Η παλαιότερη γνωστή απόπειρα της CIA να δολοφονήσει τον έναν από τους ηγέτες της επανάστασης στην Κούβα ανάγεται στο 1960 ‑μόλις ένα χρόνο μετά τη νικηφόρα επανάσταση- όταν πράκτοράς της προσέφερε 10.000 δολάρια σε πιλότο αεροσκάφους της Cubana που θα μετέφερε τον Ραούλ Κάστρο από την Πράγα στην Αβάνα προκειμένου να «κανονίσει ένα δυστύχημα», αποκαλύπτουν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα που μεταφορτώθηκαν χθες στον ιστότοπο National Security Archive.
Ο πιλότος, ο Χοσέ Ραούλ Μαρτίνες Νούνιες, που είχε στρατολογηθεί από τη CIA, ζήτησε σε αντάλλαγμα, αν σκοτωνόταν και ο ίδιος στην επιχείρηση, οι ΗΠΑ να φροντίσουν οι δύο γιοι του να σπουδάσουν σε αμερικανικά πανεπιστήμια.
Το αίτημα έγινε δεκτό, επισημαίνει το ινστιτούτο έρευνας National Security Archive, με έδρα την Ουάσινγκτον, που έφερε στη δημοσιότητα τα ντοκουμέντα.
Ενώ ο πιλότος βρισκόταν ήδη εν πτήσει για την πρωτεύουσα της τότε Τσεχοσλοβακίας, το γραφείο της CIA στην Αβάνα έλαβε διαταγή να ακυρώσει την επιχείρηση, χωρίς όμως να μπορέσει να έρθει σε επαφή μαζί του.
Όταν επέστρεψε, ο πιλότος ανέφερε πως «δεν του παρουσιάστηκε η ευκαιρία να κανονίσει ένα δυστύχημα όπως είχε συζητηθεί».
«Τα έγγραφα αυτά μας υπενθυμίζουν ένα σκοτεινό, απαίσιο κεφάλαιο των αμερικανικών επιχειρήσεων εναντίον της κουβανικής επανάστασης», σημείωσε ο Πίτερ Κόρνμπλου, αναλυτής του National Security Archive, σε δηλώσεις του στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Φιδέλ Κάστρο, ο ηγέτης της επανάστασης στην Κούβα, που πήρε την εξουσία το 1959, αψήφησε 11 αμερικανούς προέδρους· επέζησε παρά τις εκατοντάδες απόπειρες δολοφονίας του (638, κατά το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες), μία εκ των οποίων σχεδιαζόταν να κάνει η μαφία στο πλαίσιο της αποτυχημένης απόβασης κουβανών εξορίστων υποστηριζόμενων από τη CIA στον Κόλπο των Χοίρων (στο νότιο τμήμα της νήσου) τον Απρίλιο του 1961. Η προσπάθεια δολοφονίας του Ραούλ το 1960 είναι η πρώτη γνωστή προσπάθεια δολοφονίας Κουβανού ηγέτη.
* Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα (στα αγγλικά): ΕΔΩ
«Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» του Νικολάς Γκιγιέν, απόδοση Γιάννη Ρίτσου
