Η Γερμανική αποικιοκρατία στην Αφρική και η «αναγνώριση της Γενοκτονίας στη Ναμίμπια»

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας // 

Η σχε­τι­κή είδη­ση έκα­νε τον γύρο του κόσμου: «Η κυβέρ­νη­ση της Γερ­μα­νί­ας ανα­γνώ­ρι­σε σήμε­ρα, για πρώ­τη φορά, ότι η χώρα διέ­πρα­ξε «γενο­κτο­νία» σε βάρος των φυλών Χερέ­ρο και Νάμα στη Ναμί­μπια την επο­χή της αποι­κιο­κρα­τί­ας και υπο­σχέ­θη­κε να χορη­γή­σει στη χώρα της Αφρι­κής «ανα­πτυ­ξια­κή βοή­θεια» ύψους 1 δισ. ευρώ και πλέον.

Να θυμί­σου­με ότι η όλη δια­δι­κα­σία μέχρι να φτά­σου­με ως εδώ  ήταν μακρόχρονη

-Το 1985 η έκθε­ση Γουαι­τά­κερ (Whitaker Report) των Ηνω­μέ­νων Εθνών κατέ­τα­ξε την «σφα­γή αυτή ως μια προ­σπά­θεια εξό­ντω­σης των λαών Χερέ­ρο και Νάμα της Νοτιο­δυ­τι­κής Αφρι­κής και επο­μέ­νως  την πρώ­τη γενο­κτο­νία του 20ου αιώνα»!

-Το 1998 ο γερ­μα­νός πρό­ε­δρος Ρόμαν Χέρ­τζογκ (Roman Herzog) επι­σκέ­φθη­κε την Ναμί­μπια και συνά­ντη­σε τους αρχη­γούς των Χερέ­ρο. Ο αρχη­γός  Munjuku Nguvauva απαί­τη­σε μια δημό­σια απο­λο­γία και απο­ζη­μί­ω­ση. Ο Χέρ­τζογκ  εξέ­φρα­σε μόνο την λύπη του. Φυσι­κά ούτε  λόγος τότε για αποζημιώσεις.

- Οι αξιω­μα­τού­χοι του Βερο­λί­νου δεν χρη­σι­μο­ποιού­σαν τη λέξη «γενο­κτο­νία» για την περι­γρα­φή της εξό­ντω­σης των φυλών Χερέ­ρο και Νάμα στη Ναμί­μπια, μέχρι τον Ιού­λιο του 2015 οπό­τε, ο τότε υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών Φρανκ Βάλ­τερ Σταιν­μά­γιερ, εξέ­δω­σε μια «πολι­τι­κή οδη­γία» υπο­δει­κνύ­ο­ντας ότι η σφα­γή θα έπρε­πε να περι­γρά­φε­ται σαν «έγκλη­μα πολέ­μου και γενοκτονία»

-Η Γερ­μα­νία το 2004 ζήτη­σε επι­σή­μως συγνώ­μη για τις θηριω­δί­ες που έλα­βαν χώρα στη Ναμί­μπια, ωστό­σο αρνεί­ται να κατα­βά­λει απο­ζη­μιώ­σεις στους συγ­γε­νείς των θυμά­των. Το ίδιο συνέ­βη και πριν λίγες ημέ­ρες με την Γερ­μα­νία να απο­λο­γεί­ται αλλά να μην θέλει να κατα­βάλ­λει αποζημιώσεις.

-Τον Οκτώ­βριο του 2011 φυλε­τι­κοί ηγέ­τες από τη Ναμί­μπια μετέ­βη­σαν στο Βερο­λί­νο προ­κει­μέ­νου να παρα­λά­βουν τα κρα­νία 20 συμπα­τριω­τών τους που σκο­τώ­θη­καν στη διάρ­κεια της αποι­κια­κής ηγε­μο­νί­ας του Β’ Ράιχ στη χώρα.Γερμανοί «επι­στή­μο­νες» είχαν πάρει τα κρα­νία προ­κει­μέ­νου να διε­ξά­γουν πει­ρά­μα­τα τα οποία δήθεν θα «απο­δεί­κνυαν» τη φυλε­τι­κή ανω­τε­ρό­τη­τα των λευ­κών Ευρω­παί­ων ένα­ντι των μαύ­ρων Αφρικανών.

Η Γερ­μα­νι­κή αποι­κιο­κρα­τία- Τα γεγονότα

Η Γερ­μα­νι­κή αποι­κιο­κρα­τία υπήρ­ξε σχε­τι­κά σύντο­μη. Μετά τη λήξη του Πρώ­του Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου οι γερ­μα­νι­κές αποι­κί­ες στην Αφρι­κή περι­ήλ­θαν στον έλεγ­χο των νικη­τριών δυνά­με­ων, της Μεγά­λης Βρε­τα­νί­ας, της Γαλ­λί­ας, του Βελ­γί­ου και της Πορ­το­γα­λί­ας. Αυτός υπήρ­ξε και ένας από τους λόγους που το θέμα της αποι­κιο­κρα­τί­ας στη Γερ­μα­νία βρέ­θη­κε σε δεύ­τε­ρη μοί­ρα στα πλαί­σια της λεγό­με­νης δημό­σιας ιστο­ρί­ας. Παράλ­λη­λα η επί­μο­νη απο­τί­μη­ση του ναζι­στι­κού παρελ­θό­ντος που ακο­λού­θη­σε μετά τον Δεύ­τε­ρο Παγκό­σμιο πόλε­μο και η αντι­πα­ρά­θε­ση της Γερ­μα­νί­ας με το Ολο­καύ­τω­μα έθε­σαν το ζήτη­μα στο περιθώριο.

Η Ναμί­μπια, η Γκά­να και το Τόγκο στη δυτι­κή και το Καμε­ρούν στην κεντρι­κή Αφρι­κή τέθη­καν το 1884 υπό γερ­μα­νι­κή κυριαρ­χία. Ένα χρό­νο αργό­τε­ρα ακο­λού­θη­σε η Ταν­ζα­νία. Ο Όττο φον Μπί­σμαρκ, πρώ­τος καγκε­λά­ριος της Γερ­μα­νι­κής Αυτο­κρα­το­ρί­ας, δημιούρ­γη­σε δέκα χρό­νια περί­που μετά την ίδρυ­σή της «προ­στα­τευό­με­νες περιο­χές», όπως λέγο­νταν, στην Ασία και την Αφρική.

Το 1884, η Γερ­μα­νία επω­φε­λεί­ται από τις συγκρού­σεις που είχαν ξεσπά­σει στη Ναμί­μπια για τον έλεγ­χο των βοσκο­τό­πων ανά­με­σα σε διά­φο­ρες φυλές, οι οποί­ες δημιουρ­γού­σαν προ­βλή­μα­τα στους γερ­μα­νούς άποι­κους που είχαν εγκα­τα­στα­θεί στην περιο­χή, και ανα­κη­ρύσ­σει το προ­τε­κτο­ρά­το της «Γερ­μα­νι­κής Νοτιο­δυ­τι­κής Αφρι­κής». Πρώ­τος κυβερ­νή­της της αποι­κί­ας διο­ρί­ζε­ται ο Χάιν­ριχ Γκέ­ρινγκ, πατέ­ρας του μελ­λο­ντι­κού ναζί ηγέ­τη Χέρ­μαν Γκέρινγκ.

Οι γερ­μα­νοί άποι­κοι φέρο­νται με εντυ­πω­σια­κή σκλη­ρό­τη­τα και περι­φρό­νη­ση στους  ντό­πιους πλη­θυ­σμούς, τους οποί­ους διώ­χνουν από τη γη τους. Και φυσι­κά, όπως και στις περισ­σό­τε­ρες χώρες που γνώ­ρι­σαν το ζυγό της αποι­κιο­κρα­τί­ας, αυτοί αντι­δρούν και εξε­γεί­ρο­νται, με απο­τέ­λε­σμα να βρί­σκο­νται αντι­μέ­τω­ποι με αγριό­τα­τη κατα­στο­λή (φόνοι, εμπρη­σμοί, εκτο­πί­σεις, κατα­σχέ­σεις γης και κοπα­διών και μεθο­δευ­μέ­νο κύμα βια­σμών που χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν ως πραγ­μα­τι­κό πολε­μι­κό όπλο).

Οι Χερέ­ρο και οι Νάμα ήσαν λαός βασι­κά κτη­νο­τρό­φων και οι Γερ­μα­νοί αποι­κιο­κρά­τες προ­σπά­θη­σαν να τους  «εκσυγ­χρο­νί­σουν» μετα­τρέ­πο­ντάς των και σε γεωρ­γούς και σε εργά­τες γης και των επι­χει­ρή­σε­ών των. Το βασι­κό­τε­ρο όμως  θέμα, που οδή­γη­σε τις φυλές σε εξέ­γερ­ση κατά των Γερ­μα­νών  αποι­κιο­κρα­τών  τους ήταν το ιδιο­κτη­σια­κό καθε­στώς και ο τρό­πος που οι Γερ­μα­νοί το αντιμετώπιζαν.

Οι Χερέ­ρο είχαν παρα­χω­ρή­σει  περισ­σό­τε­ρο από το ¼  εκ των 130.000 τετρ. ΚΜ γης που τους ανή­κε,  για την ολο­κλή­ρω­ση της σιδη­ρο­δρο­μι­κής γραμ­μής  Otavi, για  την «ανά­πτυ­ξη» της περιο­χής, αλλά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα θα πυρο­δο­τού­σε την εισβο­λή πολ­λών νέων αποι­κιο­κρα­τών, που θα εκμε­ταλ­λευό­ταν την γη και τον πλού­το της περιο­χής και των γηγε­νών φυλών.

Μάλι­στα οι Γερ­μα­νοί σχε­δί­α­ζαν, με σκο­πό πάντα την «ανά­πτυ­ξη», όπως ανα­φέ­ρει και ο Γερ­μα­νός Ιστο­ρι­κός Horst Drechsler, την μετε­γκα­τά­στα­ση των Χερέ­ρο σε ειδι­κούς καταυ­λι­σμούς (native reservations), παίρ­νο­ντάς των την γή δωρε­άν, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τους Χερέ­ρο και τους Νάμα, ως εργά­τες στην ίδια τους την γη, θεω­ρώ­ντας ότι η γη ανή­κει στους Γερ­μα­νούς αποικιοκράτες.

Εξάλ­λου πολ­λοί Χερέ­ρο χρη­σι­μο­ποιού­νταν ήδη σαν εργά­τες –σκλά­βοι στις επι­χει­ρή­σεις  των Γερ­μα­νών. Μάλι­στα ο Horst Drechsler κατα­δει­κνύ­ει με σαφή­νεια το χάσμα των δικαιω­μά­των μετα­ξύ Ευρω­παί­ου και Αφρι­κα­νού ως εξής:

Η Γερ­μα­νι­κή διοί­κη­ση (German Colonial League), σε θέμα­τα δικαί­ου και λοι­πών νομι­κών θεμά­των είχε την άπο­ψη ότι η κατά­θε­ση επτά (7) Αφρι­κα­νών ισο­δυ­να­μεί με την κατά­θε­ση ενός λευ­κού!!! Άρα κάθε Αφρι­κα­νός θα μπο­ρού­σε να χάσει την περιου­σία του, αν οι περισ­σό­τε­ροι  λευ­κοί  ισχυ­ρι­στούν ότι τους ανή­κει. Το δικα­στή­ριο θα την κατο­χύ­ρω­νε στους λευκούς.

Ανά­με­σα στις αιτί­ες του ξεση­κω­μού τους ήταν και οι ατι­μώ­ρη­τοι βια­σμοί των κορι­τσιών τους από τους κατακτητές.

Έτσι στις 12 Ιανουα­ρί­ου 1904 οι Χερέ­ρο με αρχη­γό τον Σάμου­ελ Μεχα­ρέ­ρο  (Samuel Maharero) επα­να­στά­τη­σαν και επι­τέ­θη­καν κατά των Γερ­μα­νών, σκο­τώ­νο­ντας 123–150. Τότε τον Μάιο του ιδί­ου έτους κατέ­φθα­σε ο Γερ­μα­νός στρα­τη­γός Λόθαρ φον Τρό­θα (Lothar von Trotha) με 14.000 στρα­τιώ­τες και  διε­ξή­γα­γε επι­χει­ρή­σεις κατά των Χερέ­ρο, όπου τελι­κά τον Αύγου­στο του 1904 στην μάχη του Γουό­τερ­μπεργκ νίκη­σε τους Χερέ­ρο και αφού προ­έ­βη σε σφα­γές, ώθη­σε με την απει­λή του σφα­για­σμού την μάζα του λαού των Χερέ­ρο προς την έρη­μο Ομε­χέ­κε, όπου οι περισ­σό­τε­ροι εξ αυτών πέθα­ναν από πεί­να και κυρί­ως από  την δίψα.

Ανα­φέ­ρε­ται μάλι­στα ότι στην δρα­μα­τι­κή αυτή πορεία των Χερέ­ρο προς τον θάνα­το, οι Γερ­μα­νοί είχαν δηλη­τη­ριά­σει τα λιγο­στά πηγά­δια της ερή­μου, ώστε ο μεθο­δευ­μέ­νος θάνα­τος, δηλα­δή η γενο­κτο­νία ενός λαού να είναι σίγουρη.

Τον Οκτώ­βριο του 1904 η φυλή των Νάμα επα­να­στά­τη­σε κατά των Γερ­μα­νών, για να έχει ακρι­βώς την ίδια τύχη και κατά τον ίδιο τρό­πο με τους Χερέ­ρο.  Μάλι­στα την εντο­λή για την γενο­κτο­νία έδω­σε ο ίδιος ο στρα­τη­γός Τρό­θα λέγο­ντας στο δια­βό­η­το “διά­ταγ­μά εξό­ντω­σης”: « Το έθνος των Χερέ­ρο θα πρέ­πει να εγκα­τα­λεί­ψει αμέ­σως την χώρα, διό­τι δεν είναι πλέ­ον γερ­μα­νοί υπή­κο­οι. Όποιος δεν υπα­κού­σει και ευρε­θεί εντός της χώρας, με ή χωρίς όπλο ή ζώο  θα εκτε­λεί­ται αμέ­σως. Δεν θα λυπη­θώ κανέ­ναν. . Δίδω τις εντο­λές μου να οδη­γη­θούν εκτός αμέσως….».

Οι εντο­λές του στρα­τη­γού Τρό­θα ήταν οι Χερέ­ρο άντρες να εκτε­λού­νται επι­τό­που, οι δε γυναί­κες και τα παι­διά να οδη­γού­νται στην έρη­μο για να πεθά­νουν μαρτυρικά!!!

Σύμ­φω­να με διά­φο­ρες μαρ­τυ­ρί­ες αφα­νί­στη­κε  περί­που το 80% περί­που των δύο εθνο­τή­των. Κατά διά­φο­ρες μαρ­τυ­ρί­ες, καθό­σον δεν είναι δυνα­τόν ο ακρι­βής υπο­λο­γι­σμός πέθα­ναν με διά­φο­ρους τρό­πους περί τους 65.000 έως 100.000 Χερέ­ρο και περί τους 10.0000 Νάμα.

Όσοι επέ­ζη­σαν τελι­κά (και όμως τελι­κά συνέ­βη και αυτό), περί­που 15.000 Χερέ­ρο, κυρί­ως γυναί­κες και παι­διά και ελά­χι­στοι  άνδρες, συγκε­ντρώ­θη­καν και οδη­γή­θη­καν από τους Γερ­μα­νούς αποι­κιο­κρά­τες σε στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης, όπως το Shark Island Concentration Camp, όπου υπο­χρε­ώ­θη­καν σε βάναυ­ση κατα­να­γκα­στι­κή εργα­σία, χωρίς πλη­ρω­μή φυσι­κά, στα κτή­μα­τα και επι­χει­ρή­σεις των Γερ­μα­νών, δίδο­ντάς τους μόνο ρύζι και τίπο­τα άλλο. Φυσι­κά πολ­λοί απε­βί­ω­σαν από τις κακου­χί­ες, αρρώ­στιες, την έλλει­ψη βιτα­μι­νών  και την βάναυ­ση εργα­σία. Μέσα στα στρα­τό­πε­δα, αιχ­μά­λω­τες Χερέ­ρο ανα­γκά­ζο­νταν να κόβουν τα κεφά­λια νεκρών ομο­ε­θνών τους, να τα βρά­ζουν, να αφαι­ρούν τον σάρ­κες και τον εγκέ­φα­λο και να τα τρί­βουν με γυα­λό­χαρ­το: 3.000 κρα­νία στάλ­θη­καν για να κοσμή­σουν τις βιτρί­νες των γερ­μα­νι­κών ερευ­νη­τι­κών ινστι­τού­των, νοσο­κο­μεί­ων και πανε­πι­στη­μί­ων, όπου θα χρη­σί­μευαν για την τεκ­μη­ρί­ω­ση της ανω­τε­ρό­τη­τας της άριας φυλής.

Οι Βρε­τα­νοί το 1918 ανα­κοί­νω­σαν σε έκθε­σή των όλα τα σχε­τι­κά με την κατά­στα­ση των στρα­το­πέ­δων συγκέ­ντρω­σης των Γερ­μα­νών, όπου χαρα­κτη­ρι­στι­κά ανα­φέ­ρε­ται ότι απε­βί­ω­σαν από τις συν­θή­κες δια­βί­ω­σης το 45% ‑74% των  συγκε­ντρω­θέ­ντων Χερέ­ρο και Νάμα, κυρί­ως το τονί­ζου­με γυναί­κες και ανή­λι­κα παιδιά.

Βέβαια οι γερ­μα­νοί δεν περιο­ρί­στη­καν μόνο σε αυτά. Για τους γερ­μα­νούς  «επι­στή­μο­νες» οι φυλές αυτές ήταν ασφα­λές πεδίο ανθρω­πο­λο­γι­κών και λοι­πών επι­στη­μο­νι­κών ερευ­νών. Ο Γερ­μα­νός  ανθρω­πο­λό­γος Eugen Fischer, πήγε στα στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης  για να διε­ξα­γά­γει ανθρω­πο­λο­γι­κές μελέ­τες και φυλε­τι­κά πει­ρά­μα­τα.  Πήρε δείγ­μα­τα από παι­διά (ζωντα­νά και νεκρά) Χερέ­ρο και από παι­διά μιγά­δες , δηλα­δή από παι­διά με πατέ­ρα γερ­μα­νό και μητέ­ρα Χερέ­ρο. Ο δε ζωο­λό­γος  Leopard Schultze εξέ­φρα­σε τον ενθου­σια­σμό του, που μπο­ρού­σε να παίρ­νει όργα­να από «φρέ­σκα πτώ­μα­τα» και ότι οι κρα­τού­με­να πρέ­πει να χρη­σι­μο­ποιού­νται για τον σκο­πό αυτό. Δηλα­δή να εξο­ντώ­νουν έναν κρα­τού­με­νο για να του παίρ­νουν τα όργανα!

.

Αλέκος Χατζηκώστας

Δημο­σιο­γρά­φος και εκδό­της της εφη­με­ρί­δας «Η Άλλη Άπο­ψη της Ημα­θί­ας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημο­σιευ­τεί σε εφη­με­ρί­δες, περιο­δι­κά και site εδώ και δεκα­ε­τί­ες, ενώ έχει συμ­με­τά­σχει με ειση­γή­σεις σε μια σει­ρά ιστο­ρι­κά συνέ­δρια και ημε­ρί­δες. Έχει εκδώ­σει 9 βιβλία και συμ­με­τέ­χει σε συλ­λο­γι­κούς τόμους.

Ακο­λου­θή­στε το Ατέ­χνως στο Google News, στο Facebook και στο Twitter