­κής ενό­τη­τας, μίση, όχι συνει­δη­τή πει­θαρ­χία, προ­σποί­η­ση, ξεκομ­μέ­νοι από τη λαϊ­κή αγά­πη. Δεν απο­τε­λούν οργα­νι­κό σύνο­λο, ικα­νό να λει­τουρ­γή­σει αυτό­μα­τα, αλλ’ άθροι­σμα ετε­ρο­γε­νών στοιχείων.
2. ΟΠΛΙΤΕΣ
1) Χωρο­φυ­λα­κή: Σ’ αυτήν αρχι­κά στή­ρι­ξαν οι μετε­κλο­γι­κές κυβερ­νή­σεις τις ελπί­δες τους για τη συντρι­βή του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού που οι ίδιες δημιούρ­γη­σαν με το τρο­μο­κρα­τι­κό όργιο, που ανέ­πτυ­ξαν σε βάρος του Λαού.
Είναι αλή­θεια ότι η οργα­νω­τι­κή αγγλι­κή απο­στο­λή διά­λε­ξε και κατά­τα­ξε εδώ τα πιο αντι­δρα­στι­κά ελλη­νι­κά στοι­χεία. Οι άνδρες των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας και άλλοι της ίδιας φίρ­μας απο­τε­λούν το βασι­κό κορ­μό. Οι πηγές προ­μή­θειας τέτοιων στοι­χεί­ων στει­ρεύ­ουν κάθε μέρα. Αν και υπάρ­χουν μέσα στη χωρο­φυ­λα­κή δημο­κρα­τι­κά και τίμια στοι­χεία, όμως στην πλειο­ψη­φία της η χωρο­φυ­λα­κή συνει­δη­τά εξυ­πη­ρε­τεί πιστά την κυβερ­νη­τι­κή πολι­τι­κή. Πολε­μά­ει με λύσ­σα κατά του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού και προ παντός κατά του άμα­χου πλη­θυ­σμού, αλλά προ­κα­λεί τη δικαιο­λο­γη­μέ­νη αντί­δρα­ση. Ετσι το σώμα της χωρο­φυ­λα­κής, από την τέτοια του στά­ση ξέπε­σε στη συνεί­δη­ση του λαού.
2) Μονά­δες τύπου Κρα­νιά, Μπού­ρου, Κατσα­ρέα, κλπ. Οι δυνά­μεις αυτές είναι η έκφρα­ση της απο­κο­ρύ­φω­σης του δοσι­λο­γι­σμού. Είναι η μαχη­τι­κή εκδή­λω­ση των παρα­κρα­τι­κών υπερ­δυ­να­μι­κών οργα­νώ­σε­ων. Είναι το τελευ­ταίο τέχνα­σμα και ολο­φά­νε­ρο απο­κού­μπι της πλου­το­κρα­τί­ας. Είναι πρό­σκαι­ρες στρα­τιω­τι­κές μονά­δες, ασύ­ντα­κτες, χωρίς πει­θαρ­χία και συνο­χή. Αγκα­λιά με τη χωρο­φυ­λα­κή ανέ­λα­βαν ένα αιμα­τη­ρό έργο. Οταν από­τυ­χαν στον αγώ­να κατά των ανταρ­τών — (στη δημιουρ­γία των οποί­ων κατά πολύ συνε­τέ­λε­σαν με την προη­γού­με­νη αιμα­τη­ρή και ληστρι­κή δρά­ση τους στην ύπαι­θρο) — στρά­φη­καν ξανά με μανία κατά του άμα­χου πλη­θυ­σμού. Λεη­λα­σί­ες, φόνοι, δαρ­μοί, φυλα­κί­σεις, εξο­ρί­ες είναι ο απο­λο­γι­σμός του έργου τους. με τη σαδι­στι­κή τους συμπε­ρι­φο­ρά είναι οι κύριοι στρα­το­λό­γοι του σημε­ρι­νού δημο­κρα­τι­κού στρα­τού. Ο λαός νοιώ­θει φρί­κη στο αντί­κρυ­σμά τους. Σαν που­λη­μέ­νοι στε­ρού­νται στέ­ρε­ης ιδεολογίας.
3) Μονά­δες Αυτα­σφά­λι­στης Υπαί­θρου (Μ.Α.Υ) Είναι ένο­πλοι χωρι­κοί, που πήραν το όπλο κάτω από τη βία του κρά­τους. Τις περισ­σό­τε­ρες φορές αρνιού­νται να οπλι­σθούν. Τελευ­ταία η μοναρ­χο­φα­σι­στι­κή προ­πα­γάν­δα κι’ η αμε­ρι­κά­νι­κη χρη­μα­το­δό­τη­ση είχαν ευνοϊ­κή επί­δρα­ση και μερι­κοί πεί­στη­καν να κρα­τή­σουν στο σπί­τι τους όπλο. Δεν είναι στρα­τιω­τι­κές μονά­δες και έχουν μηδα­μι­νή μαχη­τι­κή αξία. Για­τί: 1) Η οργά­νω­σή τους είναι πρό­χει­ρη και αμε­λέ­τη­τη, 2) δεν υπάρ­χουν σ’ αυτή στρα­τιω­τι­κοί ηγή­το­ρες, 3) δεν έχουν πει­θαρ­χία και ενό­τη­τα, 4) είναι ανεκ­παί­δευ­τοι και ασυ­νή­θι­στοι στην πει­θαρ­χία του ζυγού και του πεδί­ου της μάχης, 5) εγκα­τα­λεί­πο­νται απρο­στά­τευ­τοι από τις στρα­τιω­τι­κές μονά­δες, 6) δεν δια­τρέ­χουν κίν­δυ­νο από το δημο­κρα­τι­κό στρα­τό σαν άοπλοι, ενώ οπλι­σμέ­νοι εκτί­θε­νται περισ­σό­τε­ρο. Γι’ αυτό με όση αντί­στα­ση δέχτη­καν να οπλι­σθούν, με τόση ευκο­λία παρα­δί­δουν τα όπλα τους στους αντάρ­τες. Απο­τε­λούν την καλ­λί­τε­ρη πηγή εξο­πλι­σμού του δημο­κρα­τι­κού στρατού.
4) Τακτι­κός στρα­τός: Προ­σέ­τρε­ξαν σ’ όλα τα μέσα, για να μετα­τρέ­ψουν τον εθνι­κό στρα­τό σε κομ­μα­τι­κό. Τους δημο­κρα­τι­κούς οπλί­τες τους απήλ­λα­ξαν σαν άρρω­στους, υπε­ρά­ριθ­μους και με ποι­κιλ­λώ­νυ­μες άλλες δικαιο­λο­γί­ες. Ακό­μα τους έκλει­σαν σε στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης. Μα η δημο­κρα­τι­κή μάζα του λαού, που είναι η βάση της στρα­το­λο­γί­ας είναι τόσο πλα­τειά κι’ αστεί­ρευ­τη, ώστε δεν μπό­ρε­σαν να απο­δη­μο­κρα­τι­κο­ποι­ή­σουν το στρα­τό όσο ποθού­σαν. Παρα­πέ­μπουν δεκά­δες οπλί­τες καθη­με­ρι­νά σε έκτα­κτα στρα­το­δι­κεία. Εκτε­λούν. Πέτυ­χαν ως ένα βαθ­μό την ησυ­χία του τρό­μου και της βίας. Συστη­μα­τι­κή φασι­στι­κή δια­παι­δα­γώ­γη­ση γίνε­ται στο στρα­τώ­να πάνω στο μοτί­βο του εξω­τε­ρι­κού σλαυι­κού κιν­δύ­νου. Δημο­κρα­τι­κές εφη­με­ρί­δες δεν τολ­μούν οι αξιω­μα­τι­κοί και στρα­τιώ­τες να δια­βά­σουν. Το μεγά­λο πρό­βλη­μα της κυβέρ­νη­σης είναι η φασι­στι­κή δια­φο­ρο­ποί­η­ση της στρα­τευ­μέ­νης λαϊ­κής μάζας, που πάντα μένει άλυ­το σαν δήλιο.
Οι στρα­τιώ­τες είναι χακο­φο­ρε­μέ­νοι πολ­λά τώρα χρό­νια. Εχουν την εντύ­πω­ση ότι διε­ξά­γε­ται άδι­κος αγώ­νας. Δεν θέλουν τον ελλη­νο-ελλη­νι­κό πόλε­μο. Υπη­ρε­τούν για να απο­φύ­γουν τις συνέ­πειες του νόμου. Χιλιά­δες είναι ανυ­πό­τα­κτοι. Δεν απο­τε­λούν σιδε­ρέ­νιο αδιά­σπα­στο τεί­χος. Ανε­βαί­νουν τις βου­νο­κορ­φές με παρω­πί­δες. Η θαυ­μά­σια συμπε­ρι­φο­ρά των ανταρ­τών προς τους αιχ­μα­λω­τι­ζο­μέ­νους έχει βαθειά επί­δρα­ση. Ο στρα­τός αυτός έχει πολε­μι­κές ικα­νό­τη­τες, οι οποί­ες όμως είναι αφά­ντα­στα μειω­μέ­νες ως προς τον αριθ­μό και τον οπλι­σμό που δια­θέ­τει. Σφάλ­λουν εκεί­νοι που νομί­ζουν ότι είναι ο στρα­τός της Αλβα­νί­ας. Είναι ο άψυ­χος στρα­τός του εμφυ­λί­ου πολέμου.
Σε τελι­κή ανά­λυ­ση ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός είναι άθροι­σμα ανο­μοιο­γε­νών τμη­μά­των, ενί­ο­τε μάλι­στα αντι­τι­θέ­με­νων με δια­φο­ρε­τι­κές ιδε­ο­λο­γι­κές τάσεις, με κύριο συν­δε­τι­κό κρί­κο το νόμο.
Δεν πρό­κει­ται να υπο­τι­μή­σο­με την αξία του. Εχει μαχη­τι­κές δυνα­τό­τη­τες, οι οποί­ες περιο­ρί­ζο­νται από τη φύση του διε­ξα­γο­μέ­νου πολέ­μου. Εκτε­λεί επί­πο­νες πορεί­ες αδια­μαρ­τύ­ρη­τα. Εχει μεγά­λη αριθ­μη­τι­κή υπε­ρο­χή, άρτιο οπλι­σμό και αφθο­νία μέσων. Ο σημε­ρι­νός στρα­τός με τις κάθε κατη­γο­ρί­ας μονά­δες του πρέ­πει να ξεπερ­νά­ει μαζί με τους εξο­πλι­σμέ­νους χωρι­κούς τις 200.000. Θα κατα­λά­βει εδα­φι­κά συγκρο­τή­μα­τα, αλλά δεν θα επι­τύ­χει το σκο­πό των πολε­μι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, δηλ. τη συντρι­βή των δυνά­με­ων του δημο­κρα­τι­κού στρατού.
ΙΙΙ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ
Η προ­έ­λευ­ση του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού είναι από μια και μονα­δι­κή πηγή. Από την πονε­μέ­νη λαϊ­κή μάζα. Η δημιουρ­γία του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού άρχι­σε πριν ένα χρό­νο. Δεν ήταν δυνα­τό να ανα­πτυ­χθεί αριθ­μη­τι­κά με ταχύ ρυθ­μό για­τί: 1) Δεν είχε οπλι­σμό. 2) Μεγά­λω­νε σύμ­φω­να με την έντα­ση και την επέ­κτα­ση της κυβερ­νη­τι­κής τρο­μο­κρα­τί­ας. Τα πρώ­τα όπλα πάρ­θη­καν από βίαιο αφο­πλι­σμό εξο­πλι­σμέ­νων χωρι­κών των δυνα­μι­κών παρα­κρα­τι­κών δεξιών οργα­νώ­σε­ων. Οσο περισ­σό­τε­ρα όπλα προ­μη­θεύ­ο­νταν παράλ­λη­λα με την έντα­ση της κρα­τι­κής και της παρα­κρα­τι­κής τρο­μο­κρα­τί­ας, τόσο ο ρυθ­μός της ανά­πτυ­ξής του αύξα­νε. Οι αντάρ­τες έχουν μονο­λι­θι­κή ιδε­ο­λο­γι­κή σύν­θε­ση. Απο­βλέ­πουν στην εδραί­ω­ση των δημο­κρα­τι­κών λαϊ­κών ελευ­θε­ριών. Στη δια­φύ­λα­ξη της εθνι­κής ανεξαρτησίας.
Είναι όλοι εθε­λο­ντές στην εθνι­κο­δη­μο­κρα­τι­κή ιδέα. Δεν έχουν ιδιαί­τε­ρες ανα­με­τα­ξύ τους επι­διώ­ξεις. Δεν τους χωρί­ζει τίπο­τε. Είναι στο βου­νό, για να μπο­ρέ­σουν να ζήσουν και ταυ­τό­χρο­να για να εξα­σφα­λί­σουν το ελεύ­θε­ρο ειρη­νι­κό ξετύ­λιγ­μα της ζωής στο λαό. Εξα­να­γκά­στη­καν να μετα­χει­ρί­ζο­νται τη βία στη βία, για να ξεγεν­νή­σουν την ελευθερία.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός έχει πρω­το­πό­ρα ιδε­ο­λο­γία που τον εξο­πλί­ζει στο νου και στο σώμα. Απο­τε­λεί συμπα­γές ηθι­κο­δυ­να­μι­κό συγκρό­τη­μα. Αριθ­μη­τι­κά βρί­σκε­ται στο νεα­νι­κό του στά­διο. Θα περά­σει και στο ανδρι­κό εφ’ όσο θα συνε­χί­ζε­ται η σημε­ρι­νή υπερ­δυ­να­μι­κή πολι­τι­κή. Ηταν σχε­δόν αδύ­να­το να ανα­πτυ­χθεί γορ­γό­τε­ρα. Ομως προ­χω­ρεί προς την άνδρω­ση, αν εξα­κο­λου­θή­σει να εφαρ­μό­ζε­ται, από τη σημε­ρι­νή κυβέρ­νη­ση και τους ξένους υπο­στη­ρι­χτές και καθο­δη­γη­τές της, η σημε­ρι­νή πολι­τι­κή του εμφυ­λί­ου πολέ­μου. Μέσα σε μια χρο­νιά όλα δεί­χνουν ότι θα ανε­βεί σε πολ­λές δεκά­δες χιλιάδες.
Ο οπλι­σμός του σήμε­ρα, σύμ­φω­να με τις πλη­ρο­φο­ρί­ες που δίνο­νται από τις κυβερ­νη­τι­κές ανα­κοι­νώ­σεις είναι πολύ ελα­φρύς: Του­φέ­κια, οπλο­πο­λυ­βό­λα, αυτό­μα­τα του­φέ­κια, περί­στρο­φα, βομ­βί­δες, λίγα πολυ­βό­λα και όλμους.
Δεν δια­θέ­τει ακό­μα σύμ­φω­να με τις ειδή­σεις που δημο­σιεύ­ο­νται πυρο­βο­λι­κό ορει­βα­τι­κό, αντια­ε­ρο­πο­ρι­κά και αντιαρ­μα­τι­κά μέσα, ούτε ικα­νο­ποι­η­τι­κά μέσα μετα­φο­ράς. Εάν τα απο­χτή­σει προ­ο­δευ­τι­κά — πράγ­μα πολύ πιθα­νό αν πάρου­με υπ’ όψη μας την ως τα τώρα πορεία του — στις συνε­χείς μάζες, που θα του επι­βά­λει η κυβερ­νη­τι­κή πολι­τι­κή του εμφυ­λί­ου πολέ­μου, τότε ξεπερ­νώ­ντας τις σημε­ρι­νές υλι­κές του αδυ­να­μί­ες, το αντάρ­τι­κο θα περά­σει κατά πάσαν πιθα­νό­τη­τα σε μορ­φές απο­φα­σι­στι­κής πάλης.
Η συγκρό­τη­σή του σε μονά­δες δεν είναι στα­θε­ρή. Μετα­βάλ­λε­ται χρο­νι­κά και κατά τόπους. Στις αρχές ήταν μικρές συντρο­φι­κές ομά­δες. Οταν ανα­πτύσ­σο­νται αριθ­μη­τι­κά και σε οπλι­σμό, πέρ­ναν τη συγκρό­τη­ση στρα­τιω­τι­κών σχη­μα­τι­σμών, που δια­τη­ρού­σαν όμως τις ιδιο­μορ­φί­ες που επέ­βα­λε η φύση του προ­ο­ρι­σμού τους και του εδά­φους. Πάντως αν η χώρα δεν ειρη­νεύ­σει, είναι φυσι­κό ότι θα εξε­λι­χτούν σε κανο­νι­κούς στρα­τιω­τι­κούς σχηματισμούς.
Τα στε­λέ­χη του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού, σύμ­φω­να μ’ ό,τι κατά και­ρούς έχει δημο­σιευ­τεί, είναι: 1) Ελά­χι­στοι επαγ­γελ­μα­τί­ες αξιω­μα­τι­κοί με πλή­ρεις όμως στρα­τιω­τι­κές επαγ­γελ­μα­τι­κές γνώ­σεις και πολύ­χρο­νη πεί­ρα του ανταρ­το­πο­λέ­μου. 2) Αφθο­νοι καπε­τα­νέ­οι, οι οποί­οι διε­ξή­γα­γαν τον εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό πόλε­μο 41–44 με πολύ­μορ­φη πεί­ρα, που απο­δει­κνύ­ο­νται ικα­νώ­τα­τοι αρχη­γοί στις επι­χει­ρή­σεις αυτού του είδους. 3) Εφε­δροι αξιω­μα­τι­κοί που απο­φοι­τούν από τις σχο­λές που λει­τουρ­γούν, σύμ­φω­να με δημο­σιεύ­μα­τα του δεξιού τύπου στις ορει­νές περιοχές.
Ολοι όσοι απο­τε­λούν το δημο­κρα­τι­κό στρα­τό εμφο­ρού­νται από πρω­το­πό­ρες αντι­λή­ψεις. Γνω­ρί­ζουν τους νόμους κίνη­σης της κοι­νω­νί­ας. Η ηγε­σία εφαρ­μό­ζει στρα­τη­γι­κή που είναι ασύλ­λη­πτη από την ηγε­σία του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού. Η δε ταχτι­κή είναι χτή­μα όλων των ανδρών του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού. Ο τελευ­ταί­ος είναι απόρ­ροια της εξέ­γερ­σης του λαού, που κάθε μέρα ογκώ­νε­ται, δυνα­μώ­νει, συστη­μα­το­ποιεί­ται με τάση να μορ­φο­ποι­η­θεί σε τακτι­κό στρα­τό, που θα έχει στή­ριγ­μα και βοη­θό του τον υπό­λοι­πο λαό.
ΙV. ΗΘΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ «Ο αγών είναι κατ’ ουσί­αν πάλη ηθι­κών δυνά­με­ων». — «Οιαι­δή­πο­τε και αν είναι αι εκα­τέ­ρω­θεν τιθέ­με­ναι εις ενέρ­γειαν υλι­καί δυνά­μεις, ουδέ­πο­τε επι­φέ­ρου­σι την λογι­κήν κατα­στρο­φήν του αντι­πά­λου. Μετα­ξύ των επι­ζώ­ντων αι ηθι­καί δυνά­μεις κρί­νουν τελι­κώς την επι­τυ­χί­αν». (Κ.Α.Π.Μ.Β.)
Η στρα­τη­γι­κή, η τακτι­κή και η πολι­τι­κή του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού ρυθ­μί­ζε­ται από τις τάσεις και τις ανά­γκες της κυβερ­νώ­σας πλου­το­κρα­τι­κής κλί­κας. Τόσο οι εξω­τε­ρι­κοί όσο και οι εσω­τε­ρι­κοί πόλε­μοι εκφρά­ζουν το πολι­τι­κό σύστη­μα από το οποί­ον προ­κύ­πτουν, δηλα­δή από τα συμ­φέ­ρο­ντα των τάξε­ων. ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός εκφρά­ζει την αντι­δρα­στι­κή πολι­τι­κή της ολι­γαρ­χί­ας του πλού­του, ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός εκφρά­ζει τις προ­ο­δευ­τι­κές πολι­τι­κές τάσεις του λαού.
Ποιες μπο­ρεί να είναι οι πηγές του ηθι­κού δυνα­μι­κού του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού; Βάση σε κάθε ενέρ­γεια ατο­μι­κή ή μαζι­κή είναι οι υλι­κές συν­θή­κες και οι ιδέ­ες, που πηγά­ζουν από τις υλι­κές συν­θή­κες απο­κτούν σχε­τι­κή αυθύ­παρ­κτη οντό­τη­τα και δύνα­μη. Στρα­τιώ­τες που είναι απο­κα­μω­μέ­νοι από έναν μακρό­χρο­νο πόλε­μο στην Αλβα­νία, στην κατο­χή, στον εμφύ­λιο πόλε­μο ή από τις στε­ρή­σεις, το λιγώ­τε­ρο που ζητά­νε είναι να ζήσουν ήσυ­χοι στα φτω­χι­κά τα σπί­τια τους. Εσω­τε­ρι­κά δεν δια­τρέ­χουν κανέ­να κίν­δυ­νο από κεί­νους που καλού­νται να πολε­μή­σουν, εκτός από ορι­σμέ­νους που το νομί­ζουν χάρη στην προ­πα­γάν­δα που τους δημιούρ­γη­σε μέσα τους μια τέτοια άρρω­στη πεποί­θη­ση. Κίν­δυ­νος εξω­τε­ρι­κός για την ακε­ραιό­τη­τα της χώρας πιστεύ­ουν, ότι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, δεν υπάρ­χει, αν και κάποια αμφι­βο­λία έχει φωληά­σει μέσα τους από τη συνε­χή δια­στρο­φή της αλήθειας.
Εσω­τε­ρι­κά αντί για ανα­δη­μιουρ­γία και ανοι­κο­δό­μη­ση βλέ­πουν κατα­στρο­φές και το βιο­τι­κό επί­πε­δο να κατε­βαί­νει απ’ αφορ­μή τις κατα­στρο­φές αυτές και την απλη­στία της άρχου­σας τάξης. Ο στρα­τός απο­τε­λεί­ται από ανώ­ρι­μα τμή­μα­τα φτω­χών τάξε­ων. Τα φτω­χό­παι­δα οδη­γού­νται για να κτυ­πή­σουν τα άλλα φτω­χό­παι­δα, τους αντάρ­τες, για να εξυ­πη­ρε­τή­σουν τις πλού­σιες τάξεις, που τα παι­διά τους δεν χύνουν το αίμα τους, δεν ανε­βαί­νουν στα κορ­φο­βού­νια για­τί έχουν τα «μέσα» (Απόρ­ρη­τη έκθε­ση του Γενι­κού Επι­τε­λεί­ου που δημο­σιεύ­τη­κε). Ετσι τα φτω­χό­παι­δα του στρα­τού ξέρουν την κατά­στα­ση και με τη βία πολε­μά­νε για τους από­λε­μους πλούσιους.
Ενας στρα­τός τότε μονά­χα έχει ανα­φτε­ρω­μέ­νες ηθι­κές δυνά­μεις όταν ο σκο­πός, που επι­διώ­κει, εκφρά­ζει την καθο­λι­κή θέλη­ση του λαού, πράγ­μα που δεν συμ­βαί­νει με τον κυβερ­νη­τι­κό στρα­τό. Οι οπλί­τες δεν έχουν τόλ­μη και οι ηγή­το­ρες στε­ρού­νται ανδρεί­ας για­τί δεν πιστεύ­ουν στην απο­στο­λή τους. Ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός είναι ξεκομ­μέ­νος από τις λαϊ­κές βάσεις που είναι η μονα­δι­κή πηγή των ηθι­κών δυνά­με­ων. Μετά από κάθε απο­τυ­χία για τη συντρι­βή του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού η απο­γο­ή­τευ­ση θα απλώ­νε­ται στο κυβερ­νη­τι­κό στρα­τό­πε­δο, το πολι­τι­κό και το στρα­τιω­τι­κό. Η βία του νόμου κάτω απ’ τις συν­θή­κες αυτές δεν είναι ζωο­δό­τρα αλλά καταλύτρα.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός συγκρο­τη­μέ­νος εθε­λο­ντι­κά, κάτω από τις αδυ­σώ­πη­τες ανά­γκες, που ρυθ­μί­ζουν τη βού­λη­σή του, με σκο­πούς ευρείς και από­λυ­τα λαϊ­κούς, απο­τε­λεί έτσι συγκρό­τη­μα συμπα­γές: με ακμαίο το ηθι­κό του. Υστε­ρούν σε οπλι­σμό έχουν όμως χαλυ­βδω­μέ­νες ψυχές.
Η πολε­μι­κή ιδε­ο­λο­γία του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού είναι δημιούρ­γη­μα των νεω­τέ­ρων χρό­νων. Είναι γι’ αυτό πρω­το­πό­ρα. Στη­ρί­ζε­ται πάνω στη λαϊ­κο-δημο­κρα­τι­κή δύνα­μη. Ξεπε­τά­γε­ται μέσα από τις νεώ­τε­ρες κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κές τάσεις των λαών.
Οσο περισ­σό­τε­ρο δια­τα­ράσ­σε­ται η ισορ­ρο­πία των ταξι­κών δυνά­με­ων και όσο περισ­σό­τε­ρη συνεί­δη­ση της ιστο­ρι­κής απο­στο­λής τους παίρ­νουν οι λαϊ­κές μάζες, τόσο πιο έντο­νη γίνε­ται η πάλη και τόσο πιο βέβαιη η νίκη των εργα­ζο­μέ­νων τάξε­ων. Ο αγώ­νας του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού παίρ­νει τη μορ­φή του μονά­χα σ’ αντα­πό­κρι­ση με το λαό. Για τους λόγους αυτούς οι ηθι­κές δυνά­μεις του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού διαρ­κώς θα ανε­βαί­νουν, ατρά­ντα­χτα δε δεμέ­νες με το λαό, απο­τε­λούν το μεγα­λύ­τε­ρο συντε­λε­στή της νίκης του.
V. ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ — ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ «Εν πολέ­μω αυξά­νο­νται οι πιθα­νό­τη­τες επι­τυ­χί­ας διά του αιφ­νι­δια­σμού» «Ο αιφ­νι­δια­σμός είναι ισχυ­ρό­τα­τος παρά­γων καταρ­ρί­ψε­ως ηθι­κού και προ­κλή­σε­ως ατα­ξί­ας» «Ο αιφ­νι­δια­σμός επι­τυγ­χά­νε­ται διά της μυστι­κό­τη­τος εις τας πάσης φύσε­ως προ­πα­ρα­σκευάς, διά της ταχύ­τη­τος εκτε­λέ­σε­ως και διά της εκδη­λώ­σε­ως ισχυ­ρών μέσων εξ απί­νης απο­κα­λυ­πτό­με­νων». (Κ.Α.Π.Μ.Β.)
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός έχει την πρω­το­βου­λί­αν των επι­χει­ρή­σε­ων, ρυθ­μί­ζο­ντας τα απο­τε­λέ­σμα­τα των συμπλο­κών. Η ηγε­σία του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού έχει την ευχέ­ρειαν να συγκε­ντρώ­νει τις δυνά­μεις της και να καθο­ρί­ζει τους αντι­κει­με­νι­κούς σκο­πούς, αλλ’ είναι αβέ­βαιη για την έκβα­ση. Αντί­θε­τα οι αντάρ­τες γνω­ρί­ζουν εκ των προ­τέ­ρων το αποτέλεσμα.
Είναι σχε­δόν αδύ­να­το ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός να επι­τύ­χει αιφ­νι­δια­σμό σε βάρος των ανταρ­τών για­τί: 1) Για να εκτε­λέ­σει επι­χει­ρή­σεις προ­βαί­νει εις συγκε­ντρώ­σεις ισχυ­ρών δυνά­με­ων, οι οποί­ες πραγ­μα­το­ποιού­νται σε μακρό χρό­νο και απο­κα­λύ­πτο­νται. 2) Δεν μπο­ρεί να δημιουρ­γή­σει νεκρή ζώνη ανά­με­σα στους χώρους συγκέ­ντρω­σής του και του εδά­φους που κατέ­χε­ται από το δημο­κρα­τι­κό στρα­τό. 3) Οι χωρι­κοί σύμ­φω­να με τις ίδιες τις κρα­τι­κές ομο­λο­γί­ες μετα­δί­δουν στους αντάρ­τες πολύ­τι­μες πλη­ρο­φο­ρί­ες. 4) Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός έχει οργα­νω­μέ­νο όπως φαί­νε­ται πλή­ρες σύστη­μα πλη­ρο­φο­ριών, που δεν έχει μεν τα μέσα της άμε­σης και ταχύ­τα­της δια­βί­βα­σης και εκμε­τάλ­λευ­σης, από έλλει­ψη όπως είναι φυσι­κό επαρ­κών μηχα­νι­κών μέσων, έχει όμως το πλε­ο­νέ­χτη­μα της ασφα­λούς δια­βί­βα­σης. 5) Η εδα­φι­κή τοπο­θέ­τη­ση των δυνά­με­ων του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού γύρω στον αντι­κει­με­νι­κό σκο­πό προ­κα­θο­ρί­ζει το σκο­πό αυτό πριν από κάθε εκδή­λω­σή του, τον απο­κα­λύ­πτει και του στε­ρεί το στοι­χείο του αιφνιδιασμού.
VI. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Θα πού­με μερι­κά από τη θεω­ρη­τι­κή άπο­ψη και μετά θα μπού­με στην εφηρ­μο­σμέ­νη στρα­τη­γι­κή. Ο Κλα­ού­ζε­βιτς πραγ­μα­τεύ­ε­ται για την πρώ­τη μορ­φή του ανταρ­το­πο­λέ­μου. Αρκε­τά στοι­χεία πήρα­με από αυτόν. Ο ανταρ­τι­κός πόλε­μος υπά­γε­ται στο γενι­κό φαι­νό­με­νο «ένο­πλης οργά­νω­σης και εξέ­γερ­σης πλη­θυ­σμών». Το φαι­νό­με­νο αυτό είναι γέν­νη­μα των νεω­τέ­ρων χρό­νων. Αρχί­ζει από τη γαλ­λι­κή επα­νά­στα­ση, δηλ. από την περί­ο­δο που οι λαοί ενερ­γά επεμ­βαί­νουν για τις κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κές αλλα­γές. Παρου­σιά­ζε­ται κάτω από δυο μορ­φές: 1) Εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κός αγώ­νας ενα­ντί­ον του ξένου επι­δρο­μέα και κατα­χτη­τή της χώρας. Π.χ. ανταρ­τι­κός πόλε­μος της Ισπα­νί­ας κατά του Μεγά­λου Ναπο­λέ­ο­ντα. Εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κοί αγώ­νες των λαών της Ευρώ­πης και της Ασί­ας κατά των φασι­στών κλπ. 2) Εθνι­κο­λαϊ­κός ή λαϊ­κο­δη­μο­κρα­τι­κός αγώ­νας ενα­ντί­ον της ντό­πιας αντί­δρα­σης και των ξένων υπο­στη­ρι­χτών της, εφ’ όσον θέλουν να στε­ρή­σουν τους λαούς από τις δημο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες, και τις κοι­νω­νι­κές μεταρ­ρυθ­μί­σεις. Μετά το β΄ παγκό­σμιο πόλε­μο το μεγά­λο πρό­βλη­μα της άρχου­σας τάξης ήταν ο αφο­πλι­σμός και η πει­θάρ­χη­ση των εργα­ζό­με­νων τάξε­ων, που με τα όπλα τους έδιω­ξαν τον ξένο κατα­κτη­τή και ζητού­σαν απο­φα­σι­στι­κά κοι­νω­νι­κές αλλα­γές. Στη σημε­ρι­νή επο­χή οι μορ­φές συμπλέ­κο­νται σε σύν­θε­τη μορ­φή. Δεν υπάρ­χουν πια καθα­ροί τύποι. Ο αγώ­νας του δημο­κρα­τι­κού ελλη­νι­κού στρα­τού είναι σύγ­χρο­να αγώ­νας για την ανε­ξαρ­τη­σία της Ελλά­δας και για τη δημο­κρα­τι­κή της αναγέννηση.
Για να επι­τύ­χει ο ανταρ­το­πό­λε­μος, να μπο­ρέ­σει να ανδρω­θεί και να έχει ελπι­δο­φό­ρα έκβα­ση, πρέ­πει να ξαπλώ­νε­ται σε όσο το δυνα­τό μεγα­λύ­τε­ρη έκτα­ση. Για­τί: 1) Ετσι ανα­γκά­ζει την κυβέρ­νη­ση να δια­σκορ­πί­ζει τις δυνά­μεις της. 2) Δια­παι­δα­γω­γεί και δια­φω­τί­ζει το λαό πάνω στους σκο­πούς του. 3) Μπο­ρεί να μετα­το­πί­ζει τις δυνά­μεις του από την μια περιο­χή στην άλλη όταν παθαί­νει επί­θε­ση. 4) Κου­ρά­ζει, κατα­τρί­βει και υπο­νο­μεύ­ει τις βάσεις του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού. Τον δια­τη­ρεί σε κατά­στα­ση διαρ­κούς έντα­σης που τον εξα­ντλεί φυσι­κά και ηθι­κά. Ετσι είναι ανά­γκη για το δημο­κρα­τι­κό στρα­τό ν’ ανα­πτύ­ξει δυνά­μεις και στις άλλες περιο­χές ξεπερ­νώ­ντας τις αδυ­να­μί­ες. Βέβαια αυτό εξε­τά­ζε­ται σε συνάρ­τη­ση με τους σκο­πούς που επι­διώ­κει. Εφ’ όσο σήμε­ρα αιτία δημιουρ­γί­ας του αντάρ­τι­κου υπήρ­ξε η μοναρ­χι­κή τρο­μο­κρα­τία και σκο­ποί του είναι η συμ­φι­λί­ω­ση, οι δημο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες του λαού, εκτός από την ανε­ξαρ­τη­σία της Ελλά­δας, μπο­ρεί να στα­θεί σε κατώ­τε­ρη μορ­φή οργά­νω­σης και σε μικρό­τε­ρο πλά­τε­μα. Αν όμως φέτος οι αντί­πα­λοί του δεν θελή­σουν τη συμ­φι­λί­ω­ση, τότε είναι πιθα­νό ότι θα βάλει σαν πλά­νο του τη διεύ­ρυν­σή του για να πετύ­χει με τα όπλα τη συμ­φι­λί­ω­ση, τη δημο­κρα­τι­κο­ποί­η­ση της εσω­τε­ρι­κής ζωής, την εθνι­κή ανεξαρτησία.
Βάση για την επι­τυ­χία του ανταρ­το­πο­λέ­μου είναι ο λαός. Αν δεν μπο­ρεί να στη­ρι­χθεί γερά σ’ αυτόν είναι κατα­δι­κα­σμέ­νος από τις πρώ­τες στιγ­μές. Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός μπαί­νει στη δεύ­τε­ρη και απο­φα­σι­στι­κό­τε­ρη χρο­νιά του. Αυτό δεί­χνει ότι έχει τη λαϊ­κή αγά­πη και την υπο­στή­ρι­ξη. Προ­ϋ­πό­θε­ση για τη δημιουρ­γία του ακα­τά­λυ­του αυτού δεσμού ανά­με­σα στο Λαό και τους αντάρ­τες, και μέσα στις σημε­ρι­νές συν­θή­κες, είναι ότι οι τελευ­ταί­οι θα κρα­τούν πιο συνα­γω­νι­στι­κή και πατριω­τι­κή συμπε­ρι­φο­ρά απέ­να­ντι σ’ όλες τις ιδε­ο­λο­γι­κές παρα­τά­ξεις του λαού, εκτός από τα κοι­νω­νι­κά κατα­κά­θια που πρω­το­στα­τούν στο αιμα­τη­ρό όργιο εις βάρος του λαού. Οι πλη­ρο­φο­ρί­ες άλλω­στε που δημο­σιεύ­ο­νται στον κυβερ­νη­τι­κό τύπο, δεί­χνουν ότι η στά­ση των ανταρ­τών απέ­να­ντι τους εξο­πλι­σμέ­νους χωρι­κούς των Μ.Α.Υ. και το στρα­τό είναι άψο­γη. Ανε­λέ­η­τη είναι η τιμω­ρία που ασκεί­ται απ’ τους αντάρ­τες μονά­χα απέ­να­ντι σ’ όσους πρω­το­στα­τούν σε εγκλή­μα­τα σε βάρος του άοπλου λαού, των γυναι­κό­παι­δων, σ’ όσους δια­πράτ­τουν ληστεί­ες, σ’ όσους βιά­ζουν γυναί­κες κλπ.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός σ’ όλο το χρο­νι­κό διά­στη­μα που θα υπο­λεί­πε­ται σοβα­ρά σε αριθ­μη­τι­κή δύνα­μη και οπλι­σμό απ’ τον κυβερ­νη­τι­κό στρα­τό θα έχει βασι­κά, σύμ­φω­να με τους κανό­νες της αντάρ­τι­κης ταχτι­κής δια­σκορ­πι­σμέ­νες τις δυνά­μεις του, θα κάνει τοπι­κές ενέρ­γειες, ποτέ δεν θα κατευ­θύ­νει τα τμή­μα­τά του ενα­ντί­ον υπέρ­τε­ρων αντι­πά­λων δυνά­με­ων, ούτε θα επι­τρέ­πει στον κυβερ­νη­τι­κό στρα­τό να τον παρα­σύ­ρει σε μάχη εκ παρα­τά­ξε­ως. Εχο­ντας ανα­πτυγ­μέ­νο δίχτυ πλη­ρο­φο­ριών, έγκαι­ρα θα μετα­φέ­ρει τις κύριες δυνά­μεις του σε άλλες ασφα­λείς περιο­χές. Χωρίς να μετα­βάλ­λει έτσι τη γενι­κή φυσιο­γνω­μία της κατά­στα­σης θα εμπο­δί­ζει τον αντί­πα­λο να εφαρ­μό­ζει και εκτε­λεί ως το τέλος το σχέ­διό του και να απο­τύ­χει, ρίχνο­ντας την επί­θε­ση στο κενό.
Δυό αντί­θε­τες κατευ­θύν­σεις παρου­σιά­ζο­νται στην περί­ο­δο αυτή: Ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός έχει την τάση της συνέ­νω­σης, της συγκέ­ντρω­σης, ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός έχει την τάση του διασκορπισμού.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός θα δίνει έτσι συγκρού­σεις σ’ όλη την εδα­φι­κή έχτα­ση της Ελλά­δας, για­τί υπο­χρε­ώ­νει τη στρα­τιω­τι­κή ηγε­σία να δια­σκορ­πί­ζει τις δυνά­μεις της, και θάχει κυρί­ως τρο­με­ρή επί­δρα­ση πάνω στην κυβέρ­νη­ση για να δεχτεί τους όρους των ανταρ­τών. Οι απο­τυ­χί­ες των κυβερ­νη­τι­κών δυνά­με­ων έχουν πολ­λή μεγα­λύ­τε­ρη απή­χη­ση από κεί­νες των ανταρ­τών. Οι κυβερ­νη­τι­κές δυνά­μεις απ’ την ίδια την τοπο­θέ­τη­σή τους στην κοι­νω­νία, πρέ­πει να επι­βάλ­λω­νται, αλλοιώ­τι­κα απο­συ­ντί­θε­νται σαν κρα­τι­κές δυνά­μεις και χάνουν κάθε κύρος στο λαό. Αντί­θε­τα οι απο­τυ­χί­ες του αντάρ­τι­κου απ’ αυτή τη φύση του είναι πάντα περιο­ρι­σμέ­νης σημα­σί­ας, όσο δεν μετα­βάλ­λο­νται οι συν­θή­κες που το γέν­νη­σαν και το δια­τή­ρη­σαν. Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός δεν μπο­ρεί να κατα­στρα­φεί ποτέ με μια μονα­δι­κή ήττα, επει­δή είναι δια­σκορ­πι­σμέ­νος. Απο­φεύ­γο­ντας τις σοβα­ρές μάχες πριν ισχυ­ρο­ποι­η­θεί, προ­πα­ρα­σκευά­ζει ψυχο­λο­γι­κά και ηθι­κά την απο­σύν­θε­ση του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού. Από την πλευ­ρά της αντάρ­τι­κης ταχτι­κής το ζήτη­μα των απο­φα­σι­στι­κών και αλλε­πάλ­λη­λων πληγ­μά­των έρχε­ται ύστε­ρα από μια ορι­σμέ­νη απο­σύν­θε­ση των κυβερ­νη­τι­κών δυνά­με­ων και την εξα­σφά­λι­ση της ανα­γκαί­ας αριθ­μη­τι­κής δύνα­μης απ’ το αντάρ­τι­κο. Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός εξ αιτί­ας του αντάρ­τι­κου σημε­ρι­νού του χαρα­κτή­ρα, δεν πρέ­πει να φοβά­ται την εκκέ­νω­ση των περιο­χών, όταν οι πολε­μι­κές ανά­γκες το επι­βάλ­λουν. Εκμε­ταλ­λεύ­ε­ται σ’ αυτό τη φιλι­κή διά­θε­ση του λαού, ο οποί­ος διαι­σθά­νε­ται ότι αυτή είναι νομο­τε­λεια­κή ενέρ­γεια. Εκεί­νο που έχει επί­δρα­ση στο λαό είναι οι μεγά­λες απώ­λειες σ’ ανθρώ­πους και όχι σε εδά­φη και υλι­κά. Γι’ αυτό ο κυβερ­νη­τι­κός τύπος εξο­γκώ­νει τις απώ­λειες των ανταρτών.
«Σκο­πός των πολε­μι­κών επι­χει­ρή­σε­ων είναι η απο­σύν­θε­ση των εχθρι­κών δυνά­με­ων. Αυτή επι­τυγ­χά­νε­ται δια της μάχης». Η αρχή αυτή ανή­κει στη στρα­τη­γι­κή και την ταχτι­κή, δεν είναι όμως στρα­τη­γι­κός αντι­κει­με­νι­κός σκο­πός. Ο τελευ­ταί­ος υλο­ποιεί­ται πάνω στο έδα­φος και εξαρ­τιέ­ται από διά­φο­ρους παρά­γο­ντες. Η ηγε­σία μπο­ρεί όταν δια­θέ­τει άφθο­να μέσα να επι­διώ­ξει τον τερ­μα­τι­σμό του πολέ­μου δια μονα­δι­κού στρα­τη­γι­κού σκο­πού. Την πρώ­τη χρο­νιά του ανταρ­το­πό­λε­μου κάτι τέτοιο επι­χεί­ρη­σε να κάνει η κυβέρ­νη­ση και η στρα­τιω­τι­κή της ηγε­σία. Προ­σπά­θη­σε με ταυ­τό­χρο­νες επι­χει­ρή­σεις σ’ όλο το ελεγ­χό­με­νο από το αντάρ­τι­κο εδα­φι­κό σώμα της χώρας να κυριαρ­χή­σει. Απότυχε.
Συνή­θως όμως ο τελι­κός σκο­πός επι­τυγ­χά­νε­ται με δια­δο­χι­κούς μερι­κούς στρα­τη­γι­κούς σκο­πούς. Για την επι­τυ­χία απαι­τεί­ται συγκέ­ντρω­ση δυνά­με­ων. Αυτή τη μορ­φή πήραν οι εαρι­νές επι­χει­ρή­σεις το 1947. Ολα δεί­χνουν ότι θα απο­τυγ­χά­νουν από ανε­πάρ­κεια δυνά­με­ων. Η στρα­το­λο­γι­κή από­δο­ση της Ελλά­δας και η σύν­θε­ση του λαού έχουν δυνα­τό­τη­τες πολύ πιο περιο­ρι­σμέ­νες και μικρό­τε­ρες απ’ τις απαιτούμενες.
Η Ελλάς έχει περί τα 25 ορε­ο­γρα­φι­κά συγκρο­τή­μα­τα, σ’ όλη την έχτα­ση, και χωρίς να υπο­λο­γί­σου­με το νησιω­τι­κό σύμπλεγ­μα. Εάν θεω­ρή­σου­με απ’ το κέντρο του κάθε συγκρο­τή­μα­τος ακτί­να 20 χλμ. μόνο θα έχου­με περι­φέ­ρεια περί­που 120 χλμ. Εάν ελατ­τώ­σου­με τα ορε­ο­γρα­φι­κά συγκρο­τή­μα­τα σαν μονά­δες κατ’ ανά­γκη θα αυξή­σου­με την περί­με­τρο. Ετσι βγαί­νει μέτω­πο πολε­μι­κό 3.000 χλμ. Για να κορε­στεί θέλει τερά­στιες δυνά­μεις. Εστω και αν ο αντί­πα­λος είναι ολι­γά­ριθ­μος. Ταυ­τό­χρο­νοι ίσης έντα­σης επι­χει­ρή­σεις σε όλα τα εδα­φι­κά δια­με­ρί­σμα­τα θα απαι­τού­σαν διά­θε­ση τερα­στί­ων δυνά­με­ων, η προ­μή­θεια των οποί­ων είναι αδύ­να­τος από τον ελλη­νι­κό πλη­θυ­σμό, όταν μάλι­στα αυτός διά­κει­ται κατά μεγά­λο ποσο­στό δυσμε­νώς προς την κυβέρ­νη­ση. Η αδυ­να­μία αυτή εξα­να­γκά­ζει τη στρα­τιω­τι­κή ηγε­σία να ενερ­γεί τοπι­κά. Να θέτει σε εφαρ­μο­γή περιο­ρι­σμέ­νους στρα­τη­γι­κούς αντι­κει­με­νι­κούς σκο­πούς. Αυτό όμως παρέ­χει ευκο­λί­ες δρά­σης στο δημο­κρα­τι­κό στρα­τό. Η συγκέ­ντρω­ση όμως δυνά­με­ων απαι­τεί χρό­νο. Κατά τις προ­κα­ταρ­κτι­κές συγκε­ντρώ­σεις διο­χε­τεύ­ο­νται πλη­ρο­φο­ρί­ες που απο­κα­λύ­πτουν το σχέ­διο. Πετυ­χαί­νε­ται η έγκαι­ρη δια­φυ­γή του αμυ­νό­με­νου δημο­κρα­τι­κού στρα­τού. Κατά τον Αλβα­νι­κό πόλε­μο το μέτω­πο εκτεί­νο­νταν σε μήκος μέχρι 250 χλμ. Η Ελλά­δα με 300 χιλ. στρα­τό σε πρώ­τη γραμ­μή είχε κενά και πάντα εγέ­νε­το αθέ­α­τος διαρ­ροή κατοί­κων προς αμφό­τε­ρους τους αντι­πά­λους. Σήμε­ρα δεν δια­τί­θε­ται τόσο πολυά­ριθ­μος στρα­τός. Συνε­πώς η δημιουρ­γία αδια­πέ­ρα­στης ζώνης ώστε να επι­τευ­χθεί ο αιφ­νι­δια­σμός είναι ανέφικτη.
Η κυβέρ­νη­ση και αν ανα­πτύ­ξει στο ανώ­τα­το δυνα­τό όριο τις στρα­τιω­τι­κές της δυνά­μεις, ποτέ δεν θα μπο­ρέ­σει ν’ αντα­πο­κρι­θεί στις πολε­μι­κές ανά­γκες. Για­τί: 1) Πρέ­πει να τις έχει δια­σκορ­πι­σμέ­νες σ’ όλη τη χώρα για να κρα­τεί σε πει­θαρ­χία τον ανυ­πό­τα­κτο λαό. 2) Δεν μπο­ρεί να υπο­λο­γί­ζει στους δημο­κρα­τι­κούς πολί­τες οι οποί­οι είναι αντί­πα­λοί της. Συνε­πώς περιο­ρί­ζο­νται οι πηγές της της στρα­το­λο­γί­ας. 3) Δεν μπο­ρεί να επι­τύ­χει αιφ­νι­δια­σμό. Με τις εκκα­θα­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις με ισχυ­ρές δυνά­μεις θα πετυ­χαί­νει πρό­σκαι­ρα να κατα­λαμ­βά­νει εδά­φη. Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός θα έχει απώ­λειες σε άψυ­χο πολε­μι­κό υλι­κό και τρό­φι­μα, μικρές δε απώ­λειες σε ανθρώ­πους. Θα υφί­στα­ται ανα­τα­ρα­χή, θα έχει όμως το αυξη­μέ­νο κέρ­δος της ηθι­κής επι­βο­λής πάνω στο λαό και της κατά­πτω­σης του ηθι­κού του κυβερ­νη­τι­κού στρατού.
Στις 22 του Απρί­λη του 1944 μια γερ­μα­νι­κή Μεραρ­χία ενι­σχυ­μέ­νη επι­χει­ρεί την εκκα­θά­ρι­ση του Βερ­μί­ου. Το Βέρ­μιο είναι από τους μικρό­τε­ρους ορει­νούς όγκους. Εκεί ήταν 1.500 αντάρ­τες. Οι εκκα­θα­ρι­στι­κές υπο­θέ­σεις τελεί­ω­σαν σε εικο­σι­δύο μέρες. Το 16ο Σύνταγ­μα ανταρ­τών έδω­σε σκλη­ρές εκ παρα­τά­ξε­ως μάχες. Είχε πολ­λές απώ­λειες. Διε­λύ­θη και παρέ­μει­ναν πυρή­νες μέσα στο Βέρ­μιο. Μετά την απο­χώ­ρη­ση των Γερ­μα­νών ανα­συ­γκρο­τή­θη­κε και συνέ­χι­σε τη δρά­ση του.
VII. ΤΑΧΤΙΚΗ
Η ταχτι­κή από­φα­ση στη­ρί­ζε­ται στους εξής παρά­γο­ντες: 1) Απο­στο­λή 2) Μέσα 3) Εδα­φος 4) Εχθρός 5) Χρό­νος Ακό­μη επεμ­βαί­νει και η προ­σω­πι­κό­τη­τα του αρχη­γού. Δεν υπάρ­χει ομοιο­μορ­φία στις ταχτι­κές απο­φά­σεις. Ο ανταρ­το­πό­λε­μος έχει τις δικές του ιδιο­μορ­φί­ες. Οι διοι­κη­τές του ταχτι­κού στρα­τού στη­ρί­ζο­νται πάνω στις αρχές της ταχτι­κής για μάχη εκ παρα­τά­ξε­ως. Είναι δύσκο­λο να ανα­λύ­σουν τον παρά­γο­ντα «εχθρός». Φαί­νε­ται πως άλλα­ξαν ταχτι­κή. Σκο­πός τους τώρα είναι να κατα­λά­βουν τις περιο­χές από τις οποί­ες εξορ­μά­ται ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός, τις ορει­νές περιο­χές και να τις κρα­τή­σουν δια­τη­ρώ­ντας μέσα στα χωριά, σαν σε οχυ­ρά, δυνά­μεις τους. Με τη μέθο­δο αυτή υπο­χρε­ώ­νο­νται να δια­σπεί­ρουν τις δυνά­μεις τους παντού και συνε­πώς να είναι παντού ανί­σχυ­ροι και ευπρό­σβλη­τοι. Η μέθο­δος αυτή προ­ϋ­πο­θέ­τει μεγά­λες δυνά­μεις. Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός θα ενερ­γεί ισχυ­ρές αιφ­νι­δια­στι­κές επι­θέ­σεις και θα τις εξου­δε­τε­ρώ­νει. Οι επι­τό­πιοι πόροι δεν επαρ­κούν για τον επι­σι­τι­σμό του στρα­τού. Πρέ­πει ο ανε­φο­δια­σμός να γίνε­ται από μεγά­λες απο­στά­σεις. Συνε­πώς απαι­τού­νται πολ­λά μέσα μετα­φο­ράς, μηχα­νο­κί­νη­τα και σε χτή­νη. Οι φάλαγ­γες ανε­φο­δια­σμού θα εκτί­θε­νται σε διαρ­κή και βέβαιο κίν­δυ­νο προ­σβο­λής με απο­τέ­λε­σμα πολ­λά εφό­δια να περιέρ­χο­νται στο δημο­κρα­τι­κό στρα­τό και να κατα­στρέ­φο­νται τα μέσα μετα­φο­ράς. Η διά­θε­ση ισχυ­ράς συνο­δεί­ας γι’ ασφά­λεια των φαλάγ­γων, προ­σκρού­ει στην έλλει­ψη επαρ­κούς δύνα­μης. Ούτε η οργά­νω­ση των φαλάγ­γων ανε­φο­δια­στι­κών από πολί­τες θα έχει καλ­λί­τε­ρη τύχη. Ο από τον αέρα ανε­φο­δια­σμός είναι δυνα­τός και χρη­σι­μο­ποι­ή­σι­μος, αλλ’ είναι αμφί­βο­λης απο­δο­τι­κό­τη­τας και επάρκειας.
Η ταχτι­κή να συνά­πτε­ται μάχη εκ παρα­τά­ξε­ως είναι απο­δο­τι­κή για τον κυβερ­νη­τι­κό στρα­τό. Ομως προ­σκρού­ει στη μέθο­δο δρά­σης των ανταρ­τών, που απο­φεύ­γουν την επα­φή, όταν δεν τους συμ­φέ­ρει, και οι επι­χει­ρή­σεις χτυ­πούν στο κενό.
Η άλλη μέθο­δος να δια­τη­ρού­νται οι στρα­τιω­τι­κές δυνά­μεις συγκε­ντρω­μέ­νες έχει το μειο­νέ­χτη­μα να αφή­νει στον έλεγ­χο των ανταρ­τών μεγά­λες περιο­χές της χώρας. Η κυβέρ­νη­ση εφάρ­μο­σε όλες τις μέθο­δες. Δεν απο­μέ­νει παρά μικρό από­θε­μα. Ισως η τακτι­κή του κυβερ­νη­τι­κού ανταρ­το­πό­λε­μου όπως την επι­θυ­μεί ο Ζέρ­βας. Ας την δοκι­μά­σουν και αυτήν.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός δίνει τη μάχη εκεί που θέλει, όταν και όπως θέλει, δεχό­με­νος δε τη μάχη ρυθ­μί­ζει κατά βού­λη­ση τα απο­τε­λέ­σμα­τα. Για να βρού­με την πολε­μι­κή ισχύ του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού πρέ­πει να πολ­λα­πλα­σιά­σου­με την ισχύ πυρός με την ευκι­νη­σία και με ένα ειδι­κό συντε­λε­στή, την πρω­το­βου­λία. Η ευκι­νη­σία, ευχέ­ρεια μετα­τό­πι­σης, είναι το σπου­δαιό­τε­ρο χαρα­χτη­ρι­στι­κό του στην περί­ο­δο της νεα­νι­κής ηλι­κί­ας του αντάρ­τι­κου. Η ταχύ­τη­τα μετα­τό­πι­σης δεν πρέ­πει εδώ να εκλη­φθεί απλή κίνη­ση δια­κο­πής της μάχης ή δια­φυ­γής, αλλά σαν αλλα­γή μορ­φής μάχης, αλλα­γή μεθό­δου για διαρ­κή μάχη.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός σύμ­φω­να με τις αρχές του ανταρ­το­πό­λε­μου δεν κρα­τά­ει στα­θε­ρό μέτω­πο ή θέσεις και δεν δίνει μάχη, για­τί έτσι θα συντρι­βεί. Μετα­το­πί­ζε­ται ταχύ­τα­τα, αφή­νο­ντας τη νίκη της αμα­χη­τί κατά­λη­ψης θέσε­ων στους κυβερ­νη­τι­κούς. Η επι­τυ­χία δεν προ­σμε­τριέ­ται με την κατά­λη­ψη εδά­φους δίχως μάχη, αλλά με τη συντρι­βή του αντι­πά­λου. Ο κύριος όγκος απο­φεύ­γει τη μάχη, μικρά όμως τμή­μα­τα δίνουν βίαιες, μικρό­χρο­νες συγκρού­σεις φθο­ράς, επι­βρά­δυν­σης και παραπλάνησης.
Η δια­φυ­γή, η μη σύνα­ψη μάχης δεν συνε­πά­γε­ται υπο­χρε­ω­τι­κά την ολο­σχε­ρή εγκα­τά­λει­ψη της περιο­χής. Το αντάρ­τι­κο ελίσ­σε­ται γύρω από τους άξο­νες της κίνη­σης του αντι­πά­λου, και όταν δια­σκορ­πι­σθεί και διαρ­ρα­γεί φυσιο­λο­γι­κά ο κλοιός, επι­τί­θε­ται ενα­ντί­ον μεμο­νω­μέ­νων τμη­μά­των και τα καταστρέφει.
Τμή­μα­τα δια­φεύ­γουν προς τις περιο­χές εξόρ­μη­σης του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού για να προ­σβάλ­λουν τις συγκοι­νω­νια­κές γραμ­μές του, τα νώτα και τα πλευ­ρά του. Ο στρα­τός μετά την τυπι­κή κατά­λη­ψη της περιο­χής απο­χω­ρεί κατά φάλαγ­γες και όχι με πολ­λές δια­τά­ξεις ασφα­λεί­ας, νομί­ζο­ντας ότι βρί­σκε­ται σε φιλι­κές περιο­χές και με ηθι­κό μειω­μέ­νο από τη φυσι­κή εξά­ντλη­ση των προ­σπα­θειών που κατέ­βα­λε για την εξε­ρεύ­νη­ση του ανώ­μα­λου εδά­φους και από απο­γο­ή­τευ­ση για την απο­τυ­χία συντρι­βής των ανταρ­τών. Είναι η κατάλ­λη­λη ευκαι­ρία για το αντάρ­τι­κο να κατα­φέ­ρει πλήγ­μα­τα ενά­ντια στις φάλ­λα­γες αυτές.
Η κατά­λη­ψη γεφυ­ρών και υπο­χρε­ω­τι­κών σημεί­ων διά­βα­σης από τον αντί­πα­λο δεν συνε­πά­γε­ται εξαι­ρε­τι­κές δυσκο­λί­ες απο­χώ­ρη­σης, για­τί άνθρω­ποι ελα­φρά οπλι­σμέ­νοι διέρ­χο­νται από τα πιο απί­θα­να και δύσβα­τα μέρη, τα οποία δεν μπο­ρεί να φαντα­σθούν. Εχει όμως σα συνέ­πεια την εγκα­τά­λει­ψη του βαρέ­ως οπλι­σμού, των πυρο­μα­χι­κών, απο­θη­κών με παντοει­δές υλι­κό, που μπο­ρεί να μετα­φερ­θεί μονά­χα με χτήνη.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός, όπως έδει­ξαν ως τα τώρα τα γεγο­νό­τα, όταν υφί­στα­ται συγκε­ντρω­τι­κή επί­θε­ση σε μια περιο­χή ενερ­γεί επι­χει­ρή­σεις αντι­πε­ρι­σπα­σμού σε άλλες περιο­χές, αλλά προσκείμενες.
Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός, ανδρού­με­νος, είναι φυσι­κό να αρχί­σει επι­χει­ρή­σεις για ν’ απε­λευ­θε­ρώ­σει διοι­κη­τι­κές περιο­χές. Η ενέρ­γεια αυτή θα πάρει τη μορ­φή σχε­δόν ταχτι­κής μάχης, όπου θα επω­φε­λεί­ται απ’ τις ευκαι­ρί­ες απου­σί­ας ισχυ­ρών αντι­πά­λων δυνά­με­ων που θα ενερ­γούν σε άλλες απο­μα­κρυ­σμέ­νες περιοχές.
Από τις εκκα­θα­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις με όγκον δυνά­με­ων, ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός θα έχει απώ­λειες πολ­λές, πολ­λές σε υλι­κό, ολί­γες σε ανθρώ­πους, πρό­σκαι­ρη απώ­λεια εδα­φι­κών περιο­χών. Η ολο­σχε­ρής όμως συντρι­βή του είναι ανέφιχτη.
Η φαβια­νή ταχτι­κή είναι κατάλ­λη­λη από μέρος των ανταρτών.
Γενι­κά ο ανταρ­το­πό­λε­μος επι­σκο­πού­με­νος σ’ όλη τη χώρα θα πρέ­πει να παρου­σιά­ζε­ται σήμε­ρα κατά περιο­χές με εκρή­ξεις καται­γί­δων ή με ηρε­μία γαλή­νης, με εναλ­λα­γές εικόνων.
VIII. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
1) Η εδα­φι­κή δια­μόρ­φω­ση της Ελλά­δας είναι κατάλ­λη­λη για παρ­τι­ζά­νι­κο πόλεμο.
2) Ο ελλη­νι­κός λαός παρέ­χει αμέ­ρι­στη βοή­θεια στο δημο­κρα­τι­κό στρατό.
3) Ο κυβερ­νη­τι­κός στρα­τός είναι αμφί­βο­λης ποιότητας.
4) Ο δημο­κρα­τι­κός στρα­τός είναι μονολιθικός.
5) Η αριθ­μη­τι­κή δύνα­μη του ταχτι­κού κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού για να φέρει αξιό­λο­γα απο­τε­λέ­σμα­τα πρέ­πει να φτά­σει τις 400 χιλ. Τέτοιες όμως δυνα­τό­τη­τες είναι αδύ­να­τες στην Ελλά­δα. Αντί­θε­τα οι δυνα­τό­τη­τες αύξη­σης του σημε­ρι­νού στρα­τού με δια­τή­ρη­ση μιας έστω και περιο­ρι­σμέ­νης μαχη­τι­κής του ικα­νό­τη­τας, είναι ξεχω­ρι­στά περιορισμένες.
6) Η στρα­τη­γι­κή και ταχτι­κή του δημο­κρα­τι­κού στρα­τού δεν έχει γίνει κατα­νοη­τή απ’ την κυβερ­νη­τι­κή στρα­τιω­τι­κή ηγεσία.
Ο Κλα­ού­ζε­βιτς γρά­φει: «Είναι πάντα πολύ πρό­ω­ρο για να χαθεί ένας λαός. Και είναι μέσα στη φυσι­κή ηθι­κή τάξη, ένας λαός που έχει φτά­σει στο χεί­λος της αβύσ­σου να βάλει σε ενέρ­γεια τα πιο έσχα­τα μέσα για να μην πέσει μέσα σ’ αυτήν».


ΣΣ
(Βιβλιο­γρα­φία και προς μελέ­τη)
🔻 Το κεί­με­νο που έχε­τε μπρο­στά σας και που ‑δεδο­μέ­νης της ιστο­ρι­κής και πολι­τι­κής σημα­σί­ας του θέμα­τος, μπο­ρεί να χαρα­κτη­ρι­στεί «περι­λη­πτι­κό», ή ακό­μη και «σε τίτλους», είναι στη­ριγ­μέ­νο απο­κλει­στι­κά στα πιο πρό­σφα­τα επί­ση­μα ντο­κου­μέ­ντα του ΚΚΕ, ειδι­κά στο τελευ­ταίο «Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας» που εκδό­θη­κε με τα 100χρονα του Κόμ­μα­τος και απο­τε­λεί σήμε­ρα ένα ανε­κτί­μη­το ντο­κου­μέ­ντο για κάθε κομ­μου­νι­στή με την επι­σή­μαν­ση ‑ανα­φερ­θή­κα­με και παρα­πά­νω, ότι περι­λαμ­βά­νο­νται και ζητή­μα­τα ανοι­χτά στην περαι­τέ­ρω έρευ­να, στην ανά­πτυ­ξη, διόρ­θω­ση, με τη συμ­βο­λή όχι μόνο των μελών του Κόμ­μα­τος αλλά και οπα­δών, συνεργαζομένων.
🔻 Από την άπο­ψη αυτή η καλύ­τε­ρη προ­σω­πι­κή συνει­σφο­ρά απο­τε­λεί πρώ­τα και κύρια η μελέ­τη αυτών των ιστο­ρι­κών ντο­κου­μέ­ντων. Το «Δοκί­μιο» μπο­ρεί­τε να το προ­μη­θευ­τεί­τε από τα βιβλιο­πω­λεία της ΣΕ, αλλά και από όλα τ’ άλλα σε Αθή­να Θεσ­σα­λο­νί­κη & επαρ­χία (υπάρ­χει πάντα και η ηλε­κτρο­νι­κή παραγγελία)
🔻 Όλοι οι τόμοι απο­τε­λούν αλλη­λο­ε­ξαρ­τώ­με­νες ενό­τη­τες: Ειδι­κά για τον ΔΣΕ οι Β1 & Β2 |> Πως να πας στο 1946, χωρίς να εξε­τά­σεις τη σχέ­ση με τοn 2ο Παγκό­σμιο ιμπε­ρια­λι­στι­κό Πόλε­μο και την εισβο­λή στην Ελλά­δα, το ρόλο (στά­ση και αντι­θέ­σεις) των αστι­κών δυνά­με­ων στην Κατο­χή, το KKE σε ασφυ­κτι­κό κλοιό συμ­βι­βα­σμών, την κρί­σι­μη ταξι­κή σύγκρου­ση του Δεκέμ­βρη του 1944, τις συμ­φω­νί­ες Βάρ­κι­ζας και Caserta και την καθο­ρι­στι­κή 11η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1945);
Τέλος υπάρ­χουν τα παρα­κά­τω που συνι­στού­με ανε­πι­φύ­λα­κτα για μια σφαι­ρι­κή ‑δια­χρο­νι­κή εικό­να και … καλή ανάγνωση!

🔻 🔻


Επι­μέ­λεια  Ομά­δα ¡H.lV.S!

Επι­κοι­νω­νία — [ FaceBook |>1<|-|>2<| ] — Blog

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο