Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Θύμιος Καρακατσάνης, ο Αριστοφανικός

Ο πλέ­ον κορυ­φαί­ος — μετα­ξύ των κορυ­φαί­ων στον 20ό αιώ­να — ερμη­νευ­τών του Αρι­στο­φά­νη, φύσει και θέσει «αδελ­φο­πη­τός» και συνε­χι­στής της πολι­τι­κο­κοι­νω­νι­κής τόλ­μης του αρχαί­ου σατι­ρι­κού ποι­η­τή, ο Θύμιος Καρα­κα­τσά­νης έφυ­γε από τη ζωή στις 30 Ιου­νί­ου 2012.

Ο σπου­δαί­ος και δημο­φι­λής ηθο­ποιός, γεν­νή­θη­κε το 1940 στα Ταμπού­ρια του Πει­ραιά, όπου μεγά­λω­σε και πήγε σχο­λείο. Μονα­χο­παί­δι κομ­μου­νι­στή αγω­νι­στή της ΕΑΜι­κής Αντί­στα­σης, στε­ρη­μέ­νος κάμπο­σα χρό­νια τον εξό­ρι­στο πατέ­ρα του, μετά το γυμνά­σιο, ο Θύμιος Καρα­κα­τσά­νης σπού­δα­σε στη σχο­λή του «Θεά­τρου Τέχνης». Δάσκα­λός του, αλλά και εκτι­μη­τής του πηγαί­ου κωμι­κού ταλέ­ντου του, ο Κάρο­λος Κουν. Μετά τη θρυ­λι­κή και «σκαν­δα­λώ­δη» παρά­στα­ση των «Ορνί­θων», το 1959, που απα­γό­ρευ­σε η τότε κυβέρ­νη­ση, το 1960 ο Κουν τολ­μά να την επα­να­λά­βει με νέα δια­νο­μή, δίνο­ντας το ρόλο του «Επο­πα» στον σπου­δα­στή ακό­μα Θ. Καρα­κα­τσά­νη. Από την πρώ­τη στιγ­μή, εντυ­πω­σιά­ζει η κωμι­κό­τη­τα του Καρα­κα­τσά­νη. Ετσι ο Κουν, στο νέο ανέ­βα­σμα των «Ορνί­θων» (1964 — 1965), του ανα­θέ­τει το ρόλο του «Ποι­η­τή». Σπαρ­τα­ρι­στή αυτή η ερμη­νεία του τον καθιέ­ρω­σε σαν πρω­τα­γω­νι­στή κωμι­κών ρόλων. Μέχρι το 1972 που παρέ­μει­νε στο «Θέα­τρο Τέχνης», με το πηγαίο ταλέ­ντο, την αυτο­σχε­δια­στι­κή του δει­νό­τη­τα, το ευφυ­ές λαϊ­κό του ένστι­κτο και χιού­μορ, «κόσμη­σε» μονα­δι­κά πολ­λούς ρόλους. Τους μικρούς του καθι­στού­σε μεγά­λους και τους μεγά­λους γιγά­ντιους. Μετα­ξύ άλλων, αλη­σμό­νη­τες θα μεί­νουν οι ερμη­νεί­ες του στα έργα «Ο Μπί­τερ­μαν και οι εμπρη­στές», «Ο επι­στά­της», «Οι ντα­ντά­δες» και σε αρι­στο­φα­νι­κές κωμωδίες.

Το 1973 άρχι­σε η συνερ­γα­σία του με το Εθνι­κό Θέα­τρο, όπου πρω­τα­γω­νί­στη­σε στο «Φάντα­σμα του κυρί­ου Ραμόν Νοβά­ρο» του Παύ­λου Μάτε­σι. Το 1974 έπαι­ξε στον «Κύκλω­πα» και στην «Αλκη­στη» του Ευρι­πί­δη, που παρου­σί­α­σε στην Επί­δαυ­ρο το Εθνι­κό Θέα­τρο, σε σκη­νο­θε­σία Σπύ­ρου Ευαγ­γε­λά­του, με του οποί­ου το «Αμφι-Θέα­τρο» έκα­νε μεγά­λες ερμη­νευ­τι­κές επι­τυ­χί­ες σε αρι­στο­φα­νι­κές κωμωδίες.

Ο Καρα­κα­τσά­νης είχε στο ενερ­γη­τι­κό του όλους σχε­δόν τους πρω­τα­γω­νι­στι­κούς ρόλους των αρι­στο­φα­νι­κών κωμω­διών, ενώ σκη­νο­θέ­τη­σε και ο ίδιος αρκε­τά αρι­στο­φα­νι­κά έργα, με δικούς του θιάσους.

Το 1978 δημιούρ­γη­σε τη «Νέα Ελλη­νι­κή Σκη­νή», που ανέ­βα­σε με τερά­στια επι­τυ­χία ελλη­νι­κά έργα: «Φον Δημη­τρά­κης», «Ο χαρ­το­παί­κτης», «Ενας ήρω­ας με παντού­φλες», «Η βίδα», «Ο Στέ­λιος», «Ούρ­σου­λα» κ.ά., αλλά και τον «Καλό στρα­τιώ­τη Σβέικ» του Χάσεκ, «Επι­στά­τη» του Πίντερ, το «Θάνα­το του εμπο­ρά­κου» του Μίλερ (τιμή­θη­κε με βρα­βείο γι’ αυτήν την ερμη­νεία του), τον «Ταρ­τού­φο» του Μολιέ­ρου, κ.ά. Τελευ­ταί­ες μεγά­λες επι­τυ­χί­ες του ήταν η επα­νά­λη­ψη του «Εμπο­ρά­κου» και «Οι ντα­ντά­δες» του Γ. Σκούρτη.

Επαι­ξε στις ται­νί­ες «Το πιο λαμπρό αστέ­ρι», «Η χαρ­το­ρί­χτρα», «Μπουμ ταρα­τα­τζούμ», «Η γυναι­κο­κρα­τία», «La faille», «Ιδού η Μήλος ιδού και το πήδη­μα». Σπου­δαία ήταν η ερμη­νεία του στην ται­νία του Τάσου Ψαρ­ρά «Καρα­βάν σεράι». Στο ενερ­γη­τι­κό του είχε σίριαλ και ψυχα­γω­γι­κές τηλε­ο­πτι­κές και ραδιο­φω­νι­κές εκπο­μπές — μετα­ξύ άλλων και στο ραδιο­φω­νι­κό «902».

Πηγή: Ριζο­σπά­στης

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο