Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ελλάδα — Ισπανία (σχεδόν) η ίδια ιστορία…

Την Κυρια­κή 28 Μάη διε­ξή­χθη­σαν οι περι­φε­ρεια­κές και τοπι­κές εκλο­γές στην Ισπα­νία. Τα κόμ­μα­τα που συγκρο­τούν τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή κυβέρ­νη­ση της χώρας, δηλα­δή το Σοσια­λι­στι­κό Εργα­τι­κό Κόμ­μα Ισπα­νί­ας (PSOE) και (κυρί­ως) οι Unidas Podemos, σημεί­ω­σαν σημα­ντι­κή υπο­χώ­ρη­ση. Αντί­θε­τα, το «δεξιό» Λαϊ­κό Κόμ­μα (PP) αύξη­σε τις δυνά­μεις του κατά 8,8% κερ­δί­ζο­ντας τις εκλο­γές στις 9 από τις 12 Περι­φέ­ρειες και σχε­δόν σε όλες τις μεγά­λες πόλεις, ενώ και το ακρο­δε­ξιό VOX διπλα­σί­α­σε τις ψήφους του. Μετά από αυτό το απο­τέ­λε­σμα, ο πρω­θυ­πουρ­γός, Πέδρο Σάν­τσεθ, προ­κή­ρυ­ξε πρό­ω­ρες εκλο­γές για τις 23 Ιούλη.

Η συγκε­κρι­μέ­νη εξέ­λι­ξη προ­σφέ­ρε­ται για χρή­σι­μα συμπε­ρά­σμα­τα και για τη χώρα μας, αφού όλα αυτά τα χρό­νια, η κυβέρ­νη­ση της Ισπα­νί­ας απο­τέ­λε­σε το βασι­κό πρό­τυ­πο του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και άλλων σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κών δυνά­με­ων. Ιδιαί­τε­ρα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παρέ­λει­πε ποτέ να την ανα­φέ­ρει κάθε φορά που έλε­γε ότι «πρέ­πει να γίνου­με ένα κανο­νι­κό ευρω­παϊ­κό κρά­τος». Με κάθε αφορ­μή και για κάθε θέμα, παρου­σί­α­ζε την πολι­τι­κή της συγκε­κρι­μέ­νης κυβέρ­νη­σης (και άλλων) ως το «αντι­πα­ρά­δειγ­μα» στην πολι­τι­κή της κυβέρ­νη­σης της ΝΔ, θέλο­ντας να στοι­χειο­θε­τή­σει ότι μέσα στην ΕΕ, μέσα σε αυτό το βάρ­βα­ρο σύστη­μα, με δεδο­μέ­νη την πολι­τι­κή υπέρ του κεφα­λαί­ου, όλα μπο­ρούν να είναι καλύ­τε­ρα για τους «πολ­λούς», αρκεί να υπάρ­χει «πολι­τι­κή βού­λη­ση» και να εκλεί­πουν οι «νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρες εμμονές».

Ας δού­με μερι­κά συγκε­κρι­μέ­να παραδείγματα:

Οταν ξέσπα­σε η ενερ­γεια­κή κρί­ση, ο ΣΥΡΙΖΑ πρό­βαλ­λε το παρά­δειγ­μα της «ιβη­ρι­κής εξαί­ρε­σης», δηλα­δή της συμ­φω­νί­ας των κυβερ­νή­σε­ων της Ισπα­νί­ας και της Πορ­το­γα­λί­ας με την ΕΕ για επι­βο­λή πλα­φόν στην τιμή του εισα­γό­με­νου φυσι­κού αερί­ου, σε αντι­πα­ρά­θε­ση με τις επι­δο­τή­σεις της ελλη­νι­κής κυβέρ­νη­σης στους λογαριασμούς.

Τι έγι­νε τελι­κά; Η εφαρ­μο­γή του πλα­φόν έγι­νε με μεγά­λες κρα­τι­κές επι­δο­τή­σεις, για να καλυ­φθεί η δια­φο­ρά ανά­με­σα στις πολύ υψη­λές διε­θνείς τιμές αγο­ράς του αερί­ου και τις τιμές του πλα­φόν. Ο,τι γλί­τω­σαν οι Ισπα­νοί εργα­ζό­με­νοι ως κατα­να­λω­τές, το πλή­ρω­σαν ως φορο­λο­γού­με­νοι, με τους έμμε­σους και άμε­σους φόρους. «Μία η άλλη», δηλα­δή, με τις επι­δο­τή­σεις που εφάρ­μο­σε η ΝΔ. Την ίδια ώρα, το μεγα­λύ­τε­ρο ισπα­νι­κό μονο­πώ­λιο Ενέρ­γειας, η «Iberdrola», σημεί­ω­νε αύξη­ση κερ­δών 28,9% το τρί­το τρί­μη­νο του 2022 σε σχέ­ση με το προη­γού­με­νο τρί­μη­νο, πριν από την εφαρ­μο­γή της εξαί­ρε­σης, θυμί­ζο­ντας αντί­στοι­χες επι­δό­σεις των ΕΛΠΕ και της «Motor Oil» στη χώρα μας.

Λίγο πριν από τις εκλο­γές στη χώρα μας, κυκλο­φό­ρη­σαν τα στοι­χεία του ΟΟΣΑ που μιλού­σαν για μεί­ω­ση του πραγ­μα­τι­κού μισθού κατά 7,4% το 2022 στην Ελλά­δα. Ο ίδιος ο κ. Τσί­πρας γύρι­ζε από κανά­λι σε κανά­λι και από πόλη σε πόλη και έλε­γε ότι είμα­στε η μόνη χώρα της ΕΕ στην οποία υπήρ­χε μεί­ω­ση του πραγ­μα­τι­κού μισθού, αφού όλες οι υπό­λοι­πες «πήραν μέτρα ενά­ντια στον πλη­θω­ρι­σμό» και δεν «επι­δό­τη­σαν την αισχρο­κέρ­δεια», όπως η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ. Ανέ­φε­ρε συγκε­κρι­μέ­να το παρά­δειγ­μα της Ισπα­νί­ας, που εφάρ­μο­σε μεί­ω­ση του ΦΠΑ σε ορι­σμέ­να είδη διατροφής.

Τι έγι­νε στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα; Με βάση τα ίδια στοι­χεία του ΟΟΣΑ, ο πραγ­μα­τι­κός μισθός στην Ισπα­νία μειώ­θη­κε κατά 5,3% το 2022. Δηλα­δή, ο κ. Τσί­πρας έλε­γε επί μέρες συνει­δη­τά ψέμα­τα. Η κυβέρ­νη­ση της Ισπα­νί­ας πήρε στην αρχή μέτρα τύπου «fuel pass», πανο­μοιό­τυ­πα με αυτά της κυβέρ­νη­σης της ΝΔ και στη συνέ­χεια τα «έκο­ψε» και εφάρ­μο­σε τη μεί­ω­ση του ΦΠΑ για ένα εξά­μη­νο. Ακό­μα και μετά από αυτή, τον Μάρ­τη του 2023, οι τιμές των τρο­φί­μων αυξή­θη­καν κατά 16,5% σε σχέ­ση με τον ίδιο μήνα πέρυ­σι, αφού οι μεγα­λέ­μπο­ροι την εκμε­ταλ­λεύ­τη­καν για να αυξή­σουν το περι­θώ­ριο κέρ­δους τους. Ταυ­τό­χρο­να, οι μικρές αυξή­σεις στον κατώ­τα­το μισθό «εξα­νε­μί­ζο­νταν» από τον πλη­θω­ρι­σμό, όπως ακρι­βώς και στην Ελλάδα.

Είτε με τα «pass» είτε με τη μεί­ω­ση στον ΦΠΑ, λοι­πόν, οι λαϊ­κές οικο­γέ­νειες «πλή­ρω­σαν» τον πλη­θω­ρι­σμό στα τρό­φι­μα, για να αυξή­σει τα κέρ­δη του το κεφά­λαιο, με φιλε­λεύ­θε­ρες ή σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυβερνήσεις.

Την ισπα­νι­κή και άλλες κυβερ­νή­σεις χρη­σι­μο­ποιεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως «φιλερ­γα­τι­κό» παρά­δειγ­μα, εντός της ΕΕ, απέ­να­ντι στην αντερ­γα­τι­κή πολι­τι­κή της ΝΔ που εκφρά­στη­κε εμβλη­μα­τι­κά με τον νόμο Χατζη­δά­κη, τα μισά άρθρα του οποί­ου υπερ­ψή­φι­σε, βέβαια, και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Τι ισχύ­ει; Ας δού­με ένα μόνο παρά­δειγ­μα: Τον Φλε­βά­ρη του 2022, το Κοι­νο­βού­λιο της Ισπα­νί­ας επι­κύ­ρω­σε την απο­κα­λού­με­νη «εργα­σια­κή μεταρ­ρύθ­μι­ση» που πρό­τει­νε η κυβέρ­νη­ση. Παρά την κυβερ­νη­τι­κή προ­πα­γάν­δα «περί κατάρ­γη­σης» της εξί­σου αντερ­γα­τι­κής μεταρ­ρύθ­μι­σης της προη­γού­με­νης κυβέρ­νη­σης του Λαϊ­κού Κόμ­μα­τος, όχι μόνο παρέ­μει­νε ο αντερ­γα­τι­κός πυρή­νας της (ομα­δι­κές απο­λύ­σεις, μεί­ω­ση απο­ζη­μί­ω­σης), αλλά ενι­σχύ­θη­καν οι μηχα­νι­σμοί «ευε­λι­ξί­ας» με βάση τις εκά­στο­τε ανά­γκες της εργο­δο­σί­ας, τις οποί­ες μπο­ρεί πλέ­ον να επι­κα­λεί­ται για να απο­λύ­ει, να αλλά­ζει βλα­πτι­κά για τους εργα­ζό­με­νους συμ­βά­σεις, μισθούς κ.λπ.

Οταν, λίγο μετά την έναρ­ξη του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου στην Ουκρα­νία, η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ απο­φά­σι­ζε τις πρώ­τες απο­στο­λές όπλων στο καθε­στώς Ζελέν­σκι, ο ΣΥΡΙΖΑ δια­τύ­πω­νε την ένστα­ση ότι αυτή πρέ­πει να γίνει με την «ομπρέ­λα» του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ και «ψέλ­λι­ζε» ότι, αντί να στεί­λου­με όπλα, μπο­ρού­με να στεί­λου­με κρά­νη και υγειο­νο­μι­κό υλι­κό, «όπως κάνει η Ισπα­νία». Κάποιοι πρό­τει­ναν και την απο­στο­λή σταφίδας…

Τι ισχύ­ει; Λίγες μέρες μετά, οι υπεκ­φυ­γές του ΣΥΡΙΖΑ — που φυσι­κά ήταν ανα­φαν­δόν υπέρ της με κάθε τρό­πο ελλη­νι­κής εμπλο­κής στο πλευ­ρό του ΝΑΤΟ — πήγαν «κου­βά», αφού η Ισπα­νία ανα­κοί­νω­σε και αυτή την πρώ­τη απο­στο­λή πολε­μι­κού υλι­κού. Σήμε­ρα, η Ισπα­νία είναι πια μία από τις 20 χώρες που έχουν στεί­λει τη μεγα­λύ­τε­ρη στρα­τιω­τι­κή και οικο­νο­μι­κή βοή­θεια στην Ουκρα­νία, όχι φυσι­κά με στα­φί­δες, αλλά με κάθε είδους άρμα­τα μάχης, πολε­μι­κό υλι­κό και με εκπαί­δευ­ση ουκρα­νι­κών στρατευμάτων.

* * *

Η ελπί­δα όμως είναι εδώ! Απέ­να­ντι στην αντι­λαϊ­κή πολι­τι­κή της ισπα­νι­κής κυβέρ­νη­σης, βρέ­θη­καν τα τελευ­ταία χρό­νια στον δρό­μο χιλιά­δες εργα­ζό­με­νοι. Τερά­στιες ήταν οι κινη­το­ποι­ή­σεις για­τρών, υγειο­νο­μι­κών, εργα­ζο­μέ­νων από άλλους κλά­δους, που δια­μαρ­τύ­ρο­νταν για τις συνε­χείς περι­κο­πές στο δημό­σιο σύστη­μα Υγεί­ας, την επι­δεί­νω­ση των συν­θη­κών εργα­σί­ας του προ­σω­πι­κού. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι 700.000 άνθρω­ποι βρί­σκο­νται στη λίστα ανα­μο­νής για ένα χει­ρουρ­γείο στην Ισπα­νία, μια κατά­στα­ση που θυμί­ζει αρκε­τά τις συνέ­πειες της πολι­τι­κής της «νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρης» ΝΔ για το ΕΣΥ.

Πάρα πολ­λοί ήταν αυτοί — στην Ισπα­νία, στη χώρα μας και διε­θνώς — που ένιω­σαν να «τρέ­μουν από αγα­νά­κτη­ση» με τις εικό­νες της σφα­γής μετα­να­στών στη Μελί­για από την ισπα­νι­κή συνο­ριο­φυ­λα­κή πριν από έναν χρό­νο, τότε που η «Αυγή» απέ­δι­δε — επί της ουσί­ας — την ευθύ­νη στα θύμα­τα γρά­φο­ντας για «τρα­γω­δία όταν χιλιά­δες μετα­νά­στες προ­σπά­θη­σαν να εισέλθουν».

Παρά τις ατε­λεί­ω­τες ομοιό­τη­τες της αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής που εφάρ­μο­σε η κυβέρ­νη­ση Σάν­τσεθ στην Ισπα­νία με αυτή της κυβέρ­νη­σης Μητσο­τά­κη στην Ελλά­δα, υπάρ­χει μια αξιο­ση­μεί­ω­τη δια­φο­ρά. Η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ επι­κρά­τη­σε του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλο­γές της 21ης Μάη, ενώ η κυβέρ­νη­ση Σάν­τσεθ ηττή­θη­κε στις τοπι­κές εκλο­γές της Ισπα­νί­ας. Μοιά­ζει αντι­φα­τι­κό, αλλά δεν είναι.

Αυτό που απο­δει­κνύ­ει η πεί­ρα και της Ελλά­δας και της Ισπα­νί­ας, αλλά και πολ­λών ακό­μα χωρών, είναι ότι η εφαρ­μο­γή μιας αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής με «προ­ο­δευ­τι­κό μαν­δύα», η ουσια­στι­κή στή­ρι­ξη αυτής της πολι­τι­κής, είτε από τη θέση της αντι­πο­λί­τευ­σης είτε από τη θέση της κυβέρ­νη­σης, η συστη­μα­τι­κή διά­ψευ­ση των ψεύ­τι­κων ελπί­δων που καλ­λιερ­γούν οι δυνά­μεις της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, οδη­γούν με μαθη­μα­τι­κή ακρί­βεια στη απο­γο­ή­τευ­ση και τον συμ­βι­βα­σμό μέρους του λαού, που στρέ­φε­ται τελι­κά προς τον πιο «παρα­δο­σια­κό» εκφρα­στή της πολι­τι­κής αυτής.

Αυτό που φαί­νε­ται να γίνε­ται στην Ισπα­νία τώρα, έγι­νε στην Ελλά­δα το 2019. Το δήθεν «μικρό­τε­ρο κακό» οδη­γεί στο μεγαλύτερο.

Όσοι ανα­ζη­τούν, λοι­πόν, τα αίτια της νίκης της ΝΔ στις πρό­σφα­τες βου­λευ­τι­κές εκλο­γές και δεν τα έχουν βρει ακό­μα, έχουν άλλη μία δυνα­τό­τη­τα: Να κοι­τά­ξουν στην Ισπα­νία. Αλλά και όσοι ανα­ζη­τούν την ελπί­δα απέ­να­ντι σε αυτόν τον «φαύ­λο κύκλο» των ψεύ­τι­κων ελπί­δων, της διά­ψευ­σής τους και της υπο­χώ­ρη­σης, επί­σης έχουν πού να κοι­τά­ξουν. Στην Ισπα­νία το μεταλ­λαγ­μέ­νο ΚΚ απο­τε­λεί σήμε­ρα μια υπο-συνι­στώ­σα της μιας συνι­στώ­σας της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κής κυβέρ­νη­σης, ενώ οι προ­σπά­θειες ανα­συ­γκρό­τη­σης του Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος, παρά τις δυσκο­λί­ες, είναι σε εξέλιξη.

Όμως, στην Ελλά­δα υπάρ­χει ΚΚΕ. Πιο ισχυ­ρό πλέ­ον, δίνει τη μάχη, απο­τε­λώ­ντας το «αντί­πα­λο δέος» κάθε αντι­λαϊ­κής κυβέρ­νη­σης, «φωτί­ζο­ντας» τη μονα­δι­κή πραγ­μα­τι­κά φιλο­λαϊ­κή διέ­ξο­δο: Την κατάρ­γη­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης και την εργα­τι­κή — λαϊ­κή εξου­σία και δια­κυ­βέρ­νη­ση. Γι’ αυτό αξί­ζει να ενι­σχυ­θεί ακό­μα περισ­σό­τε­ρο στις εκλο­γές της 25ης Ιού­νη, να στα­λεί μήνυ­μα ελπί­δας και αισιο­δο­ξί­ας σε όλους τους λαούς της Ευρώ­πης και του κόσμου!

Παντε­λής ΚΑΛΑΒΡΕΖΟΣ
Μέλος του Γρα­φεί­ου Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο