Δ. Κουτσούμπας: Πανεπιστήμιο, ριζικά διαφορετικό, για την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας

Ο γ.γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Δημή­τρης Κου­τσού­μπας, στην απο­ψι­νή ομι­λία του σε εκδή­λω­ση της Κ.Ε. του ΚΚΕ, στο Πάντειο Πανε­πι­στή­μιο, για την παρου­σί­α­ση της πρό­τα­σης του ΚΚΕ για τα πανε­πι­στή­μια, ανέ­φε­ρε ότι «η συζή­τη­ση για το Πανε­πι­στή­μιο των σύγ­χρο­νων ανα­γκών και δυνα­το­τή­των της επο­χής μας, συν­δέ­ε­ται άμε­σα με τα καθη­με­ρι­νά προ­βλή­μα­τα που αντι­με­τω­πί­ζουν οι εργα­ζό­με­νοι, οι άνθρω­ποι του μόχθου, τα νέα παιδιά».

Ανα­φέρ­θη­κε σε σει­ρά ζητη­μά­των, τονί­ζο­ντας πως το μεί­ζον είναι «πως ανα­πτύσ­σε­ται η επι­στη­μο­νι­κή γνώ­ση και πού κατευ­θύ­νε­ται η αξιο­ποί­η­σή της». Δεν παρέ­λει­ψε να ανα­φερ­θεί στην πεί­ρα από την περί­ο­δο της παν­δη­μί­ας και των κλει­στών πανε­πι­στη­μί­ων καθώς «την ίδια περί­ο­δο που χιλιά­δες νέοι και νέες που σπου­δά­ζουν είχαν να δουν αμφι­θέ­α­τρο παρα­πά­νω από έναν χρό­νο, η επι­χει­ρη­μα­τι­κή λει­τουρ­γία τους ουσια­στι­κά δε στα­μα­τού­σε λεπτό αλλά τρο­φο­δο­τού­σε και την αδυ­να­μία να εντά­ξουν τα πανε­πι­στή­μια, μια σει­ρά υπο­δο­μές που δια­θέ­τουν, στην υπό­θε­ση της ασφα­λούς και δια ζώσης λειτουργίας».

«Με ευθύ­νη όλων των κυβερ­νή­σε­ων, η ακί­νη­τη περιου­σία τους βρί­σκε­ται στους κατα­λό­γους του ΤΑΙΠΕΔ και ανα­μέ­νει την εμπο­ρι­κή της εκμε­τάλ­λευ­ση, με απλά λόγια: Τα κλει­στά για τις νέες και τους νέους πανε­πι­στή­μια, ανέ­δει­ξαν πιο ανά­γλυ­φα τις προ­τε­ραιό­τη­τες και τις ιεραρ­χή­σεις των κυβερ­νή­σε­ων, οι οποί­ες είναι ανα­ντί­στοι­χες των δυνα­το­τή­των που υπάρ­χουν. Διό­τι, πράγ­μα­τι και οι δημό­σιες υπο­δο­μές παρα­μέ­νουν ανα­ξιο­ποί­η­τες και το υψη­λής στάθ­μης επι­στη­μο­νι­κό δυνα­μι­κό, είτε λιμνά­ζει, είτε ανα­ζη­τά λύσεις στη φυγή στο εξω­τε­ρι­κό, απο­δει­κνύ­ο­ντας έτσι στην πρά­ξη πόσο νοιά­ζο­νται οι κυβερ­νή­σεις για το φαι­νό­με­νο του “brain drain”» είπε στη συνέχεια.

Τόνι­σε, μετα­ξύ άλλων, οτι το μεγά­λο θέμα είναι «για­τί δεν έχουν προ­χω­ρή­σει οι ανα­γκαί­ες, επι­στη­μο­νι­κά θεμε­λιω­μέ­νες έρευ­νες, για να απο­τι­μη­θεί το βάθος των μορ­φω­τι­κών κενών που έχουν δημιουρ­γη­θεί αυτή την περί­ο­δο» θέτο­ντας το ερώ­τη­μα: «Πού σκο­ντά­φτει η ικα­νο­ποί­η­ση αυτής της ανά­γκης, εφό­σον υφί­στα­ται μάλι­στα και «εθνι­κή αρχή» που αξιο­λο­γεί τα πανε­πι­στή­μια; Έτσι, άρα­γε, εκφρά­ζε­ται η δια­κή­ρυ­ξη των κυβερ­νή­σε­ων, της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης, του ΟΟΣΑ, περί επέν­δυ­σης στο επι­στη­μο­νι­κά εκπαι­δευ­μέ­νο ανθρώ­πι­νο δυναμικό;».

Ο Δ. Κου­τσού­μπας είπε ότι οι κυβερ­νή­σεις «παίρ­νουν νομο­θε­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες οι οποί­ες εκφρά­ζουν την «αντι­κει­με­νι­κή σχέ­ση οικο­νο­μί­ας — πολι­τι­κής και εκπαί­δευ­σης». Όπως εξή­γη­σε, το πρό­βλη­μα βρί­σκε­ται στην ουσία της καπι­τα­λι­στι­κής κοι­νω­νί­ας, στα κίνη­τρα ανά­πτυ­ξης και σχε­δια­σμού της επι­στή­μης», και σημεί­ω­σε, μετα­ξύ άλλων, ότι διά­φο­ρες ανα­λύ­σεις «επι­διώ­κουν να ταυ­τί­σουν την έννοια της έρευ­νας με τον σκο­πό της καπι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης, του καπι­τα­λι­στι­κού κέρ­δους» και το κυριό­τε­ρο «είναι ότι κρύ­βουν την ταξι­κή φύση αυτής της ανά­πτυ­ξης». Υπο­γράμ­μι­σε, μετα­ξύ άλλων, ότι «παρά την ανά­πτυ­ξη της επι­στή­μης, στο μονο­πω­λια­κό καπι­τα­λι­σμό, διευ­ρύ­νε­ται το χάσμα ανά­με­σα στις επι­στη­μο­νι­κές και τεχνο­λο­γι­κές δυνα­τό­τη­τες από τη μια, και στην ικα­νο­ποί­η­ση των ανα­γκών της ίδιας της κοι­νω­νί­ας από την άλλη». «Να λοι­πόν ποια είναι η καρ­διά του προ­βλή­μα­τος. Ο καπι­τα­λι­σμός ανα­πτύσ­σει την επι­στή­μη μόνο στο βαθ­μό που του δίνει «κέρ­δος», οικο­νο­μι­κό αλλά και πολι­τι­κό» ανέ­φε­ρε χαρακτηριστικά.

Ο Δ. Κου­τσού­μπας είπε ότι «η επι­στή­μη δεν ανα­πτύσ­σε­ται σε κοι­νω­νι­κό κενό» και πρό­σθε­σε ότι «παρά την εμβέ­λεια, το βάθος και την πολυ­μορ­φία της ιδε­ο­λο­γι­κής κυριαρ­χί­ας της αστι­κής, άρχου­σας τάξης σήμε­ρα, υπάρ­χουν αντι­κει­με­νι­κά περι­θώ­ρια να εισχω­ρή­σουν στα πανε­πι­στή­μια οι επα­να­στα­τι­κές, μαρ­ξι­στι­κές ιδέ­ες. Να συμπο­ρευ­τούν ακό­μα περισ­σό­τε­ροι επι­στή­μο­νες στην υπό­θε­ση της κοι­νω­νι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης, στην οποία η επι­στή­μη δια­δρα­μα­τί­ζει πρω­τεύ­ο­ντα ρόλο».

Είπε ότι το ΚΚΕ θέτει στο επί­κε­ντρο της συζή­τη­σης και της διεκ­δί­κη­σης ορι­σμέ­να κομ­βι­κά ζητή­μα­τα με θέσεις για τα πανε­πι­στή­μια που αφο­ρούν στο σήμε­ρα, τονί­ζο­ντας ότι «το θέμα δεν είναι να απορ­ρί­ψου­με τη στε­νή σχέ­ση των πανε­πι­στη­μί­ων με την κοι­νω­νία, αλλά να πάψει αυτή να γίνε­ται στο έδα­φος της σύν­δε­σής τους με την αγο­ρά, που τελι­κά σημαί­νει απο­μό­νω­σή τους από τις κοι­νω­νι­κές ανά­γκες». «Να ανοί­ξει ο δρό­μος ώστε τα πανε­πι­στή­μια να συν­δε­θούν με τη ζωή, χωρίς να μεσο­λα­βεί το κρι­τή­ριο του καπι­τα­λι­στι­κού κέρ­δους στη λει­τουρ­γία τους. Με κεντρι­κά σχε­δια­σμέ­νη παρα­γω­γή και κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες, με κοι­νω­νι­κή ιδιο­κτη­σία στα μέσα παρα­γω­γής και με την εργα­τι­κή τάξη, το λαό στην εξου­σία» υπο­γράμμ­μι­σε. Κατα­θέ­το­ντας σει­ρά παρα­δειγ­μά­των τόνι­σε πως «το ΚΚΕ τοπο­θε­τεί­ται με ευθύ­νη και λέει ότι σήμε­ρα κανείς δεν περισ­σεύ­ει, αν θέλου­με να απα­ντή­σου­με στις κοι­νω­νι­κές ανάγκες».

