Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η εκτίμηση του Κ. Βάρναλη για τον υπερρεαλισμό:

«Μπο­ρεί ν’ ανή­κω ψυχι­κώς και πνευ­μα­τι­κώς σε άλλον κόσμο, ποιο­τι­κά και χρο­νι­κά δια­φο­ρε­τι­κόν όμως δεν είμαι συντη­ρη­τι­κός και υπέρ των καλών παρα­δό­σε­ων. Οι δυνα­τό­τη­τες του ξανα­νιω­μού στην περιο­χή της τέχνης είνε ανυ­πο­λό­γι­στες. Όμως την αξία των και­νο­το­μιών δεν την κρί­νω από της προ­θέ­σε­ως, παρά από τ’ απο­τε­λέ­σμα­τά της. Κι ως τώρα η Νεο­ελ­λη­νι­κή σχό­λη του υπερ­ρε­α­λι­σμού δεν έδω­σε έργα (εκτός από τα πεζο­γρα­φή­μα­τα του Εμπει­ρί­κου), που να την επι­βά­λουν στη συνεί­δη­ση των προ­χω­ρη­μέ­νων ανθρώπων.

Αλλ’ η ποί­η­ση αυτή δεν καταρ­γεί μονα­χά τη λογι­κή. Καταρ­γεί και τους ρυθ­μούς και τα μέτρα, δηλα­δή τεχνι­κά στοι­χεία που δίνου­νε διάρ­κεια στο λόγο και μου­σι­κό­τη­τα. Οι πεζο­γρα­φι­κοί στί­χοι δεν αθα­να­τί­ζουν το περιε­χό­με­νό τους και πολύ δύσκο­λα ξανα­γυ­ρί­ζει σ’ αυτούς όποιος τους διά­βα­σε μια φορά. Κάνουν την εντύ­πω­ση του προ­χεί­ρου και του εφή­με­ρου. Ούτε ξένοι, ούτε δικοί μας νική­σα­νε το χρό­νο με τον αμε­λη­μέ­νο λόγο — ή του­λά­χι­στο δεν είχα­νε αρκε­τό ταλέ­ντο να τον νικήσουν.

Αλλά υπάρ­χει κ’ η κοι­νω­νι­κή πλευ­ρά του ζητή­μα­τος. Κάθε νέα σχό­λη δεν είνε και σημεί­ον ανό­δου της ζωής· μπο­ρεί να είνε και σύμ­πτω­μα παρακ­μής. Κι’ αυτού είνε ο κόμπος. Πάντως, η υπερ­ρε­α­λι­στι­κή σχό­λη με την κατάρ­γη­ση της λογι­κής, της γνώ­σης και της αισθη­τής εμπει­ρί­ας, απο­τε­λεί κι αυτή μιαν από τις πολ­λές μορ­φές της φυγής από την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Είνε τέχνη ερμη­τι­κή που δε φωτά­ει καθό­λου, παρά πυκνώ­νει το σκο­τά­δι, που μέσα του παρα­παί­ει ο κόσμος».

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο