Επιθεώρηση Εργασίας: Θεμιτή και κατοχυρωμένη η άρνηση του εργαζόμενου να εκτεθεί στα social του εργοδότη

Με εγκύ­κλιο του διοι­κη­τή της Ανε­ξάρ­τη­της Αρχής Επι­θε­ώ­ρη­σης Εργα­σί­ας, Γιώρ­γου Τζι­λι­βά­κη, διευ­κρι­νί­ζε­ται το πλαί­σιο έκθε­σης του εργα­ζο­μέ­νου στα ψηφια­κά κοι­νω­νι­κά δίκτυα (social media) του εργο­δό­τη και γίνε­ται σαφές ότι είναι θεμι­τή και κατο­χυ­ρω­μέ­νη η ενδε­χό­με­νη άρνη­σή του να συμπε­ρι­λη­φθεί σε δημο­σιεύ­σεις, πόσω δε μάλ­λον να αλλη­λο­ε­πι­δρά με αναρ­τή­σεις και περιε­χό­με­νο που αφο­ρά στη δρα­στη­ριό­τη­τα της όποιας επιχείρησης.

Επι­πλέ­ον, απο­σα­φη­νί­ζε­ται τι ισχύ­ει στις περι­πτώ­σεις λήψης εργα­σια­κών απο­φά­σε­ων με χρή­ση συστη­μά­των τεχνη­τής νοημοσύνης.

Συγκε­κρι­μέ­να και λαμ­βά­νο­ντας παράλ­λη­λα υπό­ψη σχε­τι­κά πορί­σμα­τα της Αρχής Προ­στα­σί­ας Δεδο­μέ­νων Προ­σω­πι­κού Χαρα­κτή­ρα, η φωτο­γρα­φία ενός προ­σώ­που — εν προ­κει­μέ­νω εργα­ζο­μέ­νου — απο­τε­λεί προ­σω­πι­κό του δεδο­μέ­νο, υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι σε αυτή υπο­δει­κνύ­ε­ται η ταυ­τό­τη­τά του και η λήψη, απο­θή­κευ­ση και κοι­νο­ποί­η­σή της στα μέσα κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης, απο­τε­λούν πρά­ξεις επεξεργασίας.

Η επε­ξερ­γα­σία δεδο­μέ­νων, όπως η λήψη και η κοι­νο­ποί­η­ση φωτο­γρα­φί­ας ή βίντεο, είναι νόμι­μη μόνο αν ο εικο­νι­ζό­με­νος έχει συναι­νέ­σει στην κατα­γρα­φή του και δημο­σιο­ποί­η­ση της εικό­νας του.

Σε κάθε χρο­νι­κή στιγ­μή, ο εργα­ζό­με­νος έχει μία γνή­σια και ελεύ­θε­ρη επι­λο­γή και είναι σε θέση να αρνη­θεί ή να ανα­κα­λέ­σει τυχόν συγκα­τά­θε­σή του, χωρίς αρνη­τι­κές επιπτώσεις.

Σε ό,τι αφο­ρά στη νομι­μό­τη­τα χρή­σης των κοι­νω­νι­κών δικτύ­ων (Facebook, LinkedIn, Twitter, Instagram κ.ά.) ως εργα­λεί­ων εξέ­τα­σης του προ­φίλ του υπο­ψή­φιου εργα­ζο­μέ­νου, ενό­ψει πρό­σλη­ψης, είναι θεμι­τή σε ορι­σμέ­νες περι­πτώ­σεις που σχε­τί­ζο­νται μόνο με επαγ­γελ­μα­τι­κούς σκο­πούς, οπό­τε ο εργο­δό­της νομι­μο­ποιεί­ται να προ­σπε­λά­σει και να ελέγ­ξει, βάσει εννό­μου συμ­φέ­ρο­ντος, τις δια­θέ­σι­μες πλη­ρο­φο­ρί­ες που ο ίδιος ο εργα­ζό­με­νος έχει δημο­σιο­ποι­ή­σει στο δημό­σια ορα­τό προ­φίλ του, όπως σπου­δές και προη­γού­με­νη εργα­σια­κή εμπειρία.

Ωστό­σο, όπως ανα­φέ­ρε­ται σε σχε­τι­κή ανα­κοί­νω­ση, δεν επι­τρέ­πε­ται φυσι­κά στον εργο­δό­τη να αξιο­λο­γεί τις προ­σω­πι­κές αναρ­τή­σεις και, σε κάθε περί­πτω­ση, κάθε γνώ­ση πλη­ρο­φο­ρί­ας που απο­κτά­ται, μέσω των κοι­νω­νι­κών δικτύ­ων, για τα χόμπι, φιλι­κές και κοι­νω­νι­κές συνα­να­στρο­φές των εργα­ζο­μέ­νων, την οικο­γε­νεια­κή κατά­στα­σή τους, τις θρη­σκευ­τι­κές ή τις πολι­τι­κές πεποι­θή­σεις ή τις σεξουα­λι­κές τους προ­τι­μή­σεις, δεν πρέ­πει να απο­τε­λεί αιτία διά­κρι­σης ούτε να κοι­νο­ποιεί­ται σε τρίτους.

Επί­σης, με βάση την προ­στα­σία της ελευ­θε­ρί­ας της έκφρα­σης, ο εργο­δό­της δεν μπο­ρεί να υπο­χρε­ώ­σει τον εργα­ζό­με­νο να γίνει «φίλος» του στα κοι­νω­νι­κά δίκτυα ή να τον υπο­χρε­ώ­σει να επι­ση­μά­νει με θετι­κό ή άλλο πρό­ση­μο (like) αναρ­τή­σεις (posts) της επι­χεί­ρη­σης ούτε κατά την πρό­σλη­ψη ούτε κατά τη διάρ­κεια της απασχόλησης.

Σχε­τι­κά με τη χρή­ση συστη­μά­των τεχνη­τής νοη­μο­σύ­νης, διευ­κρι­νί­ζε­ται το εξής: Επει­δή η λήψη αυτο­μα­το­ποι­η­μέ­νων ατο­μι­κών απο­φά­σε­ων, ιδιαί­τε­ρα μέσω προηγ­μέ­νων συστη­μά­των τεχνη­τής νοη­μο­σύ­νης, απο­τε­λεί περί­πτω­ση στην οποία είναι ιδιαί­τε­ρα αυξη­μέ­νοι οι κίν­δυ­νοι που απει­λούν την αξιο­πρέ­πεια, τις ελευ­θε­ρί­ες και τα θεμε­λιώ­δη δικαιώ­μα­τα του εργα­ζο­μέ­νου, ο εργο­δό­της, με σκο­πό την εξα­σφά­λι­ση θεμι­τής και δια­φα­νούς επε­ξερ­γα­σί­ας, υπο­χρε­ού­ται σε ειδι­κή ενη­μέ­ρω­ση του εργα­ζο­μέ­νου για την ύπαρ­ξη συστή­μα­τος λήψης τέτοιων απο­φά­σε­ων, για τη λογι­κή που ακο­λου­θεί­ται στο σύστη­μα αυτό, για τη σημα­σία και τις προ­βλε­πό­με­νες συνέ­πειες της εν λόγω επε­ξερ­γα­σί­ας για τον εργα­ζό­με­νο και για το δικαί­ω­μα πρό­σβα­σης του εργα­ζο­μέ­νου στις πλη­ρο­φο­ρί­ες αυτές».