Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Είμαστε όλοι Τζόκερ.. (;)

Γρά­φει η Ελέ­νη Μακα­ντά­ση //
Κοι­νω­νι­κή Λει­τουρ­γός MSc

Ο Β. Ι. Λένιν είχε πει, ότι το έγκλη­μα είναι απο­τέ­λε­σμα της κοι­νω­νι­κής ακρό­τη­τας, αυτή η φρά­ση θα περιέ­γρα­φε συνο­πτι­κά την χολι­γου­ντια­νή ται­νία «Τζό­κερ» που προ­βλή­θη­κε την τελευ­ταία περί­ο­δο στους κινη­μα­το­γρά­φους παγκο­σμί­ως. Πρό­κει­ται για ένα έργο που εκφρά­ζει πολι­τι­κή άπο­ψη, σε σχέ­ση με τον κοι­νω­νι­κό απο­κλει­σμό που βιώ­νουν τα άτο­μα που πάσχουν από ψυχι­κή νόσο και ανή­κουν στα κατώ­τε­ρα κοι­νω­νι­κό- οικο­νο­μι­κά στρώ­μα­τα. Ο πρω­τα­γω­νι­στής βιώ­νει έντο­νο κοι­νω­νι­κό απο­κλει­σμό και περι­θω­ριο­ποί­η­ση από τις δημό­σιες παρο­χές και υπη­ρε­σί­ες ψυχι­κής υγεί­ας, από την εργα­σία και απα­σχό­λη­ση, από την κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση και την έντα­ξη που συντε­λούν ακό­μα και στην δυσκο­λία δημιουρ­γί­ας δια­προ­σω­πι­κών σχέσεων.

Ο Τζό­κερ, δεν είναι μια ται­νία επι­στη­μο­νι­κής φαντα­σί­ας, κάθε άλλο καθρε­φτί­ζει μια εικό­να της σημε­ρι­νής κοι­νω­νί­ας. Ο θεα­τής καλεί­ται να δει μια διό­λου ευχά­ρι­στη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, με έντο­νη την χρή­ση της βίας. Το παρά­δο­ξο είναι, ότι αυτή η βία για τον θεα­τή, με έναν τρό­πο ομα­λο­ποιεί­ται και μοιά­ζει να είναι σαν μια μορ­φή «εκδί­κη­σης» απέ­να­ντι στην κατα­πί­ε­ση που βιώ­νει ο σύγ­χρο­νος άνθρω­πος από το καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα που ζει και το οποίο καθι­στά τους δυνα­τούς, δυνα­τό­τε­ρους και τους πιο ευά­λω­τους, τρε­λούς, περι­θω­ριο­ποι­η­μέ­νους, εξαρ­τη­μέ­νους, πρό­σφυ­γες κ.ο.κ, γενι­κό­τε­ρα «θύμα­τα» αυτής της κατάστασης.

Ο μονα­χι­κός, ο ψυχι­κά ασθε­νής, ο περι­στα­σια­κά εργα­ζό­με­νος, ο φτω­χός Τζό­κερ με την χρή­ση της βίας προ­κά­λε­σε μιας μορ­φής επα­να­στα­τι­κό κίνη­μα κατά των «κατα­πιε­στών» στην πολι­τεία που λαμ­βά­νει χώρα η ται­νία. Με το άλλο­θι όμως μιας μάσκας και μιας διάγνωσης.

Η βία γεν­νά βία, από ότι μπο­ρού­με να αντι­λη­φθού­με από το φαύ­λο κύκλο βίας στην ται­νία αλλά και μια σκέ­ψη μη βίαιη «τι θα γινό­ταν αν…» αν υπήρ­χαν δομές και προ­γράμ­μα­τα στή­ρι­ξης, προ­γράμ­μα­τα πρό­λη­ψης «βίαιων» κατα­στά­σε­ων, πολι­τι­κές έντα­ξης και απα­σχό­λη­σης των ψυχι­κά πασχό­ντων αλλά και όλων των ευά­λω­των κοι­νω­νι­κά ομάδων…Ιδανικά τότε, θα παρα­κο­λου­θού­σα­με έναν Τζό­κερ, που θα συμ­με­τεί­χε λει­τουρ­γι­κά στην ζωή, χωρίς να έχει την ανά­γκη χρή­σης οποιασ­δή­πο­τε μορ­φής βίας που θα μπο­ρού­σε να συμ­με­τέ­χει για­τί όχι, μη βίαια και κινη­μα­τι­κά στην υπε­ρά­σπι­ση των δικαιω­μά­των των ψυχι­κά πασχόντων.

Οι οπτι­κές και οι ταυ­τί­σεις για την ται­νία, θα μπο­ρού­σαν να είναι τόσες, όσοι και οι θεα­τές της ανά τον κόσμο και τις συν­θή­κες εκά­στο­τε. Στην χώρα μας πάντως, εκτός των άλλων, αυτό που ενι­σχύ­θη­κε από τον Τζό­κερ, ήταν η πλευ­ρά της κρα­τι­κής κατα­στο­λής. Η σύλ­λη­ψη εφή­βων παι­διών που πήγαν να την παρα­κο­λου­θή­σουν σε κινη­μα­το­γρά­φο της Αθή­νας, το απο­δει­κνύ­ει αυτό.
Το αν είναι επι­τρε­πτό ένας έφη­βος να παρα­κο­λου­θή­σει μια τέτοιου είδους ται­νία, είναι πολύ υπο­κει­με­νι­κό, συμπε­ρι­λαμ­βά­νο­ντας τα ερε­θί­σμα­τα των σημε­ρι­νών εφή­βων από τα κοι­νω­νι­κά δίκτυα, ΜΜΕ, αλλά και των κατα­στά­σε­ων που οι έφη­βοι καλού­νται να γίνο­νται θεα­τές ή δέκτες. Το να συλη­θεί όμως ένας έφη­βος από τα κρα­τι­κά όργα­να κατα­στο­λής για οποιο­δή­πο­τε λόγο, πόσο μάλ­λον αν βλέ­πει μια ται­νία στο σινε­μά, δεν συγκα­τα­λέ­γε­ται σίγου­ρα σε πολι­τι­κές πρό­λη­ψης και σε πολι­τι­κές έντα­ξης ενός νέου ανθρώ­που στην κοι­νω­νία. Όπως είδα­με και στην ται­νία, αυτές οι πρα­κτι­κές γεν­νά­νε Τζό­κερ… Ας ανα­λο­γι­στού­με λοι­πόν, όσοι την είδα­με κι όσοι δεν την είδα­με ποιοι δημιουρ­γούν, ποιους συμ­φέ­ρουν και ποιους εξυ­πη­ρε­τούν οι Τζό­κερ μέσα σε μια κοινωνία.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο