Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

«Η Ελλάδα προτίθεται να δανείσει θησαυρούς στο Βρετανικό Μουσείο ως αντάλλαγμα για τα κλεμμένα Ελγίνεια»

Με τον τίτλο «Η Ελλά­δα προ­τί­θε­ται να δανεί­σει θησαυ­ρούς στο Βρε­τα­νι­κό Μου­σείο ως αντάλ­λαγ­μα για τα ‘κλεμ­μέ­να’ Ελγί­νεια Μάρ­μα­ρα», η βρε­τα­νι­κή εφη­με­ρί­δα Telegraph φιλο­ξε­νεί συνέ­ντευ­ξη του Κυριά­κου Μητσο­τά­κη ενό­ψει συνά­ντη­σης με τον Μπό­ρις Τζόν­σον. Μάλι­στα η βρε­τα­νι­κή εφη­με­ρί­δα «βλέ­πει» θετι­κή έκβα­ση των συζητήσεων.

Σύμ­φω­να με την εφη­με­ρί­δα, βασι­κή πρό­τα­ση του Κυρ. Μητσο­τά­κη για να πεί­σει το Βρε­τα­νι­κό Μου­σείο να δώσει πίσω τα μάρ­μα­ρα του Παρ­θε­νώ­να είναι η τρο­φο­δό­τη­ση του με δανει­σμούς ελλη­νι­κών αρχαιο­τή­των που δεν έχουν φύγει ποτέ από τη χώρα. Είναι αλή­θεια πως η Βρε­τα­νία έχει μία λίστα ελλη­νι­κών θησαυ­ρών που θα επι­θυ­μού­σε να δανει­στεί. Για παρά­δειγ­μα χρυ­σά μυκη­ναϊ­κά αντι­κεί­με­να όπως η μάσκα του Αγα­μέ­μνω­να, το χάλ­κι­νο άγαλ­μα του Δία ή ακό­μη και ο μηχα­νι­σμός των Αντικυθήρων.

Επί της ουσί­ας ο Έλλη­νας πρω­θυ­πουρ­γός θέλει να επα­να­φέ­ρει την πρό­τα­ση περί δανει­σμού στην Ελλά­δα των κλεμ­μέ­νων γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να με ανταλ­λάγ­μα­τα, με εξα­σφά­λι­ση δηλα­δή του δανει­στή στη λογι­κή δάνειο με ενέχυρο.

Δηλώ­νει συγκε­κρι­μέ­να πως «είμαι βέβαιος ότι εάν υπήρ­χε βού­λη­ση εκ μέρους της κυβέρ­νη­σης (της Βρε­τα­νί­ας) για αλλα­γή στά­σης θα μπο­ρού­σα­με να κατα­λή­ξου­με σε μία διευ­θέ­τη­ση με το Βρε­τα­νι­κό Μου­σείο για να δανεί­σου­με στο εξω­τε­ρι­κό πολι­τι­στι­κούς θησαυ­ρούς οι οποί­οι δεν έχουν βρε­θεί ποτέ εκτός Ελλάδας».

Ο Κυρ. Μητσο­τά­κης δηλώ­νει ακό­μα πως «δεν θέλω να υπει­σέλ­θω σε λεπτο­μέ­ρειες όσον αφο­ρά μία διευ­θέ­τη­ση, διό­τι αυτές οι συζη­τή­σεις είναι ευαί­σθη­τες». Ωστό­σο δημο­σιεύ­μα­τα ανα­φέ­ρουν πως η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση προ­τί­θε­ται να βάλει στο τρα­πέ­ζι τον δανει­σμό σημα­ντι­κών αντικειμένων.

