Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ζοζέ Σαραμάγκου, σε όλη τη ζωή του πάλεψε για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση

Ο νομπε­λί­στας κομ­μου­νι­στής Πορ­το­γά­λος συγ­γρα­φέ­ας Ζοζέ Σαρα­μά­γκου γεν­νή­θη­κε 16 Νοέμ­βρη 1922 στο χωριό Aζι­νιά­γκα της Πορ­το­γα­λί­ας. Ήταν παι­δί ακτή­μο­νων χωρι­κών, που για να επι­βιώ­σουν μετε­γκα­τα­στά­θη­καν στη Λισαβόνα.

Στα 12 του χρό­νια εγκα­τέ­λει­ψε το σχο­λείο και για περί­που μία διε­τία εργά­στη­κε ως κλει­δα­ράς. Στη συνέ­χεια, εξαι­τί­ας της οικο­νο­μι­κής ανέ­χειας της οικο­γέ­νειάς του, γρά­φτη­κε σε τεχνι­κή σχο­λή, αντί για το κλα­σι­κό γυμνά­σιο που ήθε­λε. Μετά την απο­φοί­τη­σή του, εργά­στη­κε για δύο χρό­νια ως μηχα­νι­κός αυτο­κι­νή­των. Αλλά ο νεα­ρός Σαρα­μά­γκου είχε πάθος με τα Γράμ­μα­τα, με την ανά­γνω­ση, τη μάθη­ση και τελι­κά το γράψιμο.

Αυτο­μόρ­φω­τος ο Σαρα­μά­γκου, έμα­θε μόνος του ξένες γλώσ­σες, μετα­ξύ άλλων εργά­στη­κε ως διοι­κη­τι­κός υπάλ­λη­λος, ως υπάλ­λη­λος εκδο­τι­κών οίκων και συνερ­γά­της πολ­λών εφη­με­ρί­δων. Εργά­στη­κε στην εφη­με­ρί­δα «Diario de Νoticias» ως το 1975, όταν πλέ­ον μπο­ρού­σε να ζήσει αξιο­πρε­πώς από τα συγ­γρα­φι­κά δικαιώ­μα­τα των βιβλί­ων του.

Το πρώ­το του μυθι­στό­ρη­μα «Γη της Αμαρ­τί­ας» εκδό­θη­κε το 1947. Μετά από 19 χρό­νια εξέ­δω­σε την ποι­η­τι­κή ανθο­λο­γία «Os Poemas Possiveis».

Το 1964 εντά­χθη­κε στο Πορ­το­γα­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα και τον Απρί­λη του 1974 συμ­με­τεί­χε στην «Επα­νά­στα­ση των Γαρυ­φάλ­λων», που οδή­γη­σε στην πτώ­ση της χού­ντας του Σαλαζάρ.

Το δεύ­τε­ρο μυθι­στό­ρη­μά του ήταν το «Εγχει­ρί­διο ζωγρα­φι­κής και καλ­λι­γρα­φί­ας» (1977). Ευρέ­ως γνω­στός έγι­νε με το «Χρο­νι­κό του μονα­στη­ριού» (1982).

«Σκάν­δα­λο» θεω­ρή­θη­κε, το 1992, το βιβλίο «Το κατά Ιησούν Ευαγ­γέ­λιον». Το βιβλίο πολέ­μη­σε λυσ­σα­λέα η Εκκλη­σία. Η πορ­το­γα­λι­κή κυβέρ­νη­ση απέρ­ρι­ψε την υπο­ψη­φιό­τη­τά του για το Ευρω­παϊ­κό Βρα­βείο Λογο­τε­χνί­ας και ο συγ­γρα­φέ­ας κατη­γό­ρη­σε την κυβέρ­νη­ση για λογοκρισία.

Στην παρου­σί­α­ση της τελευ­ταί­ας νου­βέ­λας του, το 2009, δήλω­σε ότι «η Βίβλος είναι ένα εγχει­ρί­διο κακής ηθι­κής και ένας κατά­λο­γος με ό,τι χει­ρό­τε­ρο έχει η ανθρώ­πι­νη φύση».

Το 1993 ο Σαρα­μά­γκου εγκα­τέ­λει­ψε την Πορ­το­γα­λία και έζη­σε αυτο­ε­ξό­ρι­στος στο Λαν­θα­ρότ (το τέταρ­το μεγα­λύ­τε­ρο νησί των Κανα­ρί­ων Νήσων), ενώ το Νοέμ­βρη του 2009 εξέ­δω­σε το τελευ­ταίο του αλλη­γο­ρι­κό μυθι­στό­ρη­μα «Κάιν».

Ο Ζοζέ Σαρα­μά­γκου συμ­με­τεί­χε σε συνέ­δρια και συνα­ντή­σεις σε όλον τον κόσμο για λογο­τε­χνι­κά, πολι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά θέμα­τα. Αγω­νί­στη­κε για μια κοι­νω­νία χωρίς εκμε­τάλ­λευ­ση ανθρώ­που από άνθρω­πο, μια κοι­νω­νία που θα έχει στο επί­κε­ντρο της τον άνθρω­πο και το σεβα­σμό των δικαιω­μά­των του και όχι το κέρδος.

Εξέ­φρα­ζε πάντα την αλλη­λεγ­γύη του στους αγω­νι­ζό­με­νους λαούς όπου Γης, στη σοσια­λι­στι­κή Κού­βα απαι­τώ­ντας την άρση του βάρ­βα­ρου απο­κλει­σμού από τις ΗΠΑ και μέχρι την τελευ­ταία του πνοή στα­θε­ρός στα ιδα­νι­κά του πάλευε ενά­ντια στην καπι­τα­λι­στι­κή βαρβαρότητα.

Σε κάθε ευκαι­ρία, δε δίστα­ζε να συστή­νε­ται όχι μόνον ως άθε­ος, αλλά και ως κομμουνιστής .

«Ο κομ­μου­νι­σμός είναι στις ορμό­νες μου. Όπως το σώμα μου έχει ορμό­νες που κάνουν τα γένια μου να μεγα­λώ­νουν, έτσι έχει κι ορμό­νες που με κάνουν κομ­μου­νι­στή. Δεν πρό­κει­ται να αλλά­ξω, θα ήταν ντρο­πή να γίνω κάποιος άλλος».

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο