Η ιστορία του χαρταετού εν συντομία

Η ιστο­ρία του χαρ­τα­ε­τού ξεκι­νά από τα προ­χρι­στια­νι­κά χρό­νια, πιθα­νό­τα­τα από την Κίνα για να ταξι­δέ­ψει στη συνέ­χεια και σε άλλες χώρες, όπως Ιαπω­νία, Κορέα, Ινδία κ.α. Οι πρώ­τοι χαρ­τα­ε­τοί δεν ήταν από… χαρ­τί αλλά από μετά­ξι και δεν ήταν εξά­γω­νοι, όπως οι ελλη­νι­κοί αλλά είχαν (και έχουν μέχρι σήμε­ρα) μορ­φή δράκου.

Τον 4ο π.Χ. αι., στην αρχαία Ελλά­δα, σύμ­φω­να με τις πηγές, ο αρχι­μη­χα­νι­κός Αρχύ­τας του Τάρα­ντος χρη­σι­μο­ποί­η­σε στην αερο­δυ­να­μι­κή του τον αϊτό. Παλαιό­τε­ρη ανα­φο­ρά θα μπο­ρού­σε να θεω­ρη­θεί η απει­κό­νι­ση σε ελλη­νι­κό αγγείο της κλα­σι­κής περιό­δου μιας κόρης που κρα­τά στα χέρια της λευ­κή σαΐ­τα δεμέ­νη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλα­δή, και την οποία ετοι­μά­ζε­ται να πετά­ξει. Λαμ­βά­νο­ντας υπό­ψη ότι η χρή­ση του χαρ­τιού δεν ήταν ακό­μη γνω­στή, εικά­ζου­με ότι τα χρό­νια εκεί­να, τα όποια πει­ρά­μα­τα ή παι­χνί­δια με αϊτούς θα πρέ­πει να τα έκα­ναν με πανί, αντί­στοι­χο με αυτό που χρη­σι­μο­ποιού­σαν στα πλοία έως και τα μεσαιω­νι­κά χρόνια.

Στην Ευρώ­πη πρω­το­ήρ­θαν στο τέλος του 14ου αρχές του 15ου αιώ­να, από εξε­ρευ­νη­τές που ταξί­δε­ψαν στις χώρες της Ασί­ας. Στα χρό­νια που κύλι­σαν χαρ­τα­ε­τοί «πέτα­ξαν» σε κάθε γωνιά του πλα­νή­τη. Συν­δέ­θη­καν με τα τοπι­κά έθι­μα χωρών απο­κτώ­ντας ποι­κί­λα χαρα­κτη­ρι­στι­κά, τόσο ως προς την κατα­σκευή τους, όσο και ως προς τον συμ­βο­λι­σμό του πετάγ­μα­τός τους στον ουρανό…

Στην ιστο­ρι­κή δια­δρο­μή του ο χαρ­τα­ε­τός βοή­θη­σε και αρκε­τούς επι­στή­μο­νες: Το 1749 ο Σκο­τσέ­ζος μετε­ω­ρο­λό­γος Alexander χρη­σι­μο­ποί­η­σε χαρ­τα­ε­τούς με θερ­μό­με­τρα, προ­κει­μέ­νου να κατα­γρά­ψει και να μελε­τή­σει τις θερ­μο­κρα­σια­κές μετα­βο­λές σε μεγά­λο υψό­με­τρο. Το 1752 ο Βενια­μίν Φρα­γκλί­νος εκτέ­λε­σε το διά­ση­μο πεί­ρα­μα με τον χαρ­τα­ε­τό, προ­κει­μέ­νου να απο­δεί­ξει ότι οι αστρα­πές δεν είναι τίπο­τα άλλο παρά στα­τι­κός ηλε­κτρι­σμός. Τα χρό­νια 1799–1809, ο σερ George Cayley άρχι­σε να πει­ρα­μα­τί­ζε­ται με τους χαρ­τα­ε­τούς, προ­κει­μέ­νου να κατα­σκευά­σει μια μηχα­νή που να έχει τη δυνα­τό­τη­τα να μετα­φέ­ρει ανθρώ­πους στον αέρα. Και τα κατά­φε­ρε! Το 1853 πέτυ­χε να πετά­ξει το πρώ­το ανε­μο­πλά­νο, που μπό­ρε­σε να σηκώ­σει το βάρος ενός ατό­μου για σαρά­ντα ολό­κλη­ρα δευ­τε­ρό­λε­πτα. Το 1833 ένας Βρε­τα­νός, αυτή τη φορά, μετε­ω­ρο­λό­γος, χρη­σι­μο­ποί­η­σε τους χαρ­τα­ε­τούς για να ανυ­ψώ­νει ανε­μό­με­τρα, ώστε να κατα­γρά­φει και να μελε­τά τις ταχύ­τη­τες των ανέ­μων στα διά­φο­ρα υψόμετρα.