Ο Δ. Κου­τσού­μπας είπε ότι «αν μια φορά λέμε ότι όλοι οι άνθρω­ποι πρέ­πει να έχουν ολό­πλευ­ρη μόρ­φω­ση, ανε­ξάρ­τη­τα από το επάγ­γελ­μα που ασκούν, στο σοσια­λι­σμό αυτό είναι ακό­μα περισ­σό­τε­ρο ανα­γκαίο. Για τη σοσια­λι­στι­κή κοι­νω­νία, είναι κυριο­λε­κτι­κά οξυ­γό­νο η ενερ­γη­τι­κή συμ­με­το­χή των εργα­τι­κών — λαϊ­κών δυνά­με­ων στη διεύ­θυν­ση, στον έλεγ­χο, στην επέ­κτα­ση, γενί­κευ­ση και εφαρ­μο­γή της επι­στη­μο­νι­κής γνώ­σης σε όλους τους τομείς και στην αξιο­ποί­η­ση των ανε­πτυγ­μέ­νων μέσων παρα­γω­γής. Ακρι­βώς γι’ αυτό το λόγο γίνε­ται ανα­γκαίο από την πρώ­τη στιγ­μή, να ανε­βαί­νει ο πήχης των απαι­τή­σε­ων για το μορ­φω­τι­κό επί­πε­δο όλων των εργαζομένων».

«Ο σοσια­λι­σμός είναι η κοι­νω­νία της ουσια­στι­κής ελεύ­θε­ρης επι­λο­γής και του σεβα­σμού των κλί­σε­ων. Για­τί καθα­ρί­ζει το έδα­φος από την άνι­ση αφε­τη­ρία από την οποία ξεκι­νά­νε οι νέοι τη ζωή τους. Είναι η κοι­νω­νία που μπαί­νουν οι βάσεις για την ελεύ­θε­ρη και δημιουρ­γι­κή ανά­πτυ­ξη του κάθε ατό­μου. Η κοι­νω­νία όπου η ελεύ­θε­ρη ανά­πτυ­ξη όλων, είναι προ­ϋ­πό­θε­ση για την ελεύ­θε­ρη ανά­πτυ­ξη του καθε­νός. Έτσι μόνο η ελευ­θε­ρία του ενός δεν είναι εμπό­διο στην ελευ­θε­ρία του άλλου. Ο σοσια­λι­σμός της επο­χής μας μπο­ρεί να δώσει απά­ντη­ση στις νεα­νι­κές ανα­ζη­τή­σεις, στις αγω­νί­ες, στη δημιουρ­γι­κό­τη­τα, στην όρε­ξη για προ­σφο­ρά στο κοι­νω­νι­κό σύνο­λο» πρό­σθε­σε. Είπε ότι στη σοσια­λι­στι­κή κοι­νω­νία «οι σπου­δές είναι δωρε­άν σε απο­κλει­στι­κά δημό­σια πανε­πι­στη­μια­κά ιδρύ­μα­τα», ενώ στην πολι­τι­κή πρό­τα­ση του ΚΚΕ, το εργα­τι­κό κρά­τος «καλύ­πτει τις ανά­γκες δια­βί­ω­σης και σπου­δών, ώστε να μην επι­βα­ρύ­νο­νται οικο­νο­μι­κά οι φοι­τη­τές και οι οικο­γέ­νειές τους. Για να μπο­ρούν να αφο­σιω­θούν απρό­σκο­πτα στις σπου­δές τους και να αντα­πε­ξέλ­θουν στην ευθύ­νη που ανα­λαμ­βά­νουν να τις ολο­κλη­ρώ­σουν». «Αυτό είναι δια­με­τρι­κά αντί­θε­το, στον αντί­πο­δα από τους διά­φο­ρους «κόφτες» που επε­ξερ­γά­ζο­νται κατά και­ρούς οι κυβερ­νή­σεις» τόνισε.

Σημεί­ω­σε επί­σης, σχε­τι­κά με την αξιο­λό­γη­ση, ότι «εφό­σον οι στό­χοι του πανε­πι­στη­μί­ου αντα­να­κλούν τις προ­τε­ραιό­τη­τες μιας κοι­νω­νί­ας, που θέτει στο επί­κε­ντρό της την ικα­νο­ποί­η­ση των ανα­γκών της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας, το πανε­πι­στή­μιο έχει ουσια­στι­κό εξω­στρε­φή προ­σα­να­το­λι­σμό. Δηλα­δή είναι ευαί­σθη­το στα κοι­νω­νι­κά προ­βλή­μα­τα. Ένα τέτοιο πανε­πι­στή­μιο, ριζι­κά δια­φο­ρε­τι­κό, δίνει τελι­κά νέα πνοή και ορι­σμό στις κακο­ποι­η­μέ­νες έννοιες της «εξω­στρέ­φειας», της «αξιο­λό­γη­σης», της «ελευ­θε­ρί­ας». Για­τί απευ­θύ­νε­ται σε όλους και δια­χέ­ει τα απο­τε­λέ­σμα­τα της επι­στη­μο­νι­κής έρευ­νας σε όλους και όλες. Και για αυτό τελι­κά αξιο­λο­γεί­ται. Και γι’ αυτό τελι­κά είναι πραγ­μα­τι­κά ελεύ­θε­ρο. Είναι ελεύ­θε­ρο από τις «δεσμεύ­σεις», τα «μυστι­κά» και τους «πολέ­μους» των καπιταλιστών».

Ανέ­φε­ρε ότι «σήμε­ρα, η παρέμ­βα­ση του ΚΚΕ, είναι πάλη ενά­ντια στον παλιό, αλλά και τον σκο­τα­δι­σμό του σήμε­ρα. Τον σκο­τα­δι­σμό της άπο­ψης ότι η αντι­κει­με­νι­κή αλή­θεια είναι «ντε­μο­ντέ». Τον σκο­τα­δι­σμό των θεω­ριών συνω­μο­σί­ας, αλλά και τον σκο­τα­δι­σμό τελι­κά της άπο­ψης ότι τα πάντα θα λυθούν από κάποια «έξυ­πνα εργαλεία»…».

«Υπε­ρα­σπι­ζό­μα­στε την επι­στή­μη, σημαί­νει ότι την αντι­με­τω­πί­ζου­με ως αυτό που ακρι­βώς είναι: Η προ­σπά­θεια του ανθρώ­που να βάλει λογι­κή τάξη, να βρεις τις σχέ­σεις ανά­με­σα σε έναν άπει­ρο κόσμο που αλλά­ζει συνε­χώς. Το πραγ­μα­τι­κά νέο δεν μπο­ρεί να είναι η άρνη­ση του ανθρώ­που να γνω­ρί­σει τον κόσμο» τόνισε.

Ο γ.γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ, κατα­λή­γο­ντας στην ομι­λία του υπο­γράμ­μι­σε ότι το ζήτη­μα είναι «να ανοί­ξει ο δρό­μος για μια κοι­νω­νία στο ύψος των ονεί­ρων και των ανθρώ­πων. Εκεί θα βρί­σκει νόη­μα ο σκο­πός της επι­στή­μης, που είναι να συμ­βάλ­λει στο ξαλά­φρω­μα της ανθρώ­πι­νης ύπαρ­ξης από τον μόχθο, την άγνοια και τον σκοταδισμό».

Στην σημε­ρι­νή εκδή­λω­ση παρεμ­βά­σεις πραγ­μα­το­ποί­η­σαν η Αφρο­δί­τη Κτε­νά, μέλος του Τμή­μα­τος Παι­δεί­ας και Έρευ­νας της Κ.Ε. του ΚΚΕ και ο Θοδω­ρής Κωτσα­ντής, μέλος του Γρα­φεί­ου του Κ.Σ. της ΚΝΕ.