Ηλεκτρονικά προσβάσιμο ειναι το πλήρες έργο (βιβλιοθήκη και αρχείο) του Εμμανουήλ Κριαρά

Δυο αιώ­νες πνευ­μα­τι­κής εργα­σί­ας, γνώ­σης, δημιουρ­γί­ας, άπο­ψης — τον από­λο­γο ζωής ενός από τους σημα­ντι­κό­τε­ρους πνευ­μα­τι­κούς ανθρώ­πους της χώρας τον αιώ­να που πέρα­σε, εμπε­ριέ­χει και είναι σε όλους προ­σβά­σι­μος, ο νέος ιστό­το­πος Εμμα­νου­ήλ Κριαρά.

Τρία χρό­νια μετά τον θάνα­τό του (22 Αυγού­στου 2014), το Ινστι­τού­το Νεο­ελ­λη­νι­κών Σπου­δών (ΙΝΣ) του ΑΠΘ, παρέ­δω­σε σήμε­ρα σε λει­τουρ­γία τον «Ιστό­το­πο Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά» του Ινστι­τού­του (http://ins-bibl.lit.auth.gr/kriaras/index.html).

Πρό­κει­ται για μία ηλε­κτρο­νι­κή εφαρ­μο­γή, η οποία αξιο­ποιεί τη δωρεά της Βιβλιο­θή­κης και σημα­ντι­κού τμή­μα­τος του Αρχεί­ου που ο κορυ­φαί­ος Έλλη­νας φιλό­λο­γος κλη­ρο­δό­τη­σε στο Ινστι­τού­το με τη δια­θή­κη του.

Ο «Ιστό­το­πος Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά» του Ινστι­τού­του, υλο­ποι­ή­θη­κε χάρη σε πρω­το­βου­λία του Ιδρύ­μα­τος Σταύ­ρος Νιάρ­χος (ΙΣΝ), που κάλυ­ψε με δωρεά του εξ ολο­κλή­ρου τη δαπά­νη για τη δημιουρ­γία του, προ­κει­μέ­νου οι σύγ­χρο­νοι δια­δι­κτυα­κοί χρή­στες να έχουν πρό­σβα­ση σε περισ­σό­τε­ρους από 11.000 τόμους βιβλί­ων φιλο­λο­γι­κού-γλωσ­σο­λο­γι­κού ενδια­φέ­ρο­ντος και σε 7.000 τίτλους της «μυθι­κής» βιβλιο­θή­κης του καθη­γη­τή Εμμα­νου­ήλ Κριαρά.

«Η απο­λύ­τως ελεύ­θε­ρη πρό­σβα­ση των πλη­ρο­φο­ριών και των τεκ­μη­ρί­ων κρί­θη­κε ότι ται­ριά­ζει στην ευρύ­τη­τα πνεύ­μα­τος και στη δημο­κρα­τι­κό­τη­τα που διέ­κρι­ναν τον σπου­δαίο Έλλη­να φιλό­λο­γο» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευ­θυ­ντής του Ινστι­τού­του Νεο­ελ­λη­νι­κών Σπου­δών, Γιώρ­γος Παπα­να­στα­σί­ου, υπο­γραμ­μί­ζο­ντας παράλ­λη­λα το σημα­ντι­κό της «απαι­τού­με­νης» σχε­δόν στη σύγ­χρο­νη «ηλε­κτρο­νι­κή επο­χή» προ­σβα­σι­μό­τη­τας του έργου ενός μελε­τη­τή του προη­γού­με­νου αιώνα.

Η βιβλιο­θή­κη του Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά αριθ­μεί 6.905 τίτλους και απο­τε­λεί­ται από 11.314 τόμους. Από αυτούς:

(α) τα βιβλία φιλο­λο­γι­κού-γλωσ­σο­λο­γι­κού ενδια­φέ­ρο­ντος που δεν υπήρ­χαν στη βιβλιο­θή­κη του Ινστι­τού­του, παρέ­μει­ναν σε αυτό και στε­γά­ζο­νται στα γρα­φεία του Ινστι­τού­του, στον 4ο όρο­φο του Νέου Κτι­ρί­ου της Φιλο­σο­φι­κής Σχο­λής (αίθου­σα 418) του ΑΠΘ (1.390 τίτλοι, 1.577 τόμοι), (β) βιβλία ευρύ­τε­ρου επι­στη­μο­νι­κού ενδια­φέ­ρο­ντος παρα­χω­ρή­θη­καν στην Κεντρι­κή Βιβλιο­θή­κη του ΑΠΘ και ενσω­μα­τώ­θη­καν στη συλ­λο­γή της (4.579 τίτλοι, 7.806 τόμοι),

(γ) βιβλία γενι­κό­τε­ρου ενδια­φέ­ρο­ντος παρα­χω­ρή­θη­καν στην Εθνι­κή Βιβλιο­θή­κη της Ελλά­δος και πρό­κει­ται να εκτε­θούν σε ειδι­κό τμή­μα της, που θα ονο­μά­ζε­ται «Βιβλιο­θή­κη Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά» (936 τίτλοι, 1.931 τόμοι), στο Κέντρο Πολι­τι­σμού Ίδρυ­μα Σταύ­ρος Νιάρχος.

Με τον τρό­πο αυτό, το ΔΣ του Ινστι­τού­του θεώ­ρη­σε ότι εκπλη­ρώ­νε­ται όσο το δυνα­τόν καλύ­τε­ρα η βού­λη­ση του Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά, ο οποί­ος επι­θυ­μού­σε τα βιβλία του να είναι προ­σβά­σι­μα σε όσο το δυνα­τόν ευρύ­τε­ρο κοινό.

Το μέρος του Αρχεί­ου Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά που παρα­δί­δε­ται στη δημο­σιό­τη­τα, περιέ­χει κεί­με­να των τελευ­ταί­ων δύο κατη­γο­ριών. Απο­τε­λεί­ται από εννέα ντο­σιέ και δύο βιβλία (τα οποία περιέ­χουν κρί­σεις για το Λεξι­κό της μεσαιω­νι­κής ελλη­νι­κής δημώ­δους γραμ­μα­τεί­ας), τα οποία ψηφιο­ποι­ή­θη­καν και περιέχουν:

(α) δημο­σιευ­μέ­να και αδη­μο­σί­ευ­τα κεί­με­να πνευ­μα­τι­κών ανθρώ­πων που έγρα­ψαν ή μίλη­σαν για τον Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά ή για συγκε­κρι­μέ­να έργα του,

(β) δημο­σιεύ­μα­τα στα οποία γίνε­ται απλή ανα­φο­ρά στον Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά, σε κάποιο έργο του, στην εκπαι­δευ­τι­κή και πολι­τι­κή δρά­ση του, σε τιμη­τι­κές εκδη­λώ­σεις ή δια­κρί­σεις που έλαβε,

(γ) άρθρα, ειση­γή­σεις, χαι­ρε­τι­σμούς, ομι­λί­ες, ανοι­χτές επι­στο­λές και συνε­ντεύ­ξεις του ιδί­ου του Εμμα­νου­ήλ Κριαρά,

(δ) ανα­κοι­νώ­σεις, άρθρα, ομι­λί­ες, κεί­με­να ραδιο­φω­νι­κών εκπο­μπών που αφο­ρούν τα ερευ­νη­τι­κά ενδια­φέ­ρο­ντα του Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά. Ο αριθ­μός των πρω­τό­τυ­πων τεκ­μη­ρί­ων — ψηφια­κών εγγρα­φών ανέρ­χε­ται σε 687, που αντι­στοι­χούν σε 3.511 ψηφιο­ποι­η­μέ­νες σελίδες.

-Κι αν σας ζητού­σα μια περί­λη­ψη, έναν «τίτλο» αυτού του απο­λό­γου του βίου σας; («Από­λο­γος βίου» ήταν ο τίτλος του τελευ­ταί­ου βιβλί­ου που τύπω­σε και δημο­σί­ευ­σε ο καθη­γη­τής, λίγους μήνες πριν το θάνα­τό του, σε ηλι­κία 107 ετών)- ρωτού­σε το ΑΠΕ-ΜΠΕ τον Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά στην τελευ­ταία του συνέντευξη.

-“Στη ζωή μου έκα­μα αυτό που θεω­ρού­σα καθή­κον μου” δήλωσε.

«Παρό­τι κανέ­να έργο δεν μπο­ρεί να περι­κλεί­σει το εύρος της γνώ­σης και της προ­σφο­ράς του Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά, πιστεύ­ου­με πως η ηλε­κτρο­νι­κή απο­τύ­πω­ση μέρους του έργου και του αρχεί­ου του, είναι μια πολύ καλή παρα­κα­τα­θή­κη για τις νέες γενιές μελετητών.

Το έργο αυτό υλο­ποι­ή­θη­κε εν μέσω της οικο­νο­μι­κής κρί­σης στη χώρα μας και παρά τις αντι­ξο­ό­τη­τες, διό­τι προ­ήλ­θε από…έρωτα. Τον έρω­τα στον οποίο τόσο συχνά ανα­φε­ρό­ταν ο Κρια­ράς. Έρω­τα για την ιδέα, το και­νού­ριο, την πρό­κλη­ση, τον στό­χο, το ιδα­νι­κό, την ίδια την Ελλά­δα» δηλώ­νει χαρα­κτη­ρι­στι­κά, με αφορ­μή την ολο­κλή­ρω­ση και λει­τουρ­γία του ιστό­το­που, ο πρό­ε­δρος του Ιδρύ­μα­τος Σταύ­ρος Νιάρ­χος, Ανδρέ­ας Δρακόπουλος.

Η δωρεά του Ιδρύ­μα­τος Σταύ­ρος Νιάρ­χος περιε­λάμ­βα­νε την κάλυ­ψη του κόστους κατα­λο­γο­γρά­φη­σης των βιβλί­ων, σάρω­σης του αρχεί­ου και κατα­σκευ­ής του ιστό­το­που, εργα­σί­ες που διήρ­κη­σαν περί τον ενά­μι­ση χρόνο.

Ο ιστό­το­πος, πέρα από τα πλη­ρο­φο­ρια­κά στοι­χεία που περιέ­χει για τον ίδιο τον Εμμα­νου­ήλ Κρια­ρά, τη σχέ­ση του με το Ινστι­τού­το, τη δια­θή­κη του κά, απο­τε­λεί­ται από δύο επι­μέ­ρους εφαρ­μο­γές ανα­ζή­τη­σης, που αφο­ρούν η μία τη Βιβλιο­θή­κη και η άλλη το Αρχείο του Εμμα­νου­ήλ Κριαρά.