Η πρώτη παρέλαση του Κόκκινου Στρατού 1918 Khodynka ‑Μόσχα

Στη Μόσχα που πει­νού­σε στή­θη­καν πλα­τώ­μα­τα και 150 μπου­φέ­δες, θέα­τρα και παμπ για τη δια­νο­μή των ματω­μέ­νων δώρων.

Στις 6 το πρωί της ημέ­ρας του εορ­τα­σμού, αρκε­τές χιλιά­δες εξα­θλιω­μέ­νου λαού (οι εκτι­μή­σεις της επο­χής μιλούν για 500.000) ήταν ήδη συγκε­ντρω­μέ­νοι μετά από φήμες –ράδιο αρβύ­λα για αρκε­τή μπύ­ρα καλού­δια για όλους και εμα­γιέ κύπελ­λα που περιεί­χαν ένα χρυ­σό νόμι­σμα. Μια ισχυ­ρή αστυ­νο­μι­κή δύνα­μη απέ­τυ­χε να δια­τη­ρή­σει την τάξη και μέσα σε πανι­κό ο κόσμος εγκλω­βί­στη­καν σε μια χαρά­δρα όπου ποδοπατήθηκε.

Παρά την τρα­γω­δία, το πρό­γραμ­μα των εορ­τα­σμών συνε­χί­στη­κε όπως είχε προ­γραμ­μα­τι­στεί αλλού με τον Αυτο­κρά­το­ρα και την Αυτο­κρά­τει­ρα να κάνουν θριαμ­βευ­τι­κή εμφά­νι­ση μπρο­στά στα πλή­θη (στο τσα­ρι­κό μπαλ­κό­νι του Περί­πτε­ρου) και στη συνέ­χεια στην προ­γραμ­μα­τι­σμέ­νη χορο­ε­σπε­ρί­δα το ίδιο βρά­δυ στη γαλ­λι­κή πρεσβεία.

Ο Λι Χονγ­κ­τζάνγκ, αυτο­κρα­το­ρι­κός επί­τρο­πος της Κίνας σε ευρω­παϊ­κή περιο­δεία, αφη­γεί­ται πως (όταν ο Νικό­λα­ος έμα­θε τα μαντά­τα) «δεν έδει­ξε την παρα­μι­κρή συγκί­νη­ση και εκεί­νο το βρά­δυ δια­σκέ­δα­ζε σε χορούς και πανη­γύ­ρια που δόθη­κε προς τιμήν του

(ο τσά­ρος)

Μέχρι τώρα όλα πήγαι­ναν, δόξα τω Θεώ, σαν ρολόι, αλλά σήμε­ρα είχα­με μια ατυ­χία… Το πλή­θος που δια­νυ­κτέ­ρευ­σε στο Khodynka, περι­μέ­νο­ντας τις κού­πες σπρώ­χτη­κε και υπήρ­ξε μια τρο­με­ρή ‑απαί­σια να πού­με σύνθλιψη.

Στις 12+1⁄2 φάγα­με μεση­με­ρια­νό και μετά η Alix [Czarina] και εγώ πήγα­με στην Khodynka για να είμα­στε παρό­ντες σε αυτή τη θλι­βε­ρή «εθνι­κή γιορτή».

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δεν συνέ­βαι­νε τίπο­τα: κοι­τά­ξα­με από το περί­πτε­ρο το τερά­στιο πλή­θος που περιέ­βαλ­λε τη σκη­νή από την οποία η ορχή­στρα έπαι­ζε όλη την ώρα ύμνους και το “Δόξα-Δόξα”.

Πήγα στο Petrovsky [παλά­τι], όπου στην πύλη δέχτη­κα πολ­λές αντι­προ­σω­πεί­ες και μετά μπή­κα στην αυλή. Εδώ το δεί­πνο σερ­βί­ρε­ται κάτω από τέσ­σε­ρις σκη­νές και έπρε­πε να κάνω μια ομι­λία και μετά μια άλλη για τους συγκε­ντρω­μέ­νους στρα­τάρ­χες των ευγενών.

Αφού γυρί­σα­με όλα τα τρα­πέ­ζια, φύγα­με για το Κρεμ­λί­νο. Δεί­πνο στις 8 και μετά χορός

Ήταν πολύ όμορ­φα και τακτο­ποι­η­μέ­να, αλλά η ζέστη ήταν αφό­ρη­τη. Μεί­να­με ως τις 2 τα ξημερώματα.

— Από το ημε­ρο­λό­γιο του τσά­ρου Νικο­λά­ου Β’