Οι προ­τά­σεις περί δανει­σμών των γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να, σύμ­φω­να με ειδι­κούς, υπο­κρύ­πτει τον κίν­δυ­νο να ανα­γνω­ρι­στεί το Βρε­τα­νι­κό Μου­σείο σαν νόμι­μος ιδιο­κτή­της τους, ενώ έχουν κλα­πεί από την Ελλά­δα, όπως ανα­φέ­ρει ο Κ. Μητσο­τά­κης στην συνέ­ντευ­ξη λέγο­ντας πως «τα Γλυ­πτά κλά­πη­καν τον 19ο αιώ­να, ανή­κουν στο Μου­σείο της Ακρό­πο­λης» και προ­σθέ­τει ότι «πρέ­πει να συζη­τή­σου­με αυτό το ζήτη­μα σοβα­ρά και με ειλικρίνεια».

Παρό­λα αυτά, εκπρό­σω­πος της βρε­τα­νι­κής κυβέρ­νη­σης επα­νέ­λα­βε την πάγια θέση του Ηνω­μέ­νου Βασι­λεί­ου, δηλα­δή το ότι «τα μάρ­μα­ρα απο­κτή­θη­καν νόμι­μα με βάση το τότε οθω­μα­νι­κό καθε­στώς και ότι το βρε­τα­νι­κό μου­σείο λει­τουρ­γεί ανε­ξάρ­τη­τα, χωρίς πολι­τι­κές επιρ­ρο­ές». Μία θέση που είχε υιο­θε­τή­σει πριν λίγους μήνες και ο ίδιος ο Μπό­ρις Τζόν­σον στην εφη­με­ρί­δα Τα Νέα, χωρίς να αφή­νει περι­θώ­ρια μετακίνησης.

Τον περα­σμέ­νο Σεπτέμ­βριο έγι­νε ένα κομ­βι­κό βήμα από τη Δια­κυ­βερ­νη­τι­κή Επι­τρο­πή της UNESCO για την Προ­ώ­θη­ση της Επι­στρο­φής των Πολι­τι­στι­κών Αγα­θών στις Χώρες Προ­έ­λευ­σης. Για πρώ­τη φορά υιο­θε­τή­θη­κε από­φα­ση που ανα­γνω­ρί­ζει ότι η υπό­θε­ση δεν αφο­ρά τη συνεν­νό­η­ση μετα­ξύ μου­σεί­ων, αλλά έχει δια­κυ­βερ­νη­τι­κό χαρα­κτή­ρα και, ως εκ τού­του, η υπο­χρέ­ω­ση επι­στρο­φής των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να αφο­ρά την κυβέρ­νη­ση του Ηνω­μέ­νου Βασιλείου.

Το ιστορικό

Eνα μεγά­λο εθνι­κό θέμα, που ξεκί­νη­σε το 1801 με την αρπα­γή των Γλυ­πτών από τον λόρ­δο Ελγιν.

Ο Παρ­θε­νώ­νας, από την οικο­δό­μη­σή του έως το 1687, έμει­νε ουσια­στι­κά αλώ­βη­τος, όταν δέχτη­κε το πρώ­το σοβα­ρό πλήγ­μα της ιστο­ρί­ας του από τον βομ­βαρ­δι­σμό των Ενε­τών. Το δεύ­τε­ρο μεγα­λύ­τε­ρο πλήγ­μα του Παρ­θε­νώ­να έλα­βε χώρα κατά τα έτη 1801–1804, όταν ο λόρ­δος Ελγιν, πρε­σβευ­τής της Μεγά­λης Βρε­τα­νί­ας στην Υψη­λή Πύλη, κατόρ­θω­σε να απο­σπά­σει τον μισό γλυ­πτό διά­κο­σμο και να τον μετα­φέ­ρει στην Αγγλία.

Οι πρώ­τες αντι­δρά­σεις για τη μεγά­λη κλο­πή των Γλυ­πτών ξεκί­νη­σαν αμέ­σως μετά τη σύστα­ση του νεο­ελ­λη­νι­κού κρά­τους. Το 1842, ο Αλέ­ξαν­δρος Ραγκα­βής, γραμ­μα­τέ­ας τής εν Αθή­ναις Αρχαιο­λο­γι­κής Εται­ρεί­ας, υπο­βάλ­λει το πρώ­το επί­ση­μο αίτη­μα, δια­τυ­πώ­νο­ντας την προσ­δο­κία της Ελλά­δας για την επι­στρο­φή των Γλυ­πτών. Το αίτη­μα επα­να­λή­φθη­κε το 1924, με τη συμπλή­ρω­ση εκα­τό ετών από τον θάνα­το του λόρ­δου Βύρω­να, ενώ το 1961 ο δήμαρ­χος της Αθή­νας αλλά και η Ακα­δη­μία Αθη­νών ζήτη­σαν από την Αγγλία τον επα­να­πα­τρι­σμό των Γλυ­πτών του Παρθενώνα.

