Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία για το δικαίωμα αλλαγής φύλου από τα 15

Παρέμ­βα­ση στη συζή­τη­ση για το δικαιώ­μα­τα αλλα­γής φύλου από τα 15 κάνει η Ελλη­νι­κή Ψυχια­τρι­κή Εται­ρεία (ΕΨΕ), η οποία προ­σκλή­θη­κε από τη Διαρ­κή Επι­τρο­πή Δημό­σιας Διοί­κη­σης, Δημό­σιας Τάξης και Δικαιο­σύ­νης της Βου­λής να μετά­σχει στη συζή­τη­ση για το νομο­σχέ­διο «Νομι­κή ανα­γνώ­ρι­ση της ταυ­τό­τη­τας φύλου — Εθνι­κός Μηχα­νι­σμός Εκπό­νη­σης, Παρα­κο­λού­θη­σης και Αξιο­λό­γη­σης των Σχε­δί­ων Δρά­σης για τα Δικαιώ­μα­τα του Παιδιού».

Ακο­λού­θη­σε δια­βού­λευ­ση στο ΔΣ και τον κλά­δο Σεξουα­λι­κό­τη­τας και Δια­προ­σω­πι­κών Σχέ­σε­ων της ΕΨΕ. Εκτι­μά­ται ότι το νομο­σχέ­διο «κινεί­ται σε σωστή κατεύ­θυν­ση για τη διευ­θέ­τη­ση πολ­λών θεμά­των που αφο­ρούν τους διεμ­φυ­λι­κούς και για την απο-ιατρι­κο­ποί­η­ση του θέμα­τος». Εκφρά­ζε­ται, ωστό­σο, ανη­συ­χία για τη δυνα­τό­τη­τα που δίνε­ται σε άτο­μα με μεί­ζο­να ενερ­γό ψυχο­πα­θο­λο­γία (π.χ. παρα­νοϊ­κή ψύχω­ση) και που ενδε­χο­μέ­νως δεν βρί­σκο­νται σε ψυχια­τρι­κή παρα­κο­λού­θη­ση, να μπο­ρούν να κάνουν αίτη­ση αλλα­γής φύλου χωρίς να προη­γεί­ται μια εκτί­μη­ση της κατά­στα­σής τους. Σχο­λιά­ζο­ντας το θέμα να μπο­ρεί ο ενδια­φε­ρό­με­νος να ξανα­ζη­τή­σει αλλα­γή των στοι­χεί­ων του, στο προη­γού­με­νο φύλο του αν το θελή­σει, έως μια φορά, ανα­φέ­ρε­ται ότι «στην ουσία ο δικα­στής θα πρέ­πει να συμ­φω­νεί με το αίτη­μα, εφό­σον δεν έχει άλλη πλη­ρο­φό­ρη­ση, ή θα ζητά­ει ψυχια­τρι­κή πραγ­μα­το­γνω­μο­σύ­νη μόνο αν κρί­νει ότι αυτό απαι­τεί­ται. Και βεβαί­ως, αφού δεν είναι ο ίδιος επαγ­γελ­μα­τί­ας ψυχι­κής υγεί­ας, δεν μπο­ρεί να το κάνει με τον δέο­ντα τρόπο».

Το ΔΣ της εται­ρεί­ας θέτει υπό­ψη της Επι­τρο­πής τα εξής σημεία:

- Το σχέ­διο νόμου απο­τε­λεί ενσω­μά­τω­ση στο εθνι­κό νομι­κό σύστη­μα ευρω­παϊ­κών οδη­γιών, απο­τε­λεί κοι­νω­νι­κή-πολι­τι­κή επι­λο­γή και επι­χει­ρεί να θεσμο­θε­τή­σει προ­βλή­μα­τα κοι­νω­νι­κής ανα­γνώ­ρι­σης της ταυ­τό­τη­τας φύλου, προ­βλή­μα­τα των οποί­ων διεκ­δι­κεί τη λύση η ΛΟΑΤ κοι­νό­τη­τα, επί της νομι­κής βάσης των ίσων ατο­μι­κών δικαιωμάτων.

- Έχει επι­λε­γεί από τον νομο­θέ­τη η παρά­καμ­ψη της ιατρι­κής εκτί­μη­σης του αιτή­μα­τος και του ιατρι­κού πιστο­ποι­η­τι­κού. Αυτό στη­ρί­ζε­ται στο ότι έχει γίνει διε­θνώς απο­δε­κτό ότι το πώς βιώ­νει ένα άτο­μο την ταυ­τό­τη­τα φύλου δεν απο­τε­λεί παθο­λο­γι­κή κατά­στα­ση, για την οποία απαι­τεί­ται ιατρι­κή γνωμάτευση.

Σε κάποιες περι­πτώ­σεις, όμως, όταν συνυ­πάρ­χει ενερ­γή ψυχο­πα­θο­λο­γία (π.χ. σχι­ζο­φρέ­νεια ή διπο­λι­κή συναι­σθη­μα­τι­κή δια­τα­ρα­χή), αυτή δεν μπο­ρεί να εκτιμηθεί.

-Το βάρος της εκτί­μη­σης του αιτή­μα­τος επω­μί­ζε­ται ο δικα­στής. Στη βάση ενός υπο­μνή­μα­τος που θα συνο­δεύ­ει την αίτη­ση και θα περιέ­χει κοι­νω­νι­κές και ιατρι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες; Στη βάση πραγ­μα­το­γνω­μο­σύ­νης που θα δια­τά­ξει; Το δικα­στι­κό σώμα θα χρεια­στεί εκπαί­δευ­ση και οδη­γί­ες για να δια­χει­ρι­στεί αυτό το κοι­νω­νι­κό / νομι­κό πρόβλημα.

Εκφρά­στη­κε επί­σης στο ΔΣ η άπο­ψη ότι πρό­κει­ται «για θέμα περισ­σό­τε­ρο κοι­νω­νι­κό που άπτε­ται των δικαιω­μά­των των πολι­τών αυτής της χώρας και οι λίγες ψυχια­τρι­κές απο­κλί­σεις θα μεί­ω­ναν και θα αμαύ­ρω­ναν το κεντρι­κό μεγά­λο θέμα. Κάθε θεσμός έχει πάντο­τε πολ­λά θετι­κά και λίγα αρνη­τι­κά. Ας ανα­λο­γι­στού­με πως πολ­λά νομο­σχέ­δια που έχουν ψηφι­στεί αγνό­η­σαν την ψυχια­τρι­κή θεώ­ρη­ση, επει­δή οι υπό­λοι­πες συνι­στώ­σες ήταν σημα­ντι­κό­τε­ρες. Ας μη ξεχνά­με ότι δεν πρό­κει­ται για μια χει­ρουρ­γι­κή επέμ­βα­ση, αλλά για μια νομι­κή πρά­ξη, η οποία του­λά­χι­στον μια φορά μπο­ρεί να αλλάξει».

Τέλος η ΕΨΕ σημειώ­νει ότι σε όσους ασχο­λού­νται με θέμα­τα ψυχο­πα­θο­λο­γί­ας συνε­χί­ζε­ται διε­θνώς η συζή­τη­ση για το τι σημαί­νει η αλλα­γή ταυ­τό­τη­τας φύλου ή η δυσφο­ρία του φύλου, αλλά αυτό δεν αφο­ρά άμε­σα τα συγκε­κρι­μέ­να ερω­τή­μα­τα που θέτει το παρόν νομοσχέδιο.