🚩 29–30 Αυγούστου 1949: Με την πτώση του υψώματος Κάμενικ λήγει η τελική φάση της μάχης στο Γράμμο ανάμεσα στον Δημοκρατικό Στρατό και τις κυβερνητικές δυνάμεις. Οι τελευταίοι θύλακες του ΔΣ υποχωρούν συντεταγμένα προς τη ΛΔ της Αλβανίας, ανατρέποντας τη βασική επιδίωξη της αστικής τάξης να τον εκμηδενίσει. Ο τρίχρονος ένοπλος αγώνας, η κορυφαία αυτή περίοδος της ταξικής πάλης στη χώρα μας τον αιώνα που μας πέρασε, έλαβε τέλος. Ωστόσο, τα διδάγματά του παραμένουν φωτεινά και επίκαιρα 🔻🔻
📍ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ στους ΗΡΩΕΣ του ΔΣΕ! 📌
✔️ Στην τελική σύγκρουση ο κυβερνητικός στρατός έριξε στη μάχη 8 μεραρχίες, δύο ανεξάρτητες ταξιαρχίες, 14 ελαφρά τάγματα πεζικού, 150 περίπου πεδινά και ορειβατικά πυροβόλα, πλήθος αεροπλάνων, 200 άρματα μάχης και πολλά τεθωρακισμένα. Το σύνολο δύναμης υπολογίζεται πολύ πάνω από 100.000 άνδρες. Ορισμένοι μάλιστα ερευνητές παρουσιάζουν εντυπωσιακά υψηλότερα νούμερα. Ο Σ. Γρηγοριάδης κάνει λόγο για 180.000 άνδρες, ο Τ. Βουρνάς για τουλάχιστον 150.000 ενώ ο Γ. Μαργαρίτης σημειώνει πως το Στρατηγείο Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας στο οποίο είχε πέσει τα κύριο βάρος της επίθεσης κατά του ΔΣΕ είχε στη διάθεσή του συνολικό αριθμό ανδρών που «πιθανότατα άγγιζε τους 200.000».
🚩 Απέναντι σ’ αυτή τη δύναμη του αντιπάλου ο ΔΣΕ είχε να αντιπαρατάξει μόνο ~8.800 μαχητές παραταχτή δύναμη στο Βίτσι και ~6.500 μαχητές στο Γράμμο, 45 ορειβατικά πυροβόλα, 15 αντιαεροπορικά και 27 αντιαρματικά. Το πολεμικό του υλικό δεν ήταν αρκετό και οι εφεδρείες του ήταν μηδενικές…
Σαν ατσάλινο τείχος που αλύγιστο ορμάει, στα πεδία των τίμιων μαχών…
Δίχως τανκς, αεροπλάνα μόνο μ’ όλμους, πολυβόλα
και ψυχή σαν του λαϊκού στρατού…
📍Η ΤΡΙΧΡΟΝΗ ΗΡΩΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΙΑ του ΔΣΕ αποτελεί ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ της Ελλάδας, κεφάλαιο που καθαγιάστηκε με τη ΘΥΣΙΑ χιλιάδων και χιλιάδων αγωνιστών, ανδρών, γυναικών, νέων, που άλλοι δίνοντας τη ζωή τους και άλλοι τραυματίες και ανάπηροι, με το αίμα τους πότισαν κι έθρεψαν τις ρίζες μιας λαϊκοδημοκρατικής και ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ Ελλάδας 📌
🔻 Τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί η προσπάθεια για την παραχάραξη της ιστορίας βασικών στιγμών της ταξικής πάλης στη χώρα μας. Αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της διαδικασίας συνιστά η απαίτηση καθιέρωσης μιας κυρίαρχης ιστοριογραφίας που θα δυσφημεί την ταξική πάλη, τους αγώνες του εργατικού και του λαϊκού κινήματος. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ολομέτωπη απόπειρα παραχάραξης της Ιστορίας, η οποία περιλαμβάνει τόσο την αναγνώριση μιας «ακαδημαϊκής» επίσημης Ιστορίας, όσο και την εκλαΐκευσή της, ώστε να μπορεί ευκολότερα να διεισδύει στη συνείδηση της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
🔻 Διόλου τυχαία ως επίκεντρο της επίθεσης επιλέγουν τη 10ετία του 1940 και ειδικότερα τον εμφύλιο πόλεμο, την κορύφωση της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Οι κονδυλοφόροι της αστικής τάξης εντοπίζουν την επίθεσή τους στην εποχή που πλατιές εργατικές και λαϊκές μάζες ριζοσπαστικοποιήθηκαν που βγήκαν από το περιθώριο της υποταγής τους στις αποφάσεις των εκμεταλλευτών τους για να περάσουν στο προσκήνιο της Ιστορίας. Τότε, όπως και σήμερα, επικεντρώνουν την επίθεσή τους στον αγώνα της εργατικής τάξης να ανατρέψει τον καπιταλισμό και να κατακτήσει τη δική της εξουσία, στην προσέλκυση σε αυτόν τον αγώνα των λαϊκών στρωμάτων.
🔻 Στις μέρες μας, στην «επιτυχία» της νέας προσπάθειας συγγραφής της Ιστορίας στα μέτρα της εξουσίας του κεφαλαίου συντελεί η νίκη της αντεπανάστασης και η υποχώρηση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Παράλληλα, η βιολογική απουσία των πρωταγωνιστών των ιστορικών γεγονότων και άρα η αδυναμία των νέων γενιών να γνωρίσουν την Ιστορία μέσα από τους ήρωες του εργατικού και του λαϊκού κινήματος διευκολύνει τους πλαστογράφους της Ιστορίας, όπως και οι ίδιοι ομολογούν📍 Η ΚΕ του ΚΚΕ, υλοποιώντας Απόφαση του 19ου Συνεδρίου του Κόμματος (2013), οργάνωσε και ολοκλήρωσε την εκ νέου μελέτη και συγγραφή της Ιστορίας του Κόμματος για τη χρονική περίοδο από την ίδρυσή του (1918) έως και τη λήξη του ένοπλου ταξικού αγώνα με το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας — ΔΣΕ (1949) και διοργάνωσε την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, υλοποιώντας Απόφαση του 20ού Συνεδρίου (2017).
🔻 Η εκ νέου μελέτη και συγγραφή της Ιστορίας του Κόμματος για την περίοδο 1918–1939, σε σχέση με αυτήν που κυκλοφορεί από το 1995, ήταν απαραίτητη, αφού από το Κόμμα είχε προχωρήσει συλλογικά η περαιτέρω έρευνα και μελέτη
🔻 Στη δομή της έκδοσης των τόμων Ιστορίας του Κόμματος ο Β΄ Τόμος πραγματεύεται «Το ΚΚΕ στη δεκαετία του 1939 — 1949 (2ος Παγκόσμιος Πόλεμος & ΔΣΕ)». Φυσικά, όλοι οι τόμοι εκδίδονται ως Δοκίμιο της Ιστορίας του Κόμματος, που σημαίνει ότι περιλαμβάνουν και ζητήματα ανοιχτά στην περαιτέρω έρευνα, στην ανάπτυξη, διόρθωση, με τη συμβολή όχι μόνο των μελών του Κόμματος αλλά και οπαδών, συνεργαζομένων.
📍 Η 10ετία του 1940 σημαντικότερη περίοδος της ταξικής πάλης στην Ελλάδα📌
🔻 Η σημασία της περιόδου έγκειται στην εκτίμηση για διαμόρφωση επαναστατικής κατάστασης, δηλαδή στο ότι διαμορφώθηκαν αντικειμενικές συνθήκες, ώστε ο υποκειμενικός παράγοντας, το επαναστατικό εργατικό κίνημα, υπό την καθοδήγηση του ΚΚΕ, να σχεδιάσει και να οργανώσει επαναστατική εξέγερση, εργατική (προλεταριακή), σοσιαλιστική επανάσταση με στόχο την κατάκτηση της εξουσίας.
🔻 Κατά την απελευθέρωση, το 1944, η αστική τάξη –εγχώρια και ξένη– είχε χάσει σημαντικές θέσεις στην οικονομία και στα όργανα εξουσίας. Βέβαια, ακόμα διατηρούσε δυνάμεις μέσω των βρετανικών ένοπλων δυνάμεων, του ΕΔΕΣ, των Ταγμάτων Ασφαλείας, αλλά είχε χάσει τη στήριξή της από τις εργατικές — λαϊκές μάζες, που, αντίθετα, στήριζαν το ένοπλο απελευθερωτικό κίνημα ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, το οποίο καθοδηγούνταν από το ΚΚΕ. Η διαδικασία αποδυνάμωσης της αστικής εξουσίας στην Ελλάδα εξελισσόταν όσο το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κατακτούσε θέσεις και οι δυνάμεις κατοχής (Γερμανία, Βουλγαρία, Ιταλία) γενικά έχαναν θέσεις και κυρίως με την ήττα στο Στάλινγκραντ και μετά, ενώ με την αποχώρηση των δυνάμεών τους από την Ελλάδα δεν είχαν διαμορφωθεί συνθήκες επανεδραίωσης των οργάνων εξουσίας από την ελληνική αστική τάξη.
🔻 Αντίθετα, στις απελευθερωμένες περιοχές από τον ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ οργάνωνε την κοινωνική δραστηριότητα.
🔻 Στον ελλαδικό χώρο ουσιαστικά δεν υπήρχε κυβέρνηση, ενώ η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου βρισκόταν στο Κάιρο και δεν μπορούσε να αποβιβαστεί στην Ελλάδα, δίχως την έγκριση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Το ίδιο και οι στρατιωτικές δυνάμεις του αστικού στρατού (Ορεινή Ταξιαρχία κλπ.), που είχαν απομείνει στη Μέση Ανατολή, ενώ ο ΕΔΕΣ βρισκόταν στην Ήπειρο, εγκλωβισμένος από τον ΕΛΑΣ. Με το μέρος του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ είχαν περάσει χιλιάδες στρατιωτικοί ακόμα και στη Μ. Ανατολή, χαρακτηριστικό των στοιχείων που συνθέτουν την ύπαρξη επαναστατικής κατάστασης.
🔻 Η αστική τάξη είχε πεντακάθαρο ότι η ανασυγκρότηση και η θωράκιση του καπιταλιστικού συστήματος επιβαλλόταν να περάσουν μέσα από «φωτιά και σίδερο» και ότι η συμμαχία με το ΕΑΜ και το ΚΚΕ σε μια κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» δεν ήταν παρά μόνο για να κερδίσει χρόνο και προϋποθέσεις για την πλήρη ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων σε όφελός της.
🔻 Οπωσδήποτε, θα ακολουθούσε μια περίοδος που αντικειμενικά η αστική τάξη θα έδινε τη μάχη για την επανεδραίωσή της. Είτε το εργατικό κίνημα συνειδητοποιούσε τις απώλειες της εχθρικής τάξης είτε όχι, επίθεση της αστικής τάξης θα γινόταν, ανεξάρτητα αν η εργατική τάξη θα επιχειρούσε ή όχι την επανάσταση υπό την καθοδήγηση του Κόμματός της.
Βέβαια, η νίκη μιας επανάστασης εξαρτάται από σειρά παραγόντων, υποκειμενικών αλλά και αντικειμενικών, αν ως αντικειμενικό θεωρήσουμε και το διεθνή συσχετισμό δυνάμεων ή ειδικότερα το συσχετισμό στα Βαλκάνια.
🔻 Για τη νίκη της επανάστασης παίζει ρόλο και η επιλογή της καταλληλότερης στιγμής για την εκδήλωση της εξέγερσης για την κατάκτηση της εξουσίας. Κι αυτό, γιατί η επαναστατική κατάσταση μπορεί να έχει διάρκεια κάποιων μηνών ή και χρόνων, αν και όχι με την ίδια ένταση ή ακριβέστερα με τον ίδιο ακριβώς συσχετισμό, ώστε «ακόμα η κυρίαρχη τάξη να μην έχει ηττηθεί, η καταπιεσμένη να μην έχει νικήσει». Οπωσδήποτε όμως για την επιτυχή έκβαση του επαναστατικού αγώνα, εκτός των άλλων, αποφασιστικό ρόλο παίζει και η συγκεκριμένη στιγμή του αποφασιστικού χτυπήματος ενάντια στην αστική εξουσία. Το «χτες πολύ νωρίς, αύριο πολύ αργά, η μόνη στιγμή είναι σήμερα», της πείρας των μπολσεβίκων, ισχύει απόλυτα.
🔻 Αν και όχι με την ίδια ένταση της περιόδου Οκτώβρη-Δεκέμβρη 1944 και με σαφώς δυσμενέστερο συσχετισμό μετά την ήττα του 1944, την παράδοση των όπλων και την εξελισσόμενη ανασυγκρότηση του αστικού κράτους, εξακολουθούσε να υπάρχει επαναστατική κατάσταση και το 1946 που συγκροτήθηκε ο ΔΣΕ, όπως δείχνουν οι εξής παράγοντες:
• Οι δυνάμεις καταστολής (και πρωταρχικά ο στρατός) ήταν ακόμα ευάλωτες, ιδιαίτερα έξω από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Στις γραμμές τους καταγράφονταν η ισχυρή, οργανωμένη παρουσία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, η μεγάλη επιρροή τους και η διάθεση πλατιών τμημάτων του στρατού να προσχωρήσουν και να πρωτοστατήσουν σε μια γενικευμένη ένοπλη εξέγερση, αν και ταυτόχρονα ήταν συγκροτημένες και πάνω από 160 συμμορίες, προκειμένου να τσακίσουν το ΕΑΜικό κίνημα.
• Είχε αρχίσει και απλωνόταν η ένοπλη αντίσταση μερικών χιλιάδων ΕΑΜιτών και ΕΛΑΣιτών καταδιωκόμενων, που είχαν καταφύγει στα βουνά, ενώ χιλιάδες ήταν εκείνοι που επιδίωκαν να εξοπλιστούν. Οι ανελέητες διώξεις και συνολικά η αιματηρή τρομοκρατία, στον ένα χρόνο από τη Συμφωνία της Βάρκιζας (Φλεβάρης του 1946), δυνάμωναν και πλάταιναν την πεποίθηση ότι δεν υπήρχε άλλη διέξοδος από τον ένοπλο αγώνα.
• Η οργανωμένη δύναμη και επιρροή του ΚΚΕ παρέμενε μεγάλη, παρότι αριθμητικά εμφανιζόταν κατά πολύ μειωμένη σε σχέση με το 1944, αφού τα κομματικά μέλη ανέρχονταν σε περίπου 45.000, έναντι των 430.000 της Κατοχής (περίπου 20.000–25.000 είχαν διαγραφεί μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και ένας αριθμός μελών είχαν διαρρεύσει μετά το Δεκέμβρη 1944). Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της περιόδου, 250.000 κομματικά μέλη είχαν περάσει στο Αγροτικό Κόμμα με πρωτοβουλία του ΚΚΕ.2
🔻 Χαρακτηριστικό του συσχετισμού είναι ότι ο «Ριζοσπάστης» και η «Ελεύθερη Ελλάδα» είχαν τη μεγαλύτερη πανελλαδική κυκλοφορία. Την πρώτη θέση στην κυκλοφορία3 είχαν και οι περισσότερες τοπικές ΕΑΜικές εφημερίδες.
🔻 Εντυπωσιακή ήταν η επιρροή του ΚΚΕ στη νεολαία και στο μαζικό κίνημα. Στο συνδικαλιστικό εργατικό κίνημα πλειοψηφούσε η παράταξη του ΚΚΕ.
Στους ιδρυμένους συλλόγους του ΕΛΑΣ ήταν εγγεγραμμένοι δεκάδες χιλιάδες ΕΛΑΣίτες, που έπαιρναν μέρος σε κάθε μαχητική εκδήλωση.
• Η μεγάλη αστάθεια του αστικού πολιτικού συστήματος σε συνάρτηση με τις οξύτατες ενδοαστικές αντιθέσεις, την υπάρχουσα (και πριν τον πόλεμο) αντίθεση ανάμεσα σε αστικές πολιτικές δυνάμεις για την ύπαρξη και τις αρμοδιότητες της Βασιλείας, τη σχέση του θρόνου με τις ένοπλες δυνάμεις. Το 1945 σχηματίστηκαν 6 κυβερνήσεις, ενώ όλη τη χρονιά ήταν έντονη η ενδοαστική αντιπαράθεση, σχετικά με το πότε θα διεξάγονταν και με ποιο εκλογικό σύστημα οι βουλευτικές εκλογές (πλειοψηφικό, απλή αναλογική ή άλλο) καθώς και το αν θα προηγούνταν ή θα ακολουθούσαν το δημοψήφισμα για το πολίτευμα. Μια σχετική σταθερότητα επήλθε τους πρώτους μήνες του 1946 και μετά από σθεναρή παρέμβαση του αγγλικού παράγοντα.
🔻 Το σημαντικότερο ζήτημα που τίθεται και κρίνεται στο Δοκίμιο, είναι ότι από το Κόμμα δεν υπήρξε συλλογική εκτίμηση για την ύπαρξη επαναστατικής κατάστασης, ούτε σχεδιάστηκε — οργανώθηκε η σοσιαλιστική επανάσταση. Αιτία ήταν ότι το ΚΚΕ στρατηγικά ήταν εγκλωβισμένο στο στόχο της συνεργασίας με αστικές δυνάμεις για τον αστικό εκδημοκρατισμό, την κατάργηση της Βασιλείας, την αξιοποίηση Συντακτικής Συνέλευσης με όρους αστικής δημοκρατίας (αυτά μαζί με άλλα ονόμαζε Λαϊκή Δημοκρατία). Δε συνειδητοποίησε την ουτοπικότητα της αξιοποίησης αυτού του οργάνου προς όφελος της θέλησης της εργατικής — λαϊκής πλειοψηφίας, αφού ουσιαστικά είναι όργανο της αντίπαλης τάξης. Δε χαρακτήρισε αντικειμενικά ως δυνάμεις της αστικής εξουσίας συμμορίες, συνεργάτες των Γερμανών κατακτητών και άλλες που έδρασαν στη συνέχεια μαζί με ΕΔΕΣίτες, χωροφύλακες κ.ά., με τις βρετανικές δυνάμεις, αλλά τις θεωρούσε περιορισμένα, μόνο ως όργανα μιας μερίδας της αστικής τάξης, της μοναρχοφασιστικής. Επίσης, δεν προέβλεψε το ρόλο αστικών φιλελεύθερων πολιτικών δυνάμεων (π.χ. Σοφούλης) στη συγκρότηση και υποστήριξη των Ταγμάτων Ασφαλείας.
🔻 Όπως ήδη έχουμε αναδείξει σαν Κόμμα (Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του 2011), το 7ο Συνέδριο του Κόμματος (1–6 Οκτώβρη 1945) δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των συνθηκών ως προς την εκτίμηση της γραμμής πάλης του ΚΚΕ κατά την Κατοχή, ούτε ως προς την ανάγκη επεξεργασίας της πολιτικής του για τις επερχόμενες συνθήκες.
🔻 Αλλά και οι μετέπειτα Ολομέλειες της ΚΕ δε δείχνουν διόρθωση της στρατηγικής του Κόμματος, αν και φαίνεται να προσανατολίζονται στον ένοπλο αγώνα, γύρω από το χαρακτήρα του οποίου συνεχίζονται η ασάφεια και η αντιφατικότητα. Στην αντίληψη για τον ένοπλο αγώνα κυριαρχεί ο περιορισμένος και αμυντικός του χαρακτήρας και όχι ο γενικευμένα οργανωμένος, επιθετικός ενάντια στην αστική εξουσία. Ακόμα και στην πλήρη ανάπτυξή του, ο ΔΣΕ στηριζόταν στο αγροτικό στοιχείο, κι αυτό ήταν επόμενο, αφού δεν είχε έγκαιρα οργανωθεί και σχεδιαστεί ως κλιμακούμενη επαναστατική εργατική εξέγερση, στηριγμένη πρώτα απ’ όλα στις πόλεις.
🔻 Η Απόφαση της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του Κόμματος (12–15 Φλεβάρη 1946) δεν ανταποκρίθηκε στις ανάγκες της ταξικής πάλης, αφού καταρχάς έβλεπε την αντάρτικη δράση ως μέσο πίεσης για ομαλές δημοκρατικές εξελίξεις και προοδευτική γενίκευσή της μόνο σε περίπτωση που αυτές δεν επιτυγχάνονταν. Αυτή η Απόφαση είχε κατά βάση τη σύμφωνη γνώμη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, το οποίο τη συνόδευε με τη, συμβατή προς την παραπάνω θέση του, σύσταση προς το ΚΚΕ να πάρει μέρος στις βουλευτικές εκλογές της 31ης Μάρτη 1946. Η ηγεσία του ΚΚΕ σωστά απέρριψε τη συμμετοχή στις εκλογές.
Ιστορικά δεν είναι με ακρίβεια διερευνημένο και εξακριβωμένο, αν η καθυστέρηση στη γενίκευση του ένοπλου αγώνα οφειλόταν κυρίως σε δισταγμό του Κόμματος ή κυρίως σε δισταγμό των αδελφών ΚΚ, πρώτα απ’ όλα του ΚΚ(μπ). Σημειώνουμε, ωστόσο, ότι μια σειρά στοιχεία προσανατολίζουν στο συμπέρασμα ότι από το Κόμμα υπήρχε ένας προσανατολισμός και ορισμένη προετοιμασία για γενική λαϊκή εξέγερση. Χαρακτηριστικές είναι μεταγενέστερες εκθέσεις του αντιστράτηγου του ΔΣΕ Γιώργη Κικίτσα καθώς και άλλα τεκμήρια που παρατίθενται στο 7ο Κεφάλαιο του Δοκιμίου.
🔻 Στην έκθεσή του, με ημερομηνία 30 Μάρτη 1951, προς το ΠΓ, που είχε συντάξει με υπόδειξη του Νίκου Ζαχαριάδη, ο Γ. Κικίτσας αναφέρει: «Αρχές 1946 με προοπτική μιας γενικής ξαφνικής Λαϊκής εξέγερσης είχε εκπονηθεί για την περιοχή Μακεδονίας — Θράκης σχέδιο ενέργειας. Το σχέδιο αυτό με την επωνυμία «Χάλυψ Ι, Χάλυψ ΙΙ», καθόριζε τις διάφορες υποχρεώσεις για μια τέτοια περίπτωση στην περιοχή της Μακεδονίας — Θράκης. Δυνατότητες για την επικράτηση μιας τέτοιας εξέγερσης τότε υπήρχαν πολλές για να κυριαρχήσουμε στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας.
Μια τέτοια γενική ξαφνική εξέγερση θα εύρισκε από την πρώτη στιγμή το δημοκρατικό Λαό πρόθυμο να παλαίψει για τη λευτεριά του και θα βοηθούσε ολόψυχα την εξέγερση».
🔻 Επίσης, στη δεύτερη έκθεσή του, γραμμένη το 1956, ο Γ. Κικίτσας αναφέρει:
«Λίγους μήνες μετά την αποκήρυξη του Βελουχιώτη ήρθε καινούργια γραμμή της ηγεσίας του Κόμματος. Ν’ αρχίσει η προετοιμασία για μια γενική, ξαφνική ένοπλη λαϊκή εξέγερση.
Για τη δουλιά, τη μελέτη και προετοιμασία της τέτοιας εξέγερσης, ήρθε στα τέλη του 1945 στη Θεσσαλονίκη από μέρους της ηγεσίας του Κόμματος ο μόνιμος ταγματάρχης σ. Μακρίδης Θεόδωρος, αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Με αυτόν συνεργάστηκα αρκετές μέρες πάνω στις γενικές γραμμές, το τι θα επιδιώκαμε με αυτή την γενική εξέγερση και στο χώρο της Μακεδονίας — Θράκης, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη κίνηση σ’ όλη τη χώρα. Κανονίσαμε την ταχτική που έπρεπε να ακολουθήσουμε για την τελική κατάρτιση σχεδίου ενέργειας ως τη λεπτομέρεια. Τη λεπτομερειακή μελέτη γι’ αυτό το σκοπό, για ό,τι αφορούσε τη Μακεδονία — Θράκη, την επεξεργάστηκα με το συνταγματάρχη Μουστεράκη Γιάννη και το λοχαγό Παλάσκα Γιάννη (Σταυραετό). Η μελέτη αυτή εγκρίθηκε, πήρε την ονομασία “Σχέδιο ενέργειας Χάλυψ Ι και Χάλυψ ΙΙ”.
Με βάση αυτή τη μελέτη αρχίσαμε σύντομα προετοιμασία ως τις λεπτομέρειες, σύμφωνα με το σχέδιο. Στη Θεσσαλονίκη και σε όλη την περιοχή Μακεδονίας — Θράκης ταχτοποιήθηκε ο οπλισμός που προβλεπόταν ως την τελευταία συνοικία και τομέα. Με διάφορες αφορμές, έγιναν παντού με επιτυχία δοκιμές κινητοποίησης των μαχητικών ομάδων».
Στη συνέχεια της Έκθεσης δίνει εκτίμηση του στρατιωτικού συσχετισμού, υπολογίζοντας και τ’ αγγλικά στρατεύματα.
Θεωρούμε ότι η Έκθεση σωστά κατά βάση αποτύπωνε τις στρατιωτικές δυνατότητες για την οργάνωση της ένοπλης λαϊκής εξέγερσης, παρά το γεγονός ότι υποτιμούσε τις αντίπαλες δυνάμεις, κυρίως τις αγγλικές.
Συγκεκριμένη αναφορά και υπογράμμιση για τη συγκρότηση κέντρου διεύθυνσης της ένοπλης πάλης γίνεται μόνο όσον αφορά τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ για τη συγκρότηση κέντρου πανελλαδικής διεύθυνσης του ένοπλου αγώνα αναφέρει:
«Αν τραβούσαμε να φτιάσουμε στρατό για να καταλάβουμε την εξουσία, τότε έπρεπε η ηγεσία πρώτα απ’ όλα να καταρτίσει το πολιτικοστρατιωτικό επιτελείο που θα αναλάμβανε την όλη διαχείριση του ένοπλου αγώνα».
🔻 Επίσης, στην Έκθεση ο Γ. Κικίτσας αναφέρει:
«Τελικά αυτή η απόφαση για γενική ξαφνική εξέγερση και όλη η προετοιμασία που έγινε σταμάτησε.
Για ποιο λόγο σταμάτησε; Η εξήγηση που δόθηκε τότε ήταν ότι τραβούσαμε για μια ομαλή δημοκρατική λύση. Θα παίρναμε μέρος στις εκλογές.
Ξαφνικά, […] λίγες μέρες πριν από τις εκλογές με κάλεσαν και μου ανακοίνωσαν ότι η ταχτική άλλαξε. Δεν θα παίρναμε μέρος στις εκλογές».
🔻 Στο Αρχείο του Κόμματος, δεν έχει ακόμα βρεθεί το «Σχέδιο Χάλυψ Ι και Χάλυψ ΙΙ» καθώς και η σχετική απόφαση του καθοδηγητικού οργάνου (του ΠΓ ή της ΚΕ).
Νύξη για συσκέψεις στρατιωτικών σε Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, το Μάρτη του 1946, έκανε το 1956 και το 1957 (αντιστοίχως 6η6 και 7η7 Ολομέλεια της ΚΕ) ο Θ. Μακρίδης, δίχως να αναφέρεται στην ύπαρξη σχεδίου με την παραπάνω ονομασία.
🔻 Η ταλάντευση στις Αποφάσεις του Κόμματος σχετικά με την ένοπλη λαϊκή εξέγερση ήταν αποτέλεσμα σειράς παραγόντων, με κυριότερο τη μη εκτίμηση της επαναστατικής κατάστασης και τη μη έγκαιρη διόρθωση της στρατηγικής με στόχο την εργατική εξουσία. Συνέπεια ήταν να θεωρείται ο ένοπλος αγώνας ως μαζική λαϊκή αυτοάμυνακαι πίεση για «ομαλές δημοκρατικές εξελίξεις».
🔻 Και από τις μεταγενέστερες συζητήσεις στις Ολομέλειες της ΚΕ, κυρίως στη 10αετία του 1950, φαίνεται ότι υπήρχε διαπάλη στην ΚΕ σχετικά με την ένοπλη μορφή πάλης. Επόμενο ήταν να μην είναι και ανάλογα ιδεολογικοπολιτικά προετοιμασμένοι το κομματικό δυναμικό και ο ενεργητικός περίγυρος του Κόμματος.
📍 Γενικότερα, αναστολές στην ηγεσία του Κόμματος σε σχέση με τον ένοπλο αγώνα σχετίζονταν και με τη στάση των ΚΚ της Σοβιετικής Ένωσης και των βαλκανικών γειτονικών χωρών (κυρίως της Βουλγαρίας). Οι αναστολές σχετίζονταν και με ορισμένη υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του αγγλικού κράτους, το οποίο βέβαια θα έδινε μάχη για να καταστείλει την εξέγερση, αλλά η έκβαση αυτής της μάχης δεν μπορούσε να προκαθοριστεί.
ℹ️ Ως προς τη θέση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος την ίδια περίοδο, επισημαίνουμε τα εξής:
➗ Με ραδιογράφημα στις 5 Φλεβάρη 1946, ο Δημητρόφ έστειλε στον Μόλοτοφ στη Μόσχα Έκθεση της ΚΕ του ΚΚΕ, στην οποία αναφέρονταν και τα εξής:
🔻 «…ανοίγονται δυο δρόμοι μπροστά στο λαϊκό — δημοκρατικό κίνημα και το Κόμμα: 1) Οργάνωση παλλαϊκής αντίστασης στην αντίδραση, μετεξελισσόμενης σε ΕΝΟΠΛΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ. Στην περίπτωση αυτή το λαϊκό κίνημα μπορεί την άνοιξη να συγκεντρώσει περίπου 40.000 ένοπλους αντάρτες και θα έχει την υποστήριξη της εργατικής τάξης και της σημαντικής μάζας των αγροτών, ιδιαίτερα στη Θεσσαλία, Μακεδονία και Θράκη […] 2) Συνέχιση και ενίσχυση του ΜΑΖΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ σε συνδυασμό με τη μαζική ΑΥΤΟΑΜΥΝΑ. […] Σύμφωνα με δήλωση του Γενικού Γραμματέα [Ν. Ζαχαριάδη], το Κόμμα θα ακολουθήσει το δρόμο της σκληρής αντίστασης στην αντίδραση. Ωστόσο, για την οριστική λύση του ζητήματος είναι απαραίτητο να γνωρίζει την προοπτική της διεθνούς εξέλιξης και της δυνατότητας ουσιαστικής βοήθειας από την πλευρά της Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων δημοκρατικών κρατών»8.
➗ Στις 8 Φλεβάρη 1946, ο Μόλοτοφ διαμήνυσε εσπευσμένα στον Δημητρόφ:
«… Μεταδώστε όσο το δυνατόν πιο σύντομα στους Έλληνες, ότι εμείς θα τους συμβουλεύαμε να μην ακολουθήσουν το δρόμο που οδηγεί στην ένοπλη εξέγερση, αλλά να επιδιώξουν την ανάπτυξη ενός μαζικού αγώνα υπέρ της δημοκρατίας σε συνδυασμό με μαζική αυτοάμυνα, όπως ήδη αναφέρατε στο τηλεγράφημά σας»9.
➗ Το ίδιο σημείωσε στο ημερολόγιό του ο Δημητρόφ, μια μέρα αργότερα (9 Φλεβάρη 1946):
«Έλαβα απάντηση από τον “Αλεξέγεφ” [Μόλοτοφ] στην ερώτηση των Ελλήνων συντρόφων εάν μπορούν να προσανατολιστούν προς ένοπλη εξέγερση […] ή θα πρέπει να οργανώσουν αυτοάμυνα σε συνδυασμό με πολιτική επιστράτευση των λαϊκ[ών] μαζών. Συστήνεται το δεύτερο»10.
➗ Άλλωστε και οι συζητήσεις, π.χ. τον Αύγουστο του 1946, με την αποστολή του Ιωαννίδη για μεταφορά σχετικής Έκθεσης του ΚΚΕ προς το ΚΚΣΕ, δείχνουν ότι υπήρξε αρνητική στάση του ΚΚ(μπ) ως προς την επιλογή της ένοπλης εξέγερσης.
🔻 Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνουν ότι σε εκείνη τη φάση το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα δεν ευνοούσε μια όξυνση της κατάστασης στην Ελλάδα, εκτιμώντας διαφορετικά την έκβαση του γενικότερου συσχετισμού. Είναι εξηγήσιμη η αδυναμία της ΕΣΣΔ να εγγυηθεί τη στρατιωτική στήριξη του ένοπλου αγώνα στην Ελλάδα, με δεδομένη τη στρατιωτική παρουσία της Αγγλίας.
🔻 Ωστόσο, αυτό δεν δικαιώνει τις υποδείξεις του ΚΚΣΕ ως προς τις στρατηγικές επιλογές του ΚΚΕ (υπέρ της Συμφωνίας του Λιβάνου, υπέρ της συμμετοχής στην κυβέρνηση, να συμμετάσχει στις εκλογές του 1946). Ήταν υποδείξεις εναρμονισμένες με τη γενικότερη στρατηγική του αντιφασιστικού μετώπου, όπως είχε διαμορφωθεί και προωθούνταν σε μια σειρά από χώρες της Ευρώπης, με τη συμμετοχή ΚΚ σε αστικές μεταπολεμικές κυβερνήσεις, αν και ο Κόκκινος Στρατός συνέβαλε αποφασιστικά στην ευνοϊκή έκβαση του συσχετισμού και της ταξικής πάλης υπέρ της διαμόρφωσης των ονομαζόμενων Λαϊκών Δημοκρατιών.
🔻 Η τοποθέτηση του Στάλιν το 1950 ότι το ΚΚΕ έπρεπε να μην παραδώσει τα όπλα και να συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα έξω από την Αττική, ήταν απόλυτα σωστή, αλλά δεν υπάρχει αρχειακό εύρημα για ανάλογη τοποθέτηση το 1945. Και αυτό το ζήτημα υπάγεται σ’ εκείνα που παραμένουν σχετικά ανοιχτά στην παραπέρα μελέτη τους, σε συνδυασμό με πρόσβαση στο σχετικό αρχειακό υλικό (π.χ. θέματα της ΚΔ ή της ΒΚΟ).
🔻 Ο καθοδηγητικός πυρήνας του ΚΚΕ προσανατολιζόταν σε δυναμική αναμέτρηση με τον ταξικό αντίπαλο, δίχως όμως και να έχει ξεκάθαρη στρατηγική επαναστατικής κατάκτησης της εργατικής εξουσίας, ενώ εξαρτούσε την υλοποίηση του σχεδίου από τη σύμφωνη θέση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αλλά και από την πολεμική βοήθειά του.
🔻 Το ΚΚΕ σωστά επέλεξε τον ένοπλο αγώνα και όχι την υποταγή, αλλά η στρατηγική του αδυναμία εμπόδισε την έγκαιρη μετατροπή του ΕΛΑΣ σ’ επαναστατικό εργατικό στρατό, την αποφασιστική επιλογή της κατάλληλης στιγμής για σύγκρουση — κατάληψη της Αθήνας, στηριζόμενο στον εσωτερικό συσχετισμό, στον οποίο καταγράφονταν και οι ένοπλες δυνάμεις που διέθετε ή επηρέαζε. Οι ανασταλτικές παρεμβάσεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος δεν αναιρούν την παραπάνω εκτίμηση. Άλλωστε, μια ευνοϊκή εξέλιξη του ένοπλου επαναστατικού αγώνα στην Ελλάδα, στηριγμένου στις δικές του στρατιωτικές δυνατότητες, μπορούσε να προκαλέσει και την πιο άμεση στήριξή του από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, ώστε να έχει τελικά θετική έκβαση. Υπάρχουν τέτοια ιστορικά προηγούμενα (Κίνα, Κούβα).
🔻 Η τοποθέτηση της ΚΕ και του Δοκιμίου για τις δυνατότητες του ένοπλου επαναστατικού αγώνα στην Ελλάδα είναι συνεπής με την κριτική του Κόμματός μας για την ένταξη του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, για τις Συμφωνίες του Λιβάνου, της Καζέρτας και της Βάρκιζας, για το Δεκέμβρη του 1944, την ύπαρξη επαναστατικής κατάστασης.
Η επαναστατική στρατηγική της ταξικής πάλης, με την αξιοποίηση των συνθηκών επαναστατικής κατάστασης για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε κάθε χώρα που διαμορφωνόταν επαναστατική κατάσταση, ήταν προϋπόθεση για μια ριζική αλλαγή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη, παγκόσμια. Αυτή η γραμμή θα ενίσχυε περισσότερο τη διεθνή υπόσταση της Σοβιετικής Ενωσης απέναντι στον «ψυχρό πόλεμο», στο ενδεχόμενο νέου θερμού πολέμου, θα συντελούσε στην αποτελεσματική της υποστήριξη και στην έμπρακτη αντιμετώπιση του οπορτουνισμού στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Στο αντίθετο οδηγούσε εξ αντικειμένου η στρατηγική της συμμετοχής των ΚΚ στις αστικές κυβερνήσεις, πριν, στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και μετά απ’ αυτόν (Γαλλία, Ιταλία και πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης).
📍 Οι ρίζες του προβλήματος στρατηγικής στη δεκαετία του 1930 και η σχέση τους με τη στρατηγική της ΚΔ.
ℹ️ Το πρόβλημα στρατηγικής έχει τη ρίζα του κυρίως στη δεκαετία του 1930, με καθοριστικές τις Αποφάσεις της 6ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ το 1934 και του 7ου Συνεδρίου της ΚΔ το 1935, και στη συνέχεια, την ίδια χρονιά, του 6ου Συνεδρίου του Κόμματός μας. Αλλωστε, σ’ αυτήν την περίοδο διαφαίνονταν τα σύννεφα ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου, ενώ δεν υπήρχε ουσιαστική αναζωογόνηση από τη διεθνή καπιταλιστική οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε το 1929, στο δε εσωτερικό της χώρας μας υπήρξε όξυνση της ταξικής πάλης το 1936, με χαρακτηριστικά τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης το Μάη, τα αιματηρά συλλαλητήρια και τη μαζική απεργία.
🔻 Στις προγραμματικού χαρακτήρα Αποφάσεις των προαναφερθέντων Οργάνων και Σωμάτων, παρεμβλήθηκε αρχικά η σταδιοποίηση της επαναστατικής διαδικασίας και, στη συνέχεια, με τη μία ή την άλλη μορφή, ένας κυβερνητικός στόχος πριν από τη σοσιαλιστική επανάσταση, αν και τα διάφορα σχέδια δεν έπαιρναν μορφή τελικού Προγράμματος (προφανώς και λόγω της διαπάλης στο Κόμμα και στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα). Όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και τα μεταγενέστερα, ουσιαστικά κυριαρχούσε αυτή η σταδιοποίηση στη στρατηγική του Κόμματος καθώς και ένας μεταρρυθμιστικός — μεταβατικός κυβερνητικός στόχος που αποδυνάμωνε και απενεργοποιούσε τον διακηρυγμένο στόχο της σοσιαλιστικής επανάστασης, οδηγούσε σε πολιτική συμμαχίας με αστικές δυνάμεις.
🔻 Όπως ήδη αναφέραμε, η αιτιολόγηση αυτής της σταδιοποίησης γινόταν στη βάση και λαθεμένων θέσεων για τον καπιταλισμό στην Ελλάδα, τόσο σε επίπεδο οικονομικής βάσης όσο και στο εποικοδόμημα.
Κατά τη συζήτηση στις Επιτροπές Περιοχής αναπτύχθηκε προβληματισμός σε σχέση με τις αιτίες παρέκκλισης της ΚΔ από την επαναστατική στρατηγική.
Το ζήτημα αυτό παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανοιχτό προς διερεύνηση από το Κόμμα μας, δεδομένου ότι ακόμα δεν διαθέτουμε όλες τις αναγκαίες πηγές που αφορούν τις συζητήσεις στα Όργανα της ΚΔ, στα Όργανα του ΚΚ(μπ), τις διμερείς συζητήσεις των κομμάτων που εκπροσωπούνταν στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΚΔ.
🔻 Το ΚΚΕ έχει ήδη εκτιμήσει ότι:
«Γενικότερα, στις στρατηγικές επεξεργασίες της ΚΔ υποτιμήθηκε ο χαρακτήρας της εποχής και κυριάρχησε ο προσδιορισμός του χαρακτήρα της επανάστασης με κριτήριο τη θέση μιας καπιταλιστικής χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Δηλαδή, λαθεμένα υιοθετήθηκαν ως κριτήρια για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επανάστασης το χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων μιας χώρας, σε σχέση με το πιο υψηλό που είχαν φτάσει οι ηγετικές δυνάμεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα καθώς και ο αρνητικός συσχετισμός σε βάρος του επαναστατικού εργατικού κινήματος. Αυτή η λαθεμένη μεθοδολογική προσέγγιση υποτιμούσε τη δυνατότητα των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής να δώσουν μεγάλη ώθηση και να απελευθερώσουν την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων σε μια καπιταλιστική χώρα».
📍 Η επίθεση που ήδη δέχεται το Κόμμα με επίκεντρο την Ιστορία του, επίθεση που καθημερινά κλιμακώνεται
🔻 Η επίθεση εκφράζεται κυρίως από δύο ρεύματα, το αστικό αντικομμουνιστικό και το οπορτουνιστικό, με τις διάφορες αποχρώσεις τους.
Και τα δύο ρεύματα διαστρεβλώνουν και ιστορικά γεγονότα και τις θέσεις του Κόμματος, ενώ αξιοποιούν, κυρίως ο οπορτουνισμός, αντιφάσεις της στρατηγικής του Κόμματος στο παρελθόν.
🔻 Η κύρια επιδίωξη του αντικομμουνισμού είναι το τσάκισμα της ταξικής πάλης. Η επιδίωξη είναι κοινή, είτε η επίθεση γίνεται από τους φασίστες (κατάλοιπα της Χρυσής Αυγής και παρεμφερείς δυνάμεις), είτε από την ΕΕ και θιασώτες του «εκσυγχρονισμένου» αστικού πολιτικού συστήματος, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το μεγαλύτερο τμήμα του οπορτουνισμού. Βασικοί χαρακτηρισμοί τους είναι: Το «προδοτικό ΚΚΕ», τα «εγκλήματα» του ΚΚΕ και του Στάλιν (και με τη μορφή της θεωρίας των «δύο άκρων» και της εξίσωσης φασισμού-κομμουνισμού), δηλαδή η επίθεση στην ένοπλη ταξική πάλη και στη δικτατορία του προλεταριάτου. Συνοδεύονται από εθνικισμό και ρατσισμό, αλλά και από κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου και με το ιδεολόγημα της «εθνικής ενότητας», του «όλοι μαζί μπορούμε».
🔻 Ειδικότερα, μέρος του οπορτουνισμού εμφανίζεται ως θεματοφύλακας της Ιστορίας του ΚΚΕ και ιδιαίτερα της στρατηγικής της ΚΔ, ειδικότερα της κληρονομιάς και προσφοράς των Στάλιν και Ζαχαριάδη. Δεν απορρίπτει τον ένοπλο αγώνα και στοχεύει στο συναίσθημα και την παραδοσιακή μνήμη, σε στερεότυπα που καλλιεργήθηκαν επί δεκαετίες, υπερτονίζοντας (και μάλιστα άκριτα) το ρόλο της προσωπικότητας (του ηγέτη) στο ιστορικό γίγνεσθαι, ουσιαστικά απορρίπτοντας την επιστημονική ανάλυση των γεγονότων.
Οι βασικοί άξονες στους οποίους κινείται είναι:
• Το ΚΚΕ ξαναγράφει την Ιστορία του για να δικαιώσει τη σημερινή σεχταριστική στρατηγική του. Έτσι ουσιαστικά οδηγείται στο να μηδενίζει το παρελθόν, να θεωρεί λάθος τα 75 χρόνια της 100χρονης ιστορίας του και σωστά μόνο τα 25 τελευταία χρόνια, διαγράφοντας έτσι τους αγώνες και τις θυσίες 100 χρόνων. Αντιστρέφουν έτσι τη σχέση συμπεράσματος και ιστορικής εκτίμησης. Είναι όμως η ίδια η ιστορική μελέτη που οδηγεί στα στρατηγικά συμπεράσματα που αποτυπώνονται στο Πρόγραμμά μας και όχι το αντίθετο.
• Πολεμούν την προσπάθεια που κάνει το Κόμμα μας να μελετήσει και να βγάλει συμπεράσματα από λάθη και αδυναμίες στη στρατηγική του ΔΚΚ, ισχυριζόμενοι ότι: «Η στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος δικαιώθηκε γιατί νίκησε η σοσιαλιστική εξουσία σε μια σειρά κράτη, γιατί υπήρξε η Αντιφασιστική Νίκη, γιατί δημιουργήθηκαν μεγάλα κινήματα όπως το ΕΑΜ». Έτσι, διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα σε σχέση με την ανάπτυξη των ένοπλων αντιφασιστικών κινημάτων, τη σχέση τους με τα ΚΚ ή και με τον Κόκκινο Στρατό.
• Αποκρύπτουν συνειδητά ότι η διαμόρφωση ένοπλου απελευθερωτικού κινήματος υπό την ηγεσία ΚΚ δεν πήρε την ίδια έκταση σε όλες τις χώρες όπου τα ΚΚ ακολούθησαν τη στρατηγική του αντιφασιστικού μετώπου, π.χ. Γαλλία, Πολωνία, Τσεχοσλοβακία. Το ΚΚΕ σωστά πρωτοστάτησε στον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα, μάλιστα σε σύγκρουση και με ένοπλες αστικές αντιφασιστικές δυνάμεις (ΕΔΕΣ, «Σύνταγμα 5/42»). Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα σε συνθήκες βαθιάς πολιτικής κρίσης των αστικών δυνάμεων να συσπειρώσει τη λαϊκή πλειοψηφία, να μετατραπεί σε καθοδηγητική δύναμη του ένοπλου αγώνα.
• Κάνουν συστηματική προσπάθεια να αποκόψουν τα προβλήματα στη στρατηγική του Κόμματος από τα λάθη του Λιβάνου, της Καζέρτας και της Βάρκιζας, να τα εμφανίσουν ως αποκλειστικά λάθη προσώπων ή ηγεσιών ή λάθη στην εκτίμηση του συσχετισμού δυνάμεων. Ή, σε άλλες περιπτώσεις, αποφεύγουν να τοποθετηθούν.
• Την αδυναμία αξιοποίησης της επαναστατικής κατάστασης σε χώρες της Ευρώπης, τη «δικαιολογούν» ως «υπεράσπιση της ΕΣΣΔ και του σοσιαλισμού». Έτσι κρύβουν ότι η πιο συνεπής υπεράσπιση της ΕΣΣΔ θα ήταν η πάλη για τη νίκη της εργατικής εξουσίας και του σοσιαλισμού σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Σε αυτό το καθήκον συνίσταται η ξεχωριστή ευθύνη κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος σε κάθε χώρα.
• Με μηχανιστικό τρόπο αντιμετωπίζουν τις αιτίες της αντεπανάστασης του 1989–1991. Άλλοι, εντοπίζοντας τις αιτίες μόνο μετά το θάνατο του Στάλιν, άλλοι αργότερα, παραβλέποντας τη διαπάλη και τα προβλήματα στην πολιτική του ΚΚ της Σοβιετικής Ένωσης και της σοβιετικής εξουσίας. Παραβλέπουν για παράδειγμα ότι το 20ό Συνέδριο αποτέλεσε ένα σημείο στροφής, επικράτησης του οπορτουνισμού, που προφανώς είχε βαθύτερο οικονομικό — κοινωνικό υπόβαθρο και ήρθε ως αποτέλεσμα της θεωρητικής και πολιτικής αδυναμίας των πιο συνεπών θέσεων μέσα στο ΚΚ της Σοβιετικής Ένωσης να επικρατήσουν σε αυτήν την διαπάλη. Πολύ περισσότερο αργότερα.
• Οι απόψεις αυτές θεωρούν δικαιωμένη τη στρατηγική των σταδίων, παρά το γεγονός ότι αποτέλεσε αιτία για τραγικές ήττες του κομμουνιστικού κινήματος, ενώ αναφέρονται στην ανάγκη μεταβατικών κυβερνήσεων και προγραμμάτων, που εμφανίζουν ως τακτική (Συριζα — «1η & 2η φορά Αριστερά»). Πυρήνας αυτής της στρατηγικής είναι ότι στις σημερινές συνθήκες συσχετισμού δυνάμεων η προσέγγιση του επαναστατικού στρατηγικού στόχου μπορεί να γίνει με την προώθηση ενδιάμεσων μεταβατικών κυβερνητικών στόχων (π.χ. μιας αριστερής, αντιμονοπωλιακής κυβέρνησης) με βάση το σημερινό βαθμό συνείδησης των εργατικών και λαϊκών μαζών. Έτσι, παρακάμπτουν τη λενινιστική θεωρητική θέση για τον αντικειμενικό χαρακτήρα της επαναστατικής κατάστασης. Στην πράξη, αυτή η πολιτική αναπαράγει τον αρνητικό συσχετισμό, ενώ δεν βοηθά την ανάπτυξη του υποκειμενικού παράγοντα, αφού τον συνηθίζει σε συνθήκες ενσωμάτωσης. Αντί να βοηθάει τις εργατικές — λαϊκές μάζες στο να εκπαιδεύονται και να ωριμάζουν μέσα από την πείρα των ταξικών αγώνων σε όλα τα επίπεδα (οικονομικό και πολιτικό), τις εγκλωβίζει στην ουτοπική αναζήτηση κοινοβουλευτικών κυβερνητικών λύσεων μέσα στο σύστημα, στο όνομα του εφικτού.
🔻 Γενικότερα, ο οπορτουνισμός επιτίθεται στο Κόμμα χρησιμοποιώντας επιλεκτικά είτε θέσεις ηγετών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και του ίδιου του ΚΚΕ, είτε θέσεις άλλων ηγετικών προσώπων που τελικά διαχωρίστηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (αποχώρηση, διάσπαση, διαγραφή ή και πέρασμα σε προδοσία). Πρόκειται για τακτική ανέντιμη και αντιεπιστημονική, την οποία αποκαλύπτουμε και εξουδετερώνουμε.
Το «Δοκίμιο Ιστορίας» -αναφερθήκαμε και παραπάνω, όπως εκδόθηκε για τα 100χρονα του Κόμματος αποτελεί σήμερα ένα ανεκτίμη το ντοκουμέντο για κάθε κομμουνιστή. Ο 2ος τόμος (Β1+Β2) αποτελεί μια αναπόσπαστη ενότητα της περιόδου που εξετάζουμε (ο Β2 επικεντρώνεται στον ΔΣΕ)
Β’ ΤΟΜΟΣ — ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
📍 Β1 ΤΟΜΟΣ
1. Β’ Παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός Πόλεμος
2. Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο. Εισβολή του γερμανικού στρατού στην Ελλάδα
3. Οι αστικές δυνάμεις στην Κατοχή. Στάση και αντιθέσεις
4. Οικονομία και κοινωνία την περίοδο της Κατοχής. Κατακόρυφη όξυνση της αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας
5. Το ΚΚΕ στις συνθήκες της τριπλής κατοχής. Η συγκρότηση των ΕΑΜικών οργανώσεων
6. Αναπροσαρμογές στην αστική στρατηγική. Το ΚΚΕ στον κλοιό των συμβιβασμών
7. Η πορεία της ταξικής πάλης στις κρίσιμες συνθήκες του 1944
8. Η γενική πολιτική του ΚΚΕ μετά από την Απελευθέρωση. Όξυνση της ταξικής πάλης
9. Η κρίσιμη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944
10. Η Συμφωνία της Βάρκιζας
11. Η 11η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (5–10 Απρίλη 1945)
12. Βασικά συμπεράσματα της πάλης του ΚΚΕ από την Κατοχή ως τη Βάρκιζα
📍 Β2 ΤΟΜΟΣ
1. O μεταπολεμικός συσχετισμός δυνάμεων. Η αντιπαράθεση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος με τον καπιταλισμό
2. Η καπιταλιστική στρατηγική μετά από τη Συμφωνία της Βάρκιζας
3. Η στρατηγική του ΚΚΕ μετά από τη Συμφωνία της Βάρκιζας
4. Μπούλκες
5. Η ταξική πάλη το 1946. Η ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ)
6. Η διάρθρωση, η λειτουργία και οι υπηρεσίες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας
7. Αποφασιστική αντεπίθεση των αστικών δυνάμεων. Η γενίκευση του ένοπλου ταξικού αγώνα
8. Η εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα
9. Η κατάσταση των Κομματικών Οργανώσεων στις πόλεις και του εργατικού κινήματος στα 1948–1949
10. ΔΣΕ σε συνθήκες διεθνούς όξυνσης της ταξικής πάλης και διάσπασης του κομμουνιστικού κινήματος
11. Η 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Η υπονομευτική στάση της γιουγκοσλαβικής ηγεσίας
12. Μεγάλες μάχες του 1949. Πρωτοβουλίες ειρήνευσης
13. αγώνας του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο
14. αγώνας του ΔΣΕ στη Νησιωτική Ελλάδα
15. Οι τελευταίες μάχες του ΔΣΕ
16. Η στάση της Γιουγκοσλαβίας απέναντι στο ΔΣΕ
17. Η κομμουνιστική και λαϊκή δημιουργία κατά την τρίχρονη δράση του ΔΣΕ
18. Η λειτουργία του ΚΚΕ στο ΔΣΕ
19. Βασικά συμπεράσματα από τη δράση του ΔΣΕ
📍 ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΣΕ
📍 1. Ο ΔΣΕ διεξήγαγε έναν αγώνα δίκαιο και αναγκαίο. Με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, αντιπροσώπευε τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και της βασικής συμμαχικής της δύναμης, της εξαθλιωμένης αγροτιάς και των φτωχών αυτοαπασχολούμενων στρωμάτων των πόλεων.
Αντικειμενικά, ο ΔΣΕ ήταν προϊόν μιας σκληρής ταξικής σύγκρουσης που είχε τις ρίζες της στην επαναστατική κατάσταση που διαμορφώθηκε κατά την απελευθέρωση της Ελλάδας, με την αποφασιστική ένοπλη δράση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ υπό την καθοδήγηση του ΚΚΕ. Στρεφόταν ενάντια στην εγχώρια αστική τάξη, που γνώρισε τότε το μεγαλύτερο κίνδυνο για την κυριαρχία της, την οποία στήριζε το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων («δεξιών» και «κεντρώων») σε συμμαχία με τα καπιταλιστικά κράτη της Μ. Βρετανίας και των ΗΠΑ. Δίχως τη στρατιωτική, οικονομική και πολιτική ενίσχυση των ξένων συμμάχων της, η αστική τάξη στην Ελλάδα δε θα μπορούσε να νικήσει.
🔻 Μετά την Απελευθέρωση οξύνθηκε η προϋπάρχουσα από τα χρόνια της τριπλής κατοχής (από τις Γερμανία, Ιταλία, Βουλγαρία) σκληρή ταξική ένοπλη αναμέτρηση, που είτε θα οδηγούσε στην ανατροπή της αστικής εξουσίας, με απομόνωση και των ξένων στηριγμάτων της, είτε στην ήττα των λαϊκών δυνάμεων, στην απομόνωση του ΚΚΕ και στην επανασταθεροποίηση της αστικής εξουσίας.
🔻 Η στρατηγική των εγχώριων και ξένων καπιταλιστικών δυνάμεων ήταν προδιαγεγραμμένη στις συνθήκες της Απελευθέρωσης. Στόχο τους είχαν να τσακίσουν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ που, παρά την ήττα του Δεκέμβρη του 1944, διατηρούσε την επιρροή του σε μεγάλο μέρος του λαού. Αντίθετα, σημαντικές εγχώριες αστικές πολιτικές δυνάμεις δεν είχαν ανακτήσει το απαιτούμενο για το σύστημα πολιτικό κύρος, είτε λόγω της συνεργασίας με τους κατακτητές είτε της φυγής στο εξωτερικό είτε και της αποχής από τον απελευθερωτικό αγώνα. Η αστική τάξη επιδίωκε να ξεριζώσει από τη συνείδηση του ελληνικού λαού την όποια δυναμική ριζοσπαστισμού είχε διαμορφώσει στα χρόνια της Κατοχής ο ΕΑΜικός αγώνας με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, ο καθοριστικός ρόλος της ΕΣΣΔ στη νικηφόρα έκβαση του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
🔻 Οι διωγμοί κατά των κομμουνιστών και άλλων ΕΑΜιτών κι ΕΛΑΣιτών, που ανάγκασαν χιλιάδες να βγούνε στα βουνά και άλλους να πάρουν το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς (Μπούλκες και αλλού), η οργανική ενσωμάτωση και αθώωση των ταγματασφαλιτών και όλων των υπόλοιπων δωσιλογικών οργανώσεων στους ένοπλους και διοικητικούς μηχανισμούς του κράτους, η παρουσία χιλιάδων του βρετανικού στρατού στην Ελλάδα και μετά από το 1945, αποτελούσαν όρους για την καπιταλιστική ανασύνταξη και ανασυγκρότηση μετά από τις μεγάλες καταστροφές του πολέμου, τη «μαύρη» αγορά και τις άλλες συνέπειες. Ήταν προϋποθέσεις της προετοιμασίας των αστικών δυνάμεων μπροστά στη σύγκρουση για την ολοκληρωτική επικράτηση.
🔻 Με άλλα λόγια, ο εγκλωβισμός του ΚΚΕ και των ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στο Βρετανικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής (1943), στις Συμφωνίες του Λιβάνου (1944) και της Καζέρτα (1944), η ήττα του Δεκέμβρη του 1944, καθώς και η απαράδεκτη Συμφωνία της Βάρκιζας (12 Φλεβάρη 1945), δεν είχαν επιφέρει ακόμα την επιδιωκόμενη από τις αστικές δυνάμεις αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων προς όφελος τους, παρά και την ορισμένη ανασυγκρότηση του αστικού κράτους που πέτυχαν μετά από το Δεκέμβρη, κυρίως χάρη στη στήριξη της Μ. Βρετανίας.
🔻 Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι τελείως αβάσιμος ο ισχυρισμός, που μέχρι σήμερα προβάλλεται, ότι θα είχε αποσοβηθεί η αστική τρομοκρατία αν το ΚΚΕ έπαιρνε μέρος στις βουλευτικές εκλογές του 1946.
🔻 Μπροστά στο λαό έμπαινε το δίλημμα «υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση». Προς τιμήν του, το λαϊκό κίνημα, με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, επέλεξε το δεύτερο δρόμο. Ακριβώς γι’ αυτό, ο ένοπλος αγώνας 1946–1949 δεν ήταν αποτέλεσμα τυχοδιωκτικών επιλογών της ηγεσίας του ΚΚΕ, όπως ισχυρίζονται ο οπορτουνισμός και σειρά αστικών δυνάμεων.
🔻 Ο ΔΣΕ είναι η πιο τρανή απόδειξη ότι οι κοινωνικές αντιθέσεις δε χωράνε στα ιδεολογήματα της λεγόμενης «εθνικής ομοψυχίας» και της κατάργησης των ταξικών διαχωριστικών γραμμών.
🔻 Η εποποιία του ΔΣΕ απέδειξε ότι τα λάθη του ΚΚΕ δεν οφείλονταν σε πρόθεση συμβιβασμού κι ενσωμάτωσης.
🔻 Ο τρίχρονος ταξικός αγώνας του ΔΣΕ υπήρξε ηρωικός και μεγαλειώδης. Χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες, ακόμα περισσότεροι εξωκομματικοί, έδωσαν και την τελευταία ικμάδα των δυνάμεων τους για να πάρει σάρκα και οστά η εποποιία του ΔΣΕ, πολεμώντας σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, περπατώντας μερόνυχτα, συχνά δίχως τροφή, πολλοί και ανυπόδητοι, στους πάγους και τις θύελλες.
🔻 Διδάσκει και διαπαιδαγωγεί η πάλη τους, μαζί με την πάλη των φυλακισμένων για τη δράση τους στις γραμμές του ΔΣΕ, καθώς και όλων εκείνων που τίμησαν τα όπλα του με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στις εξορίες ή στην πολιτική προσφυγιά.
🔻 Ο αγώνας του ΔΣΕ πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες άνισης ταξικής αναμέτρησης, γεγονός που καθιστά ακόμα μεγαλύτερη την ηθική, πολιτική αξία του ΔΣΕ και την παρακαταθήκη που κληρονόμησε στην ιστορία του επαναστατικού κινήματος, στο ΚΚΕ.
📍 2. Ο ΔΣΕ, ως λαϊκός στρατός, στηρίχτηκε στην οργανωτική-πολεμική πείρα του ΕΛΑΣίτικου αγώνα στην Κατοχή και στο Δεκέμβρη του 1944. Η ΕΑΜ-ική αντίσταση στην Κατοχή και η αντικειμενικά κρίσιμη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη είχαν αφήσει μεγάλη αγωνιστική κληρονομιά στη λαϊκή συνείδηση, στις μορφές οργάνωσης και πάλης.
Στον αντίποδα του αστικού στρατού, χαρακτηριστικό γνώρισμα του ΔΣΕ ήταν η συνειδητή πειθαρχία. Συνδύαζε τη μαχητική εφαρμογή των διαταγών με τη δημοκρατία των συνελεύσεων σε διάφορες βαθμίδες του, όπου ασκούνταν κριτική των κατώτερων ιεραρχικά προς τους ανώτερους και αντιστρόφως, γινόταν εκτίμηση των πολεμικών επιχειρήσεων με πνεύμα αυτοκριτικής στάσης.
🔻 Μεγάλη δύναμη του ΔΣΕ αποτέλεσαν οι δεσμοί του με το λαό, ιδιαίτερα στις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας. Οι λαϊκές δυνάμεις ήταν εκείνες που τροφοδότησαν το ΔΣΕ με κάθε είδους βοήθεια, έμψυχο δυναμικό, τροφή και ρουχισμό, βοήθησαν στην κατασκευή οχυρωματικών έργων, στη συγκέντρωση πληροφοριών, στην οργάνωση της Λαϊκής Πολιτοφυλακής. Στο ΔΣΕ και στους λαογέννητους θεσμούς οργάνωσης της κοινωνικοπολιτικής ζωής (Λαϊκά Συμβούλια, Λαϊκή Πολιτοφυλακή, Λαϊκά Δικαστήρια) στους χώρους που επικράτησε ο ΔΣΕ βρήκαν το συμπαραστάτη και τη δύναμη που αντιμετώπιζε πλήθος λαϊκών προβλημάτων, όπως την προστασία των παιδιών τους με τη σωτηρία τους από τους βομβαρδισμούς και τον εξανδραποδισμό, τη μόρφωση τους με την ίδρυση σχολείων.
📍 3. Ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν αγώνας διεθνιστικός. Το ΚΚΕ, στις συνθήκες που διαμόρφωσε ο λόγος του Τσόρτσιλ στο Φούλτον περί «σιδηρού παραπετάσματος» (Μάρτης του 1946), το Δόγμα Τρούμαν (1947), το Σχέδιο Μάρσαλ (1947) και η ίδρυση του NATO (Απρίλης του 1949), εκπλήρωσε και αυτήν τη φορά στο α‑κέραιο το διεθνιστικό χρέος του απέναντι στη διεθνή εργατική τάξη και το κομμουνιστικό κίνημα, με τεράστιες θυσίες και με τρόπο μοναδικό στον καπιταλιστικό ευρωπαϊκό χώρο.
🔻 Η μεγάλη διεθνιστική προσφορά του ΚΚΕ και του ΔΣΕ βρίσκεται στο γεγονός ότι συγκρούστηκαν με την αστική εξουσία. Αυτή είναι η παρακαταθήκη στη μετέπειτα δράση του ΚΚΕ και στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. Αποδεικνύεται και από το ότι υποχρέωσαν τις δύο πιο ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, τη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ, να έχουν στραμμένη ενεργά την προσοχή τους στο ένοπλο λαϊκό κίνημα της Ελλάδας, να χρηματοδοτούν και να εξοπλίζουν το στρατό της εγχώριας αστικής τάξης για να σταθεί στα πόδια της και να εμπλέκονται κυρίαρχα στις υποθέσεις της, διοικητικά και πολιτικά, για να θωρακιστεί το κράτος της.
📍 4. Το Κομμουνιστικό Κόμμα (Μπ.) της ΕΣΣΔ, όπως και άλλα ΚΚ, εκδήλωσαν τη διεθνιστική τους αλληλεγγύη και συμπαράσταση, έστω με διαφορετική διαβάθμιση μεταξύ τους. Δίχως τη βοήθεια τους δεν μπορούσε να διεξαχθεί ο αγώνας του ΔΣΕ επί τριάμισι χρόνια. Υποδέχτηκαν και φιλοξένησαν 25.000 παιδιά. Επίσης, ήταν αποφασιστική η βοήθεια που έδωσαν για την αντιμετώπιση των συνεπειών της συντεταγμένης υποχώρησης των δυνάμεων του ΔΣΕ μετά από την τελευταία μάχη στο Γράμμο. Στη συνέχεια, υποδέχτηκαν δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες, που βρήκαν στα κράτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης θερμή φιλοξενία, εργασία, μόρφωση και πολιτισμό, ασφάλεια για τους ίδιους και τις νεότερες γενιές των πολιτικών προσφύγων. Συνέβαλαν στην ανάπτυξη ευρύτερης διεθνούς αλληλεγγύης προς το ΔΣΕ, που αναπτύχθηκε από δυνάμεις του εργατικού-λαϊκού, του κομμουνιστικού κινήματος σε κα-πιταλιστικές χώρες.
🔻 Ωστόσο, η όξυνση της ταξικής πάλης σε διεθνές επίπεδο αμέσως μετά από τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου δε βρήκε ιδεολογικοπολιτικά και οργανωτικά προετοιμασμένο το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, στο οποίο ήδη διεξαγόταν έντονη διαπάλη.
🔻 Η διαφοροποιημένη στάση των Κομμουνιστικών Κομμάτων εξουσίας σχετιζόταν με το πώς εκτιμούσαν κατά περιόδους τις προθέσεις των πρώην συμμάχων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κυρίως των ΗΠΑ, απέναντι στις υπό διαμόρφωση εργατικές — λαϊκές εξουσίες των βαλκανικών χωρών και των άλλων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Σε πρώτη φάση θεωρούσαν ως πιθανή μια ιμπεριαλιστική στρατιωτική επίθεση στην Αλβανία και στη Βουλγαρία ή στην Πολωνία και εκτιμούσαν ότι η εξαρχής γενίκευση της ένοπλης πάλης στην Ελλάδα μπορούσε να λειτουργήσει ως αφορμή νέας παγκόσμιας σύρραξης, την οποία επιδίωκαν ν’ αποτρέψουν.
🔻 Στη συνέχεια, όταν οι ΗΠΑ εξήγγειλαν το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ, η γενίκευση της ένοπλης πάλης στην Ελλάδα βρήκε τη σύμφωνη γνώμη των αδελφών ΚΚ.
🔻 Οι εξελίξεις περιπλέχτηκαν περισσότερο μετά από την κρίση ανάμεσα στη Γιουγκοσλαβία και στην Κομινφόρμ. Στη συνέχεια, με την ίδρυση του NATO (Απρίλης του 1949), η Σοβιετική Ένωση τάχτηκε υπέρ του σταματήματος του ένοπλου αγώνα στην Ελλάδα.
🔻 Ο ΔΣΕ ιδρύθηκε, αναπτύχθηκε και έδρασε αμέσως μετά από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που η λήξη του συνοδεύτηκε από τη μεταστροφή στη διάταξη των διεθνών καπιταλιστικών συμμαχιών. Παρά τη σημαντική αλλαγή του παγκόσμιου συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρώπη και στην Ασία υπέρ των κομμουνιστικών δυνάμεων, αυτός παρέμενε υπέρ του καπιταλισμού, με επίκεντρο τις ΗΠΑ. Μάλιστα, ενίσχυε τις θέσεις του, περνώντας σε φάση ανασυγκρότησης, κήρυξης του «Ψυχρού Πολέμου» και προσπάθειας διάβρωσης των ΚΚ εξουσίας.
🔻 Στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, ιδιαίτερα στις χώρες που τα ΚΚ βρίσκονταν στην εξουσία ή πάλευαν για τη σταθεροποίηση της, συνέχιζαν να κυριαρχούν οι αντιφάσεις της στρατηγικής του που είχαν εκφραστεί και στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ζήτημα της στάσης του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος απέναντι στο ΔΣΕ θα διαφωτιστεί περισσότερο με τη μελλοντική πρόσβαση στο ακόμα άγνωστο αρχειακό υλικό.
🔻 Ο αγώνας του ΔΣΕ βρέθηκε υπό την αποφασιστική επίδραση των αντιφάσεων και αδυναμιών της στρατηγικής του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, άρα και του ΚΚΕ.
📍 5. O ΔΣΕ είχε σημαντικές δυνατότητες να νικήσει, κατά βάση στη διάρκεια του 1946. Προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελούσε η αναγκαία αλλαγή στη στρατηγική του ΚΚΕ, βασικά στο 7ο Συνέδριο του, σε συνδυασμό με την άμεση και αποφασιστική οργάνωση της ένοπλης λαϊκής πάλης και εξέγερσης το 1946, παρά τη διαφορετική θέση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος.
🔻 Το 1946 δεν είχε σταθεροποιηθεί πλήρως η αστική εξουσία και η Μ. Βρετανία είχε δυσκολίες, που της υπαγόρευαν την άμεση αποχώρηση των στρατευμάτων της από την Ελλάδα. Επίσης, το 1946 ο αστικός στρατός δεν είχε ακόμα αναδιοργανωθεί και μέσα στις γραμμές του υπήρχαν πολλές οργανωμένες δυνάμεις του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Το ίδιο διάστημα παρέμεναν ελεύθεροι πολλές χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι ΕΑΜίτες, ενώ το αστικό κράτος δεν είχε ως τότε ερημώσει τα χωριά.
🔻 Επομένως, το πρόβλημα της σχέσης του ένοπλου αγώνα ανάμεσα στα μεγάλα αστικά κέντρα και στις περιφέρειες, που εξελίχτηκε στην πορεία ως πρόβλημα εφεδρειών του ΔΣΕ, είχε πολύ βαθύτερες ρίζες, οφειλόταν στη μεγάλη καθυστέρηση της γενίκευσης του ένοπλου αγώνα. Σε αυτό οφειλόταν και η ελάχιστη παρουσία του εργατικού στοιχείου στη σύνθεση του ΔΣΕ, καθώς και η τακτική στο εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα, που βρισκόταν σε αντίφαση με την όξυνση της ταξικής σύγκρουσης και τη γενίκευση της ένοπλης πάλης.
🔻 Το ΚΚΕ δεν μπόρεσε να βγάλει σωστά συμπεράσματα από την πορεία του ΕΑΜικού κινήματος στην Κατοχή και στο Δεκέμβρη του 1944, δεν μπόρεσε μέσα στο καμίνι της ταξικής σύγκρουσης να κάνει την αποφασιστική στροφή στη στρατηγική του, όπως, για παράδειγμα, έκανε το Κόμματων Μπολσεβίκων στη Ρωσία μετά από το Φλεβάρη του 1917.
🔻 Η επαναστατική στρατηγική της ταξικής πάλης με την αξιοποίηση των συνθηκών επαναστατικής κα-τάστασης για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες ήταν προϋπόθεση για μια ριζική αλλαγή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων. Αυτή η γραμμή θα ενίσχυε πε-ρισσότερο τη διεθνή υπόσταση της Σοβιετικής Ένωσης απέναντι στον «Ψυχρό Πόλεμο», ενώ και στο ενδεχόμενο νέου θερμού πολέμου θα συντελούσε στην αποτελεσματική της υποστήριξη και στην έμπρακτη αντιμετώπιση του οπορτουνισμού στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. Η στρατηγική της συμμετοχής των ΚΚ στις αστικές κυβερνήσεις, πριν, στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και μετά από αυτόν (Γαλλία, Ιταλία και πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης), οδηγούσε εξ αντικειμένου στο αντίθετο αποτέλεσμα.
🔻 Η αλλαγή στρατηγικής θα οδηγούσε στο ξεκαθάρισμα από την αρχή του χαρακτήρα της ένοπλης πάλης ως πάλης για την εργατική εξουσία, θα επέτρεπε την επεξεργασία συνθημάτων και στόχων που θα βοηθούσαν σε μεγαλύτερη εργατική και λαϊκή συσπείρωση, θα οδηγούσε στον καθορισμό ως επίκεντρου του αγώνα τις μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη κ.ά.), θα συνέβαλε στη μεγαλύτερη μαζικότητα και αποφασιστικότητα του, στην εργατική του σύνθεση.
🔻 Αυτό που αρχικά κυριάρχησε στο ΚΚΕ ήταν ότι η ένοπλη πάλη υπηρετούσε κυρίως την άσκηση αποφασιστικής πίεσης για την αντιμετώπιση της αστικής τάξης και των κομμάτων της, για την απόκρουση των επιδιώξεων να τσακιστεί το ΕΑΜικό κίνημα και το ΚΚΕ, για να διασφαλιστούν όροι εκδημοκρατισμού και απόκρουσης των ιμπεριαλιστικών σχεδίων για τη χρησιμοποίηση της Ελλάδας ως περιφερειακού προγεφυρώματος κατά του σοσιαλισμού. Αυτή η γραμμή ήταν σύμφωνη και με τη γνώμη του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, το οποίο είχε υποδείξει συμμετοχή του ΕΑΜ στις εκλογές του 1946, με την οποία δε συμφώνησε το ΚΚΕ. Και άλλα γεγονότα δείχνουν ότι η ηγεσία του Κόμματος είχε διαφορετική εκτίμηση για το συσχετισμό δυνάμεων στα Βαλκάνια και τασσόταν υπέρ της γενίκευσης της ένοπλης πάλης από τις αρχές του 1946, αλλά εξαρτούσε την υλοποίηση της από τη σύμφωνη γνώμη του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και την εκ μέρους του πολεμική βοήθεια.
🔻 Στη συνέχεια, η ηγεσία του ΚΚΕ, βλέποντας ότι η ένοπλη πάλη δε γινόταν να παραμένει ως δευτερεύον μέσο πίεσης για «ομαλές δημοκρατικές εξελίξεις», προσπαθούσε να επιταχύνει τους ρυθμούς για τη γενίκευση του ένοπλου αγώνα. Όμως, οι διορθωτικές ή βελτιωτικές κινήσεις πραγματοποιούνταν με αρ-γούς ρυθμούς σε σχέση με τις ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα οι αποφάσεις της ηγεσίας του Κόμματος δεν μπορούσαν να καλύψουν τα σοβαρά κενά ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής στρατηγικής προετοιμασίας. Έτσι, ο χρόνος κυλούσε σε βάρος της τελικής αναμέτρησης, της αποτελεσματικότητας του ΔΣΕ.
🔻 Αποτελεί δίδαγμα της ταξικής πάλης σε παγκόσμια κλίμακα ότι είναι αναπόφευκτη η αποφασιστική αναμέτρηση μέχρι την τελική νίκη επί του αντιπάλου (αυτό ισχύει και για τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές). Όταν σε επαναστατική κατάσταση η ταξική σύγκρουση εκδηλωθεί ένοπλα για το ζήτημα της εξουσίας, δεν υπάρχει ενδιάμεσο σημείο «ισορροπίας» των αντιπαρατιθέμενων τάξεων.
ΔΟΚΙΜΙΟ ΚΕ ΚΚΕ — ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΣΕ
📍 6. Η ιστορία του ΔΣΕ με ιδιαίτερα χαρακτηριστικό τρόπο διδάσκει ότι μια σειρά λαθεμένες επιλογές ή εσωκομματικές δυσλειτουργίες γίνονται με τη σειρά τους παράγοντες ενίσχυσης οπορτουνιστικών απόψεων και εμφάνισης τέτοιων παρεκκλίσεων. Οι τελευταίες, που δεν αποτελούν αντικείμενο του παρόντος τόμου, σημάδεψαν στη συνέχεια για πολλά χρόνια την πορεία του ΚΚΕ.
(του “W”)
ΣΣ|> |> Αποσπάσματα από κείμενο που πρωτοδημοσιεύτηκε στο 5ο τεύχος (Μάιος 1947) της ΚΟΜΕΠ — η γραφή, η ορθογραφία και η σύνταξη είναι του πρωτότυπου.
Η Ελλάδα αποτελεί χώρα κατ’ εξοχήν ορεινή. Συνεχείς και εκτεταμένες οροσειρές σκεπάζουν το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας. Σε σύγκριση όμως με άλλους ορεινούς όγκους της γης και ιδιαίτερα της Ασίας έχουν μικρή έκταση. Ο Ολυμπος το υψηλότερο όρος φθάνει τα 2918μ. Δεν έχουν εξαιρετικό όγκο και τα δάση δεν είναι ούτε εχτεταμένα, ούτε πυκνά, τα όρη έχουν πολλές χαραδρώσεις. Τέλματα δεν υπάρχουν. Το έδαφος όμως νεκρό καθ’ εαυτό στοιχείο παίρνει την αξία και ζωντάνια του σε σχέση με τον άνθρωπο.
Τα βορινά σύνορα από την Αδριατική μέχρι τον Εβρο εκτείνονται σε μήκος 975 χ.μ. επί διαδεχομένων οροσειρών, απ’ τις οποίες εκσπώνται προς το εσωτερικό βαθύτατα άλλα ορεινά συγκροτήματα.
Από Β. προς Ν. οι ελληνικές Αλπεις, από το Περιστέρι της Φλώρινας φτάνουν μέχρι το Ταίναρο και δίδουν τη φυσιογνωμία της εδαφικής επιφανειακής μορφής της Ελλάδας, σ’ ένα βάθος πάνω από 700 χ.μ. Από την κεντρική αυτή οροσειρά εκσπώνται γύρω προς κάθε σχεδόν διεύθυνση άλλες οροσειρές.
Η χώρα διατέμνεται σε περιοχές σχεδόν ανεξάρτητες με ελλειπή επικοινωνία. Η ορεινή διαμόρφωση της χώρας διευκολύνει αρκετά τον αντάρτικον αγώνα. Εν τούτοις δεν υπάρχουν εξαιρετικοί εδαφικοί όγκοι, η δε επικράτηση των ανταρτών πρέπει να αποδοθεί στη θαυμασία αγωνιστική διάθεση του λαού.
Τα ορεινά εδάφη δεν προσφέρονται για μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις γιατί: 1) είναι λίγες οι συγκοινωνίες, 2) μικρή η απόδοσή τους, 3) η κίνηση των στρατευμάτων όξω από τους δρόμους δύσκολη. Ετσι μονάχα λίγες δυνάμεις μπορούν να ενεργήσουν, μ’ άλλα λόγια το ορεινό έδαφος κορέννυται με λίγες δυνάμεις. Αυτό ισχύει όταν ο αμυνόμενος κατέχει ορισμένες εδαφικές τοποθεσίες, προσδιορισμένες από τη φύση του εδάφους και είναι αποφασισμένος να δώσει μάχη. Ανατρέπεται όμως όταν αποφεύγει την κρούση και ελίσσεται μέσα σ’ εκτάσεις μετατοπιζόμενος σε μεγάλες αποστάσεις. Ετσι σήμερα ο κυβερνητικός στρατός για να εξερευνήσει και όχι να δώσει μάχη, έχει ανάγκη από μεγάλες δυνάμεις, δυνάμεις που ξεπερνούν τις δυνατότητες της ελληνικής κυβέρνησης.
Η έλλειψη συγκοινωνιών, η υποχρεωτική διάβαση μέσα από στενωπούς, όπου χάνεται η ελευθερία κινήσεων, εκθέτει σε σοβαρούς κινδύνους πλευροκοπήσεων από μικρά ευκίνητα και αποφασιστικά τμήματα.
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ
1. ΣΤΕΛΕΧΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ «Η απόδοση μονάδός τινος εξαρτάται κυρίως εκ της αξίας του ηγήτορος αυτής και της ικανότητος και του ψυχικού σθένους των στελεχών της».
Είναι πασίδηλη αλήθεια ότι τα στελέχη του σημερινού στρατού εμφορούνται στην πλειοψηφία τους από αντιδραστική ιδεολογία. Είναι εκείνοι που απ’ το παληό και το σημερινό κράτος διαπαιδαγωγήθηκαν έτσι, χωρίς η κοσμογονία του τελευταίου πολέμου να τα επιρρεάσει, ή στελέχη που κατά το διάστημα της κατοχής συνθηκολόγησαν ή μπήκαν στην υπηρεσία των φασιστών επιδρομέων. Ως τόσο και σ’ εκείνα που χωρίς να μπουν στην υπηρεσία των καταχτητών, παρέμειναν αντιδραστικά, ο παγκόσμιος πόλεμος και η τετράχρονη πάλη του λαού, τους δημιούργησαν αμφιβολίες και έσπασαν την πίστη τους κάπως στα ιδανικά των πλαστουργών τους, χωρίς να έχουν βρει ολόπλευρα τον καινούργιο τους προσανατολισμό.
Η ηγεσία του κυβερνητικού στρατού δεν διακρίνεται για εξαιρετικές ικανότητες. Μεγάλοι σε ηλικία αξιωματικοί, που ολοκλήρωσαν πια τη στρατιωτική και κοινωνική του μόρφωση και αγωγή καλούνται να εκπληρώσουν έργο κατά το πλείστο άγνωστο στο περιεχόμενο, τη φύση και τις εκδηλώσεις. Ο σημερινός εσωτερικός αγώνας έχει τις ρίζες του στην αναπτυσσόμενη λαϊκή παντοδυναμία και τον διέπουν γνώσεις φιλοσοφικές, οικονομικές, κοινωνικοπολιτικές. Η στρατιωτική ηγεσία έχει μονομερή στρατιωτική επαγγελματική μόρφωση, γνωρίζει να διεξάγει πολέμους όπου συγκρούονται τακτικοί αντίπαλοι στρατοί, να εφαρμόζει τις αρχές πολέμου, τη στρατηγική και τακτική που οι πόλεμοι ανά τους αιώνες μας αφήκαν. Μα ο σημερινός πόλεμος που καλούνται να καθοδηγήσουν είναι νηόβγαλτος, άγραφος, χωρίς οι αρχές και οι κανόνες του, να είναι γνωστοί σ’ αυτούς. Δίχως τεφτέρια. Εχει ανάγκη από πλατειές και πολύμορφες γνώσεις που λείπουν απ’ τη σημερινή ηγεσία του κυβερνητικού στρατού. Αν ρωτούσαμε οποιονδήποτε αξιωματικό τι είναι καπιταλισμός, σοσιαλισμός, ποιοι οι νόμοι κίνησης της κοινωνίας, ποιο το περιεχόμενο στα αντιμαχόμενα φιλοσοφικά συστήματα και άλλα, θα πάρουμε απαντήσεις με απροσμέτρητο βάθος αγνοίας. Κι όμως πολεμάνε για να λύσουν αυτά τα ζητήματα που τα αγνοούν.
Οι αξιωματικοί του Ε.Λ.Α.Σ., εγγύηση για τη δημοκρατική αναγέννηση της πατρίδας, αν δεν αποστρατεύθηκαν ακόμα, βρίσκονται εκτός ενεργού υπηρεσίας ή εξορία σε ξερονήσια. Οι αξιωματικοί αυτοί αποτελούν το άνθος του ελληνικού στρατού, γιατί 1) είναι άριστα επαγγελματικά καταρτισμένοι, 2) το σπουδαιότερο είναι γεμάτοι ψυχικό σθένος, θάρρος, αποφασιστικότητα και πατριωτική περηφάνεια. Δεν υπολογίζονται σαν αξιωματικοί του ενεργού στρατού. Η τέτοια μεταχείρηση των αξιωματικών αυτών είχε βαθειά επίδραση στο λαό και ανέβασε την αγωνιστική διάθεσή του.
Οι συνειδητοί αντιδραστικοί αξιωματικοί των Ταγμάτων Ασφαλείας, οι συνεργάτες των Γερμανών βρίσκονται μέσα στις γραμμές του κυβερνητικού στρατού, είναι οι στυλοβάτες, το σώμα και η ψυχή του νεοφασισμού. Η ιστορία δεν συγχώρεσε ποτέ τους προδότες, μα ούτε τώρα για χάρι τους θα αλλάξουν οι κοινωνικοί νόμοι. Αυτοί οι αξιωματικοί με το έξαλλο μίσος που τους διακρίνει, που το αντιτάσσουν προς κάθε λαϊκό στοιχείο και αίτημα είναι εστίες αποτροπιασμού και ακτινοβόλες πηγές λαϊκής αγανάχτησης. Οι στρατιώτες τους είναι φυσικό να τους ατενίζουν με μίσος, αν και η λαϊκή οργή δεν ξέσπασε ακόμα εναντίον τους σε καθολική κλίμακα, που όμως δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί. Αυτοί οι αξιωματικοί είναι οι καλλίτεροι υποστηρικτές του δοσιλογισμού, μα και οι καλλίτεροι διαλυτές του στρατού. Φοβερή αντιφατική πραγματικότητα στο σημερινό στρατό. Μονάχα η παρουσία τους δικαιολογεί κάθε δράση των λαϊκοδημοκρατικών στοιχείων μέσα κι όξω από το στρατό, ακόμα κι’ η παγκόσμια δημοκρατική γνώμη εξανίσταται.
«Πρώτη αρετή του ηγήτορος είναι να αγαπά τους άνδρας του… και υπέρ πάν άλλο να έχη χαρακτήρα». Αλλά τι αγάπη μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε ταγματασφαλίτες αξιωματικούς και οπλίτες, όταν στέκονται διαμετρικά αντίθετοι; Τους χωρίζουν ιδεολογία, συμφέροντα, αντίληψη για πατρίδα και λαό. Υπάρχει άβυσσος ανάμεσά τους που δεν γεφυρώνεται. Αλληλοϋποβλέπονται. Είναι υποτιμητικό της κοινής νοημοσύνης να μιλάμε για… χαρακτήρα… των ταγματασφαλιτών. Αυτές οι θεμελιώδεις ανάγκες δεν ικανοποιούνται. Είναι αδύνατο οι προδότες ταγματασφαλίτες να οδηγήσουν αποτελεσματικά τους πατριώτες οπλίτες ενάντια στο δημοκρατικό στρατό.
Το υπόλοιπο των αξιωματικών είναι στην πλειοψηφία του τίμιο και ευσυνείδητο, μα ανώριμο πολιτικοκοινωνικά. Παρ’ όλη την προσπάθεια της πολιτικής και της στρατιωτικής ηγεσίας δεν έχει διαφθαρεί ολοκληρωτικά, υπάρχουν μέσα τους υπολανθάνουσες λαϊκές αντιλήψεις, που από το υποσυνείδητο πολλές φορές ξεπετιούνται έντονα στη συνείδηση. Αυτό το κομμάτι είναι το ασυνείδητο στήριγμα του νεοφασιστικού κράτους. Οι πλείστοι στερούνται μαχητικότητας, είναι άβουλοι και πλέουν σε αμηχανία, γιατί: 1) Δεν πιστεύουν στο φασισμό, 2) έχουν λαϊκή καταγωγή την οποία δεν ξέχασαν τελείως, παρ’ όλη την προσπάθεια για αντιδραστική αστική διαφοροποίησή τους. 3) Δεν θεωρούν απόλυτα σωστό τον ισχυρισμό της κυβέρνησης για απειλή της ακεραιότητας της χώρας από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Η κύρια δύναμη συγκράτησης και χρησιμοποίησής τους στηρίζεται ακριβώς πάνω στη δήθεν απειλή του εξωτερικού κινδύνου και όλη η προσπάθεια της ολιγαρχίας τους πλούτου για προπαγάνδα και διαφώτιση των αξιωματικών έχει αυτήν την κατεύθυνση. Αυτή είναι η σύνθεση σε στελέχη του κυβερνητικού στρατού. Ανομοιογένεια, έλλειψη ιδεολογικής ενότητας, μίση, όχι συνειδητή πειθαρχία, προσποίηση, ξεκομμένοι από τη λαϊκή αγάπη. Δεν αποτελούν οργανικό σύνολο, ικανό να λειτουργήσει αυτόματα, αλλ’ άθροισμα ετερογενών στοιχείων.
2. ΟΠΛΙΤΕΣ
1) Χωροφυλακή: Σ’ αυτήν αρχικά στήριξαν οι μετεκλογικές κυβερνήσεις τις ελπίδες τους για τη συντριβή του δημοκρατικού στρατού που οι ίδιες δημιούργησαν με το τρομοκρατικό όργιο, που ανέπτυξαν σε βάρος του Λαού.
Είναι αλήθεια ότι η οργανωτική αγγλική αποστολή διάλεξε και κατάταξε εδώ τα πιο αντιδραστικά ελληνικά στοιχεία. Οι άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας και άλλοι της ίδιας φίρμας αποτελούν το βασικό κορμό. Οι πηγές προμήθειας τέτοιων στοιχείων στειρεύουν κάθε μέρα. Αν και υπάρχουν μέσα στη χωροφυλακή δημοκρατικά και τίμια στοιχεία, όμως στην πλειοψηφία της η χωροφυλακή συνειδητά εξυπηρετεί πιστά την κυβερνητική πολιτική. Πολεμάει με λύσσα κατά του δημοκρατικού στρατού και προ παντός κατά του άμαχου πληθυσμού, αλλά προκαλεί τη δικαιολογημένη αντίδραση. Ετσι το σώμα της χωροφυλακής, από την τέτοια του στάση ξέπεσε στη συνείδηση του λαού.
2) Μονάδες τύπου Κρανιά, Μπούρου, Κατσαρέα, κλπ. Οι δυνάμεις αυτές είναι η έκφραση της αποκορύφωσης του δοσιλογισμού. Είναι η μαχητική εκδήλωση των παρακρατικών υπερδυναμικών οργανώσεων. Είναι το τελευταίο τέχνασμα και ολοφάνερο αποκούμπι της πλουτοκρατίας. Είναι πρόσκαιρες στρατιωτικές μονάδες, ασύντακτες, χωρίς πειθαρχία και συνοχή. Αγκαλιά με τη χωροφυλακή ανέλαβαν ένα αιματηρό έργο. Οταν απότυχαν στον αγώνα κατά των ανταρτών — (στη δημιουργία των οποίων κατά πολύ συνετέλεσαν με την προηγούμενη αιματηρή και ληστρική δράση τους στην ύπαιθρο) — στράφηκαν ξανά με μανία κατά του άμαχου πληθυσμού. Λεηλασίες, φόνοι, δαρμοί, φυλακίσεις, εξορίες είναι ο απολογισμός του έργου τους. με τη σαδιστική τους συμπεριφορά είναι οι κύριοι στρατολόγοι του σημερινού δημοκρατικού στρατού. Ο λαός νοιώθει φρίκη στο αντίκρυσμά τους. Σαν πουλημένοι στερούνται στέρεης ιδεολογίας.
3) Μονάδες Αυτασφάλιστης Υπαίθρου (Μ.Α.Υ) Είναι ένοπλοι χωρικοί, που πήραν το όπλο κάτω από τη βία του κράτους. Τις περισσότερες φορές αρνιούνται να οπλισθούν. Τελευταία η μοναρχοφασιστική προπαγάνδα κι’ η αμερικάνικη χρηματοδότηση είχαν ευνοϊκή επίδραση και μερικοί πείστηκαν να κρατήσουν στο σπίτι τους όπλο. Δεν είναι στρατιωτικές μονάδες και έχουν μηδαμινή μαχητική αξία. Γιατί: 1) Η οργάνωσή τους είναι πρόχειρη και αμελέτητη, 2) δεν υπάρχουν σ’ αυτή στρατιωτικοί ηγήτορες, 3) δεν έχουν πειθαρχία και ενότητα, 4) είναι ανεκπαίδευτοι και ασυνήθιστοι στην πειθαρχία του ζυγού και του πεδίου της μάχης, 5) εγκαταλείπονται απροστάτευτοι από τις στρατιωτικές μονάδες, 6) δεν διατρέχουν κίνδυνο από το δημοκρατικό στρατό σαν άοπλοι, ενώ οπλισμένοι εκτίθενται περισσότερο. Γι’ αυτό με όση αντίσταση δέχτηκαν να οπλισθούν, με τόση ευκολία παραδίδουν τα όπλα τους στους αντάρτες. Αποτελούν την καλλίτερη πηγή εξοπλισμού του δημοκρατικού στρατού.
4) Τακτικός στρατός: Προσέτρεξαν σ’ όλα τα μέσα, για να μετατρέψουν τον εθνικό στρατό σε κομματικό. Τους δημοκρατικούς οπλίτες τους απήλλαξαν σαν άρρωστους, υπεράριθμους και με ποικιλλώνυμες άλλες δικαιολογίες. Ακόμα τους έκλεισαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μα η δημοκρατική μάζα του λαού, που είναι η βάση της στρατολογίας είναι τόσο πλατειά κι’ αστείρευτη, ώστε δεν μπόρεσαν να αποδημοκρατικοποιήσουν το στρατό όσο ποθούσαν. Παραπέμπουν δεκάδες οπλίτες καθημερινά σε έκτακτα στρατοδικεία. Εκτελούν. Πέτυχαν ως ένα βαθμό την ησυχία του τρόμου και της βίας. Συστηματική φασιστική διαπαιδαγώγηση γίνεται στο στρατώνα πάνω στο μοτίβο του εξωτερικού σλαυικού κινδύνου. Δημοκρατικές εφημερίδες δεν τολμούν οι αξιωματικοί και στρατιώτες να διαβάσουν. Το μεγάλο πρόβλημα της κυβέρνησης είναι η φασιστική διαφοροποίηση της στρατευμένης λαϊκής μάζας, που πάντα μένει άλυτο σαν δήλιο.
Οι στρατιώτες είναι χακοφορεμένοι πολλά τώρα χρόνια. Εχουν την εντύπωση ότι διεξάγεται άδικος αγώνας. Δεν θέλουν τον ελληνο-ελληνικό πόλεμο. Υπηρετούν για να αποφύγουν τις συνέπειες του νόμου. Χιλιάδες είναι ανυπότακτοι. Δεν αποτελούν σιδερένιο αδιάσπαστο τείχος. Ανεβαίνουν τις βουνοκορφές με παρωπίδες. Η θαυμάσια συμπεριφορά των ανταρτών προς τους αιχμαλωτιζομένους έχει βαθειά επίδραση. Ο στρατός αυτός έχει πολεμικές ικανότητες, οι οποίες όμως είναι αφάνταστα μειωμένες ως προς τον αριθμό και τον οπλισμό που διαθέτει. Σφάλλουν εκείνοι που νομίζουν ότι είναι ο στρατός της Αλβανίας. Είναι ο άψυχος στρατός του εμφυλίου πολέμου.
Σε τελική ανάλυση ο κυβερνητικός στρατός είναι άθροισμα ανομοιογενών τμημάτων, ενίοτε μάλιστα αντιτιθέμενων με διαφορετικές ιδεολογικές τάσεις, με κύριο συνδετικό κρίκο το νόμο.
Δεν πρόκειται να υποτιμήσομε την αξία του. Εχει μαχητικές δυνατότητες, οι οποίες περιορίζονται από τη φύση του διεξαγομένου πολέμου. Εκτελεί επίπονες πορείες αδιαμαρτύρητα. Εχει μεγάλη αριθμητική υπεροχή, άρτιο οπλισμό και αφθονία μέσων. Ο σημερινός στρατός με τις κάθε κατηγορίας μονάδες του πρέπει να ξεπερνάει μαζί με τους εξοπλισμένους χωρικούς τις 200.000. Θα καταλάβει εδαφικά συγκροτήματα, αλλά δεν θα επιτύχει το σκοπό των πολεμικών επιχειρήσεων, δηλ. τη συντριβή των δυνάμεων του δημοκρατικού στρατού.
ΙΙΙ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ
Η προέλευση του δημοκρατικού στρατού είναι από μια και μοναδική πηγή. Από την πονεμένη λαϊκή μάζα. Η δημιουργία του δημοκρατικού στρατού άρχισε πριν ένα χρόνο. Δεν ήταν δυνατό να αναπτυχθεί αριθμητικά με ταχύ ρυθμό γιατί: 1) Δεν είχε οπλισμό. 2) Μεγάλωνε σύμφωνα με την ένταση και την επέκταση της κυβερνητικής τρομοκρατίας. Τα πρώτα όπλα πάρθηκαν από βίαιο αφοπλισμό εξοπλισμένων χωρικών των δυναμικών παρακρατικών δεξιών οργανώσεων. Οσο περισσότερα όπλα προμηθεύονταν παράλληλα με την ένταση της κρατικής και της παρακρατικής τρομοκρατίας, τόσο ο ρυθμός της ανάπτυξής του αύξανε. Οι αντάρτες έχουν μονολιθική ιδεολογική σύνθεση. Αποβλέπουν στην εδραίωση των δημοκρατικών λαϊκών ελευθεριών. Στη διαφύλαξη της εθνικής ανεξαρτησίας.
Είναι όλοι εθελοντές στην εθνικοδημοκρατική ιδέα. Δεν έχουν ιδιαίτερες αναμεταξύ τους επιδιώξεις. Δεν τους χωρίζει τίποτε. Είναι στο βουνό, για να μπορέσουν να ζήσουν και ταυτόχρονα για να εξασφαλίσουν το ελεύθερο ειρηνικό ξετύλιγμα της ζωής στο λαό. Εξαναγκάστηκαν να μεταχειρίζονται τη βία στη βία, για να ξεγεννήσουν την ελευθερία.
Ο δημοκρατικός στρατός έχει πρωτοπόρα ιδεολογία που τον εξοπλίζει στο νου και στο σώμα. Αποτελεί συμπαγές ηθικοδυναμικό συγκρότημα. Αριθμητικά βρίσκεται στο νεανικό του στάδιο. Θα περάσει και στο ανδρικό εφ’ όσο θα συνεχίζεται η σημερινή υπερδυναμική πολιτική. Ηταν σχεδόν αδύνατο να αναπτυχθεί γοργότερα. Ομως προχωρεί προς την άνδρωση, αν εξακολουθήσει να εφαρμόζεται, από τη σημερινή κυβέρνηση και τους ξένους υποστηριχτές και καθοδηγητές της, η σημερινή πολιτική του εμφυλίου πολέμου. Μέσα σε μια χρονιά όλα δείχνουν ότι θα ανεβεί σε πολλές δεκάδες χιλιάδες.
Ο οπλισμός του σήμερα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνονται από τις κυβερνητικές ανακοινώσεις είναι πολύ ελαφρύς: Τουφέκια, οπλοπολυβόλα, αυτόματα τουφέκια, περίστροφα, βομβίδες, λίγα πολυβόλα και όλμους.
Δεν διαθέτει ακόμα σύμφωνα με τις ειδήσεις που δημοσιεύονται πυροβολικό ορειβατικό, αντιαεροπορικά και αντιαρματικά μέσα, ούτε ικανοποιητικά μέσα μεταφοράς. Εάν τα αποχτήσει προοδευτικά — πράγμα πολύ πιθανό αν πάρουμε υπ’ όψη μας την ως τα τώρα πορεία του — στις συνεχείς μάζες, που θα του επιβάλει η κυβερνητική πολιτική του εμφυλίου πολέμου, τότε ξεπερνώντας τις σημερινές υλικές του αδυναμίες, το αντάρτικο θα περάσει κατά πάσαν πιθανότητα σε μορφές αποφασιστικής πάλης.
Η συγκρότησή του σε μονάδες δεν είναι σταθερή. Μεταβάλλεται χρονικά και κατά τόπους. Στις αρχές ήταν μικρές συντροφικές ομάδες. Οταν αναπτύσσονται αριθμητικά και σε οπλισμό, πέρναν τη συγκρότηση στρατιωτικών σχηματισμών, που διατηρούσαν όμως τις ιδιομορφίες που επέβαλε η φύση του προορισμού τους και του εδάφους. Πάντως αν η χώρα δεν ειρηνεύσει, είναι φυσικό ότι θα εξελιχτούν σε κανονικούς στρατιωτικούς σχηματισμούς.
Τα στελέχη του δημοκρατικού στρατού, σύμφωνα μ’ ό,τι κατά καιρούς έχει δημοσιευτεί, είναι: 1) Ελάχιστοι επαγγελματίες αξιωματικοί με πλήρεις όμως στρατιωτικές επαγγελματικές γνώσεις και πολύχρονη πείρα του ανταρτοπολέμου. 2) Αφθονοι καπετανέοι, οι οποίοι διεξήγαγαν τον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο 41–44 με πολύμορφη πείρα, που αποδεικνύονται ικανώτατοι αρχηγοί στις επιχειρήσεις αυτού του είδους. 3) Εφεδροι αξιωματικοί που αποφοιτούν από τις σχολές που λειτουργούν, σύμφωνα με δημοσιεύματα του δεξιού τύπου στις ορεινές περιοχές.
Ολοι όσοι αποτελούν το δημοκρατικό στρατό εμφορούνται από πρωτοπόρες αντιλήψεις. Γνωρίζουν τους νόμους κίνησης της κοινωνίας. Η ηγεσία εφαρμόζει στρατηγική που είναι ασύλληπτη από την ηγεσία του κυβερνητικού στρατού. Η δε ταχτική είναι χτήμα όλων των ανδρών του δημοκρατικού στρατού. Ο τελευταίος είναι απόρροια της εξέγερσης του λαού, που κάθε μέρα ογκώνεται, δυναμώνει, συστηματοποιείται με τάση να μορφοποιηθεί σε τακτικό στρατό, που θα έχει στήριγμα και βοηθό του τον υπόλοιπο λαό.
ΙV. ΗΘΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ «Ο αγών είναι κατ’ ουσίαν πάλη ηθικών δυνάμεων». — «Οιαιδήποτε και αν είναι αι εκατέρωθεν τιθέμεναι εις ενέργειαν υλικαί δυνάμεις, ουδέποτε επιφέρουσι την λογικήν καταστροφήν του αντιπάλου. Μεταξύ των επιζώντων αι ηθικαί δυνάμεις κρίνουν τελικώς την επιτυχίαν». (Κ.Α.Π.Μ.Β.)
Η στρατηγική, η τακτική και η πολιτική του κυβερνητικού στρατού ρυθμίζεται από τις τάσεις και τις ανάγκες της κυβερνώσας πλουτοκρατικής κλίκας. Τόσο οι εξωτερικοί όσο και οι εσωτερικοί πόλεμοι εκφράζουν το πολιτικό σύστημα από το οποίον προκύπτουν, δηλαδή από τα συμφέροντα των τάξεων. ο κυβερνητικός στρατός εκφράζει την αντιδραστική πολιτική της ολιγαρχίας του πλούτου, ο δημοκρατικός στρατός εκφράζει τις προοδευτικές πολιτικές τάσεις του λαού.
Ποιες μπορεί να είναι οι πηγές του ηθικού δυναμικού του κυβερνητικού στρατού; Βάση σε κάθε ενέργεια ατομική ή μαζική είναι οι υλικές συνθήκες και οι ιδέες, που πηγάζουν από τις υλικές συνθήκες αποκτούν σχετική αυθύπαρκτη οντότητα και δύναμη. Στρατιώτες που είναι αποκαμωμένοι από έναν μακρόχρονο πόλεμο στην Αλβανία, στην κατοχή, στον εμφύλιο πόλεμο ή από τις στερήσεις, το λιγώτερο που ζητάνε είναι να ζήσουν ήσυχοι στα φτωχικά τα σπίτια τους. Εσωτερικά δεν διατρέχουν κανένα κίνδυνο από κείνους που καλούνται να πολεμήσουν, εκτός από ορισμένους που το νομίζουν χάρη στην προπαγάνδα που τους δημιούργησε μέσα τους μια τέτοια άρρωστη πεποίθηση. Κίνδυνος εξωτερικός για την ακεραιότητα της χώρας πιστεύουν, ότι στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει, αν και κάποια αμφιβολία έχει φωληάσει μέσα τους από τη συνεχή διαστροφή της αλήθειας.
Εσωτερικά αντί για αναδημιουργία και ανοικοδόμηση βλέπουν καταστροφές και το βιοτικό επίπεδο να κατεβαίνει απ’ αφορμή τις καταστροφές αυτές και την απληστία της άρχουσας τάξης. Ο στρατός αποτελείται από ανώριμα τμήματα φτωχών τάξεων. Τα φτωχόπαιδα οδηγούνται για να κτυπήσουν τα άλλα φτωχόπαιδα, τους αντάρτες, για να εξυπηρετήσουν τις πλούσιες τάξεις, που τα παιδιά τους δεν χύνουν το αίμα τους, δεν ανεβαίνουν στα κορφοβούνια γιατί έχουν τα «μέσα» (Απόρρητη έκθεση του Γενικού Επιτελείου που δημοσιεύτηκε). Ετσι τα φτωχόπαιδα του στρατού ξέρουν την κατάσταση και με τη βία πολεμάνε για τους απόλεμους πλούσιους.
Ενας στρατός τότε μονάχα έχει αναφτερωμένες ηθικές δυνάμεις όταν ο σκοπός, που επιδιώκει, εκφράζει την καθολική θέληση του λαού, πράγμα που δεν συμβαίνει με τον κυβερνητικό στρατό. Οι οπλίτες δεν έχουν τόλμη και οι ηγήτορες στερούνται ανδρείας γιατί δεν πιστεύουν στην αποστολή τους. Ο κυβερνητικός στρατός είναι ξεκομμένος από τις λαϊκές βάσεις που είναι η μοναδική πηγή των ηθικών δυνάμεων. Μετά από κάθε αποτυχία για τη συντριβή του δημοκρατικού στρατού η απογοήτευση θα απλώνεται στο κυβερνητικό στρατόπεδο, το πολιτικό και το στρατιωτικό. Η βία του νόμου κάτω απ’ τις συνθήκες αυτές δεν είναι ζωοδότρα αλλά καταλύτρα.
Ο δημοκρατικός στρατός συγκροτημένος εθελοντικά, κάτω από τις αδυσώπητες ανάγκες, που ρυθμίζουν τη βούλησή του, με σκοπούς ευρείς και απόλυτα λαϊκούς, αποτελεί έτσι συγκρότημα συμπαγές: με ακμαίο το ηθικό του. Υστερούν σε οπλισμό έχουν όμως χαλυβδωμένες ψυχές.
Η πολεμική ιδεολογία του δημοκρατικού στρατού είναι δημιούργημα των νεωτέρων χρόνων. Είναι γι’ αυτό πρωτοπόρα. Στηρίζεται πάνω στη λαϊκο-δημοκρατική δύναμη. Ξεπετάγεται μέσα από τις νεώτερες κοινωνικοπολιτικές τάσεις των λαών.
Οσο περισσότερο διαταράσσεται η ισορροπία των ταξικών δυνάμεων και όσο περισσότερη συνείδηση της ιστορικής αποστολής τους παίρνουν οι λαϊκές μάζες, τόσο πιο έντονη γίνεται η πάλη και τόσο πιο βέβαιη η νίκη των εργαζομένων τάξεων. Ο αγώνας του δημοκρατικού στρατού παίρνει τη μορφή του μονάχα σ’ ανταπόκριση με το λαό. Για τους λόγους αυτούς οι ηθικές δυνάμεις του δημοκρατικού στρατού διαρκώς θα ανεβαίνουν, ατράνταχτα δε δεμένες με το λαό, αποτελούν το μεγαλύτερο συντελεστή της νίκης του.
V. ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ — ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ «Εν πολέμω αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχίας διά του αιφνιδιασμού» «Ο αιφνιδιασμός είναι ισχυρότατος παράγων καταρρίψεως ηθικού και προκλήσεως αταξίας» «Ο αιφνιδιασμός επιτυγχάνεται διά της μυστικότητος εις τας πάσης φύσεως προπαρασκευάς, διά της ταχύτητος εκτελέσεως και διά της εκδηλώσεως ισχυρών μέσων εξ απίνης αποκαλυπτόμενων». (Κ.Α.Π.Μ.Β.)
Ο δημοκρατικός στρατός έχει την πρωτοβουλίαν των επιχειρήσεων, ρυθμίζοντας τα αποτελέσματα των συμπλοκών. Η ηγεσία του κυβερνητικού στρατού έχει την ευχέρειαν να συγκεντρώνει τις δυνάμεις της και να καθορίζει τους αντικειμενικούς σκοπούς, αλλ’ είναι αβέβαιη για την έκβαση. Αντίθετα οι αντάρτες γνωρίζουν εκ των προτέρων το αποτέλεσμα.
Είναι σχεδόν αδύνατο ο κυβερνητικός στρατός να επιτύχει αιφνιδιασμό σε βάρος των ανταρτών γιατί: 1) Για να εκτελέσει επιχειρήσεις προβαίνει εις συγκεντρώσεις ισχυρών δυνάμεων, οι οποίες πραγματοποιούνται σε μακρό χρόνο και αποκαλύπτονται. 2) Δεν μπορεί να δημιουργήσει νεκρή ζώνη ανάμεσα στους χώρους συγκέντρωσής του και του εδάφους που κατέχεται από το δημοκρατικό στρατό. 3) Οι χωρικοί σύμφωνα με τις ίδιες τις κρατικές ομολογίες μεταδίδουν στους αντάρτες πολύτιμες πληροφορίες. 4) Ο δημοκρατικός στρατός έχει οργανωμένο όπως φαίνεται πλήρες σύστημα πληροφοριών, που δεν έχει μεν τα μέσα της άμεσης και ταχύτατης διαβίβασης και εκμετάλλευσης, από έλλειψη όπως είναι φυσικό επαρκών μηχανικών μέσων, έχει όμως το πλεονέχτημα της ασφαλούς διαβίβασης. 5) Η εδαφική τοποθέτηση των δυνάμεων του κυβερνητικού στρατού γύρω στον αντικειμενικό σκοπό προκαθορίζει το σκοπό αυτό πριν από κάθε εκδήλωσή του, τον αποκαλύπτει και του στερεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού.
VI. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Θα πούμε μερικά από τη θεωρητική άποψη και μετά θα μπούμε στην εφηρμοσμένη στρατηγική. Ο Κλαούζεβιτς πραγματεύεται για την πρώτη μορφή του ανταρτοπολέμου. Αρκετά στοιχεία πήραμε από αυτόν. Ο ανταρτικός πόλεμος υπάγεται στο γενικό φαινόμενο «ένοπλης οργάνωσης και εξέγερσης πληθυσμών». Το φαινόμενο αυτό είναι γέννημα των νεωτέρων χρόνων. Αρχίζει από τη γαλλική επανάσταση, δηλ. από την περίοδο που οι λαοί ενεργά επεμβαίνουν για τις κοινωνικοπολιτικές αλλαγές. Παρουσιάζεται κάτω από δυο μορφές: 1) Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας εναντίον του ξένου επιδρομέα και καταχτητή της χώρας. Π.χ. ανταρτικός πόλεμος της Ισπανίας κατά του Μεγάλου Ναπολέοντα. Εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες των λαών της Ευρώπης και της Ασίας κατά των φασιστών κλπ. 2) Εθνικολαϊκός ή λαϊκοδημοκρατικός αγώνας εναντίον της ντόπιας αντίδρασης και των ξένων υποστηριχτών της, εφ’ όσον θέλουν να στερήσουν τους λαούς από τις δημοκρατικές ελευθερίες, και τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Μετά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο το μεγάλο πρόβλημα της άρχουσας τάξης ήταν ο αφοπλισμός και η πειθάρχηση των εργαζόμενων τάξεων, που με τα όπλα τους έδιωξαν τον ξένο κατακτητή και ζητούσαν αποφασιστικά κοινωνικές αλλαγές. Στη σημερινή εποχή οι μορφές συμπλέκονται σε σύνθετη μορφή. Δεν υπάρχουν πια καθαροί τύποι. Ο αγώνας του δημοκρατικού ελληνικού στρατού είναι σύγχρονα αγώνας για την ανεξαρτησία της Ελλάδας και για τη δημοκρατική της αναγέννηση.
Για να επιτύχει ο ανταρτοπόλεμος, να μπορέσει να ανδρωθεί και να έχει ελπιδοφόρα έκβαση, πρέπει να ξαπλώνεται σε όσο το δυνατό μεγαλύτερη έκταση. Γιατί: 1) Ετσι αναγκάζει την κυβέρνηση να διασκορπίζει τις δυνάμεις της. 2) Διαπαιδαγωγεί και διαφωτίζει το λαό πάνω στους σκοπούς του. 3) Μπορεί να μετατοπίζει τις δυνάμεις του από την μια περιοχή στην άλλη όταν παθαίνει επίθεση. 4) Κουράζει, κατατρίβει και υπονομεύει τις βάσεις του κυβερνητικού στρατού. Τον διατηρεί σε κατάσταση διαρκούς έντασης που τον εξαντλεί φυσικά και ηθικά. Ετσι είναι ανάγκη για το δημοκρατικό στρατό ν’ αναπτύξει δυνάμεις και στις άλλες περιοχές ξεπερνώντας τις αδυναμίες. Βέβαια αυτό εξετάζεται σε συνάρτηση με τους σκοπούς που επιδιώκει. Εφ’ όσο σήμερα αιτία δημιουργίας του αντάρτικου υπήρξε η μοναρχική τρομοκρατία και σκοποί του είναι η συμφιλίωση, οι δημοκρατικές ελευθερίες του λαού, εκτός από την ανεξαρτησία της Ελλάδας, μπορεί να σταθεί σε κατώτερη μορφή οργάνωσης και σε μικρότερο πλάτεμα. Αν όμως φέτος οι αντίπαλοί του δεν θελήσουν τη συμφιλίωση, τότε είναι πιθανό ότι θα βάλει σαν πλάνο του τη διεύρυνσή του για να πετύχει με τα όπλα τη συμφιλίωση, τη δημοκρατικοποίηση της εσωτερικής ζωής, την εθνική ανεξαρτησία.
Βάση για την επιτυχία του ανταρτοπολέμου είναι ο λαός. Αν δεν μπορεί να στηριχθεί γερά σ’ αυτόν είναι καταδικασμένος από τις πρώτες στιγμές. Ο δημοκρατικός στρατός μπαίνει στη δεύτερη και αποφασιστικότερη χρονιά του. Αυτό δείχνει ότι έχει τη λαϊκή αγάπη και την υποστήριξη. Προϋπόθεση για τη δημιουργία του ακατάλυτου αυτού δεσμού ανάμεσα στο Λαό και τους αντάρτες, και μέσα στις σημερινές συνθήκες, είναι ότι οι τελευταίοι θα κρατούν πιο συναγωνιστική και πατριωτική συμπεριφορά απέναντι σ’ όλες τις ιδεολογικές παρατάξεις του λαού, εκτός από τα κοινωνικά κατακάθια που πρωτοστατούν στο αιματηρό όργιο εις βάρος του λαού. Οι πληροφορίες άλλωστε που δημοσιεύονται στον κυβερνητικό τύπο, δείχνουν ότι η στάση των ανταρτών απέναντι τους εξοπλισμένους χωρικούς των Μ.Α.Υ. και το στρατό είναι άψογη. Ανελέητη είναι η τιμωρία που ασκείται απ’ τους αντάρτες μονάχα απέναντι σ’ όσους πρωτοστατούν σε εγκλήματα σε βάρος του άοπλου λαού, των γυναικόπαιδων, σ’ όσους διαπράττουν ληστείες, σ’ όσους βιάζουν γυναίκες κλπ.
Ο δημοκρατικός στρατός σ’ όλο το χρονικό διάστημα που θα υπολείπεται σοβαρά σε αριθμητική δύναμη και οπλισμό απ’ τον κυβερνητικό στρατό θα έχει βασικά, σύμφωνα με τους κανόνες της αντάρτικης ταχτικής διασκορπισμένες τις δυνάμεις του, θα κάνει τοπικές ενέργειες, ποτέ δεν θα κατευθύνει τα τμήματά του εναντίον υπέρτερων αντιπάλων δυνάμεων, ούτε θα επιτρέπει στον κυβερνητικό στρατό να τον παρασύρει σε μάχη εκ παρατάξεως. Εχοντας αναπτυγμένο δίχτυ πληροφοριών, έγκαιρα θα μεταφέρει τις κύριες δυνάμεις του σε άλλες ασφαλείς περιοχές. Χωρίς να μεταβάλλει έτσι τη γενική φυσιογνωμία της κατάστασης θα εμποδίζει τον αντίπαλο να εφαρμόζει και εκτελεί ως το τέλος το σχέδιό του και να αποτύχει, ρίχνοντας την επίθεση στο κενό.
Δυό αντίθετες κατευθύνσεις παρουσιάζονται στην περίοδο αυτή: Ο κυβερνητικός στρατός έχει την τάση της συνένωσης, της συγκέντρωσης, ο δημοκρατικός στρατός έχει την τάση του διασκορπισμού.
Ο δημοκρατικός στρατός θα δίνει έτσι συγκρούσεις σ’ όλη την εδαφική έχταση της Ελλάδας, γιατί υποχρεώνει τη στρατιωτική ηγεσία να διασκορπίζει τις δυνάμεις της, και θάχει κυρίως τρομερή επίδραση πάνω στην κυβέρνηση για να δεχτεί τους όρους των ανταρτών. Οι αποτυχίες των κυβερνητικών δυνάμεων έχουν πολλή μεγαλύτερη απήχηση από κείνες των ανταρτών. Οι κυβερνητικές δυνάμεις απ’ την ίδια την τοποθέτησή τους στην κοινωνία, πρέπει να επιβάλλωνται, αλλοιώτικα αποσυντίθενται σαν κρατικές δυνάμεις και χάνουν κάθε κύρος στο λαό. Αντίθετα οι αποτυχίες του αντάρτικου απ’ αυτή τη φύση του είναι πάντα περιορισμένης σημασίας, όσο δεν μεταβάλλονται οι συνθήκες που το γέννησαν και το διατήρησαν. Ο δημοκρατικός στρατός δεν μπορεί να καταστραφεί ποτέ με μια μοναδική ήττα, επειδή είναι διασκορπισμένος. Αποφεύγοντας τις σοβαρές μάχες πριν ισχυροποιηθεί, προπαρασκευάζει ψυχολογικά και ηθικά την αποσύνθεση του κυβερνητικού στρατού. Από την πλευρά της αντάρτικης ταχτικής το ζήτημα των αποφασιστικών και αλλεπάλληλων πληγμάτων έρχεται ύστερα από μια ορισμένη αποσύνθεση των κυβερνητικών δυνάμεων και την εξασφάλιση της αναγκαίας αριθμητικής δύναμης απ’ το αντάρτικο. Ο δημοκρατικός στρατός εξ αιτίας του αντάρτικου σημερινού του χαρακτήρα, δεν πρέπει να φοβάται την εκκένωση των περιοχών, όταν οι πολεμικές ανάγκες το επιβάλλουν. Εκμεταλλεύεται σ’ αυτό τη φιλική διάθεση του λαού, ο οποίος διαισθάνεται ότι αυτή είναι νομοτελειακή ενέργεια. Εκείνο που έχει επίδραση στο λαό είναι οι μεγάλες απώλειες σ’ ανθρώπους και όχι σε εδάφη και υλικά. Γι’ αυτό ο κυβερνητικός τύπος εξογκώνει τις απώλειες των ανταρτών.
«Σκοπός των πολεμικών επιχειρήσεων είναι η αποσύνθεση των εχθρικών δυνάμεων. Αυτή επιτυγχάνεται δια της μάχης». Η αρχή αυτή ανήκει στη στρατηγική και την ταχτική, δεν είναι όμως στρατηγικός αντικειμενικός σκοπός. Ο τελευταίος υλοποιείται πάνω στο έδαφος και εξαρτιέται από διάφορους παράγοντες. Η ηγεσία μπορεί όταν διαθέτει άφθονα μέσα να επιδιώξει τον τερματισμό του πολέμου δια μοναδικού στρατηγικού σκοπού. Την πρώτη χρονιά του ανταρτοπόλεμου κάτι τέτοιο επιχείρησε να κάνει η κυβέρνηση και η στρατιωτική της ηγεσία. Προσπάθησε με ταυτόχρονες επιχειρήσεις σ’ όλο το ελεγχόμενο από το αντάρτικο εδαφικό σώμα της χώρας να κυριαρχήσει. Απότυχε.
Συνήθως όμως ο τελικός σκοπός επιτυγχάνεται με διαδοχικούς μερικούς στρατηγικούς σκοπούς. Για την επιτυχία απαιτείται συγκέντρωση δυνάμεων. Αυτή τη μορφή πήραν οι εαρινές επιχειρήσεις το 1947. Ολα δείχνουν ότι θα αποτυγχάνουν από ανεπάρκεια δυνάμεων. Η στρατολογική απόδοση της Ελλάδας και η σύνθεση του λαού έχουν δυνατότητες πολύ πιο περιορισμένες και μικρότερες απ’ τις απαιτούμενες.
Η Ελλάς έχει περί τα 25 ορεογραφικά συγκροτήματα, σ’ όλη την έχταση, και χωρίς να υπολογίσουμε το νησιωτικό σύμπλεγμα. Εάν θεωρήσουμε απ’ το κέντρο του κάθε συγκροτήματος ακτίνα 20 χλμ. μόνο θα έχουμε περιφέρεια περίπου 120 χλμ. Εάν ελαττώσουμε τα ορεογραφικά συγκροτήματα σαν μονάδες κατ’ ανάγκη θα αυξήσουμε την περίμετρο. Ετσι βγαίνει μέτωπο πολεμικό 3.000 χλμ. Για να κορεστεί θέλει τεράστιες δυνάμεις. Εστω και αν ο αντίπαλος είναι ολιγάριθμος. Ταυτόχρονοι ίσης έντασης επιχειρήσεις σε όλα τα εδαφικά διαμερίσματα θα απαιτούσαν διάθεση τεραστίων δυνάμεων, η προμήθεια των οποίων είναι αδύνατος από τον ελληνικό πληθυσμό, όταν μάλιστα αυτός διάκειται κατά μεγάλο ποσοστό δυσμενώς προς την κυβέρνηση. Η αδυναμία αυτή εξαναγκάζει τη στρατιωτική ηγεσία να ενεργεί τοπικά. Να θέτει σε εφαρμογή περιορισμένους στρατηγικούς αντικειμενικούς σκοπούς. Αυτό όμως παρέχει ευκολίες δράσης στο δημοκρατικό στρατό. Η συγκέντρωση όμως δυνάμεων απαιτεί χρόνο. Κατά τις προκαταρκτικές συγκεντρώσεις διοχετεύονται πληροφορίες που αποκαλύπτουν το σχέδιο. Πετυχαίνεται η έγκαιρη διαφυγή του αμυνόμενου δημοκρατικού στρατού. Κατά τον Αλβανικό πόλεμο το μέτωπο εκτείνονταν σε μήκος μέχρι 250 χλμ. Η Ελλάδα με 300 χιλ. στρατό σε πρώτη γραμμή είχε κενά και πάντα εγένετο αθέατος διαρροή κατοίκων προς αμφότερους τους αντιπάλους. Σήμερα δεν διατίθεται τόσο πολυάριθμος στρατός. Συνεπώς η δημιουργία αδιαπέραστης ζώνης ώστε να επιτευχθεί ο αιφνιδιασμός είναι ανέφικτη.
Η κυβέρνηση και αν αναπτύξει στο ανώτατο δυνατό όριο τις στρατιωτικές της δυνάμεις, ποτέ δεν θα μπορέσει ν’ ανταποκριθεί στις πολεμικές ανάγκες. Γιατί: 1) Πρέπει να τις έχει διασκορπισμένες σ’ όλη τη χώρα για να κρατεί σε πειθαρχία τον ανυπότακτο λαό. 2) Δεν μπορεί να υπολογίζει στους δημοκρατικούς πολίτες οι οποίοι είναι αντίπαλοί της. Συνεπώς περιορίζονται οι πηγές της της στρατολογίας. 3) Δεν μπορεί να επιτύχει αιφνιδιασμό. Με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις με ισχυρές δυνάμεις θα πετυχαίνει πρόσκαιρα να καταλαμβάνει εδάφη. Ο δημοκρατικός στρατός θα έχει απώλειες σε άψυχο πολεμικό υλικό και τρόφιμα, μικρές δε απώλειες σε ανθρώπους. Θα υφίσταται αναταραχή, θα έχει όμως το αυξημένο κέρδος της ηθικής επιβολής πάνω στο λαό και της κατάπτωσης του ηθικού του κυβερνητικού στρατού.
Στις 22 του Απρίλη του 1944 μια γερμανική Μεραρχία ενισχυμένη επιχειρεί την εκκαθάριση του Βερμίου. Το Βέρμιο είναι από τους μικρότερους ορεινούς όγκους. Εκεί ήταν 1.500 αντάρτες. Οι εκκαθαριστικές υποθέσεις τελείωσαν σε εικοσιδύο μέρες. Το 16ο Σύνταγμα ανταρτών έδωσε σκληρές εκ παρατάξεως μάχες. Είχε πολλές απώλειες. Διελύθη και παρέμειναν πυρήνες μέσα στο Βέρμιο. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών ανασυγκροτήθηκε και συνέχισε τη δράση του.
VII. ΤΑΧΤΙΚΗ
Η ταχτική απόφαση στηρίζεται στους εξής παράγοντες: 1) Αποστολή 2) Μέσα 3) Εδαφος 4) Εχθρός 5) Χρόνος Ακόμη επεμβαίνει και η προσωπικότητα του αρχηγού. Δεν υπάρχει ομοιομορφία στις ταχτικές αποφάσεις. Ο ανταρτοπόλεμος έχει τις δικές του ιδιομορφίες. Οι διοικητές του ταχτικού στρατού στηρίζονται πάνω στις αρχές της ταχτικής για μάχη εκ παρατάξεως. Είναι δύσκολο να αναλύσουν τον παράγοντα «εχθρός». Φαίνεται πως άλλαξαν ταχτική. Σκοπός τους τώρα είναι να καταλάβουν τις περιοχές από τις οποίες εξορμάται ο δημοκρατικός στρατός, τις ορεινές περιοχές και να τις κρατήσουν διατηρώντας μέσα στα χωριά, σαν σε οχυρά, δυνάμεις τους. Με τη μέθοδο αυτή υποχρεώνονται να διασπείρουν τις δυνάμεις τους παντού και συνεπώς να είναι παντού ανίσχυροι και ευπρόσβλητοι. Η μέθοδος αυτή προϋποθέτει μεγάλες δυνάμεις. Ο δημοκρατικός στρατός θα ενεργεί ισχυρές αιφνιδιαστικές επιθέσεις και θα τις εξουδετερώνει. Οι επιτόπιοι πόροι δεν επαρκούν για τον επισιτισμό του στρατού. Πρέπει ο ανεφοδιασμός να γίνεται από μεγάλες αποστάσεις. Συνεπώς απαιτούνται πολλά μέσα μεταφοράς, μηχανοκίνητα και σε χτήνη. Οι φάλαγγες ανεφοδιασμού θα εκτίθενται σε διαρκή και βέβαιο κίνδυνο προσβολής με αποτέλεσμα πολλά εφόδια να περιέρχονται στο δημοκρατικό στρατό και να καταστρέφονται τα μέσα μεταφοράς. Η διάθεση ισχυράς συνοδείας γι’ ασφάλεια των φαλάγγων, προσκρούει στην έλλειψη επαρκούς δύναμης. Ούτε η οργάνωση των φαλάγγων ανεφοδιαστικών από πολίτες θα έχει καλλίτερη τύχη. Ο από τον αέρα ανεφοδιασμός είναι δυνατός και χρησιμοποιήσιμος, αλλ’ είναι αμφίβολης αποδοτικότητας και επάρκειας.
Η ταχτική να συνάπτεται μάχη εκ παρατάξεως είναι αποδοτική για τον κυβερνητικό στρατό. Ομως προσκρούει στη μέθοδο δράσης των ανταρτών, που αποφεύγουν την επαφή, όταν δεν τους συμφέρει, και οι επιχειρήσεις χτυπούν στο κενό.
Η άλλη μέθοδος να διατηρούνται οι στρατιωτικές δυνάμεις συγκεντρωμένες έχει το μειονέχτημα να αφήνει στον έλεγχο των ανταρτών μεγάλες περιοχές της χώρας. Η κυβέρνηση εφάρμοσε όλες τις μέθοδες. Δεν απομένει παρά μικρό απόθεμα. Ισως η τακτική του κυβερνητικού ανταρτοπόλεμου όπως την επιθυμεί ο Ζέρβας. Ας την δοκιμάσουν και αυτήν.
Ο δημοκρατικός στρατός δίνει τη μάχη εκεί που θέλει, όταν και όπως θέλει, δεχόμενος δε τη μάχη ρυθμίζει κατά βούληση τα αποτελέσματα. Για να βρούμε την πολεμική ισχύ του δημοκρατικού στρατού πρέπει να πολλαπλασιάσουμε την ισχύ πυρός με την ευκινησία και με ένα ειδικό συντελεστή, την πρωτοβουλία. Η ευκινησία, ευχέρεια μετατόπισης, είναι το σπουδαιότερο χαραχτηριστικό του στην περίοδο της νεανικής ηλικίας του αντάρτικου. Η ταχύτητα μετατόπισης δεν πρέπει εδώ να εκληφθεί απλή κίνηση διακοπής της μάχης ή διαφυγής, αλλά σαν αλλαγή μορφής μάχης, αλλαγή μεθόδου για διαρκή μάχη.
Ο δημοκρατικός στρατός σύμφωνα με τις αρχές του ανταρτοπόλεμου δεν κρατάει σταθερό μέτωπο ή θέσεις και δεν δίνει μάχη, γιατί έτσι θα συντριβεί. Μετατοπίζεται ταχύτατα, αφήνοντας τη νίκη της αμαχητί κατάληψης θέσεων στους κυβερνητικούς. Η επιτυχία δεν προσμετριέται με την κατάληψη εδάφους δίχως μάχη, αλλά με τη συντριβή του αντιπάλου. Ο κύριος όγκος αποφεύγει τη μάχη, μικρά όμως τμήματα δίνουν βίαιες, μικρόχρονες συγκρούσεις φθοράς, επιβράδυνσης και παραπλάνησης.
Η διαφυγή, η μη σύναψη μάχης δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά την ολοσχερή εγκατάλειψη της περιοχής. Το αντάρτικο ελίσσεται γύρω από τους άξονες της κίνησης του αντιπάλου, και όταν διασκορπισθεί και διαρραγεί φυσιολογικά ο κλοιός, επιτίθεται εναντίον μεμονωμένων τμημάτων και τα καταστρέφει.
Τμήματα διαφεύγουν προς τις περιοχές εξόρμησης του κυβερνητικού στρατού για να προσβάλλουν τις συγκοινωνιακές γραμμές του, τα νώτα και τα πλευρά του. Ο στρατός μετά την τυπική κατάληψη της περιοχής αποχωρεί κατά φάλαγγες και όχι με πολλές διατάξεις ασφαλείας, νομίζοντας ότι βρίσκεται σε φιλικές περιοχές και με ηθικό μειωμένο από τη φυσική εξάντληση των προσπαθειών που κατέβαλε για την εξερεύνηση του ανώμαλου εδάφους και από απογοήτευση για την αποτυχία συντριβής των ανταρτών. Είναι η κατάλληλη ευκαιρία για το αντάρτικο να καταφέρει πλήγματα ενάντια στις φάλλαγες αυτές.
Η κατάληψη γεφυρών και υποχρεωτικών σημείων διάβασης από τον αντίπαλο δεν συνεπάγεται εξαιρετικές δυσκολίες αποχώρησης, γιατί άνθρωποι ελαφρά οπλισμένοι διέρχονται από τα πιο απίθανα και δύσβατα μέρη, τα οποία δεν μπορεί να φαντασθούν. Εχει όμως σα συνέπεια την εγκατάλειψη του βαρέως οπλισμού, των πυρομαχικών, αποθηκών με παντοειδές υλικό, που μπορεί να μεταφερθεί μονάχα με χτήνη.
Ο δημοκρατικός στρατός, όπως έδειξαν ως τα τώρα τα γεγονότα, όταν υφίσταται συγκεντρωτική επίθεση σε μια περιοχή ενεργεί επιχειρήσεις αντιπερισπασμού σε άλλες περιοχές, αλλά προσκείμενες.
Ο δημοκρατικός στρατός, ανδρούμενος, είναι φυσικό να αρχίσει επιχειρήσεις για ν’ απελευθερώσει διοικητικές περιοχές. Η ενέργεια αυτή θα πάρει τη μορφή σχεδόν ταχτικής μάχης, όπου θα επωφελείται απ’ τις ευκαιρίες απουσίας ισχυρών αντιπάλων δυνάμεων που θα ενεργούν σε άλλες απομακρυσμένες περιοχές.
Από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις με όγκον δυνάμεων, ο δημοκρατικός στρατός θα έχει απώλειες πολλές, πολλές σε υλικό, ολίγες σε ανθρώπους, πρόσκαιρη απώλεια εδαφικών περιοχών. Η ολοσχερής όμως συντριβή του είναι ανέφιχτη.
Η φαβιανή ταχτική είναι κατάλληλη από μέρος των ανταρτών.
Γενικά ο ανταρτοπόλεμος επισκοπούμενος σ’ όλη τη χώρα θα πρέπει να παρουσιάζεται σήμερα κατά περιοχές με εκρήξεις καταιγίδων ή με ηρεμία γαλήνης, με εναλλαγές εικόνων.
VIII. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
1) Η εδαφική διαμόρφωση της Ελλάδας είναι κατάλληλη για παρτιζάνικο πόλεμο.
2) Ο ελληνικός λαός παρέχει αμέριστη βοήθεια στο δημοκρατικό στρατό.
3) Ο κυβερνητικός στρατός είναι αμφίβολης ποιότητας.
4) Ο δημοκρατικός στρατός είναι μονολιθικός.
5) Η αριθμητική δύναμη του ταχτικού κυβερνητικού στρατού για να φέρει αξιόλογα αποτελέσματα πρέπει να φτάσει τις 400 χιλ. Τέτοιες όμως δυνατότητες είναι αδύνατες στην Ελλάδα. Αντίθετα οι δυνατότητες αύξησης του σημερινού στρατού με διατήρηση μιας έστω και περιορισμένης μαχητικής του ικανότητας, είναι ξεχωριστά περιορισμένες.
6) Η στρατηγική και ταχτική του δημοκρατικού στρατού δεν έχει γίνει κατανοητή απ’ την κυβερνητική στρατιωτική ηγεσία.
Ο Κλαούζεβιτς γράφει: «Είναι πάντα πολύ πρόωρο για να χαθεί ένας λαός. Και είναι μέσα στη φυσική ηθική τάξη, ένας λαός που έχει φτάσει στο χείλος της αβύσσου να βάλει σε ενέργεια τα πιο έσχατα μέσα για να μην πέσει μέσα σ’ αυτήν».
ΣΣ
(Βιβλιογραφία και προς μελέτη)
🔻 Το κείμενο που έχετε μπροστά σας και που ‑δεδομένης της ιστορικής και πολιτικής σημασίας του θέματος, μπορεί να χαρακτηριστεί «περιληπτικό», ή ακόμη και «σε τίτλους», είναι στηριγμένο αποκλειστικά στα πιο πρόσφατα επίσημα ντοκουμέντα του ΚΚΕ, ειδικά στο τελευταίο «Δοκίμιο Ιστορίας» που εκδόθηκε με τα 100χρονα του Κόμματος και αποτελεί σήμερα ένα ανεκτίμητο ντοκουμέντο για κάθε κομμουνιστή με την επισήμανση ‑αναφερθήκαμε και παραπάνω, ότι περιλαμβάνονται και ζητήματα ανοιχτά στην περαιτέρω έρευνα, στην ανάπτυξη, διόρθωση, με τη συμβολή όχι μόνο των μελών του Κόμματος αλλά και οπαδών, συνεργαζομένων.
🔻 Από την άποψη αυτή η καλύτερη προσωπική συνεισφορά αποτελεί πρώτα και κύρια η μελέτη αυτών των ιστορικών ντοκουμέντων. Το «Δοκίμιο» μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία της ΣΕ, αλλά και από όλα τ’ άλλα σε Αθήνα Θεσσαλονίκη & επαρχία (υπάρχει πάντα και η ηλεκτρονική παραγγελία)
🔻 Όλοι οι τόμοι αποτελούν αλληλοεξαρτώμενες ενότητες: Ειδικά για τον ΔΣΕ οι Β1 & Β2 |> Πως να πας στο 1946, χωρίς να εξετάσεις τη σχέση με τοn 2ο Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο και την εισβολή στην Ελλάδα, το ρόλο (στάση και αντιθέσεις) των αστικών δυνάμεων στην Κατοχή, το KKE σε ασφυκτικό κλοιό συμβιβασμών, την κρίσιμη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944, τις συμφωνίες Βάρκιζας και Caserta και την καθοριστική 11η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1945);
Τέλος υπάρχουν τα παρακάτω που συνιστούμε ανεπιφύλακτα για μια σφαιρική ‑διαχρονική εικόνα και … καλή ανάγνωση!
🔻 🔻
- Ο Νίκος Ζαχαριάδης στην περίοδο του ΔΣΕ (του Κώστα Σκολαρίκου ΚΟΜΕΠ 2011 Τεύχος 3)
- ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ, ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1918–1949 (της ΚΕ του ΚΚΕ ΚΟΜΕΠ 2018 Τεύχος 4)
- 20ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΣΕ — ΣΗΜΕΙΟ ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΟΦΗΣ (του Βασίλη Όψιμου ΚΟΜΕΠ 2016 Τεύχος 3)
- ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΝ ΕΣΣΔ. Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ (18ο Συνέδριο του KKE ΚΟΜΕΠ 2009 Τεύχος 4)
- ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ 20ού ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΟΥ ΚΚΕ
Επιμέλεια Ομάδα ¡H.lV.S!
Επικοινωνία — [ FaceBook |>1<|-|>2<| ] — Blog
- Σκοπός μας είναι η προώθηση της διαλεκτικής – υλιστικής σκέψης στη βάση του Μαρξισμού – Λενινισμού του Επιστημονικού Σοσιαλισμού και του Προλεταριακού Διεθνισμού, ανταλλάσσοντας γνώσεις, υλικό, σκέψεις κι απόψεις πάνω στην κοσμοθεωρία μας, τη στρατηγική και την ιστορική αλήθεια, που όπως είπε ο Λένιν κι επανέλαβε ο Γκράμσι, είναι επαναστατική – αντικειμενική
- Θεωρούμε τον Σοσιαλισμό–Κομμουνισμό αναγκαίο και επίκαιρο όσο ποτέ, βάζοντας στο μικροσκόπιο και τη συσσωρευμένη πείρα στις χώρες που οικοδομήθηκε ο Σοσιαλισμός, όπου έγινε και η πρώτη έφοδος στον ουρανό
- |> Επικοινωνία – [ FaceBook |>1<|-|>2<| ] – Blog