Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η δήλωση των συντακτών του περιοδικού Veshch, El Lissitzky και Ilya Ehrenburg

Επι­μέ­λεια Πανα­γιώ­της Μανιά­της //

Oι El Lissitzky και Ehrenburg συνερ­γά­στη­καν το 1922 και κυκλο­φό­ρη­σαν ένα βρα­χύ­βιο τρί­γλωσ­σο περιο­δι­κό με το όνο­μα Veshch/Gegenstand/Objet. Σκο­πός τους ήταν η διε­πα­φή καλ­λι­τε­χνι­κών κινη­μά­των της μετε­πα­να­στα­τι­κής Ρωσί­ας με αντί­στοι­χα της Δύσης. Αισθη­τι­κά κινού­νταν μετα­ξύ Σου­πρε­μα­τι­σμού και Κον­στρου­κτι­βι­σμού και στο μανι­φέ­στο τους εξη­γούν ότι το όνο­μα ”αντι­κεί­με­νο” επε­λέ­γη για­τί ”για μας, η τέχνη δεν είναι τίπο­τε άλλο παρά δημιουρ­γία νέων «αντι­κει­μέ­νων»”. Η δήλω­ση δημο­σιεύ­θη­κε στο περιο­δι­κό De Stijl, V, no 4, Άμστερ­νταμ, 1922.

Maniatis2

  1. Έρχο­μαι εδώ ως αντι­πρό­σω­πος του περιο­δι­κού Veshch/Gegenstand/Objet, το οποίο αντι­προ­σω­πεύ­ει ένα νέο τρό­πο σκέ­ψης και ενώ­νει τους ηγέ­τες της νέας τέχνης σε όλες σχε­δόν τις χώρες.
  2. Η σκέ­ψη μας χαρα­κτη­ρί­ζε­ται από την προ­σπά­θεια να απο­μα­κρυν­θού­με από την παλιά υπο­κει­με­νι­κή, μυστι­κι­στι­κή αντί­λη­ψη του κόσμου και να δημιουρ­γή­σου­με­μια στά­ση καθο­λι­κό­τη­τας – σαφή­νειας – πραγματικότητας.
  3. Το ότι αυτός ο τρό­πος σκέ­ψης είναι πραγ­μα­τι­κά διε­θνής μπο­ρεί να το δει κανείς από το γεγο­νός ότι κατά τη διάρ­κεια της επτα­ε­τούς περιό­δου της από­λυ­της απο­μό­νω­σης της Ρωσί­ας από τον έξω κόσμο, επι­τε­θή­κα­με στα ίδια προ­βλή­μα­τα με τους φίλους μας εδώ στη Δύση, χωρίς καμιά γνώ­ση τους. Στη Ρωσία δώσα­με μια σκλη­ρή αλλά καρ­πο­φό­ρα μάχη για να πραγ­μα­το­ποι­ή­σου­με τη νέα τέχνη πάνω σε ένα ευρύ κοι­νω­νι­κό και πολι­τι­κό μέτωπο.
  4. Κάνο­ντάς το μάθα­με ότι η πρό­ο­δος στην τέχνη είναι δυνα­τή μόνο σε μια κοι­νω­νία η οποία έχει αλλά­ξει εντε­λώς την κοι­νω­νι­κή δομή της.
  5. Με την πρό­ο­δο εννο­ού­με εδώ την απε­λευ­θέ­ρω­ση της τέχνης από το ρόλο της ως στο­λί­δι και δια­κό­σμη­ση, από την ανά­γκη να ικα­νο­ποι­η­θούν τα αισθή­μα­τα των λίγων. Πρό­ο­δος σημαί­νει να απο­δει­κνύ­εις και να εξη­γείς ότι ο καθέ­νας έχει το δικαί­ω­μα να δημιουρ­γή­σει. Δεν έχου­με καμια σχέ­ση με αυτούς που υπη­ρε­τούν την τέχνη σαν ιερείς σε μονή.
  6. Η νέα τέχνη ιδρύ­θη­κε όχι σε μια υπο­κει­με­νι­κή, αλλά σε μια αντι­κει­με­νι­κή βάση. Αυτή, όπως και η επι­στή­μη, μπο­ρεί να περι­γρα­φεί με ακρί­βεια και είναι από τη φύση της κατα­σκευα­στι­κή. Ενώ­νει όχι μόνο την καθα­ρή τέχνη, αλλά όλους εκεί­νους που στέ­κο­νται στο σύνο­ρο της νέας κουλ­τού­ρας. Ο καλ­λι­τέ­χνης είναι σύντρο­φος στο σπου­δα­στή, στο μηχα­νι­κό, και στον εργάτη.
  7. Μέχρι τώρα η νέα τέχνη δεν είναι πάντο­τε κατα­νοη­τή· δεν είναι μόνο η κοι­νω­νία που την παρερ­μη­νεύ­ει, αλλά ακό­μα πιο επι­κίν­δυ­να, παρερ­μη­νεύ­ε­ται και από εκεί­νους που αυτο­α­πο­κα­λού­νται προ­ο­δευ­τι­κοί καλλιτέχνες.
  8. Για να κατα­πο­λε­μή­σου­με αυτή την κατά­στα­ση πρέ­πει να γίνου­με μέρος ενός μεγα­λύ­τε­ρου συνό­λου ώστε να μπο­ρού­με πραγ­μα­τι­κά να αντε­πι­τε­θού­με. Ουσια­στι­κά αυτή είναι η μάχη που μας ενώ­νει. Αν ο σκο­πός μας ήταν να υπε­ρα­σπι­στού­με μόνο τα υλι­κά συμ­φέ­ρο­ντα μιας ομά­δας ανθρώ­πων που λέγο­νται καλ­λι­τέ­χνες, δεν θα χρεια­ζό­μα­σταν άλλη ένω­ση, για­τί ήδη υπάρ­χουν διε­θνείς ενώ­σεις για τους ζωγρά­φους, τους δια­κο­σμη­τές, και τους βερ­νι­κω­τές και επαγ­γελ­μα­τι­κά ανή­κου­με σε αυτές.
  9. ΚΑΛΟΥΜΕ* ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ. Για μια ακό­μα φορά η τέχνη θα επι­στρέ­ψει στον προη­γού­με­νό της ρόλο. Για μια ακό­μα φορά θα βρού­με ένα συλ­λο­γι­κό δρό­μο σύν­δε­σης του έργου του καλ­λι­τέ­χνη με το παγκόσμιο.

 

*Δια­σταύ­ρω­ση από το βιβλίο The Struggle for utopia: Rodchenko, Lissitzky, Moholy-Nagy, 1917–1946, καθώς το regard έχει πολ­λές σημασίες.

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο