Ευφροσύνη Πιτσαλίδου,”Σιωπηλά Βήματα”  (Αέναον 2019, Μυθιστόρημα)

Γρά­φει ο Ηλί­ας Τσέ­χος //

Ένα βιβλίο, κάθε βιβλίο που εκδί­δε­ται, με ορθό­δο­ξους ή ανορ­θό­δο­ξους τρό­πους, δεν έχει κανό­νες επι­τυ­χί­ας, δεν υπάρ­χουν μέτρα και μεζού­ρες επί­γειας δόξας ή ουρά­νιας, στους δρό­μους της ανά­γνω­σης. Το βιβλίο οδη­γεί, καθο­δη­γεί νου και γλώσ­σα, προ­τεί­νει χαρα­κτή­ρα πρά­ξε­ων, αφη­γη­μα­τι­κά ορά­μα­τα, παί­ζει με το σώμα στα φυσι­κά, με το πνεύ­μα στα μετα­φυ­σι­κά, δημιουρ­γώ­ντας παράλ­λη­λες απο­τε­λού­με­νης ζωής συνεν­νο­ή­σεις, το βιβλίο είναι μια προ­σευ­χή που αρχί­ζει με το τέλος της, σεβού­με­νη τα ασέ­βα­στα, είναι ο κλει­στός δρό­μος της λέξης που ανοί­γε­ται με έννοιες, φλέ­γε­ται βάτος, χαμη­λώ­νει τόσο όσο να ψηλώ­νουν οι κορυ­φές και ν΄ απαγ­γέλ­λεις: Όταν οι άνθρω­ποι γίνουν θεοί / Τα βιβλία θα είναι η κατοι­κία τους.

”Σιω­πη­λά Βήμα­τα”, το πρώ­το μυθι­στό­ρη­μα της Ευφρο­σύ­νης Πιτσα­λί­δου, διαρ­κεί­ας θα έλε­γα, αφού καλύ­πτει 532 σελί­δες, σε μια σύγ­χρο­νη νεα­νι­κή, ανε­λέ­η­του ρίσκου, με ταχύ­τη­τες φωτός γρα­φή, σε σκλη­ρές πίστες μονο­λό­γων και σχε­δόν μη ανα­γκαί­ων δια­λό­γων, κόβουν την ανά­σα χρώ­σης τα παρα­μι­λη­τά, εκρη­κτι­κό μοντάζ μέχρι να απο­κά­μεις, ένα κινη­μα­το­γρα­φι­κό κύλι­σμα, πέρα­σμα, ευτυ­χι­σμέ­νης ζαλά­δας απο­λο­γιών, κινη­μα­το­γρα­φί­ας ”Όνο­μα του Ρόδου”, ”Κώδι­κας Ντα Βίν­τσι” θα έλε­γα, με φιδο­γυ­ρι­στά μονο­πά­τια και φυσι­κές γαιν­ναιο­δω­ρί­ες… Αντί να σπέρ­νεις θερί­ζεις τρέ­φο­ντας το κοσμι­κό, ενί­ο­τε θύμα­τα να γίνο­νται θύτες, σε δευ­τε­ρό­λε­πτα να ενδο­σκο­πεί­τε το χάος, να ωρι­μά­ζεις για τα ψυγεία, γνώ­σεις γνώ­σεις γνώ­σεις ωσάν σφαί­ρες από μυδρά­λια, σε μεγά­λες απο­θή­κες εικό­νες θαυ­μα­στές, δεν απου­σιά­ζει διό­λου η ποί­η­ση, η μου­σι­κή αόρα­τες σκό­νες, η πένα διψά και πει­νά δεν χορ­ταί­νει ηλι­κί­ες, χορεύ­ει σαν άγαλ­μα και σμι­λεύ­ει δαι­μό­νια τη μαρ­μά­ρι­νη συγ­γρα­φή όλης της ζωής, δομη­μέ­νης πάνω σε σε μια συμπα­ντι­κή δια­στρο­φή, και ελατ­τω­μα­τι­κή κατα­σκευή του κόσμου φταίχτη!

Αντι­λαμ­βά­νο­μαι πως δεν είμαι τόσο κατα­νοη­τός, μα σας ομο­λο­γώ, πως πορεύ­ο­μαι με το ύφος και το περιε­χό­με­νο που σαμα­ρώ­νε­ται και η συγ­γρα­φέ­ας, έτσι θημω­νιά­ζει, έτσι θημω­νιά­ζω, μιας προ­φο­ρι­κής πλού­σιας ροής, που μετα­πη­δά πρω­τα­θλή­τρια στη γρα­πτή γλώσ­σα, με σιω­πές φανε­ρές και κραυ­γές σκυ­φτές, κυνη­γώ­ντας τον χει­ρό­τε­ρο εγκλη­μα­τία όλων των επο­χών, τον Ανθο­φό­νο, στην επι­στή­μη της επα­γω­γι­κής και ανα­λυ­τι­κής σκέ­ψης, γεν­νώ­ντας όνει­ρα που δια­σώ­ζουν ανθρώ­πι­νες αόρα­τες διοράσεις!

Ας ανα­κα­λύ­ψου­με το βιβλίο όμως, αργά αργά, άφθο­να, μεστά, με συγκε­κρι­μέ­να βάθη. Πρω­τα­γω­νι­στεί η ομά­δα ΚΟΣΜΟΣ, η υπο­σχό­με­νη ιδα­νι­κής φιλί­ας κι αγα­θού έρω­τα, η Κίρ­κη, ο Ορφέ­ας, ο Στέ­φα­νος, η Μάγια, ο Οδυσ­σέ­ας, ο Σωτή­ρης, δίχως επώ­νυ­μα, παρά στο τέλος του βιβλί­ου, δεν το κρύ­βω, επει­δή μπαι­νό­βγαι­ναν πυκνά αυτά τα ονό­μα­τα και σε αβέ­βαιους χρό­νους, αφαί­ρε­σα τα ονό­μα­τά τους, κεντώ­ντας τον καμ­βά ανά­γνω­σης μου με ένα όνο­μα όλοι τους, αφή­νο­ντας πνοή που δεν θέλει να εκδι­κη­θεί με θάνα­το, αλλά με πόνο, ως Σύμ­βου­λος Ανα­γνώ­ρι­σης κι Αξιο­ποί­η­σης Χαρι­σμά­των, καθώς η ομορ­φιά, συχνά, δεν ορά­τε, εισπνέ­ε­ται, ενώ το ατού του βιβλί­ου είναι ο χει­ρι­σμός της γλώσ­σας και το αλα­φα­βη­τά­ρι της να μας ανα­κα­λύ­πτει, πολ­λα­πλα­σιά­ζο­ντάς μας!!!

Πολυ­τα­ξι­δε­μέ­νο βιβλίο, τα περιε­χό­με­να του εννοώ και οι θεα­μα­τι­κές θεμα­τι­κές δια­δρά­σεις του! Νέα Υόρ­κη, Παρί­σι, Άγιος Νικό­λα­ος Νάου­σας, Λίμνη Σακού­ρα Ιαπω­νί­ας, Χαλ­κι­δι­κή, Αθή­να, Αρκο­σό­λια Ημα­θί­ας, Θάσος, Φραγ­κφούρ­τη, Εδιμ­βούρ­γο, Νησιά Φίτζι, Κίμω­λος, Νήσοι Lofoten Νορ­βη­γί­ας, Βόρειος Πόλος, Σεϋ­χέ­λες, Καταρ­ρά­χτες Έδεσ­σας, Σλο­βα­κία, Νοσο­κο­μείο Νάου­σας, Σκω­τία … Έξι φόνοι, έξι η ομά­δα, ανα­ζη­τώ­ντας έναν θησαυ­ρό, μια κλη­ρο­νο­μιά μυστη­ρί­ου και θρί­λερ στη Γη των Ταξι­δευ­τών, στον Κόσμο των Ανυ­πο­ψί­α­στων, στην Αιώ­νια Λια­κά­δα, στο Θρί­αμ­βο του Φαί­νε­σθαι, στην Ανά­κρι­ση, στη Συμ­φι­λί­ω­ση, στο Αιώ­νιο Κοί­ταγ­μα, στο παρελ­θόν, στο δολο­φό­νο Άνθος, στη Δοκι­μα­σία των περι­στρε­φό­με­νων σφαι­ρών, … Όλα αυτά, τα ανω­τέ­ρω, με ”πικά­ντι­κη επί­γευ­ση” για τον δικό μας χαμέ­νο εαυ­τό, για έναν πιο όμορ­φο Κόσμο στην παρέα των σκέ­ψε­ων, στην ενέρ­γεια εναλ­λα­γών μηνυ­μά­των βέβαιοι, στο ορμη­τι­κό ρεύ­μα των τρό­πων, στην εισβο­λή των ονεί­ρων και στις άτολ­μες απο­χρώ­σεις του Πέν­θους, στις ακρί­βειες των φωτο­γρα­φιών ή των φωτο­γρά­φων, στο ηλε­κτρο­νι­κό κου­τσο­μπο­λιό του fb, δηλη­τη­ριώ­δες εύθραυ­στο νόη­μα αρμο­νί­ας. Αν επι­γραμ­μα­το­ποιού­σε η γρα­φή τις εξω­νυ­χι­στι­κές, απί­θα­να χρω­μα­τι­κές λεπτο­μέ­ρειες στη λεπτο­μέ­ρεια, θα έσφιγ­γε η ανά­γνω­ση το λαι­μό και θα ελα­χι­στο­ποιού­σε το άγχος, σπου­δά­ζο­ντας τις κατα­πλη­κτι­κές ανα­κρί­σεις των ηρώ­ων μας, ημών και υμών δολοφόνων!

Τα ”Σιω­πη­λά Βήμα­τα” της Ευφρο­σύ­νης Πιτσα­λί­δου, το πρώ­το μυθι­στό­ρη­μα της, θηριώ­δες επί­τευγ­μα, πολ­λά υπο­σχό­με­νο, της νεό­τε­ρης γενιάς Ελλή­νων λογο­τε­χνών, κορυ­φώ­νει το λόγο στη σοφία του, στην ποι­η­τι­κό­τη­τα του, στα όχι των Ναι, στο μηδέν της ελπί­δας, θαρ­ρα­λέ­ας μαρ­ξι­στι­κής βαθέ­ως ματιάς, εύκο­λα διευ­κρι­νί­ζο­ντας και κόσμο βοη­θώ­ντας γρά­φο­ντας: Όλες οι μανά­δες των υπο­ψη­φί­ων για τα Πανε­πι­στή­μια, γλεί­φουν θεούς κι αγί­ους… Αν θέλε­τε Θεό, φρο­ντί­στε, όταν τον επι­κα­λεί­στε, να μην προ­σβάλ­λε­τε τον άνθρω­πο… Κοι­νω­νία πρό­σε­χε μου, Η εκπαί­δευ­ση, η θρη­σκεία, τα μέσα μαζι­κής ενη­μέ­ρω­σης, Όλα στην υπη­ρε­σία υπερ­πα­ρα­γω­γής άβου­λου εργα­τι­κού δυνα­μι­κού, στα γρα­νά­ζια τους ή… Πρέ­πει να συντο­νι­στού­με με όλα τα αστυ­νο­μι­κά τμή­μα­τα του πλα­νή­τη… αυτή η δια­βο­λε­μέ­νη παγκο­σμιο­ποί­η­ση Του Δολο­φό­νου Ποι­η­τή, θύμα­τος και θύτη,… Επι­ζώ­ντας κι εγώ, στην κορυ­φαία συνά­ντη­ση με τη συγ­γρα­φέα, όταν έγρα­φα σ΄ ένα ποί­η­μα: Αν γίνεις δολο­φό­νος ποί­η­ση / Τίπο­τα δεν θ’ απομείνει…

Λαχτα­ρώ το δεύ­τε­ρο βιβλίο και τα απί­θα­να μαστο­ρέ­μα­τα της συγ­γρα­φέ­ως, στις μεγά­λες ικα­νό­τη­τες της, στις τολ­μη­ρό­τα­τες ευγε­νείς προ­θέ­σεις της, με το μέγι­στο μεγί­στων μερά­κι και δόσι­μο στη γρα­φή, Και είμα­στε τυχε­ροί γι’ αυτό… Τα καλά βιβλία αντέ­χουν στο χρό­νο, σε αντί­θε­ση με τις σχέ­σεις των ανθρώ­πων, ίχνη χωρίς ίχνη… Τα ”Σιω­πη­λά Βήμα­τα”, τόσο θορυ­βώ­δη, ένα δύσκο­λο, αιώ­νια πανέ­ξυ­πνο βιβλίο, άρα έπρε­πε να γίνω έξυ­πνος και δύσκο­λος για να σας πω δυο λόγια, αν τα κατά­φε­ρα καλώς, αν όχι…Σας ευχαριστώ!