Ζωή Δικταίου: Άκου Ευρώπη / Europe Listen

Καλό­τυ­χη δεν θα ’λεγα στις μέρες μας,
πως είσαι Ευρώπη
και δεν θα νιώ­θεις τη χαρά που άλλοτε
στις παρυ­φές της Δίκτης, έδρε­ψες σε άλσος ιερό,
με στά­χια ώρι­μα του θερισμού
και δάφ­νες στο κεφάλ
με τους καρ­πούς του Έρωτα
και τα μήλα του πόθου στα χέρια.
Τις έγνοιες και τους κόμπους απ’ τη σκέ­ψη σου
δεν έχεις βρει τρό­πο να λύσεις,
ακό­μη αγαπημένη.
Μάταια ψάχνεις να κρυφτείς
μέσα στην άβυσ­σο που έχτισες
μάταια, για­τί οι ναοί σου γέμι­σαν θυσίες
και θρή­νοι αντη­χούν στις ρεμα­τιές σου,
μάταια, για­τί η ανα­πά­ντε­χη ώρα έφτασε
για­τί, κρα­τώ στο χέρι εγώ τον κεραυνό,
μην το ξεχνάς,
ο νους σου θα γυρί­ζει πάντα εδώ τις νύχτες
κι εδώ θα σβή­νεις την ξαν­θή σου φλόγα.
Να ξέρεις,
άλλους ύμνους δεν θ’ ακού­σεις την αυγή
να υψώ­νο­νται για εσέ­να στους αιθέρες
και λόγια απ’ τα ουρά­νια βάθη
δεν θα ειπω­θούν ξανά
όσο η αρε­τή σου πλέ­ει μες στο βούρκο
και εσύ σε σάπια πέλαγα
αφή­νεις να βου­λιά­ζει η στέ­ρεη δόξα σου.
Όχι, πριν η λαχτά­ρα σου
για το και­νού­ριο αγκά­λια­σμα φανερωθεί
όχι, πριν δέσεις τη λευ­κή κορδέλα
στο λαι­μό του ταύρου
και πλύ­νεις με το δάκρυ σου
το αίμα και το κρίμα
από χιλιά­δες που άφη­σες πληγές
ν’ ανοί­ξει ο εγωισμός,
όχι, πριν του Ζέφυ­ρου οι πνοές
δια­λα­λή­σουν στα πέρα­τα του κόσμου
πως θέλεις να είσαι, δική μου,
για να μεί­νεις η Ευρώ­πη του μύθου,
δική μου, στο δικό μου ακα­τα­μέ­τρη­το σύμπαν.
Όχι και στο θυμό μου, γεν­ναιό­δω­ρος μαζί σου,
δεν θέλω να γυρ­νάς με πεί­σμα αλύγιστο,
χωρίς να έχεις την ταυ­τό­τη­τα που σου έδωσα
όχι θνη­τή, εσέ­να που σου φύση­ξα θεία πνοή και φως
μεθώ­ντας με το ρόδι­νο βελού­δο των χει­λιών σου,
νεκρή και σκο­τει­νή ψυχή
δεν θα σε θέλουν οι αιώ­νες που έρχονται
και θα ρωτή­σει η Ιστο­ρία, τους αιώνες.
Πως γίνε­ται να λησμο­νάς το ρίσκο σου
να με ακο­λου­θή­σεις στο ταξίδι,
θυμή­σου θυγα­τέ­ρα των κέδρων της Ανατολής,
Ευρώ­πη, που σε ανά­θρε­ψε η Φοινίκη
με άσπρο χυλό και μέλι,
όταν στην Κρή­τη φτά­νο­ντας σε αγκάλιασα
στο χώμα κοί­τα­ζες κατα­κόκ­κι­νη και ντροπαλή
η Κρή­τη, ευλό­γη­σε την ένω­ση μας…
Δεν έχεις παρά να κοιτάξεις
απ’ τη χαρα­μά­δα της μνήμης,
το Μάη, όταν ανθούν οι παπα­ρού­νες στον κάμπο
έχουν το χνού­δι των χει­λιών σου,
απ’ τα φιλιά και τους χυμούς που πότι­σαν τη γη
και τώρα, πως δε λογαριάζεις
τίπο­τα απ’ τα ακρι­βά που έζησες
και πως ατί­μη­τα στε­φά­νια θέλεις
να φορείς με ψεύ­τι­κα στολίδια
και είναι η βού­λη­ση σου εκδι­κή­τρα κι άδικη.
Για­τί τα πλή­θια κύμα­τα του Αιγαί­ου δεν ακούς
παρά ποθείς τις συμ­φο­ρές και τους θανά­τους των λαών
κι αμέ­τρη­τους τρό­πους μηχανεύεσαι
για να γεν­νάς κακο­μοι­ριές και πάθη.
Αφή­νεις δίχως έλε­ος, άσπλαχνα,
να παίρ­νουν απο­φά­σεις, άρχο­ντες λέει,
μα δεν είναι οι άρχο­ντες σου θεοτίμητοι,
και συ θαρ­ρείς πως κάθε­σαι ειρη­νι­κά στο θρόνο,
μα δεν ακούς… ο πόλε­μος σέρ­νε­ται γύρω σου.
Ευρώ­πη, δεν είναι οι Κορύ­βα­ντες Κουρήτες
που χτυ­πούν τα κύμβαλα
δεν είναι ο χορός της μύη­σης σου,
και τα τρα­γού­δια, δεν είναι των Μουσών.
Ήχοι βαρ­βά­ρων, που έχουν πόθο αψύ τον πλούτο
και παρα­χορ­τα­σμέ­νοι που την ύβρη υπηρετούν
αυτοί, το θάνα­το σου μηχα­νεύ­ο­νται με αυθάδεια
και μοί­ρα ολέ­θρου σου ετοι­μά­ζουν για ξημέρωμα.
Ευρώ­πη, ποιος να σε ξυπνή­σει από το λήθαργο,
στον ύπνο σου, άλλοι,
σχε­διά­ζουν σπα­ραγ­μούς και οδύνες
υψώ­θη­καν πάνω απ’ το μέτρο οι μνηστήρες
και θαρ­ρούν πως τρά­νε­ψαν, τόσο,
για να μπο­ρούν και τους θεούς να μέμφονται
πικροί αντί­πα­λοι μ’ αδι­κο­μα­ζω­μέ­να κέρδη
αδεί­λια­στα τη μοι­ρα­σιά έχουν βάλει στο βωμό
κατα­ρα­μέ­νοι και ξεδιά­ντρο­ποι θα σβή­σουν στον αιώνα.
Έτσι όπως είσαι, δεν σου αξί­ζουν ρόδα ανθισμένα
μισώ τους τρό­πους σου, μα όχι εσένα,
αστρα­φτε­ρό το βλέμ­μα πια δεν έχεις
και η μέρα ήρθε που τη δόξα τερματίζει
ήρθε, με τον ψίθυ­ρο που δεν ήθε­λες να ακούσεις
κι ήταν δικός μου ο ψίθυρος,
αυτόν που ο Νότος, μέσα από χιλιά­δες φυλλωσιές
πάσκι­σε να σου φέρει, με το φεγ­γά­ρι στο κανίσκι
και τα άστρα στα δίχτυα,
να σου θυμί­σει τ’ αφρι­σμέ­να κύμα­τα που πέρασες
σαν άστρα­φτε το φιλ­ντι­σέ­νιο σώμα σου
κάτω από τον ήλιο της Δήλου
και απ’ το κρα­σί που ήπιες και μέθυσες
είχε κρα­τή­σει το άρωμα,
για να σε πεί­σει να λυγίσεις
μα εσύ, είσαι ήδη
στα στε­νά της Χάρυ­βδης παραδομένη.
Αύριο… Ευρώπη,
όταν τη σκου­ρια­σμέ­νη διαμαρτύρηση
από την πόρ­τα που έκλει­σες θ’ ακούς,
μόνη θα ’ρθεις, ικέ­τι­δα με δίχως όνομα,
στο δρό­μο το στενό
της ανε­λέ­η­της ανά­γκης σα βρεθείς
την αλυ­σί­δα σου, στα πόδια μου να ρίξεις.
Τα πλη­γω­μέ­να μου αγάλ­μα­τα θρηνούν
μα όχι τόσο για τα σπα­σμέ­να μέλη τους,
όσο γι’ αυτή την ξενι­τιά που όρι­σες πατρίδα.
Βαριά τα βλέ­φα­ρα σου κλείνεις
θαρ­ρείς και δεν αισθά­νε­σαι πως δεν ανήκουν
σε κανέ­να από τα βάθρα σου, οι Καρυάτιδες
και η Αφρο­δί­τη και η Νίκη κι ο Αρπιστής
και η πλη­γω­μέ­νη μου, η γεν­ναία Αμαζόνα
και τ’ άλλα σμι­λε­μέ­να μάρμαρα,
δικά μου, ταγμένα
στα μεγά­λα μου ιερά να στέφονται
με κατα­πόρ­φυ­ρες ροές από το άρμα του ήλιου
αγγέλ­λο­ντας το δίκαιο όρκο της τιμής και της ζωής
όταν η αγά­πη των κοι­νών θνητών
πυρ­γώ­νει πιο ψηλά από τα νέφη και τον Όλυμπο
τον αθά­να­το Έρω­τα και το υφά­δι της Ελευθερίας
χαλ­κεύ­ο­ντας τους νόμους της φυλής
στ’ αμό­νι της αλήθειας.
Θα μου γυρέ­ψεις αμοι­βή της αρετής,
μα δεν θα λάβεις, ποιας αρετής,
βλέ­πεις, λησμό­νη­σες τη θεία Ευγνωμοσύνη
κι εγώ, μετρώ τ’ απο­κε­φα­λι­σμέ­να όνειρα.
Σαν τι θα γίνεις, αν εκεί­να που σου χάρισα
στης λήθης το ποτά­μι αφή­σω να κυλήσουν,
πως λόγο θα αρθρώ­σεις για τον Έρωτα
και στην ψυχή, ποια θερα­πεία, με ποια λέξη,
σε ποιο αμφι­θέ­α­τρο η Δημο­κρα­τία να υμνηθεί
και πως ο ενθου­σια­σμός να σε οδη­γή­σει σε συμπόσια,
η μελω­δία, η αρμο­νία, ο χορός, που θα βρουν θέατρα,
και πως θα απο­κα­λείς τις πιο μεγά­λες σου ορχήστρες.
Ακα­δη­μία και φιλο­σο­φία και φαι­νό­με­να και σκέψη
δώρα, προι­κιά πολιτισμού
πιό­τε­ρο κι απ΄ του κόσμου το χρυσάφι
ακρι­βό το πνεύμα.
Σκέ­ψου, όταν μελαγ­χο­λή­σεις από φόβο,
που θα βρεις φωνή να το ιστορήσεις.
Μα πάλι, δεν μπο­ρώ να σ’ αρνηθώ
γι’ αυτό πλα­τεία σου ετοίμασα
ανά­βο­ντας ξανά αρχαί­ους πυρσούς,
στη Δίκτη, εκεί πρώ­τη φορά, στο λίκνο μου
σε κλί­νη από μάρ­μα­ρο λευ­κό περίτεχνο,
τρύ­γη­σα του ανθο­στό­λι­στου κορ­μιού σου
τη χαρά και τη συγκίνηση
και εσύ την πιο τρα­νή τη δόξα,
τότε κέρ­δι­σες, Ευρώπη.
Λύρα εφτά­χορ­δη σου πρό­σφε­ρα, ν’ ακούς,
να μη μπο­ρείς να κρα­τη­θείς μακριά
κι από τη φλο­γι­σμέ­νη αστρα­πή του πόθου σου,
ποτέ να μην λυθείς και να ξεφύγεις.
Ο χρυ­σα­ε­τός θα λύσει τον αρχαίο χρη­σμό σε Ανατολή
αγέν­νη­το παι­δί θα στο μηνύσει
και με λαχτάρα
για το γυρι­σμό σου θα μιλήσεις
στη Δύση, με έργα βαθυστόχαστα,
έδω­σε η μάντις η τυφλή απά­ντη­ση στο χρόνο,
σαν κατα­λά­βεις πως σε χθό­νιο αγώ­να σε τραβούν
και σπέρ­μα­τα κακού φυτρώνουν,
όλο πιο πολ­λά στη γη σου,
την ώρα που αψη­φάς τον κίν­δυ­νο που ελλοχεύει,
γυρ­νάς δήθεν αμέριμνη,
με το χυδαίο χιτώ­να της αλαζονείας
αυτόν που σε έχει αλλοτριώσει
και παια­νί­ζεις την αυτο­κα­τα­στρο­φή, τρελή,
στη συν­διαλ­λα­γή με τους εμπό­ρους του θανάτου.
Ιέρειες του πόνου άλλες
δεν θα βρεις να σε υπηρετήσουν
στον κύκλο του Έρω­τα αγιά­ζει η συμφιλίωση
κι είναι το νήμα ασή­μι και χρυ­σό μιας άλλης έλευσης.
Θα μεί­νω εδώ, η ελπί­δα αντέχει
στη χώρα που γεν­νή­θη­κε το φως
να περι­μέ­νω, το προ­σω­πείο να πετάξεις
κι αυτά τα χάρ­τι­να κλει­διά του δεσμοφύλακα
τα βρό­μι­κα, να ρίξεις στην πυρά
κι όχι ψυχές, λάθη που είχες κάνει κι άλλοτε…
Θα μεί­νω εδώ, η ελπί­δα αντέχει
στη χώρα που γεν­νή­θη­κε το φως
να περι­μέ­νω, αψί­δα Ειρή­νης θα σου πλέξω
με μυρ­τιές και κληματόβεργες
απ’ τα ηφαί­στεια νησιά
από την τυραν­νία και το χλευα­σμό να σε γλιτώσω.
Θα μεί­νω εδώ, η ελπί­δα αντέχει
στη χώρα που γεν­νή­θη­κε το φως
να περι­μέ­νω, στ’ αλώ­νια τα πανσέληνα
εδώ που ξύπνησε
η καρ­διά κι ο νους της οικουμένης
έλα, ν’ αφου­γκρα­στείς απ’ την αρχή
το μέλ­λον σου, Ευρώπη.

Αύριο… εν ονό­μα­τι της Αγάπης
Ζωή Δικταίου
Κέρ­κυ­ρα, καλο­καί­ρι του 2015

Το ποί­η­μα έχει μετα­φρα­στεί στα αγγλι­κά από την Γεωρ­γία Λαπατά:

Europe Listen

Nowadays Europe, I would not say
that you are fortunate
and you will not feel the joy
that you once gathered
on the outskirts of Dykte
in a sacred grove
with ears ready for harvest
and laurels on your head
with the fruits of Love
and the apples of lust in your hands.
My beloved, you have not found a way
to get the anxieties and the knots
out of your mind yet.
In vain, you seek to hide
in the abyss you have created
in vain, because your temples are full of sacrifices
and lamentations echo in your ravines,
in vain, because the unexpected time has come
because I do hold the thunderbolt in my hand
do not forget that.
Your mind will always be back here in the nights
and here you will blow out your golden flame.
Be aware
at dawn you will not listen to any other hymns
elevating for you in the sky
and words from the divine depths
will not be uttered again
since your virtue floats in the mire
and you let your great glory sink
in a rotten ocean.
No, before your craving
for the new embrace is revealed.
No, before tying the white ribbon
to the bull’s neck
and washing with your tear
the blood and the sin
from thousands of wounds which you let
your selfishness open up.
No, before Zephyrus’* breaths
declare to the ends of the world
that you really wish to be mine,
to remain that very Europe of mythology,
mine, in my own immeasurable universe.
No, even in my anger, I am generous with you,
I do not want you to behave with inflexible obstinacy
without keeping the identity I gave you,
not mortal, because I blew divine breath and light into you
intoxicated by the rosy velvet of your lips.
The coming centuries will detest you,
dead and obscure soul,
because History will ask the centuries.
How come that you forget your risk
to follow me throughout the journey.
Remember, daughter of the cedars of the East,
Europe, who were brought up by Phoenicia*
with white pap and honey,
when, upon arriving in Crete, I embraced you
while you had your eyes on the ground, blushed and shy.
Crete blessed our union…
In May you can only look through the crack of memory,
when the poppies blossom in the plain,
they have the fluff of your lips
from the kisses and juices that watered the soil
and now, taking no account of
the precious moments you lived,
you want to wear
dishonourable wreaths with fake ornaments
and your volition is revengeful and unjust.
Why do you not listen to the multitude of waves of the Aegean Sea
instead of longing for the tribulations and deaths of the peoples
contriving innumerable ways
to generate misery and ordeals.
You let the alleged leaders make decisions
without mercy, pitilessly,
but your leaders are not god-honourable
and you think you are sitting peacefully on the throne
but you do not hear that the war is crawling around you.
Europe, they are not Korybantes Kouretes*
who beat the cymbals,
it is not the dance of your initiation
and the songs are not those of the Muses.
It is barbarians’ sounds
who have an immense craving for wealth
and overglutted, they serve the Insult.*
They are the ones who contrive your death with impertinence
and they prepare a pernicious destiny for you at dawn.
Europe, who will wake you up from lethargy,
during your sleep, others plan wails and pains
the aspirants overestimated their capabilities
and believe that they are so great
that they can reproach even the gods.
They are bitter opponents with ill-gotten gains
who have insolently placed the sharing on the altar
but they will end up cursed and shameless
and will be effaced in the future.
As you are now, you do not deserve blossomed roses.
I hate your manners, but not you.
You do not have a sparkling glance any more
and the day has come that your glory terminates.
It has come with the whisper you refused to hear
and that whisper was mine.
The one which the South, through thousands of foliage,
tried to bring you with the moon
in an ornate basket
and the stars in the nets
to remind you of the foamed waves you passed
when your ivory body glittered
under the sun of Delos.*
The South had kept the aroma
from the wine you had and got drunk
to persuade you to be compassionate
but you, you have already surrendered
to the narrow pass of Haryvdis.*
Tomorrow… Europe,
when you hear the rotten protest
from the door you closed,
you will come alone, a nameless suppliant,
and when you find yourself
in the narrow street of merciless need,
you will throw your chain in front of my feet.
My wounded statues lament
but not so much for their broken limbs
as for your sending them abroad to foreign lands
which you defined as their home.
You close your eyelids heavily
as if you do not realise
that Caryatids, Venus, Victory, Harpist,
my brave wounded Amazone
and all the other sculptured marbles
do not belong to any of your pedestals.
They are mine,
predestined to be crowned at my sacred altars
with purple flow from the chariot of the sun
announcing the righteous oath of honour and life
when the love of mortal people
elevates higher than the clouds and Olympus,*
than the immortal Love and the weft of Liberty,
forging the laws of the nation
on the anvil of truth
you will ask for a reward of virtue from me
but you will not receive it,
after all, which virtue,
you see, you are oblivious of the holy Gratitude
and I merely count the decapitated dreams.
What will become of you, if I let, all those I gave you away,
drift in the river of oblivion,
how you will articulate words about Love
and which remedy for the soul, with which words
and in which amphitheatres Democracy will be hymned
and how the elan will lead you to symposia.
Where melody, harmony and dance will find theatres
and how you will call your great orchestras.
Academy, philosophy, phenomena and thought
are gifts, dowries of civilisation,
because intellect is more valuable
than all the gold of the whole world.
Think about it, when you feel melancholy due to fear
where you will find the voice to recount it.
Nevertheless, I cannot renounce you
that’s why I have adorned a square for you
lighting ancient torches again,
at Dykte, my cradle, where for the first time
I gathered the joy and the emotion
of your flowery body
on my bed made of fine white marble.
It was at that time Europe that you won the greatest glory.
I offered you a seven-string lyre to listen to
so that you cannot stay away
and you can never be free to escape
from the burning lightning of your lust.
The golden eagle will solve the ancient oracle in the East
an unborn child will bring you the message
and you will longingly speak about your return
in the West with deeply thoughtful deeds
because the blind prophetess has given the answer through the years.
Then you will realise that you are trapped in an infernal struggle
because more evil seeds grow in your land
while you are defying the lurking danger.
You wander around as if you are carefree
wearing the vulgar cloak of arrogance,
the one which has alienated you,
and playing the paean of your self-destruction, insane,
while conversing with the dealers of death.
You will not find any other priestesses of pain to serve you,
in the circle of Love reconciliation sanctifies
and the thread is silver and gold of another coming.
I will stay here, hope endures
in the country where the light was born,
and wait, until you throw away the mask
and throw those dirty paper keys of the jailer into the fire
rather than the souls, as the mistakes you once made…
I will stay here, hope endures
in the country where the light was born,
and wait, I will make you an arch of Peace
with myrtle and vine branches
from the volcanic islands
because I want to save you from tyranny and derision.
I will stay here, hope endures
in the country where the light was born
and wait, in the full moon threshing-floors
here, where the heart and the mind
of the whole world awoke
come here Europe to listen to your future
right from the start.

Translated into English by
Georgia Lapata
June 2017

Comments
1. Zephyrus: He is the Greek god of the west wind. The gentlest of the winds, Zephyrus is known as the fructifying wind, the messenger of spring.

2. Phoenicia: It was a thalassocratic ancient Semitic civilization that originated in the Eastern Mediterranean.

3. Korybantes Kouretes: When Zeus was born, his mother Gaia took him to Crete and hid the child Zeus in a “ steep cave “. Korybantes beat the cymbals as intended to drown out the infant god’s cries, and prevent his discovery by his cannibal father Cronus.

4. Insult: It describes behaviour that defies the norms of behaviour or challenges the gods, and which in turn brings about the downfall, or nemesis, of the perpetrator of insult.

5. Delos: The island of Delos is one of the most important mythological, historical and archaeological sites in Greece.

6. Charybdis: It was a sea monster, later rationalized as a whirlpool and considered a shipping hazard in the Strait of Messina.

7. Olympus: In Ancient Greek religion and mythology, Olympus was the home of the Twelve Olympian gods. The Throne of Zeus hosted solely him, the leader of the gods. From there he unleashed his thunderbolts expressing his divine wrath.