Θεωρίες για τη «μη ιμπεριαλιστική» Ρωσία

Της Αλε­ξάν­δρας ΑΛΑΦΗ

Ορι­σμέ­νοι καθη­γη­τές και όμι­λοι θεω­ρη­τι­κού προ­βλη­μα­τι­σμού έχουν βαλ­θεί, εδώ και και­ρό, ειδι­κά μετά το ξέσπα­σμα του πολέ­μου στην Ουκρα­νία, να δικαιο­λο­γή­σουν τη ρωσι­κή αστι­κή τάξη και την εισβο­λή της.

Φυσι­κά, η εν λόγω υπε­ρά­σπι­ση δεν θα μπο­ρού­σε να μη συνο­δεύ­ε­ται από την αντί­στοι­χη επί­θε­ση στο ΚΚΕ, το οποίο επι­χει­ρούν να ταυ­τί­σουν με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, δηλα­δή με τον αντί­θε­το ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλο απ’ αυτόν που υπε­ρα­σπί­ζο­νται οι ίδιοι. Βέβαια, όσο και αν προ­σπα­θή­σουν, το παρά­λο­γο αυτού του ισχυ­ρι­σμού δεν κρύ­βε­ται, αφού η θέση του ΚΚΕ είναι στα­θε­ρή και κρυστάλλινη.

Από την πρώ­τη μέρα του πολέ­μου, η Κεντρι­κή Επι­τρο­πή με Ανα­κοί­νω­σή της τόνι­ζε τα εξής: «Η τυπι­κή έναρ­ξη του πολέ­μου είναι η απα­ρά­δε­κτη στρα­τιω­τι­κή επέμ­βα­ση και εισβο­λή της Ρωσί­ας στην Ουκρα­νία, ωστό­σο το εύφλε­κτο υλι­κό συσ­σω­ρευό­ταν στα­δια­κά εδώ και χρό­νια στην περιο­χή. Ανε­ξάρ­τη­τα από τα προ­σχή­μα­τα που χρη­σι­μο­ποιού­νται εκα­τέ­ρω­θεν, η πολε­μι­κή σύγκρου­ση στην Ουκρα­νία είναι το απο­τέ­λε­σμα της όξυν­σης των αντα­γω­νι­σμών ανά­με­σα στα δύο αντι­μα­χό­με­να στρα­τό­πε­δα, με επί­κε­ντρο πρώ­τα απ’ όλα τις σφαί­ρες επιρ­ρο­ής, τα μερί­δια των αγο­ρών, τις πρώ­τες ύλες, τα ενερ­γεια­κά σχέ­δια και τους δρό­μους μετα­φο­ράς, αντα­γω­νι­σμοί που δεν μπο­ρούν να επι­λυ­θούν πλέ­ον με διπλω­μα­τι­κά — πολι­τι­κά μέσα κι εύθραυ­στους συμ­βι­βα­σμούς. Από τη μία βρί­σκο­νται οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, που στη­ρί­ζουν την αντι­δρα­στι­κή κυβέρ­νη­ση του Κιέ­βου, τους παρα­στρα­τιω­τι­κούς μηχα­νι­σμούς και τις φασι­στι­κές ομά­δες της Ουκρα­νί­ας και που εδώ και χρό­νια προ­ω­θούν τις θέσεις τους (διεύ­ρυν­ση του ΝΑΤΟ με χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευρώ­πης, αντι­πυ­ραυ­λι­κή ασπί­δα κ.λπ.), με στό­χο την οικο­νο­μι­κή, πολι­τι­κή και στρα­τιω­τι­κή περι­κύ­κλω­ση της Ρωσί­ας. Από την άλλη βρί­σκε­ται η καπι­τα­λι­στι­κή Ρωσία, που προ­ω­θεί τα δικά της σχέ­δια καπι­τα­λι­στι­κής ενο­ποί­η­σης χωρών της πρώ­ην ΕΣΣΔ και που τα τελευ­ταία χρό­νια προ­χώ­ρη­σε στην έντα­ξη της Κρι­μαί­ας στη Ρωσι­κή Ομο­σπον­δία και πρό­σφα­τα στην ανα­γνώ­ρι­ση της “ανε­ξαρ­τη­σί­ας” των λεγό­με­νων “Λαϊ­κών Δημο­κρα­τιών” του Ντο­νιέ­τσκ και του Λουγκάνσκ».

Από την ξεκά­θα­ρη αυτή θέση μας για τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό χαρα­κτή­ρα του πολέ­μου καθώς και των δυνά­με­ων που συγκρού­ο­νται στο έδα­φος της Ουκρα­νί­ας, προ­κύ­πτει ότι «η απά­ντη­ση υπέρ των συμ­φε­ρό­ντων του λαού μας δεν βρί­σκε­ται στο να συστρα­τευ­τού­με σαν λαός και χώρα με τον ένα ή τον άλλο ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλο. Το δίλημ­μα δεν είναι ΗΠΑ ή Ρωσία, ΝΑΤΟ ή Ρωσία. Η εργα­τι­κή — λαϊ­κή πάλη πρέ­πει να χαρά­ξει αυτο­τε­λή γραμ­μή μακριά από όλα τα αστι­κά και ιμπε­ρια­λι­στι­κά σχέδια».

Αυτό το τελευ­ταίο, τόσο ξεκά­θα­ρο για όποιον έχει κατα­νο­ή­σει στην ουσία του τον μαρ­ξι­σμό, για όποιον έχει μελε­τή­σει την ιστο­ρι­κή πεί­ρα και έχει βγά­λει συμπε­ρά­σμα­τα για τις οδυ­νη­ρές συνέ­πειες τού να παλεύ­ει ο λαός «κάτω από ξένη σημαία», παρα­ποιεί­ται από όσους επι­τί­θε­νται στο ΚΚΕ. Ονο­μά­ζουν «τακτι­κή ίσων απο­στά­σε­ων» την οργά­νω­ση της πάλης από τη σκο­πιά υπε­ρά­σπι­σης των συμ­φε­ρό­ντων της εργα­τι­κής τάξης και του λαού, ενά­ντια στις επι­διώ­ξεις κάθε ιμπε­ρια­λι­στι­κού στρατοπέδου.

Την ίδια στιγ­μή, απο­δέ­χο­νται τα προ­σχή­μα­τα που χρη­σι­μο­ποιεί η ρωσι­κή αστι­κή τάξη, για να δικαιο­λο­γή­σει την εισβο­λή της στην Ουκρα­νία, που παρό­τι μπο­ρεί να βασί­ζο­νται και σε πραγ­μα­τι­κά γεγο­νό­τα δεν πρέ­πει να τα απο­δε­χτούν ο λαός και οι εργα­ζό­με­νοι ως την πραγ­μα­τι­κή αιτία, που δικαιο­λο­γεί τις επι­λο­γές των ιμπε­ρια­λι­στών και του πολέ­μου τους. Γι’ αυτό και όλοι όσοι κατη­γο­ρούν το ΚΚΕ για «ίσες απο­στά­σεις» δεν λένε κου­βέ­ντα για το πώς γίνε­ται να αντι­τα­χθεί στον φασι­σμό και τον αντι­κομ­μου­νι­σμό ο Πού­τιν, ο οποί­ος έδω­σε ρεσι­τάλ αντι­κομ­μου­νι­σμού στο διάγ­γελ­μά του με την έναρ­ξη των πολε­μι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, πώς γίνε­ται να διε­ξά­γουν έναν πραγ­μα­τι­κό τέτοιο αγώ­να εκεί­νοι που πρω­το­στά­τη­σαν στην αντε­πα­να­στα­τι­κή δια­δι­κα­σία ανα­τρο­πής του σοσια­λι­σμού, γεγο­νός που ανά­με­σα σε άλλα έφε­ρε και την εμφά­νι­ση και το μετέ­πει­τα φού­ντω­μα του φασι­σμού στις πρώ­ην σοσια­λι­στι­κές χώρες.

Καμία αστι­κή τάξη δεν μπο­ρεί να διε­ξά­γει αντι­φα­σι­στι­κό αγώ­να, για­τί ο φασι­σμός είναι παι­δί του καπι­τα­λι­σμού τον οποίο υπε­ρα­σπί­ζε­ται και γι’ αυτό πάει χέρι — χέρι με τον αντι­κομ­μου­νι­σμό, ώστε να χτυ­πη­θεί το λαϊ­κό κίνη­μα. Αλλω­στε, ο κάλ­πι­κος χαρα­κτή­ρας του αστι­κού αντι­φα­σι­σμού έχει απο­δει­χθεί πολ­λές φορές και ιστο­ρι­κά, με παρα­δείγ­μα­τα που εκτεί­νο­νται από τον Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο μέχρι την κατα­δί­κη της ναζι­στι­κής εγκλη­μα­τι­κής οργά­νω­σης της Χρυ­σής Αυγής στη χώρα μας. Απαι­τεί­ται, συνε­πώς, ιδιαί­τε­ρη «θεω­ρη­τι­κή ικα­νό­τη­τα» να εμφα­νί­σεις τον Πού­τιν ως αντι­φα­σί­στα, γι’ αυτό επι­στρα­τεύ­ο­νται στη μάχη όλα τα όπλα: από τον χαρα­κτη­ρι­σμό του πολέ­μου με βάση τα κίνη­τρα που επι­κα­λού­νται οι εμπλε­κό­με­νοι, μέχρι την ανα­κά­λυ­ψη νέων «στα­δί­ων» στον ιμπε­ρια­λι­σμό, καθώς και την από­σπα­σή του από το οικο­νο­μι­κό του περιε­χό­με­νο — αυτό του μονο­πω­λια­κού καπι­τα­λι­σμού, παρου­σιά­ζο­ντάς τον απο­κλει­στι­κά ως την επι­θε­τι­κή πολι­τι­κή ή ως πολι­τι­κή «υπε­ρεκ­με­τάλ­λευ­σης» και «λεη­λα­σί­ας» του κόσμου, που επι­λέ­γουν τα καπι­τα­λι­στι­κά κράτη.

Το ΚΚΕ μελε­τά τη σύγ­χρο­νη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, με βάση τη λενι­νι­στι­κή μέθο­δο επι­στη­μο­νι­κής ανά­λυ­σης του ιμπε­ρια­λι­στι­κού στα­δί­ου του καπι­τα­λι­σμού (στο οποίο έχει υπει­σέλ­θει ο καπι­τα­λι­σμός εδώ και πάνω από 100 χρό­νια). Ιδιαί­τε­ρα μετά την ανα­τρο­πή του σοσια­λι­στι­κού συστή­μα­τος, ο μονο­πω­λια­κός καπι­τα­λι­σμός επι­κρα­τεί πλέ­ον ως παγκό­σμιο σύστη­μα, στο οποίο η θέση της κάθε χώρας καθο­ρί­ζε­ται απ’ την οικο­νο­μι­κή, την πολι­τι­κή και τη στρα­τιω­τι­κή ισχύ της, μέσα σ΄ ένα πολυ­πλό­κα­μο πλέγ­μα αλληλεξαρτήσεων.

Ειδι­κά για τον καπι­τα­λι­σμό στη Ρωσία, ο ανα­γνώ­στης μπο­ρεί να ανα­τρέ­ξει σε άρθρο του τεύ­χους 5–6/2022 της ΚΟΜΕΠ, που ανα­δει­κνύ­ε­ται με πλη­θώ­ρα παρα­δειγ­μά­των και στοι­χεί­ων ότι η Ρωσία σήμε­ρα δια­θέ­τει όλα τα δια­κρι­τι­κά γνω­ρί­σμα­τα που χαρα­κτη­ρί­ζουν τον ιμπε­ρια­λι­σμό. Σε όλους τους τομείς της οικο­νο­μί­ας της κυριαρ­χούν οι μονο­πω­λια­κές ενώ­σεις, που καθο­ρί­ζουν την οικο­νο­μι­κή ζωή της χώρας και, μάλι­στα, παί­ζουν σημα­ντι­κό ρόλο στις διε­θνείς εξε­λί­ξεις. Την ίδια στιγ­μή, η Ρωσία, για την υπε­ρά­σπι­ση των συμ­φε­ρό­ντων της, συμ­με­τέ­χει και σε μια σει­ρά από ιμπε­ρια­λι­στι­κούς οργα­νι­σμούς, μέσω των οποί­ων επι­διώ­κει να προ­ω­θή­σει τα συμ­φέ­ρο­ντα των ρωσι­κών μονο­πω­λί­ων και να θέσει υπό αμφι­σβή­τη­ση τους αντι­πά­λους της, εν προ­κει­μέ­νω τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Ολα τα παρα­πά­νω στη­ρί­χτη­καν στην κατα­λή­στευ­ση του πλού­του που είχε δημιουρ­γή­σει η εργα­σία του σοβιε­τι­κού λαού για πάνω από εφτά δεκα­ε­τί­ες, στο ωμό ξεπού­λη­μα της σοσια­λι­στι­κής ιδιο­κτη­σί­ας. Και με αυτόν τον τρό­πο «φτιά­χτη­καν» οι Ρώσοι δισε­κα­τομ­μυ­ριού­χοι που βλέ­που­με σήμε­ρα. Αυτό καθι­στά ακό­μα πιο εξορ­γι­στι­κό το να υπε­ρα­σπί­ζε­ται κανείς τη σημε­ρι­νή ιμπε­ρια­λι­στι­κή Ρωσία, στον αντα­γω­νι­σμό της με ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, επι­κα­λού­με­νος επί­σης και το σοσια­λι­στι­κό της παρελθόν.

Οι παρα­πά­νω θεω­ρί­ες θα είχαν απλώς και μόνο μια δόση γρα­φι­κό­τη­τας, αν δεν υπήρ­χε και η επι­κίν­δυ­νη, για το κομ­μου­νι­στι­κό καθώς και το εργα­τι­κό — λαϊ­κό κίνη­μα, πλευ­ρά, δηλα­δή το να συρ­θούν οι λαοί πίσω από τον έναν ή τον άλλο ιμπεριαλιστή.

Στη χώρα μας δε, που η αστι­κή τάξη έχει ξεκά­θα­ρα στοι­χη­θεί και συμ­με­τέ­χει ενερ­γά στο ιμπε­ρια­λι­στι­κό στρα­τό­πε­δο των ΝΑΤΟ — ΗΠΑ — ΕΕ και επι­χει­ρεί να ταυ­τί­σει κάθε αμφι­σβή­τη­ση αυτής της πορεί­ας με υπε­ρά­σπι­ση της Ρωσί­ας, πρέ­πει να ανα­ρω­τη­θού­με τι εξυ­πη­ρε­τεί η «ζύμω­ση» αντι­λή­ψε­ων υπέρ της ρωσι­κής αστι­κής τάξης, με «μαρ­ξι­στι­κό» μανδύα.

Το ΚΚΕ έχει ξεχω­ρί­σει για την αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή και αντι­ΝΑ­ΤΟι­κή του πάλη εδώ και δεκα­ε­τί­ες. Από την έναρ­ξη και του πολέ­μου στην Ουκρα­νία, δεν έχει στα­μα­τή­σει λεπτό να αγω­νί­ζε­ται για απε­μπλο­κή της χώρας μας από τα ιμπε­ρια­λι­στι­κά σχέ­δια, για να κλεί­σουν οι βάσεις του ΝΑΤΟ, να στα­μα­τή­σει η απο­στο­λή όπλων στην Ουκρα­νία. Δεν μπο­ρεί, λοι­πόν, κανείς να πάρει στα σοβα­ρά μία κρι­τι­κή που ταυ­τί­ζει το ΚΚΕ με το ευρω­ΝΑ­ΤΟι­κό στρα­τό­πε­δο (ούτε οι αστοί δεν σκέ­φτη­καν να το κάνουν αυτό). Την ίδια στιγ­μή, καλεί τον ελλη­νι­κό λαό, όπως και κάθε λαό, να μη στοι­χη­θεί με κανέ­να στρα­τό­πε­δο ιμπε­ρια­λι­στών. Το σύν­θη­μά μας «Δεν δια­λέ­γου­με στρα­τό­πε­δο ληστών», δεί­χνει την ορι­στι­κή διέ­ξο­δο για τους λαούς, απ’ αυτό το σύστη­μα που γεν­νά συνε­χώς πολέ­μους και ενδιά­με­σα δια­τη­ρεί την ειρή­νη «με το πιστό­λι στον κρόταφο».

Η Αλ. Αλά­φη είναι μέλος του Γρα­φεί­ου Περιο­χής της ΟΠ Δυτι­κής Ελλά­δας του ΚΚΕ
Ριζο­σπά­στης.

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα