Η συνάφεια της Καρδιακής Ανεπάρκειας και των ανεπαρκειών στην παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης

H Καρ­δια­κή Ανε­πάρ­κεια (ΚΑ) είναι η πάθη­ση κατά την οποία η καρ­διά αδυ­να­τεί να διο­χε­τεύ­σει την απα­ραί­τη­τη ποσό­τη­τα αίμα­τος στο σώμα, ώστε να επι­τε­λέ­σει τις φυσιο­λο­γι­κές του λει­τουρ­γί­ες. Οι ανε­πάρ­κειες στην πρό­λη­ψη και ιατρο­φαρ­μα­κευ­τι­κή περί­θαλ­ψη εκδη­λώ­νο­νται καθη­με­ρι­νά και πολ­λα­πλα­σιά­στη­καν έντο­να στα χρό­νια της κρί­σης και της εφαρ­μο­γής των μνημονίων.

Τη συνά­φεια των ανε­παρ­κειών του δημό­σιου συστή­μα­τος υγεί­ας και της ΚΑ δίνει ο καρ­διο­λό­γος Ηλί­ας Σιώ­ρας, Διευ­θυ­ντής του Β’ Καρ­διο­λο­γι­κού Τμή­μα­τος του Ευαγγελισμού.

H Εται­ρεία Μελέ­της και Έρευ­νας και Καρ­δια­κής Ανε­πάρ­κειας (ΕΜΕΚΑ) οργά­νω­σε στην Αθή­να (Ξενο­δο­χείο Κάρα­βελ 3–5/2/2017) το 18^ο Συνέ­δριο ΚΑ. Στα πλαί­σια του συνε­δρί­ου οργα­νώ­θη­κε στρογ­γυ­λό τρα­πέ­ζι με θέμα: «Καρ­δια­κή ανε­πάρ­κεια: Το μέγε­θος και τρό­ποι αντι­με­τώ­πι­σης του προ­βλή­μα­τος στην Ελλά­δα και στην Ευρώ­πη Δημό­σια Υγεία. Εκπαί­δευ­ση, Εξει­δί­κευ­ση στην καρ­δια­κή ανε­πάρ­κεια. Νέες Θεραπείες».

Το τρα­πέ­ζι διηύ­θυ­ναν ο Δ. Κρε­μα­στι­νός και ο Γ. Φιλιπ­πά­τος και συμ­με­τεί­χαν οι: Ι. Γου­δέ­βε­νος, Κ. Αθα­να­σά­κης, Ελ. Θηραί­ος, Ι. Κυριό­που­λος, Λ. Μιχά­λης, Ηλ. Σιώ­ρας, και Κ. Τσιού­φης.

Στις παρεμ­βά­σεις του ο Ηλί­ας Σιώ­ρας, μετα­ξύ άλλων, ανέ­φε­ρε: Απο Καρ­δια­κή Ανε­πάρ­κεια (ΚΑ) πάσχει το 2% του πλη­θυ­σμού. Δηλα­δή στην Ελλά­δα οι πάσχο­ντες υπο­λο­γί­ζο­νται σε 200.000–250.000.Τις επό­με­νες δεκα­ε­τί­ες ανα­μέ­νε­ται αύξη­ση των πασχό­ντων λόγω της αύξη­σης του προσ­δό­κι­μου της επι­βί­ω­σης, όταν δεν συνο­δεύ­ε­ται και από αύξη­ση της Υγιούς Ζωής.

Η ΚΑ είναι πιο κακο­ή­θης και απ’ τον καρ­κί­νο. Η θνη­σι­μό­τη­τα αυξά­νει, όταν η ΚΑ συνο­δεύ­ε­ται από συν­νο­ση­ρό­τη­τες του σακ­χα­ρώ­δη δια­βή­τη, χρό­νια νεφρι­κή νόσο και υπέρταση.

Όπως ανα­κοί­νω­σε, ενό­ψει του 18^ου Συνε­δρί­ου, η ΕΜΕΚΑ οι εισα­γω­γές στα νοσο­κο­μεία λόγω ΚΑ απο­τε­λούν το 4% των συνο­λι­κών εισα­γω­γών. Όμως το 30% των ασθε­νών με ΚΑ πεθαί­νουν μέσα σε ένα χρό­νο απ’ την έξο­δό τους απ’ το νοσοκομείο.

Το ερώ­τη­μα είναι: Για­τί υπάρ­χουν –και αν θα μπο­ρού­σαν να απο­φευ­χθούν- αυτές οι απώλειες;

Η δική μας εμπει­ρία ανα­φέ­ρει πως όταν ο ασθε­νής παίρ­νει εξι­τή­ριο πρέ­πει να είναι αιμο­δυ­να­μι­κά στα­θε­ρός, με καλό κορε­σμό οξυ­γό­νου, καλή νεφρι­κή λει­τουρ­γία και τιτλο­ποι­η­μέ­νη φαρ­μα­κευ­τι­κή αγω­γή (βέλ­τι­στες δόσεις φαρ­μά­κων). Πρέ­πει να πάρει οδη­γί­ες για το αλά­τι, την παχυ­σαρ­κία, το κάπνι­σμα και την κατάλ­λη­λη άσκηση.

Όλες αυτές οι καθο­ρι­στι­κής σημα­σί­ας οδη­γί­ες πρέ­πει να γίνουν γνω­στές στους θερά­πο­ντες της Πρω­το­βάθ­μιας Φρο­ντί­δας Υγεί­ας (ΠΦΥ) –για­τρούς και νοση­λευ­τές, που θα πρέ­πει να παρα­κο­λου­θούν συστη­μα­τι­κά τον ασθε­νή, να τρο­πο­ποιούν, όταν χρειά­ζε­ται , την αγω­γή, θα προ­βαί­νουν περιο­δι­κά σε παρα­κλι­νι­κές εξε­τά­σεις και μόνο, αν χρεια­στεί, να γίνε­ται επα­νει­σα­γω­γή στο νοσοκομείο. 

Στην Ελλά­δα η δημό­σια ΠΦΥ παρέ­χε­ται κυρί­ως απ’ τα 400 πολυια­τρεία του πρώ­ην ΙΚΑ και τώρα Πρω­το­βάθ­μιου Εθνι­κού Δίκτυου Υγεί­ας (ΠΕΔΥ) και των 220 Κέντρων Υγεί­ας αγρο­τι­κού τύπου. Πέρα απ’ τα χρό­νια διαρ­θω­τι­κά προ­βλή­μα­τα, τα τελευ­ταία εφτά χρό­νια αυτές οι δημό­σιες δομές απο­δυ­να­μώ­θη­καν σε προ­σω­πι­κό και εξο­πλι­σμό με απο­τέ­λε­σμα μερι­κές να υπο­λει­τουρ­γούν ή να μη λει­τουρ­γούν καθόλου.

Αυτή η γύμνια στην ΠΦΥ και η έντο­νη εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση των υπη­ρε­σιών υγεί­ας, «κόβουν», στην κυριο­λε­ξία, τις επι­σκέ­ψεις των ασθε­νών με ΚΑ στις δομές της δημό­σιας ΠΦΥ. Απο­κα­λυ­πτι­κά είναι τα στοι­χεία έρευ­νας του 2013 για τη μη επί­σκε­ψη σε δομές ΠΦΥ: Δεν γίνο­νται επι­σκέ­ψεις σε ποσο­στό 24% λόγω της πολύ­ω­ρης καθη­με­ρι­νής απα­σχό­λη­σης, σε ποσο­στό 25% λόγω κόστους και σε ποσο­στό 13% λόγω μεγά­λης λίστας αναμονής.

Αυτοί λοι­πόν οι –για να χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με και τη σύγ­χρο­νη ορο­λο­γία των μνη­μο­νια­κών- «κόφτες» των επι­σκέ­ψε­ων των ασθε­νών με ΚΑ στην ΠΦΥ, οδη­γούν στις αλλε­πάλ­λη­λες επα­νει­σα­γω­γές τους στα νοσοκομεία.

Αυτές οι επα­νει­σα­γω­γές –και από άλλα χρό­νια νοσή­μα­τα–  φρα­κά­ρουν λει­τουρ­γι­κά τα νοσο­κο­μεία και οδη­γούν στην έκρη­ξη της νοσο­κο­μεια­κής δαπά­νης για νοση­λεία ασθε­νών με ΚΑ. Σύμ­φω­να με Αγγλι­κή μελέ­τη (2014) το κόστος της νοσο­κο­μεια­κής νοση­λεί­ας για ασθε­νείς με ΚΑ απο­τε­λεί το 60% της συνο­λι­κής δαπά­νης για ΚΑ. Αντί­στοι­χα το κόστος για φάρ­μα­κα είναι μόλις 9% και για υπη­ρε­σί­ες ΠΦΥ είναι 17% της συνο­λι­κής δαπά­νης για την ΚΑ. Στις ΗΠΑ οι δαπά­νες για την ΚΑ απο­ρο­φούν το 2% δαπά­νης για την υγεία.

Για την Ελλά­δα δεν υπάρ­χουν ακρι­βή στοι­χεία. Οι δαπά­νες για την ΚΑ  συν­θλί­βο­νται μέσα στη γενι­κό­τε­ρη κατα­κρε­ούρ­γη­ση των συνο­λι­κών –και ιδιαί­τε­ρα των δημό­σιων — δαπα­νών υγείας.

Σύμ­φω­να με την Εθνι­κή Σχο­λή Δημό­σιας Υγεί­ας (Γενά­ρης του 2015) υπάρ­χουν τα παρα­κά­τω (σε δίσ. ευρώ) στοι­χεία για τις δαπά­νες υγεί­ας στην Ελλάδα:

ΕΤΟΣ                                              2009         2015

Δημό­σια Νοσο­κο­μεια­κή Δαπά­νη            7,0             4,9

Ιδιω­τι­κή Νοσο­κο­μεια­κή Δαπά­νη                     1,5              2,1

Δημό­σια Δαπά­νη ΠΦΥ                               5,2              1,3

Ιδιω­τι­κή Δαπά­νη ΠΦΥ                                      1,3              1,5

Συνο­λι­κή Δημό­σια Δαπά­νη                      16,1              9,5

Συνο­λι­κή Ιδιω­τι­κή Δαπά­νη                               7,1              5,5

Απ’ τα στοι­χεία αυτά προ­κύ­πτουν τα εξής για έτη 2015 και 2009:

α. Η Συνο­λι­κή Δημό­σια Δαπά­νη μειώ­θη­κε κατά 41% με ρυθ­μό μεί­ω­σης –δηλα­δή από χρό­νο σε χρό­νο- 8,1%.

β. Η Δημό­σια Νοσο­κο­μεια­κή Δαπά­νη μειώ­θη­κε κατά 30% με ρυθ­μό μεί­ω­σης 5,77%.

γ. Η Δημό­σια Δαπά­νη ΠΦΥ μειώ­θη­κε κατά 75% με ρυθ­μό μεί­ω­σης 20,63%

Φαί­νε­ται δηλα­δή καθα­ρά ότι οι δαπά­νες για τις δημό­σιες δομές της ΠΦΥ, που θα έπρε­πε να λει­τουρ­γεί ως ασπί­δα προ­στα­σί­ας των ασθε­νών με ΚΑ, κατα­κρε­ουρ­γή­θη­καν με το μεγα­λύ­τε­ρο ρυθ­μό μείωσης.

Επί­σης την ίδια περί­ο­δο κατα­γρά­φη­καν τα παρα­κά­τω μεγέθη:

-Η κατά κεφα­λήν δαπά­νη για την υγεία μειώ­θη­κε από 2.400 ευρώ το 2008 σε 1.800 ευρώ το 2012.

-Το προ­σω­πι­κό των δημό­σιων δομών υγεί­ας (νοσο­κο­μεία και μονά­δες ΠΦΥ) μειώ­θη­κε από 93.000 άτο­μα το 2012 σε 74.000 το 2016.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι ανε­πάρ­κειες του συστή­μα­τος σε προ­σω­πι­κό και υπο­δο­μές σε συν­δυα­σμό με τους δημο­σιο­νο­μι­κούς «κόφτες» λει­τουρ­γούν ως «πολ­λα­πλα­σια­στές» της Καρ­δια­κής Ανε­πάρ­κειας σε όλα τα επί­πε­δα. Η επι­στη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα, όπως και όλος ο πλη­θυ­σμός, πρέ­πει να απαι­τή­σουν συνο­λι­κά δωρε­άν ιατρο­φαρ­μα­κευ­τι­κή περί­θαλ­ψη χωρίς περιο­ρι­σμούς για κανέ­ναν, με δημό­σιες δομές ΠΦΥ, αξιό­πι­στες, στε­λε­χω­μέ­νες με το απα­ραί­τη­το επι­στη­μο­νι­κό προ­σω­πι­κό και εξο­πλι­σμέ­νες με την κατάλ­λη­λη υπο­δο­μή. Αυτή είναι και η σύγ­χρο­νη πρό­κλη­ση για τους καρ­διο­λό­γους και τους συνα­δέλ­φους τους, που παρα­μέ­νουν πιστοί στον όρκο του Ιππο­κρά­τη και αντι­με­τω­πί­ζουν με επι­στη­μο­νι­κά κρι­τή­ρια τις σύγ­χρο­νες ανάγκες.