Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ) διέγραψε τον Δημήτρη Δανίκα

Ο γνω­στός κρι­τι­κός κινη­μα­το­γρά­φου Δημή­τρης Δανί­κας διε­γρά­φη από μέλος της Ελλη­νι­κής Ακα­δη­μί­ας Κινη­μα­το­γρά­φου (ΕΑΚ) έπει­τα από αίτη­ση τεσ­σά­ρων μελών Ακα­δη­μί­ας, των σκη­νο­θέ­τι­δων Ρηνιώς Δρα­γα­σά­κη, Σοφί­ας Εξάρ­χου και Κων­στα­ντί­νας Κοτζα­μά­νη και της ενδυ­μα­το­λό­γου Μάρ­λι Αλει­φέ­ρη προς την αρμό­δια Επι­τρο­πή Δεο­ντο­λο­γί­ας.

Αφορ­μή για την δια­γρα­φή του Δημή­τρη Δανί­κα, ήταν κεί­με­νό του που δημο­σιεύ­θη­κε στην εφη­με­ρί­δα «Πρώ­το Θέμα» και το οποίο αφο­ρού­σε την πολύ­κρο­τη υπό­θε­ση του παρου­σια­στή Στά­θη Πανα­γιω­τό­που­λου. Το εν λόγω άρθρο του ο Δ. Δανί­κας ουσια­στι­κά κατη­γο­ρού­σε τα θύμα­τα, φτά­νο­ντας να κάνει νύξεις ακό­μα και για ιδιο­τέ­λεια στη «συμπε­ρι­φο­ρά» τους.

Το σκε­πτι­κό και η από­φα­ση της Επι­τρο­πής Δεοντολογίας

«Οι εκπρό­σω­ποι της Επι­τρο­πής Δεο­ντο­λο­γί­ας της Ελλη­νι­κής Ακα­δη­μί­ας Κινη­μα­το­γρά­φου, μετά από καταγ­γε­λία που δεχθή­κα­με από 4 μέλη της, με αίτη­μα να δια­γρα­φεί από την ΕΑΚ ο κρι­τι­κός Δανί­κας Δημή­τρης με αφορ­μή το άρθρο του “Ο αρβυ­λό­μα­γκας και το αλα­λούμ” (Πρώ­το Θέμα, 24/12/2021), ακού­σα­με εκτε­νώς και τις δύο πλευ­ρές και συγκε­ντρω­θή­κα­με σε πολύ­ω­ρες συνε­δριά­σεις για να απο­φα­σί­σου­με με ευθύ­νη, σοβα­ρό­τη­τα αλλά και θάρρος.

Σχε­τι­κά με την από­φα­σή μας, όλοι μας θεω­ρού­με εξαι­ρε­τι­κά επι­κίν­δυ­νο ένα προη­γού­με­νο που πλήτ­τει, ή έστω αφή­νει διά­τρη­τη σε μελ­λο­ντι­κές ερμη­νεί­ες, την ελευ­θε­ρία του λόγου — ειδι­κά στις τέχνες και στην κρι­τι­κή τους. Ο κινη­μα­το­γρά­φος είναι πολι­τι­σμός και μόνο πολι­τι­σμός είναι η απά­ντη­ση — σε οποια­δή­πο­τε ερώτηση.

Η ελευ­θε­ρία του λόγου όμως, όπως και οποια­δή­πο­τε άλλη ελευ­θε­ρία στα δημο­κρα­τι­κά πολι­τεύ­μα­τα, έχει και ευθύ­νες και συνέ­πειες και όρια. Αν ο λόγος κρί­νε­ται συκο­φα­ντι­κός, προ­σβλη­τι­κός, επι­κίν­δυ­νος, αν ακο­λου­θεί τη ρητο­ρι­κή του μίσους, τότε αυτό πλήτ­τει την αξιο­πρέ­πεια, το κύρος, την κοι­νή ασφά­λεια και τότε τα όρια είναι απαραίτητα.

Ο κύριος Δανί­κας δεν έγρα­ψε την κρι­τι­κή μιας ται­νί­ας. Αλλά ένα κεί­με­νο άπο­ψης, ένα στην ουσία πολι­τι­κό κεί­με­νο, για ένα σοβα­ρό­τα­το κοι­νω­νι­κό θέμα που μόνο τελευ­ταία τολ­μή­σα­με ως κοι­νω­νί­ες να επα­να­δια­πραγ­μα­τευ­τού­με και να επα­να­προσ­διο­ρί­σου­με. Σε μια επο­χή όπου έχει ανοί­ξει επι­τέ­λους ένας σοβα­ρός διά­λο­γος για τη σεξουα­λι­κή παρενόχληση/κακοποίηση, την κουλ­τού­ρα του βια­σμού, τις γυναι­κο­κτο­νί­ες, όπου οι δημό­σιες φωνές προ­σπα­θούν να πάνε μπρο­στά έναν κόσμο που, άμε­σα ή έμμε­σα, έχει την τάση να κατη­γο­ρεί το θύμα, ένα μέλος της ΕΑΚ γρά­φει ένα άρθρο για το revenge porn, που εμμέ­νει να θεω­ρεί τη γυναί­κα (του­λά­χι­στον) συνέ­νο­χη στο έγκλημα.

Θεω­ρού­με ότι ένα τέτοιο κεί­με­νο από έναν τόσο επι­δρα­στι­κό αρθρο­γρά­φο σ’ ένα τόσο λαο­φι­λές έντυ­πο επη­ρε­ά­ζει κατα­λυ­τι­κά την κοι­νή γνώ­μη, ενι­σχύ­ο­ντας τα ταμπού και τα δια­στρε­βλω­μέ­να πρό­τυ­πα που θέλουν την γυναί­κα να μην έχει δικαί­ω­μα στη σεξουα­λι­κό­τη­τά της και την ελεύ­θε­ρη αυτο­διά­θε­σή της. Κατά τον κύριο Δανί­κα μια γυναί­κα “πρέ­πει να προ­σέ­χει”, για­τί αλλιώς “καλώς πλη­ρώ­νει το τίμημα”.

Οφεί­λου­με επί­σης να λάβου­με υπό­ψη μας ότι δεν είναι η πρώ­τη φορά που ο κύριος Δανί­κας έχει γρά­ψει με παρό­μοιο τόνο, ύφος και λόγο για τις γυναί­κες (“Οι άλλες άγνω­στες αμαρ­τί­ες του Χάρ­βεϊ Γουάιν­σταϊν: Ο βίος και η πολι­τεία του”, Πρώ­το Θέμα, 16/10/2017).

Η Επι­τρο­πή Δεο­ντο­λο­γί­ας της ΕΑΚ δεν είναι δικα­στή­ριο. Έχει μια συμ­βο­λι­κή ισχύ και δρά­ση. Θεω­ρού­με ότι ο κύριος Δανί­κας δεν πλήτ­τε­ται — δεν χάνει την εργα­σία του ή την πρό­σβα­ση να συνε­χί­σει να γρά­φει τις από­ψεις του ελεύθερα.

Εμείς όμως πιστεύ­ου­με ότι τέτοιου είδους κεί­με­να κάνουν κάτι χει­ρό­τε­ρο από το “να πλήτ­τουν το κύρος της Ακα­δη­μί­ας” (όπως προ­βλέ­πει το κατα­στα­τι­κό ως κρι­τή­ριο δια­γρα­φής στο Άρθρο 16 παρά­γρα­φος 2β). Τέτοιου είδους κεί­με­να εκπρο­σω­πούν παλιές, λοξές και επι­κίν­δυ­νες αντι­λή­ψεις που δεν έχουν καμία θέση σ’ έναν θεσμό πολιτισμού.

Οι κινη­μα­το­γρα­φι­στές στε­κό­μα­στε στο πλευ­ρό των γυναι­κών και επι­λέ­γου­με τον δρό­μο της ισό­τη­τας, του σεβα­σμού και της ανοι­χτής σκέ­ψης που θέλου­με να ελπί­ζου­με ότι θα οδη­γή­σει σ’ έναν πιο δίκαιο κόσμο.

Για όλα τα παρα­πά­νω, ως επι­τρο­πή δεο­ντο­λο­γί­ας απο­φα­σί­ζου­με να κάνου­με δεκτό το αίτη­μα της δια­γρα­φής του κυρί­ου Δανί­κα από την Ελλη­νι­κή Ακα­δη­μία Κινηματογράφου.

Η Επι­τρο­πή Δεοντολογίας

Απο­στο­λί­δη Ρέα, παραγωγός
Βαρυ­μπο­πιώ­της Κώστας, μιξέρ ήχου
Καρα­μά­νης Χρή­στος, διευ­θυ­ντής φωτογραφίας
Κατσού­φης Βασί­λης, παραγωγός
Λυκούρ­γου Πόλυ, κρι­τι­κός κινηματογράφου
Μακρί­δης Μπά­μπης, σκηνοθέτης
Παπα­δη­μη­τρί­ου Λυδία, θεω­ρη­τι­κός κινηματογράφου
Σου­γα­νί­δου Ειρή­νη, διανομέας
Χατζά­κου Μαρία, σκη­νο­θέ­τις — παραγωγός»

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα