Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Εφτά εικαστικά του Χρήστου Δαγκλή για τη Μάκρονησο

Ο κομ­μου­νι­στής εικα­στι­κός Χρή­στος Δαγκλής, ένας από τους χιλιά­δες εξό­ρι­στος στους τόπους μαρ­τυ­ρί­ου. Ήταν ο δάσκα­λος, μύη­σε στα μυστι­κά της Τέχνης νεό­τε­ρους συντρό­φους του. Ταυ­τό­χρο­να, στα νησιά του μαρ­τυ­ρί­ου εικο­νο­γρα­φεί την καθη­με­ρι­νή ζωή, τον αγώ­να και την αξιο­πρέ­πεια των κρατουμένων.

Από τα Μακρο­νη­σιώ­τι­κά του παρου­σιά­ζου­με 7 έργα του:

Εξό­ρι­στοι στη σκη­νή. Μακρονήσι

Δια­νο­μή Ταχυ­δρο­μί­ου. Μακρο­νή­σι 1949

magklis4

Άπο­ψη κλω­βού με γκρουπ εξο­ρί­στων. Μακρο­νή­σι 1949

 

Καταυί­σμός πολι­τι­κών εξο­ρί­στων. Μακρονήσι

Καψό­νι στον 7ο Λόχο του ΒΕΤΟ «Το Σύρ­μα». Μακρο­νή­σι 1949

Μερι­κή άπο­ψη του 12ου Κλω­βού. Μακρονήσι

Ο Χρή­στος Δαγκλής γεν­νή­θη­κε στα Γιάν­νε­να το 1916. Από παι­δί του άρε­σε να απο­τυ­πώ­νει στο χαρ­τί το μόχθο των ανθρώ­πων της πόλης του και της υπαί­θρου. Ετσι, όταν η πολυ­με­λής οικο­γέ­νειά του ήρθε στην Αθή­να (1932), ο Χρ. Δαγκλής φοί­τη­σε στο Δια­κο­σμη­τι­κό τμή­μα της Σιβι­τα­νι­δεί­ου και ύστε­ρα στην Ανώ­τα­τη Σχο­λή Καλών Τεχνών, κοντά στους Κ. Παρ­θέ­νη και Γ. Κεφαλ­λη­νό. Σ’ αυτό το διά­στη­μα εντά­χθη­κε στις αρι­στε­ρές πολι­τι­κές δυνά­μεις και οργα­νώ­θη­κε στην ΟΚΝΕ. Η δικτα­το­ρία του Μετα­ξά βρί­σκει το Χρ. Δαγκλή σπου­δα­στή να συμ­με­τέ­χει στην παρά­νο­μη δου­λιά για την ανα­τρο­πή της. Ο δάσκα­λός του Γ. Κεφαλ­λη­νός οργα­νώ­νει το εργα­στή­ρι για τις παρά­νο­μες αφί­σες. Μαζί του και ο Χρ. Δαγκλής. Με την κήρυ­ξη του πολέ­μου, βρί­σκε­ται στρα­τιώ­της στην Κέρ­κυ­ρα και φεύ­γει για τα Γιάν­νε­να, όπου συμ­με­τεί­χε στην τοπι­κή οργά­νω­ση του ΕΑΜ και στην έκδο­ση της εφη­με­ρί­δας «Ο Αγω­νι­στής». Το 1942, ο Χρ. Δαγκλής φεύ­γει για την Αθή­να. Ολο αυτό το διά­στη­μα, απο­σπα­σμέ­νος στην ΕΠΟΝ, εργά­ζε­ται παρά­νο­μα στα οργα­νω­τι­κά και παράλ­λη­λα χαράσ­σει ένση­μα και άλλο παρά­νο­μο υλι­κό. Το Μάη του 1944 συλ­λαμ­βά­νε­ται και μετα­φέ­ρε­ται στο «κελί των μελ­λο­θα­νά­των» στο Γου­δί. Ακο­λου­θούν τέσ­σε­ρις μήνες βαρ­βα­ρό­τη­τας και κτη­νω­δί­ας. Ο Δεκέμ­βρης του ’44 τον βρί­σκει στη δια­φώ­τι­ση της Κεντρι­κής του ΕΑΜ. Το Μάη του 1946 και πάλι συλ­λαμ­βά­νε­ται για «αντε­θνι­κή δρά­ση» και ακο­λου­θούν (έως τα τέλη του ’56), τα χρό­νια της εξο­ρί­ας: Εύδη­λος Ικα­ρί­ας, Μού­δρος Λήμνου, Μακρο­νή­σι, Αη — Στρά­της. Στα νησιά του μαρ­τυ­ρί­ου εικο­νο­γρα­φεί την καθη­με­ρι­νή ζωή, τον αγώ­να και την αξιο­πρέ­πεια των κρα­του­μέ­νων. Φιλο­τε­χνεί σκη­νι­κά και κοστού­μια για τις παρα­στά­σεις των: Μ. Κατρά­κη, Τζ. Καρού­σου, Γ. Γιολ­δά­ση, Κ. Μπα­λα­δή­μα κ.ά. και των ερα­σι­τε­χνών, όπως οι Γ. Ρίτσος, Τ. Λει­βα­δί­της, Μ. Λου­ντέ­μης, Δ. Φωτιά­δης, Φ. Ανω­γεια­νά­κης κ.ά. στα έργα: «Βαβυ­λω­νία», «Πέρ­σες», «Οθέλ­λος» κ.ά. (πηγή βιο­γρα­φι­κού Ριζοσπάστης)

 

Πηγή εικα­στι­κών Μου­σείο Μακρονήσου

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο