Η κλιματική αλλαγή απειλεί με εξαφάνιση την οχιά της Πίνδου

Η κλι­μα­τι­κή αλλα­γή απο­τε­λεί βασι­κή απει­λή, που μπο­ρεί να οδη­γή­σει στην εξα­φά­νι­ση της οχιάς της Πίν­δου, σύμ­φω­να με μία νέα έρευ­να Ελλή­νων και ξένων επιστημόνων.

Οι ερευ­νη­τές, με επι­κε­φα­λής τον Έντ­βαρντ Μιτσέι του Κέντρου Οικο­λο­γι­κής Έρευ­νας της Ουγ­γρι­κής Ακα­δη­μί­ας Επι­στη­μών, που έκα­ναν τη σχε­τι­κή δημο­σί­ευ­ση στο διε­θνές περιο­δι­κό «Oryx», εκτι­μούν ότι έως το 90% των ορει­νών ενδιαι­τη­μά­των της εν λόγω οχιάς θα κατα­στούν αφι­λό­ξε­να έως το τέλος της δεκα­ε­τί­ας του 2080 λόγω ανό­δου της θερμοκρασίας.

Η οχιά της Πίν­δου ή νανό­χε­ντρα είναι η μικρό­τε­ρη οχιά της Ελλά­δας, φθά­νο­ντας σε μήκος τα 35 έως 45 εκα­το­στά. Ζει σε απο­μο­νω­μέ­να αλπι­κά και υπο­αλ­πι­κά λιβά­δια στην ελλη­νι­κή ορο­σει­ρά της Πίν­δου και στη νότια Αλβα­νία, συνή­θως σε υψό­με­τρο άνω των 1.400 μέτρων. Θεω­ρεί­ται ξεχω­ρι­στό είδος (Vipera graeca) και το δηλη­τή­ριό της είναι σχε­τι­κά ασθε­νές, αν και απαι­τεί ιατρι­κή φροντίδα.

Στη χώρα μας υπάρ­χουν και άλλα είδη οχιάς (κοι­νή, οθω­μα­νι­κή, της Μήλου, αστρί­της), αλλά της Πίν­δου θεω­ρεί­ται από τη Διε­θνή Ένω­ση Προ­στα­σί­ας του Περι­βάλ­λο­ντος (IUCN) κατ’ εξο­χήν αυτή που απει­λεί­ται ως είδος και ένα από τα ερπε­τά της Ευρώ­πης που ήδη αντι­με­τω­πί­ζουν τον μεγα­λύ­τε­ρο κίν­δυ­νο εξα­φά­νι­σης. Η νέα έρευ­να δεί­χνει ότι η κλι­μα­τι­κή αλλα­γή θα εντεί­νει σημα­ντι­κά αυτόν τον κίν­δυ­νο στο μέλλον.

Η οχιά της Πίν­δου είναι προ­σαρ­μο­σμέ­νη στο κρύο περι­βάλ­λον και θεω­ρεί­ται άκρως ευά­λω­τη στην άνο­δο της θερ­μο­κρα­σί­ας και στην ξηρα­σία λόγω της κλι­μα­τι­κής αλλα­γής. Ήδη, σύμ­φω­να με τους ερευ­νη­τές, τα καλο­καί­ρια είναι πολύ ζεστά για το συγκε­κρι­μέ­νο φίδι, δυσκο­λεύ­ο­ντας την έξο­δο από τη φωλιά του και τη δια­τρο­φή του.

Η λεκά­νη της Μεσο­γεί­ου, που περι­λαμ­βά­νει την Ελλά­δα, ανα­μέ­νε­ται να γίνει σημα­ντι­κά ξηρό­τε­ρη τις επό­με­νες δεκα­ε­τί­ες, καθώς προ­βλέ­πε­ται ότι θα μειω­θούν οι βρο­χο­πτώ­σεις. Παράλ­λη­λα, θα μειω­θούν οι πλη­θυ­σμοί των εντό­μων που απο­τε­λούν την τρο­φή της οχιάς, ενώ και οι βοσκοί της Πίν­δου σκο­τώ­νουν συχνά τις οχιές, επει­δή κατά και­ρούς δαγκώ­νουν τα πρό­βα­τά τους.

Από ελλη­νι­κής πλευ­ράς, στη μελέ­τη συμ­με­τεί­χαν o καθη­γη­τής Στέ­φα­νος Ρού­σος (Τμή­μα Βιο­λο­γι­κών Επι­στη­μών Πανε­πι­στη­μί­ου του Βόρειου Τέξας ΗΠΑ) και οι ερπε­το­λό­γοι Μαρία Δημά­κη (Μου­σείο Γου­λαν­δρή Φυσι­κής Ιστο­ρί­ας) και Γιάν­νης Ιωαν­νί­δης (Βιό­σφαι­ρα).