Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η νομιμοποίηση του μαζικού και προληπτικού φακελώματος με τη «βούλα» του Συντάγματος

Της Μαρί­νας Λαβράνου

Η επί­κλη­ση του Συντάγ­μα­τος, η προ­βο­λή του ως το από­λυ­το εχέγ­γυο για την προ­στα­σία και δια­φύ­λα­ξη δικαιω­μά­των και ελευ­θε­ριών, ανα­μα­σά­ται όλο αυτό το διά­στη­μα από όλες τις πλευ­ρές του αστι­κού πολι­τι­κού φάσμα­τος, τα αστι­κά ΜΜΕ, οπορ­του­νι­στι­κές δυνά­μεις, διά­φο­ρους ακα­δη­μαϊ­κούς, νομι­κούς και μη.

Είναι όμως έτσι; ‘Η μήπως, όλο αυτό το πολυ­δαί­δα­λο θεσμι­κό πλαί­σιο που νομι­μο­ποιεί τις μαζι­κές — ακό­μα και προ­λη­πτι­κά — παρα­κο­λου­θή­σεις, που βάζει στο μικρο­σκό­πιο τη ζωή του καθε­νός και της καθε­μιάς, βρί­σκε­ται κάτω από τις «προ­στα­τευ­τι­κές φτε­ρού­γες» του αστι­κού Συντάγ­μα­τος;

Οι συνταγματικές προβλέψεις

Μια ματιά στις ίδιες τις συνταγ­μα­τι­κές δια­τά­ξεις είναι η καλύ­τε­ρη απάντηση:

1.

Πολύς λόγος γίνε­ται το τελευ­ταίο διά­στη­μα για την «εθνι­κή ασφά­λεια», η επί­κλη­ση της οποί­ας νομι­μο­ποιεί την άρση του απορ­ρή­του των επι­κοι­νω­νιών, σύμ­φω­να με το άρθρο 19 παρ. 2 του Συντάγ­μα­τος. Πρό­κει­ται για μια γενι­κή έννοια — ομπρέ­λα που επι­τρέ­πει άρσεις του απορ­ρή­του κατά συρ­ροή, με μαζι­κό τρό­πο, σε ολό­κλη­ρες περιο­χές, ακό­μα και προ­λη­πτι­κά, ενώ αξιο­ποιεί­ται δια­χρο­νι­κά ως νόμι­μη «αιχ­μή» επί­θε­σης στα λαϊ­κά δικαιώ­μα­τα και τη δρά­ση του εργα­τι­κού — λαϊ­κού παράγοντα.

Ταυ­τό­χρο­να, στην ίδια παρά­γρα­φο, προ­βλέ­πε­ται η δυνα­τό­τη­τα άρσης του απορ­ρή­του και για την αντι­με­τώ­πι­ση σει­ράς αδι­κη­μά­των, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων και αδι­κη­μά­των που αξιο­ποιού­νται ήδη ενά­ντια στους εργα­ζό­με­νους και τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα. Περι­λαμ­βά­νε­ται για παρά­δειγ­μα σε αυτά και η τρο­μο­κρα­τία (187Α), η οποία αξιο­ποιεί­ται για να ποι­νι­κο­ποι­ή­σει τη ριζο­σπα­στι­κή ιδε­ο­λο­γία και δρά­ση, σύμ­φω­να με τις κατευ­θύν­σεις της ΕΕ. Στην ίδια κατεύ­θυν­ση ήταν το νομι­κό οπλο­στά­σιο που αντι­με­τώ­πι­σε σε όλη την υπε­ρε­κα­τό­χρο­νη Ιστο­ρία του το Κόμ­μα μας, πλη­ρώ­νο­ντας με εκτε­λέ­σεις, βασα­νι­στή­ρια, φυλα­κές και εξο­ρί­ες τις κατη­γο­ρί­ες περί «κατα­σκο­πεί­ας», «προ­δο­σί­ας» κ.ο.κ.

Δια­μορ­φώ­νε­ται δηλα­δή ένας ακό­μα ασφυ­κτι­κός κλοιός για την πολι­τι­κή και συν­δι­κα­λι­στι­κή δρά­ση, που απο­δει­κνύ­ει ότι στο στό­χα­στρο της «εθνι­κής ασφά­λειας» βρί­σκε­ται στα­θε­ρά ο «εχθρός — λαός».

2.

Στη συνέ­χεια, το Σύνταγ­μα παρα­πέ­μπει για τις «λεπτο­μέ­ρειες» στον εφαρ­μο­στι­κό νόμο, όπως συμ­βαί­νει άλλω­στε και με σει­ρά άρθρων του που ανα­φέ­ρο­νται σε δικαιώ­μα­τα και ελευ­θε­ρί­ες. Δίνε­ται έτσι η δυνα­τό­τη­τα ανά­λο­γα με τις εξε­λί­ξεις, τις κάθε φορά προ­τε­ραιό­τη­τες, επι­διώ­ξεις, συμ­μα­χί­ες της αστι­κής τάξης να δια­μορ­φώ­νε­ται το αντί­στοι­χο νομι­κό πλαί­σιο που θα τις προ­ω­θεί και θα τις θωρα­κί­ζει, προ­σαρ­μό­ζο­ντας αντί­στοι­χα και τα δικαιώ­μα­τα και τις ελευθερίες.

Στη συγκε­κρι­μέ­νη μάλι­στα περί­πτω­ση είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι ο εφαρ­μο­στι­κός νόμος ψηφί­στη­κε το 1994 (Ν.2225/1994), δια­τη­ρή­θη­κε και εμπλου­τί­ζε­ται μέχρι σήμε­ρα, επι­βε­βαιώ­νο­ντας πως το θεσμι­κό πλαί­σιο που νομι­μο­ποιεί τον έλεγ­χο, την παρα­κο­λού­θη­ση των εργα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών στρω­μά­των, απο­τε­λεί στα­θε­ρή επι­δί­ω­ξη της αστι­κής τάξης και υπη­ρε­τεί­ται από όλες τις κυβερ­νή­σεις και το κρά­τος της.

Η δε συζή­τη­ση στην οποία πρω­το­στα­τούν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ αλλά και οπορ­του­νι­στι­κές δυνά­μεις για επανεξέταση/διεύρυνση του κατα­λό­γου των ποι­νι­κών αδι­κη­μά­των που προ­βλέ­πο­νται, ώστε να μη γίνε­ται «καρα­μέ­λα» η επί­κλη­ση της εθνι­κής ασφά­λειας και για να «εκσυγ­χρο­νι­στεί» το σχε­δόν 30ετές νομι­κό πλαί­σιο, μόνο επι­κίν­δυ­νες συνέ­πειες μπο­ρεί να έχει για τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων, της νεο­λαί­ας, αφού, εκτός των άλλων, μπο­ρεί να οδη­γή­σει και στην αύξη­ση του κατα­λό­γου των εγκλη­μά­των για τη διε­ρεύ­νη­ση των οποί­ων επι­τρέ­πε­ται η άρση του απορρήτου.

3.

Φυσι­κά το Σύνταγ­μα καλύ­πτει και τις κατευ­θύν­σεις της ΕΕ, αλλά και τη δρά­ση ξένων μυστι­κών υπη­ρε­σιών στη βάση δια­κρα­τι­κών συμ­φω­νιών κ.ο.κ. αφού, σύμ­φω­να με τα άρθρα 27 και 28 του Συντάγ­μα­τος, κατο­χυ­ρώ­νει τη συμ­με­το­χή στην ΕΕ, την υπε­ρο­χή του διε­θνούς και ευρω­παϊ­κού δικαί­ου, την υπο­χρέ­ω­ση εφαρ­μο­γής και ενσω­μά­τω­σής του στο ελλη­νι­κό δίκαιο (άρθρο 28), αλλά και επι­τρέ­πει τη διέ­λευ­ση και παρα­μο­νή ξένων στρα­τιω­τι­κών δυνά­με­ων εντός ελλη­νι­κής επι­κρά­τειας (άρθρο 27 παρ.2). Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι μόνο το ΚΚΕ ζητά­ει δια­χρο­νι­κά την κατάρ­γη­ση του άρθρου 28, αλλά και την απα­γό­ρευ­ση της διέ­λευ­σης και στάθ­μευ­σης ξένων στρα­τιω­τι­κών δυνά­με­ων και της παρα­χώ­ρη­σης βάσε­ων και άλλων διευκολύνσεων.

Το έργο το έχει ξανα­δεί ο λαός: Την περί­ο­δο της παν­δη­μί­ας «η προ­στα­σία της δημό­σιας υγεί­ας», με τη βού­λα του Συντάγ­μα­τος και τις ευλο­γί­ες της ΕΕ, έγι­νε το όχη­μα για έντα­ση της κατα­στο­λής, περι­στο­λής δικαιω­μά­των και ελευ­θε­ριών, ενί­σχυ­σης των μέσων, μεθό­δων, συστη­μά­των παρα­κο­λού­θη­σης και ελέγ­χου. Και όλα αυτά ήρθαν για να μεί­νουν, αφού η «χρη­σι­μό­τη­τά» τους δεν περιο­ρί­ζε­ται μόνο την περί­ο­δο της παν­δη­μί­ας, αλλά αξιο­ποιού­νται ενό­ψει της γενί­κευ­σης του πολέ­μου, όχι μόνο στην Ελλά­δα αλλά και σε όλη την ΕΕ.

Με τις ευλογίες του δικαίου της ΕΕ και των ευρωπαϊκών δικαστηρίων

Φυσι­κά το Σύνταγ­μα και οι νόμοι εναρ­μο­νί­ζο­νται με τις ευρω­παϊ­κές κατευ­θύν­σεις, που «δια­φη­μί­ζο­νται» για μια ακό­μα φορά από αστι­κές και οπορ­του­νι­στι­κές δυνά­μεις ως θεμα­το­φύ­λα­κες των δικαιω­μά­των και ελευ­θε­ριών, του «κρά­τους δικαί­ου». Σε προη­γού­με­νη αρθρο­γρα­φία ο «Ριζο­σπά­στης» έχει ανα­δεί­ξει ανα­λυ­τι­κά όλο αυτό το κατα­σταλ­τι­κό νομι­κό οπλο­στά­σιο, όπως και η Ευρω­κοι­νο­βου­λευ­τι­κή Ομά­δα του ΚΚΕ στην πρό­σφα­τη Ερώ­τη­σή της.

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι σύμ­φω­να με την Ευρω­παϊ­κή Σύμ­βα­ση Δικαιω­μά­των του Ανθρώ­που (ΕΣΔΑ), η επέμ­βα­ση του κρά­τους στην ιδιω­τι­κή ζωή του καθε­νός (και άρα και στο δικαί­ω­μα για απόρ­ρη­το των επι­κοι­νω­νιών του) επι­τρέ­πε­ται όχι μόνο για λόγους εθνι­κής ασφά­λειας, αλλά και για«λόγους δημό­σιας ασφά­λειας, οικο­νο­μι­κής ευη­με­ρί­ας της χώρας, υπε­ρά­σπι­ση της τάξης, πρό­λη­ψης ποι­νι­κών παρα­βά­σε­ων, προ­στα­σί­ας της υγεί­ας ή της ηθι­κής, προ­στα­σί­ας των δικαιω­μά­των και των ελευ­θε­ριών άλλων». Οι ίδιοι περιο­ρι­σμοί τίθε­νται και σε σει­ρά άλλων άρθρων, όπως το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ, που ανα­φέ­ρε­ται στην ελευ­θε­ρία έκφρα­σης! Προ­στί­θε­ται έτσι μια σει­ρά γενι­κών εννοιών που στην πρά­ξη λει­τουρ­γούν σαν ομπρέ­λα νομι­μο­ποί­η­σης της ποι­κι­λό­τρο­πης και πολύ­μορ­φης κατα­γρα­φής και ελέγ­χου της καθη­με­ρι­νό­τη­τας εκα­τομ­μυ­ρί­ων ανθρώ­πων. Φυσι­κά η ΕΣΔΑ προ­βάλ­λε­ται ως το πιο προ­ο­δευ­τι­κό κεί­με­νο σε σχέ­ση με τα δικαιώ­μα­τα από τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τα υπό­λοι­πα αστι­κά κόμ­μα­τα, αλλά και οπορ­του­νι­στι­κές δυνάμεις!

Αντί­στοι­χα, ειδι­κά για την έννοια της «εθνι­κής ασφά­λειας» το Ευρω­παϊ­κό Δικα­στή­ριο Δικαιω­μά­των του Ανθρώ­που (ΕΔΔΑ) έχει κρί­νει ότι ακρι­βώς επει­δή οι απει­λές σε βάρος της εθνι­κής ασφά­λειας ποι­κίλ­λουν και δεν μπο­ρούν να προσ­διο­ρι­στούν εκ των προ­τέ­ρων, ο νόμος δεν χρειά­ζε­ται να ανα­φέ­ρει εξα­ντλη­τι­κά κάθε πράξη/συμπεριφορά που μπο­ρεί να υπά­γε­ται σε αυτή την έννοια. Αρα, σύμ­φω­να με το δικα­στή­ριο, μπο­ρεί να παρα­μέ­νει μια γενι­κή έννοια που «θα χωρά­ει» αόρι­στο αριθ­μό πράξεων/συμπεριφορών ως απει­λών για την εθνι­κή ασφάλεια!

Επί­σης, το ΕΔΔΑ συμ­φω­νεί με εθνι­κές ρυθ­μί­σεις που επι­τρέ­πουν τη λήψη επει­γό­ντων μέτρων παρα­κο­λού­θη­σης των επι­κοι­νω­νιών χωρίς προη­γού­με­νη έγκρι­ση από τη Δικαιο­σύ­νη, αρκεί να υπάρ­χει επεί­γου­σα περί­πτω­ση και να τηρη­θεί έστω εκ των υστέ­ρων η απαι­τού­με­νη διαδικασία.

Μάλι­στα, μπο­ρεί να σηκώ­θη­κε κουρ­νια­χτός από ΣΥΡΙΖΑ/ΠΑΣΟΚ για την κατάρ­γη­ση, σύμ­φω­να με τον νόμο 4790/2021 της ΝΔ, της δυνα­τό­τη­τας να ενη­με­ρώ­νει η ΑΑΔΕ το πρό­σω­πο που παρα­κο­λου­θή­θη­κε για λόγους εθνι­κής ασφά­λειας, όμως, κου­βέ­ντα δεν λέγε­ται για το ΕΔΔΑ που έχει ξεκα­θα­ρί­σει ότι κατ’ εξαί­ρε­ση ο νόμος που σχε­τί­ζε­ται με την εθνι­κή ασφά­λεια δεν χρειά­ζε­ται να είναι «προ­βλέ­ψι­μος» με την κλα­σι­κή νομι­κή έννοια, δηλα­δή, ότι δεν χρειά­ζε­ται το άτο­μο να είναι σε θέση να προ­βλέ­πει πότε οι αρμό­διες αρχές είναι πιθα­νό να υπο­κλέ­ψουν τις επι­κοι­νω­νί­ες του (!). Αλλά ακό­μα και μετά το πέρας της παρα­κο­λού­θη­σης το ΕΔΔΑ έχει δεχθεί ότι δεν είναι πάντα δυνα­τό να ενη­με­ρώ­νε­ται αυτός που έχει παρα­κο­λου­θη­θεί εφό­σον χρειά­ζε­ται να «απο­τρα­πεί η επί­τευ­ξη τυχόν μακρο­πρό­θε­σμων στό­χων ή η απο­κά­λυ­ψη σχε­τι­κών πρακτικών».

Αυτά είναι λοι­πόν τα «προ­ο­δευ­τι­κά πέδι­λα» πάνω στα οποία πατά­ει το «κρά­τος δικαί­ου» και η «πολύ­φερ­νη νύφη» της αστι­κής δημο­κρα­τί­ας. Γι’ αυτό η αστι­κή δημο­κρα­τία και το «κρά­τος δικαί­ου» προ­σφέ­ρουν τις καλύ­τε­ρες υπη­ρε­σί­ες τόσο στη συνε­χή αθώ­ω­ση και ενί­σχυ­ση του νομι­κών — και όχι μόνο — αλυ­σί­δων που δένο­νται στον λαι­μό των εργα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών στρω­μά­των, αλλά και για να συναι­νούν και οι ίδιοι σε αυτά τα δεσμά.

Και δεν θα μπο­ρού­σε να γίνει δια­φο­ρε­τι­κά, αφού αυτό το νομι­κό οικο­δό­μη­μα απαι­τεί­ται για να στη­ρί­ζο­νται τα συμ­φέ­ρο­ντα των αστι­κών τάξε­ων, της δικτα­το­ρί­ας του κεφα­λαί­ου, ώστε να θωρα­κί­ζε­ται απέ­να­ντι στους αντι­πά­λους της στην καπι­τα­λι­στι­κή αρέ­να, αλλά, κυρί­ως, απέ­να­ντι στον «νεκρο­θά­φτη» της, το επα­να­στα­τι­κό εργα­τι­κό κίνημα.

Σε αυτό πολύ­τι­μες υπη­ρε­σί­ες στο σύστη­μα προ­σφέ­ρουν και οι οπορ­του­νι­στι­κές δυνά­μεις που με την επίκληση/αθώωση του αστι­κού Συντάγ­μα­τος και του «κρά­τους δικαί­ου», στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα υπε­ρα­σπί­ζο­νται το αστι­κό νομι­κό οπλο­στά­σιο. Περιο­ρί­ζουν έτσι και τελι­κά συμ­βάλ­λουν στην ενσω­μά­τω­ση της πάλης του εργα­τι­κού — λαϊ­κού κινή­μα­τος, σε μερι­κά «φτια­σι­δώ­μα­τα», ενώ την ίδια ώρα εξα­πο­λύ­ε­ται ενα­ντί­ον του ολο­μέ­τω­πη επί­θε­ση από την αστι­κή τάξη και το κρά­τος της.

Γι’ αυτό ο λαός δεν πρέ­πει να δεί­ξει καμία εμπι­στο­σύ­νη στα αστι­κά κόμ­μα­τα, σε όσους κυβέρ­νη­σαν όλα αυτά τα χρό­νια, μάτω­σαν τον λαό και είναι συνέ­νο­χοι για το σημε­ρι­νό αντι­δρα­στι­κό θεσμι­κό πλαί­σιο. Μπο­ρεί και πρέ­πει να συμπο­ρευ­θεί με τις δυνά­μεις του ΚΚΕ για να ανοί­ξει επι­τέ­λους ο δρό­μος της ανατροπής.

Η Μ. Λαβρά­νου είναι
υπεύ­θυ­νη του Τμή­μα­τος Δικαιο­σύ­νης και Λαϊ­κών Ελευ­θε­ριών της ΚΕ του ΚΚΕ
(ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από τον «Ριζο­σπά­στη του Σαββατοκύριακου»)

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο