Επιμέλεια Πάνος Αλεπλιώτης //
Μεταξύ 1962 και 1964, το 40% των διδακτορικών πτυχείων PhD στην Χημεία απονεμήθηκαν σε γυναίκες στην Σ.Ένωση. Την ίδια στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αριθμός αυτός ήταν ένα τιποτένιο 5%.
Γράφει στο περιοδικό Smithsonian η Rose Eveleth με τίτλο «Ήρθε η Ώρα οι ΗΠΑ να πάρουν μαθήματα από την Σ.Ένωση;»
«Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες για πολύ καιρό προσπαθούσαν να ξεπεράσουν η μία χώρα την άλλη στους εξοπλισμούς, στα διαστημικά ταξίδια ή στις κοινωνικές πολιτικές… Οι Σοβιετικοί είχαν νικήσει τους Αμερικανούς κατά κράτος τουλάχιστον σε ένα πράγμα: στην συμμετοχή των γυναικών στην επιστήμη και στην τεχνολογία.
Μεταξύ 1962 και 1964, το 40% των διδακτορικών πτυχίων PhD στην Χημεία απονεμήθηκαν σε γυναίκες στην Σ.Ένωση. Την ίδια στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αριθμός αυτός ήταν ένα τιποτένιο 5%. Το 2006, ο αριθμός αυτός ήταν ακόμα χαμηλότερος από των Σοβιετικών της δεκαετίας του ’ 60, μόλις 35% τοις εκατό, σύμφωνα με το αμερικανικό Ινστιτούτο του Ερευνητικού Κέντρου Φυσικής. Το δε 2012, ήταν ακόμα μόνο στο 37% . Η Roshanna Sylvester, που γράφει στο Blog Ρώσικης Ιστορίας, έχει κάποιες σκέψεις ως προς το γιατί Σοβιετική Ρωσία τα είχαν καταφέρει εκεί που απέτυχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες»:
Η ανάλυση των παιδαγωγικών αρχείων δείχνει ότι η πρόοδος των κοριτσιών στη δεκαετία του 1960 πρέπει να αναζητηθεί στο βασικό σχολικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ, που έδινε προτεραιότητα στην μελέτη των μαθηματικών και των Τεχνικών Επιστημών (STEM)*. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι τα κορίτσια επωφελήθηκαν από τις γενικευμένες προσπάθειες που γινόταν τότε, για την επιστήμη και τα μαθηματικά, από τους εκπαιδευτικούς για να εντοπίσουν και να εμπνεύσουν ταλαντούχους φοιτητές καθώς και για να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα της διδασκαλίας σε αυτά τα πεδία. Όσον αφορά τις επιρροές πέρα από τη σχολική αίθουσα, κοινωνιολογικές μελέτες (ιδιαίτερα αυτές που πραγματοποιήθηκαν από την ομάδα του Shubkin στο Νοβοσιμπίρσκ) καταλήγουν στο συμπέρασμα πως και οι γονείς έπαιξαν βασικό ρόλο στην διαμόρφωση των επιδιώξεων των κοριτσιών τους. Αλλά αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης ότι η πρόοδος των γυναικών σπάει το κατεστημένο του στερεότυπου για την «γυναικεία δουλειά» και καταρίπτει τον μύθο για την ανδρική κυριαρχία στα πεδία της επιστήμης και της τεχνολογίας. Δεν είναι τυχαίο το παραδειγμα της πρώτης γυναίκας κοσμοναύτριας Valentina Tereshkova
Τι άλλο να προσθέσει κανείς για την θέση της γυναίκας στην Σ.Ένωση και για τον καθοριστικό ρόλο που παίζει στον σοσιαλισμό ο κεντρικός σχεδιασμός για τις ανάγκες της κοινωνίας. Η επίπλαστη «ισότητα» ανδρών και γυναικών στον καπιταλισμό δεν μπορεί να φτάσει τις επιδόσεις του σοσιαλισμού παρόλο που πέρασαν κοντά 60 χρόνια από την εποχή που διαπραγματεύεται το άρθρο. Σημειωτέον ότι οι παρατηρήσεις προέρχονται από συγγραφείς που δεν έχουν σχέση με τον σοσιαλισμό αλλά δεν μπορούν να αγνοήσουν την αλήθεια των στοιχείων.
* Ο όρος “STEM” [Science, Technology, Engineering and Mathematics] είναι το ακρωνύμιο το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από άτομα σχετικά με την εκπαιδευτική πολιτική, για τα πεδία που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά. Το “STEM” είναι μια προσέγγιση στην Εκπαίδευση που σχεδιάζεται ώστε στη διδασκαλία των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών, που είναι ζωτικής σημασίας για μια βασική κατανόηση του σύμπαντος, να εισαχθούν οι Τεχνολογίες και η Επιστήμη των Μηχανικών, που αποτελούν για τον άνθρωπο τα μέσα αλληλεπίδρασης με το σύμπαν. Μπορεί να αποτελέσει βάση για την ρομποτική.
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία
