Η αλήθεια για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση στο Σουηδικό “μοντέλο”

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της // 

Τα τρία τέταρ­τα του ανα­κυ­κλω­μέ­νου υλι­κού θάβε­ται ή καί­γε­ται στην Σου­η­δία. Τα στοι­χεία παρα­θέ­τει η εται­ρία «Βιο­μη­χα­νί­ες Ανα­κύ­κλω­σης». Σε οικο­νο­μι­κά στοι­χεία περί­που 4,2 δισ­σε­κα­το­μύ­ρια ευρώ κατα­λή­γουν στα σκουπίδια.

-Η Σου­η­δία είναι από τις χώρες που σημειώ­νει περή­φα­να πως έχει πετύ­χει μεγά­λα ποσο­στά ανα­κύ­κλω­σης. Για παρά­δειγ­μα συγκε­ντρώ­νου­με τα δύο τρί­τα του χρη­σι­μο­ποι­η­μέ­νου πλα­στι­κού και μόνο το 8% επα­να­χρη­σι­μο­ποιεί­ται. Το υπό­λοι­πο καί­γε­ται ή θάβε­ται. Κοροι­δεύ­ει ο ένας τον άλλον, δηλώ­νει ο πρό­ε­δρος της εται­ρί­ας «Βιο­μη­χα­νί­ες Ανα­κύ­κλω­σης» Anders Wijkman στην πρω­ι­νή καθη­με­ρι­νή Σου­η­δι­κή εφη­με­ρί­δα Svenska Dagbladet.

-Μαζεύ­ου­με μπου­κά­λια και κου­τιά αλου­μι­νί­ου, ξεχω­ρί­ζου­με τα οργα­νι­κά υπό­λοι­πα των φαγη­τών, ξεχω­ρί­ζου­με τα χαρ­τό­νια και τα περιο­δι­κά, αφή­νου­με τα παλιά μας αυτο­κί­νη­τα στις μάντρες, αφή­νου­με τα παλιά μας ρού­χα στα second hand. Επι­χει­ρή­σεις δρα­στη­ριο­ποιού­νται στην συλ­λο­γή υλι­κών περισ­σό­τε­ρο από κάθε φορά. Με λίγα λόγια όλη η κοι­νω­νία ανακυκλώνει.

Έτσι νομί­ζου­με του­λά­χι­στον. Που πηγαί­νουν όλα αυτά; Που κατα­λή­γουν; Που επαναχρησιμοποιούνται;

Παρα­θέ­τει οικο­νο­μι­κά στοι­χεία, αυτός ήταν ο στό­χος της έρευ­νας, απο­κα­λυ­πτι­κά για την έλλει­ψη επα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­σης των υλι­κών και την δημιουρ­γία νέων πρώ­των υλών. Σε 5,5 δισ­σε­κα­τομ­μύ­ρια ευρώ κάθε χρό­νο υπο­λο­γί­ζε­ται η μεί­ω­ση της αξί­ας των υλι­κών λόγω «παλαί­ω­σης». Είναι το 1,2% του πρου­πο­λο­γι­σμού της Σου­η­δί­ας. Μόνο το 1,3 δις επα­να­χρη­σι­μο­ποιεί­ται. Τα 4,2 δις πηγαί­νουν χαμέ­να. Είναι χρη­σι­μο­ποι­η­μέ­να υλι­κά που κατα­στρέ­φο­νται, χάνο­νται, θάβο­νται ή καί­γο­νται. Ένα μεγά­λο ποσο­στό υλι­κών όπως ατσά­λι, πλα­στι­κό, αλου­μί­νιο οχη­μά­των και χαρ­τιού και άλλων χάνει την αξία του λόγω της πρό­σμι­ξης με άλλα υλικά.

-Τρια στοι­χεία έχουν ελεγ­χθεί: πλα­στι­κό, ατσά­λι και αλου­μί­νιο. Ρού­χα και τσι­μέ­ντο που υπήρ­χαν στον αρχι­κό σχε­δια­σμό της έρευ­νας μόνο θεω­ρη­τι­κά μπο­ρούν να προσεγγιστούν.

Από αυτά που έχουν ερευ­νη­θεί το πλα­στι­κό καί­γε­ται κατά 84% και από το υπό­λοι­πο 16% το 8% δεν έχει καμιά αξία λόγω πτώ­σης της ποιο­τη­τάς του και θάβεται.

Ατσά­λι: χάνο­νται περί­που 2,9 δις ευρώ, το 50% της ποσό­τη­τας λόγω μη επαναχρησιμοποίησης

Αλου­μί­νιο: χάνε­ται αξία 300 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ σχε­δόν το 60% της ποσότητας.

Ρού­χα: μόνο το 13% επαναχρησιμοποιείται.

Η ανα­κύ­κλω­ση αλλά ιδιαί­τε­ρα η επα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­ση είναι ένα από τα επι­χει­ρή­μα­τα της αστι­κής προ­πα­γάν­δας και του «πρά­σι­νου» κινή­μα­τος για οικο­νο­μία των πρώ­των υλών και άρα την προ­στα­σία του περι­βάλ­λο­ντος. Οι δεί­κτες της ανα­κύ­κλω­σης πιά­νο­νται σύμ­φω­να με τα πρό­τυ­πα της ΕΕ και αυξά­νο­νται, αλλά οικο­νο­μία και προ­στα­σία του περι­βάλ­λο­ντος δεν επι­τυγ­χά­νε­ται. Δεν υπάρ­χει κανέ­νας έλεγ­χος για την επα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­ση των υλι­κών ακό­μη και στην χώρα «πρό­τυ­πο» στον καπι­τα­λι­σμό όπου ο σοσιαλ­δη­μο­κρά­της υπουρ­γός ενέρ­γειας Mikael Damberg δηλώ­νει μετά την δημο­σί­ευ­ση της έρευ­νας πως δεν είχε ιδέα για το θέμα και θα επι­λη­φθεί στο μέλλον.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.