Το 1982 ήταν ένα έτος-σταθ­μός για την επι­στρο­φή των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να από το Βρε­τα­νι­κό Μου­σείο, καθώς στη Γενι­κή Διά­σκε­ψη της UNESCO για την Πολι­τι­στι­κή Πολι­τι­κή στο Μεξι­κό, η τότε υπουρ­γός Πολι­τι­σμού και Επι­στη­μών Μελί­να Μερ­κού­ρη προ­έ­βα­λε το αίτη­μα της ελλη­νι­κής κυβέρ­νη­σης για την επι­στρο­φή των Γλυ­πτών. Η ελλη­νι­κή αντι­προ­σω­πεία υπέ­βα­λε σχέ­διο σύστα­σης υπέρ της επι­στρο­φής του γλυ­πτού δια­κό­σμου του Παρ­θε­νώ­να στην Ελλά­δα, που υπερ­ψη­φί­στη­κε με 56 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 24 απο­χές. Τον Οκτώ­βριο του 1984 η Ελλά­δα υπέ­βα­λε νέο επί­ση­μο αίτη­μα για την επι­στρο­φή των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να, που απορ­ρί­φθη­κε από τη βρε­τα­νι­κή πλευ­ρά. Το ίδιο έτος, επί­σης, η Ελλά­δα κατέ­θε­σε επί­ση­μο αίτη­μα για την επι­στρο­φή των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να στην UNESCO, το οποίο ενε­γρά­φη στην ημε­ρή­σια διά­τα­ξη της Δια­κυ­βερ­νη­τι­κής Επι­τρο­πής για την Επι­στρο­φή των Πολι­τι­στι­κών Αγα­θών στις Χώρες Προ­έ­λευ­σής τους ή την Από­δο­σή τους σε Περί­πτω­ση Παρά­νο­μης Κτήσης.

Το 1999 το Ευρω­παϊ­κό Κοι­νο­βού­λιο έλα­βε δεσμευ­τι­κή από­φα­ση, σημειώ­νο­ντας πως α) θεω­ρεί ότι η επι­στρο­φή των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να στην Ελλά­δα θα απο­τε­λού­σε μια καί­ρια ενέρ­γεια για την προ­ώ­θη­ση της κοι­νής ευρω­παϊ­κής πολι­τι­στι­κής κλη­ρο­νο­μιάς και β) καλού­σε την κυβέρ­νη­ση του Ηνω­μέ­νου Βασι­λεί­ου να εξε­τά­σει θετι­κά το αίτη­μα της Ελλά­δας για την επι­στρο­φή των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να στον φυσι­κό τους χώρο. Το 2002 οι υπουρ­γοί Πολι­τι­σμού και Αθλη­τι­σμού των χωρών της Νοτιο­α­να­το­λι­κής Ευρώ­πης, που συνα­ντή­θη­καν στη Θεσ­σα­λο­νί­κη ύστε­ρα από πρό­σκλη­ση του τότε υπουρ­γού Πολι­τι­σμού Ευάγ­γε­λου Βενι­ζέ­λου, συμ­φώ­νη­σαν μετα­ξύ άλλων πως η επι­στρο­φή των Γλυ­πτών του Παρ­θε­νώ­να στην Αθή­να είναι «υπο­χρέ­ω­ση της σύγ­χρο­νης ανθρω­πό­τη­τας απέ­να­ντι στο κορυ­φαίο μνη­μείο του κλα­σι­κού πολιτισμού».

che guevara 008

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο