«Είμαι ένας από τους επιζήσαντες κρατούμενους στο SS στρατόπεδο συγκεντρώσεως και εξοντώσεως του Μαουτχάουζεν (…) Ο ναζισμός όμως επέζησε»

Είμαι ένας από τους επι­ζή­σα­ντες κρα­τού­με­νους στο SS στρα­τό­πε­δο συγκε­ντρώ­σε­ως και εξο­ντώ­σε­ως του Μαουτ­χά­ου­ζεν. Ένας από εκεί­νους που τον Μάιο του 1945 κλαί­γο­ντας και ελπί­ζο­ντας εφώ­να­ζαν ποτέ πια! Ήταν τότε που οι οπα­δοί του ναζι­σμού έχα­σαν τον πόλεμο.

Ο ναζι­σμός όμως επέ­ζη­σε. Κυρί­ως για­τί αιώ­νιες κοι­νω­νι­κές πλη­γές αφέ­θη­καν αθε­ρά­πευ­τες. Και μένουν ακό­μα! Και επι­πλέ­ον, για­τί η αντι­κομ­μου­νι­στι­κή υστε­ρία έκα­με τον ναζι­σμό να ξεχνιέ­ται, και κάπο­τε και να αθωώνεται.

Μετά από 48 χρό­νια αυτό που θέλω να φωνά­ξω είναι πάλι;

Φίλοι μου, θυμη­θεί­τε: ο Αδόλ­φος Χίτλερ δεν έπε­σε απ’ το διά­στη­μα. Ούτε ήταν ένας και μόνος. Ήταν το δια­μόρ­φω­μα δεκά­δων χιλιά­δων αφα­νών χιτλε­ρί­σκων στη Γερ­μα­νία και την Αυστρία. Και όχι μόνο εκεί. Χιτλε­ρί­σκων διά­σπαρ­των σε μεγά­λες και μικρές πόλεις, σε χώρους εργα­σί­ας, σε γει­το­νιές, σε συντρο­φιές, σε οικογένειες.

Και ο ναζι­σμός δεν ήταν ιδέα ενός και μόνου διε­στραμ­μέ­νου εγκε­φά­λου. Ήταν η συμπύ­κνω­ση της νοση­ρής πολι­τι­κής αντί­λη­ψης εκα­το­ντά­δων χιλιά­δων ατό­μων, φορέ­ων του μικρο­βί­ου του ρατσι­σμού, του εθνι­κι­σμού, της μισαλ­λο­δο­ξί­ας, της τελι­κής λύσης όλων των προ­βλη­μά­των με τη βία, τη φωτιά και το τσεκούρι.

Ο ναζι­σμός δεν άρχι­σε με τον Χίτλερ, γι’ αυτό και δεν τον πήρε μαζί του, δεν εμφα­νί­στη­κε μόνο στη Γερ­μα­νία, γι’ αυτό και δεν επα­νεμ­φα­νί­ζε­ται μόνο εκεί. Αλλά παντού όπου ουσια­στι­κά κοι­νω­νι­κά προ­βλή­μα­τα τον τρέ­φουν. Και ο κίν­δυ­νος τώρα δεν είναι η εμφά­νι­ση ενός νέου Χίτλερ και η σπο­ρά ενός άλλου μεγά­λου πολέ­μου. Ο κίν­δυ­νος είναι η αδια­φο­ρία για τα αίτια που ανα­γεν­νούν τον ναζι­σμό και εν συνε­χεία η απά­θεια και η ανο­χή για ένα φαι­νό­με­νο που μπο­ρεί να εξε­λι­χθεί σε μαζι­κή δια­νοη­τι­κή μόλυνση.

Οι μεγά­λοι πόλε­μοι δεν αρχί­ζουν στα πεδία των μαχών, ούτε οι ολέ­θριες πολι­τι­κές ιδε­ο­λο­γί­ες ξεκι­νούν από μαζι­κές συγκε­ντρώ­σεις, σε πλα­τεί­ες. Αρχί­ζουν ανύ­πο­πτα στους χώρους της καθη­με­ρι­νής μας ζωής, ξεκι­νούν ακό­μη και μέσα απ’ το ίδιο μας το σπί­τι. Εκεί φωλιά­ζουν όλα. Γι’ αυτό μόνο με την πίστη σε μια καθη­με­ρι­νή ζωή, που να μας χωρά­ει όλους, απρο­κα­τά­λη­πτη και δίκαιη προς όλους μπο­ρού­με έστω και καθυ­στε­ρη­μέ­να να πετύ­χου­με αυτό που τόσο προσ­δο­κού­σα­με τον Μάιο του 1945: ένα πραγ­μα­τι­κό ποτέ πια.

Ι.Κ.

Από ανέκ­δο­το κεί­με­νο του Ιάκω­βου Καμπα­νέλ­λη, γραμ­μέ­νο μάλ­λον το 1993 — Πηγή: Αυγή