Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Καλό μήνα — Φλεβάρης, ο μήνας της αισιοδοξίας…

Γρά­φει ο Ηρα­κλής Κακα­βά­νης //

Το όνο­μά του, Φεβρουά­ριος, προ­έρ­χε­ται από το λατι­νι­κό ρήμα februare που σημαί­νει καθα­ρί­ζω, εξα­γνί­ζω. Στη διάρ­κειά του, τη ρωμαϊ­κή επο­χή, γίνο­νταν γιορ­τές θρη­σκευ­τι­κού εξα­γνι­σμού και καθα­ρι­σμού. Στη λαϊ­κή αντί­λη­ψη, η ονο­μα­σία του παρε­τυ­μο­λο­γεί­ται από τη λέξη «φλέ­βα». Είναι, μήνας που ανοί­γουν οι φλέ­βες της γης από την αφθο­νία των υδά­των. Ανα­βρύ­ουν πολ­λά νερά μετά τις συνε­χείς βρο­χο­πτώ­σεις και από τα χιό­νια που λιώ­νουν. Γι’ αυτό και λέγε­ται Φλε­βά­ρης . Επι­γραμ­μα­τι­κή είναι και η λαϊ­κή παροι­μία που λέει: «Φλε­βά­ρη ! Φλέ­βες με άνοι­ξες!». Σε διά­φο­ρα μέρη της Ελλά­δας, λένε ότι στο μήνα αυτόν αρχί­ζουν δει­λά να φου­σκώ­νουν οι φλέ­βες των δέντρων από χυμούς και αρχί­ζει η ανοι­ξιά­τι­κη «φου­σκο­δε­ντριά». Από αυτό εξη­γούν και το όνο­μα «Φλε­βά­ρης ».

Το χαρα­κτη­ρι­στι­κό του Φλε­βά­ρη είναι το μήκος του. Είναι ο μήνας ο κου­τσός, ο Κού­ντου­ρος και Κού­τσου­ρος (με κομ­μέ­νη την ουρά). Ο Κου­τσο­φλέ­βα­ρος, όπως είναι η κοι­νή ονο­μα­σία του σε όλη την Ελλά­δα. Εξαι­τί­ας του άστα­του και­ρού λέγε­ται και Μεθυ­σμέ­νος. Είναι ο μήνας ο χορευ­τα­ράς, ξένοια­στος για­τί μέσα στο Φλε­βά­ρη πέφτουν συνή­θως οι Απο­κριές. Ταυ­τό­χρο­να, είναι ο μήνας των αμπε­λιών, τότε γίνε­ται το κλά­δε­μά τους γι’ αυτό και ονο­μά­ζε­ται και Κλαδευτής.

Πολ­λές είναι οι λαϊ­κές παρα­δό­σεις που δικαιο­λο­γούν τις λιγό­τε­ρες μέρες του, γνω­στή και η επι­στη­μο­νι­κή ερμη­νεία. Αγνω­στη είναι η εκδο­χή που δίνει το Λεξι­κό Σου­ΐ­δα (σ.σ. το παλαιό­τε­ρο λεξι­κό — εγκυ­κλο­παί­δεια, 10 αι. μ.Χ.). Στο λήμ­μα Φεβρουά­ριος ανα­φέ­ρει: Ετσι ονο­μά­ζε­ται ο μήνας από κάποιον ύπα­το του υπάρ­χο­ντος γένους των Γάλ­λων. Για­τί όταν ο Κάμιλ­λος (σ.σ. Ρωμαί­ος δικτά­τωρ εκλε­γείς 5 φορές, 4ος μ.Χ. αι.) νίκη­σε τους Τυράν­νους ο Φεβρουά­ριος επει­δή ζήλε­ψε φώνα­ξε από το βήμα ότι ο Κάμιλ­λος δεν ήταν αίτιος της νίκης αλλά η τύχη των Ρωμαί­ων, επι­νό­η­σε δε επί­ση­μα έγρα­φα και ψευ­δο­μαρ­τυ­ρί­ες που επι­βε­βαί­ω­ναν ότι κολά­κευε την τυραν­νί­δα. Μετά από αυτά, ο λαός επα­να­στά­τη­σε και έδιω­ξε τον Κάμιλ­λο από την πόλη. Οταν όμως επα­νήλ­θε μετά την άλω­ση της Ρώμης και εξα­φά­νι­σε τους βαρ­βά­ρους με επι­κε­φα­λής τον Βρήν­νο, οδή­γη­σε την υπό­θε­ση στη Δικαιο­σύ­νη, απέ­δει­ξε ότι αίτιος όσων είχαν συμ­βεί ήταν ο Φεβρουά­ριος και γι’ αυτό αφού τον ξεγύ­μνω­σε από τα ρού­χα και τον έντυ­σε με ψάθα από βούρ­λα και χτυ­πή­θη­κε με δύνα­μη από τους υπη­ρέ­τες του άρχο­ντα του δήμου, τους επο­νο­μα­ζό­με­νους βερ­νά­κλους (σ.σ. οικο­γε­νείς δού­λοι) τον έδιω­ξε από την πόλη και τον ομώ­νυ­μο μήνα τον ακρω­τη­ρί­α­σε σε σύγκρι­ση με τους άλλους.

Ο Φλε­βά­ρης είναι ο μήνας της αισιο­δο­ξί­ας. «Ο Φλε­βά­ρης και αν φλε­βί­σει καλο­καί­ρι θα μυρί­σει», λέει ο λαός εκφρά­ζο­ντας εμπει­ρι­κά τη νομο­τέ­λεια της φύσης. Τίπο­τα δε μένει ακί­νη­το στη φύση και το ίδιο ισχύ­ει και για τις κοι­νω­νί­ες. Οπως η φυσι­κή έτσι και η κοι­νω­νι­κή εξέ­λι­ξη έχουν τις δικές τους νομο­τέ­λειες. Οπως ο φυσι­κός χει­μώ­νας παρα­δί­δει τη θέση του στην άνοι­ξη έτσι και ο κοι­νω­νι­κός χει­μώ­νας κρύ­βει μέσα του τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις για να ξεπε­ρα­στεί και ν’ αντι­κα­τα­στα­θεί από μια καλύ­τε­ρη επο­χή για την ανθρω­πό­τη­τα. Το σοσια­λι­σμό. Είναι ανα­πό­φευ­κτο. Αυτό δε θα γίνει όμως από μόνο του όπως στη φύση. Πρέ­πει κι εμείς να κάνου­με κάτι γι’ αυτό. Δίπλα στην εργα­τι­κή τάξη. Η ταξι­κή πάλη είναι αυτή που θα φέρει τη νέα εποχή.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο