Η Ταϋγέτη δε μένει πια εδώ… (Φωτο-Βίντεο)

Η — πασί­γνω­στη στο κινη­μα­το­γρα­φό­φι­λο αλλά και θεα­τρό­φι­λο κοι­νό με το μικρό όνο­μά της — ηθο­ποιός και αγω­νί­στρια της Εθνι­κής Αντί­στα­σης Ταϋ­γέ­τη, το γένος Μπα­σού­ρη, υπέ­κυ­ψε μια μέρα σαν σήμε­ρα τα ξημε­ρώ­μα­τα 28 Ιανουα­ρί­ου 2003 στα προ­βλή­μα­τα υγεί­ας που αντι­με­τώ­πι­ζε τα τελευ­ταία χρόνια.

Το συνερ­γείο καθα­ριό­τη­τας στην εξο­ρία: Πρώ­τη, όρθια, αρι­στε­ρά η Ταϋγέτη

Η Ταϋ­γέ­τη ήταν μια γυναί­κα καλό­ψυ­χη, γελα­στή, τρυ­φε­ρή, πλη­θω­ρι­κή και μαχη­τι­κή, γεμά­τη αισθή­μα­τα αγά­πης και αλλη­λεγ­γύ­ης για τον πάσχο­ντα άνθρω­πο. Γεν­νή­θη­κε στην Αθή­να και σπού­δα­σε στη Σχο­λή του Εθνι­κού Ωδεί­ου, με δάσκα­λο στο τρα­γού­δι τον Μ. Κου­νε­λά­κη και κατό­πιν στη Σχο­λή του Εθνι­κού Θεάτρου.

Οι πρώ­τες εμφα­νί­σεις χρο­νο­λο­γού­νται στην αρχή της Κατο­χής, ενώ μέλος του ΣΕΗ έγι­νε το 1943. Συμ­με­τεί­χε δρα­στή­ρια στο ΕΑΜ Θεάτρου.

Στα χρό­νια της Κατο­χής συμ­με­τεί­χε δρα­στή­ρια στο ΕΑΜ Θεά­τρου, ενώ παράλ­λη­λα εντά­χθη­κε στο ΚΚΕ, με το οποίο επα­να­συν­δέ­θη­κε μετά τη μετα­πο­λί­τευ­ση.

Από το 1944 μέχρι το 1948 έπαι­ξε με το ΕΑΜι­κό «Θέα­τρο του Λαού», στο θεα­τρι­κό χρο­νι­κό «’41-’44», με το θία­σο του ΕΑΜί­τη Αλκη Προ­βε­λέγ­γιου, με τους ΕΑΜι­κούς «Ενω­μέ­νους Καλ­λι­τέ­χνες», με το θία­σο των ΕΑΜι­τών πρω­τα­γω­νι­στών Δήμου Στα­ρέ­νιου-Αλέ­κας Παΐ­ζη-Τίτου Βαν­δή, το θία­σο Γιών­νη Ιατρού-Ζωζώς Νταλ­μάς και το «Θυμε­λι­κό Θία­σο» του Λίνου Καρζή.

Η Βασι­λειά­δου συνή­θι­ζε να λέει χαρι­το­λο­γώ­ντας ότι αν γινό­ντου­σαν καλ­λι­στεία για άσχη­μες, η ίδια θα έβγαι­νε σταρ Ελλάς και η Ταϋ­γέ­τη Μις Ελλάς.

Για τις ιδέ­ες και την αντι­στα­σια­κή της δρά­ση συνε­λή­φθη και κλεί­στη­κε στα κολα­στή­ρια σε Χίο, Μακρό­νη­σο, Τρί­κε­ρι, Αϊ-Στρά­τη, με συγκρα­τού­με­νες (Καί­τη Οικο­νό­μου). Μετά την απε­λευ­θέ­ρω­σή της, από το 1951 εμφα­νί­στη­κε σε ποι­κί­λα έργα, σε όλα τα θεα­τρι­κά είδη (τρα­γω­δία, δρά­μα, κωμω­δία, μου­σι­κή κωμω­δία, επι­θε­ώ­ρη­ση) και σε ποι­κί­λους, κυρί­ως κωμι­κούς, ρόλους. Από το 1955 έπαι­ξε σε πολ­λές ται­νί­ες, με πρώ­τη την «Κάλ­πι­κη λίρα» και τελευ­ταία την ται­νία του Στέ­λιου Τατα­σό­που­λου «Δυο τρε­λοί και ο ατσί­δας». Το 1973 πρω­τό­παι­ξε στην τηλε­ό­ρα­ση, στη σει­ρά «Το εικο­σι­τε­τρά­ω­ρο ενός παλιατζή».

Το 1984 προ­σε­λή­φθη στο Εθνι­κό Θέα­τρο όπου παρέ­μει­νε μέχρι το 1992, οπό­τε συμπλη­ρώ­νο­ντας το μίνι­μουμ όριο των ενσή­μων μπό­ρε­σε να συνταξιοδοτηθεί.

Η τελευ­ταία της εμφά­νι­ση έγι­νε στο Εθνι­κό Θέα­τρο, στο δια­σκευα­σμέ­νο για παι­διά, από τον Αλέ­ξη Σολω­μό, έργο του Μπέρ­ναρντ Σο «Ο Ανδρο­κλής και το λιοντάρι».

Με πλη­ρο­φο­ρί­ες από το Ριζο­σπά­στη

Φιλμογραφία

• 1955 Η κάλ­πι­κη λίρα
• 1956 Ο ζηλιαρόγατος 
  • Γρα­φείο συνοικεσίων
• 1957 Αγιού­πα
  • Μπαρ­μπα Γιάν­νης κανατάς
• 1958 Χαρού­με­νοι αλήτες 
  • Ένας ήρως με παντούφλες
• 1959 Όσο υπάρ­χουν γυναίκες 
  • Ο θησαυ­ρός του μακαρίτη
  • Οι κλη­ρο­νό­μοι του Καραμπουμπούνα
• 1960 Αγνές ψυχές 
  • Ο Τσα­κι­τζής, ο προ­στά­της των φτωχών
• 1962 Λαφί­να
  • Το πιθά­ρι
  • Πονε­μέ­νη μητέρα
  • Τέρ­μα τα δίφραγκα
  • Ο άντρας της γυναί­κας μου
  • Τα Χρι­στού­γεν­να του αλήτη
• 1963 Οι τουρίστες 
  • Οι ανι­δί­κευ­τοι
  • Το τεμπε­λό­σκυ­λο
  • Εμείς τα μπατιράκια
• 1964 Ζωή γεμά­τη πόνο 
  • Σχο­λή για σωφερίνες
  • Ζητιά­νος μιας αγάπης
  • Είναι μεγά­λος ο καημός
  • Εξω φτώ­χεια και καλή καρδιά
  • Μια εβδο­μά­δα στον παράδεισο
• 1965 Η προδομένη 
  • Φτω­χό μου σπουργιτάκι
• 1966 Ησα­ΐα χόρευε 
  • Ο παπα­τρέ­χας
  • Προ­ξε­νή­τρα πρά­κτωρ 017
  • Ο Μελέ­της στην άμε­σο δράση
  • Δοσα­τζού επι­χεί­ρη­σις γαμπρός
• 1967 Πάρε κόσμε 
  • Η χαρ­το­ρί­χτρα
  • Ένας απέ­ντα­ρος λεφτάς
  • Από λαχτά­ρα σε λαχτάρα
  • Ο Μανω­λά­κης ο τέντυ μπόϊς
  • Τρε­λός, παλα­βός και Βέγγος
  • Κοκο­βιός και σπά­ρος στα δίχτυα της αράχνης
• 1968 Ο κούκλος 
  • Ο μπα­κα­λό­γα­τος
• 1969 Προ­κό­πης ο απρόκοπος
• 1970 Δυο τρε­λοί και ο ατσίδας
• 1979 Ο φαλα­κρός μαθητής
• 1984 Άννα Πετρή
• 1987 Όνει­ρο αρι­στε­ρής νύχτας 
  • Πατρίς, ληστεία, οικογένεια
  • Ο παρά­δει­σος ανοί­γει με αντικλείδι
• 1991 Φανου­ρό­πι­τα
• 1993 Ζωή χαρισάμενη
• 1996 Μη μου άπτου

• Ταϋ­γέ­τη (Αρχείο ντο­κι­μα­ντέρ της ΕΡΤ)
• Ταϋ­γέ­τη (Νυχτε­ρι­νός Επι­σκέ­πτης)

Η γνω­στή ηθο­ποιός, στην εκπο­μπή του Άρη Σκια­δό­που­λου, μιλά για τη ζωή της, για την πορεία της στο χώρο του θεά­τρου και του κινη­μα­το­γρά­φου και για τις πολι­τι­κές της πεποι­θή­σεις. Ανα­φέ­ρε­ται στους συνα­δέλ­φους της ηθο­ποιούς με τους οποί­ους συνερ­γά­στη­κε, όπως τον Λάμπρο Κων­στα­ντά­ρα, τον Βασί­λη Αυλω­νί­τη, τον Θανά­ση Βέγ­γο και τον Τίτο Βαν­δή, και θυμά­ται το ξεκί­νη­μά της στον κινη­μα­το­γρά­φο, στις ται­νί­ες του Γιώρ­γου Τζαβέλλα.

Μετα­φέ­ρει τις αρνη­τι­κές της εντυ­πώ­σεις από την εμπει­ρία της θητεί­ας της στο ελεύ­θε­ρο θέα­τρο, και μιλά­ει για τη συνερ­γα­σία της με το Εθνι­κό Θέα­τρο και τους ηθο­ποιούς με τους οποί­ους δού­λε­ψε εκεί. Μεγά­λο μέρος της συζή­τη­σης καλύ­πτει η αρι­στε­ρή πολι­τι­κή τοπο­θέ­τη­ση της ηθο­ποιού, τα προ­σκόμ­μα­τα που της δημιούρ­γη­σε στην εξέ­λι­ξη της καριέ­ρας της στο θέα­τρο, οι πολι­τι­κές περι­πέ­τειες που βίω­σε, οι συλ­λή­ψεις, η εξο­ρία και η απομόνωση.

Μετα­ξύ άλλων, γίνε­ται ανα­φο­ρά στην παρά­στα­ση του Προ­μη­θέα Δεσμώ­τη που ανέ­βα­σαν οι εξό­ρι­στες γυναί­κες στο Τρί­κε­ρι (καλο­καί­ρι 1949), με την Ταϋ­γέ­τη στο ρόλο της Ιούς. Στο τέλος της εκπο­μπής η ηθο­ποιός ερμη­νεύ­ει την Ιώ απαγ­γέλ­λο­ντας από­σπα­σμα από το αρχαίο δρά­μα. Κατά τη διάρ­κεια της συνέ­ντευ­ξης παρα­κο­λου­θού­με πλά­να από ται­νί­ες της και φωτο­γρα­φί­ες από θεα­τρι­κές της παραστάσεις.

Σκη­νο­θε­σία: Σταύ­ρος Στρα­τη­γά­κος | Παρου­σια­στής: Άρης Σκια­δό­που­λος ‑έτος παραγωγής:1994.

Ο καλός άνθρω­πος του Σετσουάν (1985): Ταϋ­γέ­τη Μπα­σού­ρη (Η γυναί­κα του Χαλά), Νίκη Τρια­ντα­φυλ­λί­δη (Σουί Τα) Γιώρ­γος Παρ­τσα­λά­κης (Αστυ­φύ­λα­κας). Εθνι­κό Θέα­τρο | Κεντρι­κή Σκη­νή | Φωτ. Αρχείο Εθνι­κού Θεάτρου

Ο καλός άνθρω­πος του Σετσουάν (1985) Λίλη Κοκ­κώ­δη (Ανι­ψιά) Κώστας Καστα­νάς (Γιανγκ Σουν), Ταϋ­γέ­τη Μπα­σού­ρη (Η γριά πόρ­νη). Εθνι­κό Θέα­τρο | Φωτ. Αρχείο Εθνι­κού Θεάτρου.

 ‘Εξω φτώ­χεια και καλή καρ­διά (1964). Σκη­νο­θε­σία του Πάνου Γλυ­κο­φρύ­δη. Με τους Θανά­σης Βέγ­γο, Μάριον Σίβα, Θανά­σης Κού­τρας, Νανά Σκια­δά, Ανδρέ­ας Ντού­ζος, Σού­λη Σαμπάχ, Ταϋ­γέ­τη Μπασούρη.

‘Ενας απέ­ντα­ρος λεφτάς (1967). Σκη­νο­θε­σία του Χρή­στου Κυρια­κό­που­λου. Με τους Γιάν­νη Γικιω­νά­κη, Ελέ­νη Ανου­σά­κη, Αλέ­κο Τζα­νε­τά­κο, Νίτσα Τσα­γα­νέα, Ταϋ­γέ­τη Μπασούρη.

Ο Παπα­τρέ­χας (1966). Σκη­νο­θε­σία του Ερρί­κου Θαλασ­σι­νού. Με τους Θανά­ση Βέγ­γο, Σού­λη Σαμπάχ, Μαρία Σολ­δά­του, Ηρώ Κυρια­κά­κη, Κία Μπό­ζου, Κατε­ρί­να Γιου­λά­κη, Νίτσα Μαρού­δα, Ταϋ­γέ­τη. 

Τρελ­λός, παλα­βός και Βέγ­γος (1967). Σκη­νο­θε­σία του Θανά­ση Βέγ­γου. Με τους Θανά­ση Βέγ­γο, Ελέ­νη Ανου­σά­κη, Τάκη Μηλιά­δη, Σάσα Καστού­ρα, Δημή­τρη Κού­κη, Ταϋ­γέ­τη Μπασούρη.

Ησα­ΐα χόρευε (1966). Σκη­νο­θε­σία του Κώστα Αση­μα­κό­που­λου. Με τους Γεωρ­γία Βασι­λειά­δου, Βασί­λη Αυλω­νί­τη, Τού­λα Δημη­τρί­ου, Γιάν­νη Γκιω­νά­κη, Τάκη Μηλιά­δη, Ταϋ­γέ­τη Μπα­σού­ρη.Χίος, Μακρό­νη­σος, Τρί­κε­ρι, Αϊ-Στρά­τη… Στη φωτο­γρα­φία, η Ταϋ­γέ­τη (πρώ­τη, όρθια, αρι­στε­ρά) με τις συγκρα­του­με­νές της σε συνερ­γείο καθα­ριό­τη­τας στην εξο­ρία. Φωτ. Ριζο­σπά­στης. 

Φωτ. Σ.Σ.