Δύο πλευρές και ένα συμπέρασμα

H παν­δη­μία COVID-19 ανέ­δει­ξε τα χρό­νια προ­βλή­μα­τα του δημό­σιου συστή­μα­τος Υγεί­ας, όπως τις ελλεί­ψεις σε προ­σω­πι­κό και υλι­κή υπο­δο­μή, την υπο­χρη­μα­το­δό­τη­ση, την υπο­βάθ­μι­ση της Πρω­το­βάθ­μιας Φρο­ντί­δας Υγεί­ας. Προ­βλή­μα­τα που προ­κύ­πτουν από τη δια­χρο­νι­κή πολι­τι­κή της ΕΕ και των κυβερ­νή­σε­ων στον τομέα της Υγείας.

Πέρα από όλα τα άλλα, τις μέρες αυτές του κορο­νοϊ­ού ανα­δεί­χθη­καν δύο πλευ­ρές από τις οποί­ες μπο­ρού­με να βγά­λου­με χρή­σι­μα συμπεράσματα.

Η πρώ­τη πλευ­ρά. Τη στιγ­μή που ο αριθ­μός των Ελλή­νων για­τρών που έφυ­γαν για να δου­λέ­ψουν στο εξω­τε­ρι­κό φτά­νει — ίσως και να ξεπερ­νά σύμ­φω­να με τα στοι­χεία των Ιατρι­κών Συλ­λό­γων — τις 18.000, τα κενά σε ιατρι­κό προ­σω­πι­κό στα νοσο­κο­μεία και τα Κέντρα Υγεί­ας της χώρας είναι τερά­στια ¹. Για παρά­δειγ­μα, σύμ­φω­να με τα στοι­χεία της Ενω­σης Νοσο­κο­μεια­κών Ιατρών Θεσ­σα­λο­νί­κης, τα κενά στα νοσο­κο­μεία της πόλης σε για­τρούς φτά­νουν το 30% των οργα­νι­κών θέσε­ων (σύμ­φω­να πάντα με τα ίδια τα οργα­νο­γράμ­μα­τα των νοσο­κο­μεί­ων) ².

Η παν­δη­μία έφε­ρε στο προ­σκή­νιο τον τρό­πο με τον οποίο καθο­ρί­ζο­νται η παρα­γω­γή και η διά­θε­ση των ανα­γκαί­ων υγειο­νο­μι­κών υλι­κών. Γνώ­μο­νας είναι πάντα το κέρ­δος των βιο­μη­χά­νων και των μεγα­λε­μπό­ρων. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα, οι χει­ρουρ­γι­κές μάσκες που πριν την παν­δη­μία τα νοσο­κο­μεία τις αγό­ρα­ζαν για 2–3 λεπτά του ευρώ, σήμε­ρα φτά­νουν να τις αγο­ρά­ζουν σε τιμές που ξεπερ­νούν ακό­μα και το ένα ευρώ.

Σύμ­φω­να με τον υπουρ­γό Υγεί­ας, σε συνέ­ντευ­ξή του στις 5/4, και παρά τις όποιες νέες κλί­νες ανα­πτύ­χθη­καν λόγω της παν­δη­μί­ας, φτά­σα­με στα νοσο­κο­μεία της χώρας να έχου­με μόλις 910 κλί­νες ΜΕΘ και ΜΑΦ ³, τη στιγ­μή που με βάση τα επι­στη­μο­νι­κά πρό­τυ­πα, τον αριθ­μό των κλι­νών στα νοσο­κο­μεία και τον αριθ­μό του πλη­θυ­σμού της χώρας, στο Εθνι­κό Σύστη­μα Υγεί­ας θα έπρε­πε να λει­τουρ­γούν 3.500 ΜΕΘ ⁴.

Τα τελευ­ταία χρό­νια, το κρά­τος μειώ­νει στα­θε­ρά τη χρη­μα­το­δό­τη­σή του για την Υγεία, φτά­νο­ντάς την να έχει μειω­θεί στο 50% σε σχέ­ση με το 2010. Ταυ­τό­χρο­να, η κερ­δο­φο­ρία του ιδιω­τι­κού τομέα της Υγεί­ας αυξά­νε­ται (τα στοι­χεία 21 εται­ρειών που δια­χει­ρί­ζο­νται ιδιω­τι­κές κλι­νι­κές δεί­χνουν ότι τα συνο­λι­κά έσο­δά τους το 2018 δια­μορ­φώ­θη­καν στα 961 εκατ. ευρώ, ένα­ντι 900 εκατ. ευρώ το 2017, σημειώ­νο­ντας άνο­δο 6,8% μέσα σε ένα χρό­νο) ⁵.

Παρά τα «σκλη­ρά» μέτρα απο­μό­νω­σης και καρα­ντί­νας που παίρ­νο­νται γενι­κά στον πλη­θυ­σμό, δεν βλέ­που­με αντί­στοι­χα μέτρα προ­στα­σί­ας και ασφά­λειας σε επι­χει­ρή­σεις και εργο­στά­σια. Αντί­στοι­χη κατά­στα­ση υπήρ­ξε και σε χώρες με μεγά­λο αριθ­μό νεκρών, όπως η Ιτα­λία, όπου τα εργο­στά­σια συνέ­χι­ζαν να λει­τουρ­γούν, χωρίς ούτε τα στοι­χειώ­δη μέτρα, παρά τις μεγά­λες αντι­δρά­σεις των εργα­ζο­μέ­νων και των συν­δι­κά­των τους, εκθέ­το­ντάς τους στον κίν­δυ­νο ⁶.

Οι παρα­πά­νω αντι­φά­σεις, που ανα­δεί­χθη­καν έντο­να αυτό το διά­στη­μα λόγω της παν­δη­μί­ας, κάνουν φανε­ρό τι σημαί­νει ότι ο καπι­τα­λι­σμός σήμε­ρα σαπί­ζει: Τη στιγ­μή που υπάρ­χουν όλες οι επι­στη­μο­νι­κές, τεχνι­κές, παρα­γω­γι­κές και οικο­νο­μι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις που επι­τρέ­πουν τη δια­σφά­λι­ση της υγεί­ας του λαού, αυτή να τίθε­ται σε κίν­δυ­νο για να αυξά­νουν τα κέρ­δη τους οι διά­φο­ροι επι­χει­ρη­μα­τί­ες καπι­τα­λι­στές. Κέρ­δη τα οποία καρ­πώ­νο­νται μέσω της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης της Υγεί­ας. Με την πώλη­ση των υπη­ρε­σιών Υγεί­ας άμε­σα από τον ιδιω­τι­κό τομέα. Με τη μεί­ω­ση της κρα­τι­κής χρη­μα­το­δό­τη­σης για την Υγεία, δια­σφα­λί­ζο­ντας πόρους που δίνο­νται και πάλι για την ανά­πτυ­ξη των καπι­τα­λι­στών. Μέσω της πώλη­σης του ανα­γκαί­ου υγειο­νο­μι­κού υλι­κού προς το δημό­σιο σύστη­μα. Με το παι­χνί­δι με τις τιμές των φαρ­μά­κων. Μέσω της εντα­τι­κο­ποί­η­σης και της δου­λειάς χωρίς κανέ­να μέτρο προ­στα­σί­ας των εργα­ζο­μέ­νων κ.ά…

Η δεύ­τε­ρη πλευ­ρά. Σε πολ­λά δημο­σιεύ­μα­τα αλλά και στη δημό­σια συζή­τη­ση όλης αυτής της περιό­δου βλέ­που­με τις μεγά­λες παρα­γω­γι­κές δυνα­τό­τη­τες που έχου­με σαν χώρα. Κάποια χαρα­κτη­ρι­στι­κά παραδείγματα:

Επι­στη­μο­νι­κές ομά­δες του ΑΠΘ μπο­ρούν με τη βοή­θεια τρισ­διά­στα­των εκτυ­πω­τών να παρά­ξουν ανα­γκαία υλι­κά προ­στα­σί­ας των υγειο­νο­μι­κών⁷. Αλλη επι­στη­μο­νι­κή ομά­δα του ΑΠΘ παρά­γει νέα υγειο­νο­μι­κά υλι­κά μεγα­λύ­τε­ρης προ­στα­σί­ας, όπως μάσκες με νανο­τε­χνο­λο­γία, τα οποία μπο­ρούν να «κλεί­σουν» την πόρ­τα στον ιό ⁸. Παρα­γω­γι­κές μονά­δες που άλλα­ξαν την παρα­γω­γή τους, άλλες για να παρά­ξουν ασπί­δες προ­σώ­που, άλλες για την παρα­γω­γή αντι­ση­πτι­κών ⁹. Τις δυνα­τό­τη­τες παρα­γω­γής φαρ­μά­κων από την εγχώ­ρια φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νία ¹⁰.

Τα παρα­πά­νω παρα­δείγ­μα­τα δίνουν απά­ντη­ση σε όσους προ­ω­θούν τη λογι­κή της «ψωρο­κώ­σται­νας», τη λογι­κή της απο­βιο­μη­χά­νι­σης, σε όσους λένε ότι η Ελλά­δα έχει μόνο του­ρι­σμό, σε όσους πιστεύ­ουν ότι η Ελλά­δα δεν έχει παρα­γω­γι­κές δυνα­τό­τη­τες, σε όλους αυτούς που θεω­ρούν ότι η χώρα δεν έχει την αντι­κει­με­νι­κή βάση και δεν μπο­ρεί να προ­χω­ρή­σει σε έναν άλλο δρό­μο ανά­πτυ­ξης προς όφε­λος του λαού.

Και το συμπέ­ρα­σμα: Από τα παρα­πά­νω φαί­νε­ται πως η χώρα μας δια­θέ­τει επι­στη­μο­νι­κό, τεχνι­κό και εργα­τι­κό δυνα­μι­κό, που μαζί με τους εγχώ­ριους πόρους σε ενέρ­γεια, ορυ­κτό πλού­το, βιο­μη­χα­νι­κή, βιο­τε­χνι­κή και αγρο­τι­κή παρα­γω­γή, θα μπο­ρού­σαν κάτω από άλλες προ­ϋ­πο­θέ­σεις να συμ­βάλ­λουν καθο­ρι­στι­κά στην ικα­νο­ποί­η­ση των διευ­ρυ­μέ­νων λαϊ­κών αναγκών.

Ομως αυτό σκο­ντά­φτει σήμε­ρα πάνω στην καπι­τα­λι­στι­κή ιδιο­κτη­σία και στον σχε­δια­σμό της παρα­γω­γής με κρι­τή­ριο την αύξη­ση της κερ­δο­φο­ρί­ας των καπι­τα­λι­στών, ακό­μα και στις πιο δύσκο­λες συν­θή­κες, όπως αυτές που ζού­με τις μέρες του κορονοϊού.

Ενας λοι­πόν είναι ο δρό­μος για το λαό, ώστε να δια­σφα­λί­σει την υγεία, τη ζωή και το μέλ­λον του. Να πετά­ξει μακριά την καπι­τα­λι­στι­κή ιδιο­κτη­σία, το εμπό­διο που μπαί­νει μπρο­στά και εμπο­δί­ζει την κάλυ­ψη των λαϊ­κών ανα­γκών. Να απε­λευ­θε­ρώ­σει όλες αυτές τις ανα­ξιο­ποί­η­τες, προς όφε­λος του λαού, δυνα­τό­τη­τες με την κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των μέσων παρα­γω­γής και τον επι­στη­μο­νι­κά κεντρι­κό σχε­δια­σμό της παραγωγής.

Παρα­πο­μπές:

• https://www.tanea.gr/2019/11/03/greece/oi-ellines-giatroi-feygoun-aron-aron-gia-to-eksoteriko/
• https://www.902.gr/eidisi/ygeia/219363/tora-na-parthoyn-ola-ta-anagkaia-metra-gia-tin-antimetopisi-toy-koronoioy
• https://www.kathimerini.gr/1072415/article/epikairothta/politikh/vasilhs-kikilias-sthn-k-kerdizoyme-xrono-anoigoyme-me8
• https://www.makthes.gr/poedin-anti-gia-3500-klines-meth-leitoyrgoyn-molis-557–244056
• https://healthmag.gr/me-rythmo-7-etreksan-ta-esoda-ton-megalon-klinikon-to-2018/
• https://www.902.gr/eidisi/ygeia/221142/ta-elleipi-metra-stis-viomihanies-paragontas-exaplosis-toy-koronoioy-stin-italia
• https://www.news247.gr/ygeia/koronoikos-o-trisdiastatos-ektypotis-toy-apth-mpainei-sti-machi.7611386.html
• https://www.dailythess.gr/i‑elliniki-nanotechnologia-sti-machi-kata-toy-koronoioy/
• http://latofm.gr/kilkis-viomichania-allaxe-to-antikeimeno-tis-paragogis-tis-kataskeyazei-aspides-prosopoy-giatroys-paredose-idi-achepa-400-temachia/
• https://www.ethnos.gr/ygeia/96411_proedros-eof-arhise-i-paragogi-farmakon-gia-ton-koronoio-stin-ellada