Σε ιστορικά μέρη και αξιοθέατα ξεναγούνται οι πρωτοπόροι της άμιλλας της Οικονομικής Εξόρμησης του ΚΚΕ Νοέμβρης — Δεκέμβρης του 2021 που βρίσκονται στην Μαδρίτη.
Την Παρασκευή το απόγευμα ξεναγήθηκαν από σύντροφο από το ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας στο κέντρο της πόλης και σε συγκεκριμένα αξιοθέατα που σχετίζονται με την ιστορία του εργατικού λαϊκού κινήματος και ιδιαίτερα την πάλη κατά την περίοδο της υπεράσπισης της Δημοκρατικής Ισπανίας και την περίοδο του εμφύλιου πολέμου και της πάλης κατά του φασισμού.
Πρώτος σταθμός ήταν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Βασίλισσας Σοφίας», όπως λέγεται στην περιοχή Ατότσα. Εκεί ιδιαίτερα ξεναγήθηκαν στην αίθουσα που περιλαμβάνει έργα του σπουδαίου κομμουνιστή ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο και τη φημισμένη Γκερνίκα, που αποτυπώνει τη θηριωδία του φασισμού, των δυνάμεων του Φράνκο και των ναζί που βομβάρδισαν τη θρυλική ομώνυμη πόλη στα βόρεια της Ισπανίας στις 26 Απρίλη 1937. Το μουσείο στο κτίριο του Ιταλού αρχιτέκτονα Φρ. Σαμπατίνι (πρώην γενικό νοσοκομείο) φιλοξενεί μια ολόκληρη πτέρυγα με τη λαϊκή τέχνη την περίοδο της Δημοκρατικής Ισπανίας και της κυβέρνησης του λαϊκού μετώπου, που αντιμετώπισε το πραξικόπημα του στρατηγού Φρ. Φράνκο στις 18 Ιούλη του 1936 (5 μήνες μόλις μετά την εγκαθίδρυσή της) ημερομηνία που αποτελεί την τυπική έναρξη του Ισπανικού εμφύλιου.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο περίπτερο της Δημοκρατικής Ισπανίας στη μεγάλη διεθνή έκθεση του Παρισιού το 1937, που επιμελήθηκε ο σπουδαίος εικαστικός καλλιτέχνης Ζοζέπ Ρενό που χρησίμευσε για να προβληθούν τα εγκλήματα του Φράνκο και των συμμάχων του Γερμανών και Ιταλών φασιστών. Εκεί πρωτοπαρουσιάστηκε η Γκερνίκα του Πικάσο, ενώ εκφράστηκε και η σύγχρονη τέχνη από πολλούς καλλιτέχνες που προσέγγισαν τις κομμουνιστικές ιδέες. Χαρακτηριστικό το έργο «ο ισπανικός λαός έχει ένα δρόμο που οδηγεί στο κόκκινο αστέρι» του σπουδαίου γλύπτη Αλμπέρτο Σάντσες, που ήταν στην είσοδο του περιπτέρου στο Παρίσι. Μια σύνθεση 18 μέτρων με το κόκκινο αστέρι στην κορυφή, που αντίγραφό του βρίσκεται μπροστά από την είσοδο του μουσείου που έγινε η επίσκεψη (η τύχη του πρωτότυπου έργου αγνοείται). Στο σημείο αυτό, κάτω από το σπουδαίο αυτό έργο, οι πρωτοπόροι σύντροφοι έβγαλαν μια αναμνηστική φωτογραφία και με μεγάλο ενθουσιασμό ύψωσαν τη σημαία του ΚΚΕ, και φώναξαν το σύνθημα «ένας αιώνας αγώνες και θυσία, το ΚΚΕ στην πρωτοπορία», προκαλώντας την προσοχή εκατοντάδων θαμώνων στα γύρω μαγαζιά.
Η επόμενη στάση έγινε κοντά στο Μουσείο, στο Μνημείο για τους δικηγόρους της Ατότσα, προς τιμήν των 5 δολοφονημένων κομμουνιστών αγωνιστών, 3 δικηγόρων, ενός συνδικαλιστή και ενός φοιτητή που έπεσαν νεκροί στις 24 Γενάρη του 1977, από επίθεση μέσα στα γραφεία των δικηγόρων εργατολόγων των Εργατικών Επιτροπών της συνδικαλιστικής έκφρασης του ΚΚ Ισπανίας (που τότε είχαν ταξικό προσανατολισμό) από φασιστική ομάδα που δρούσε με την κάλυψη του κράτους, 1 χρόνο μετά το θάνατο του Φράνκο και ενώ οι φασίστες είχαν ενδυθεί τον μανδύα των «δημοκρατών». Το μνημείο αυτό που είναι αναπαράσταση πίνακα του Χουάν Χενοβές «το αγκάλιασμα» στην πλακέτα που το εξηγεί στο κοινό, προλογίζεται από τη φράση του Γάλλου κομμουνιστή ποιητή Πωλ Ελιάρ: «ακόμα και όταν η φωνή σου αδυνατίζει να ξέρεις ότι δεν χάνεται». Η κηδεία των 5 αυτών αγωνιστών μετατράπηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα συλλαλητήρια που έχουν γίνει στη Μαδρίτη, όπως αποτυπώνεται και σε φωτογραφίες της εποχής που μας έδειξε ο σύντροφος που έκανε την ξενάγηση.
Ακριβώς απέναντι από το μνημείο αυτό βρίσκεται το θέατρο Monumental στο οποίο έγιναν πολλές εκδηλώσεις των κομμουνιστών, όπου εκεί ο γραμματέας του ΚΚ Ισπανίας Χοσέ Ντιάς επιστρέφοντας από το Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς ανακοίνωσε το 1935 την τακτική του αντιφασιστικού Λαϊκού Μετώπου. Εκεί επίσης ο πρωτοπόρος συνθέτης Σεργέι Προκόπιεφ έδωσε την ίδια χρονιά μεγάλη συναυλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο της Δημοκρατικής Ισπανίας, προς τιμήν της Σοβιετικής Ένωσης για τη διεθνιστική της αλληλεγγύη, με τις διεθνείς Ταξιαρχίες και όλη την υλικοτεχνική βοήθεια που πρόσφερε, κεντρική λεωφόρος της Μαδρίτης Gran Via είχε ονομαστεί Λεωφόρος Σοβιετικής Ένωσης.
Η ξενάγηση συνεχίστηκε στην Πλατεία Αγίας Άννας όπου δεσπόζει το άγαλμα του κομμουνιστή ποιητή Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα με το χαρακτηριστικό περιστέρι στα χέρια. Ο Λόρκα ήταν ουσιαστικά το πρώτο θύμα του φασισμού ένα χρόνο πριν το πραξικόπημα του Φράνκο. Η περιοχή αυτή ήταν γνωστό πολιτιστικό κέντρο της περιόδου της Δημοκρατικής Ισπανίας, όπου συναντιόνταν οι διανοούμενοι, οι καλλιτέχνες και οι προοδευτικοί δημοσιογράφοι, όπου βρίσκονται πολλά θέατρα, όπως το διάσημο θέατρο Καλντερόν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η σορός του Λόρκα δεν βρέθηκε ως τώρα καθώς οι φασίστες εικάζεται ότι τον έριξαν σε κάποιο μαζικό τάφο μαζί με άλλους αγωνιστές. Με βάση έρευνες ιστορικών υπολογίζεται ότι πάνω από 100.000 αγωνιστές δολοφονήθηκαν και πετάχτηκαν σε μαζικούς τάφους της περίοδο της υπερσαραντάχρονης δικτατορίας του Φράνκο κάνοντας την Ισπανία μια από τις χώρες με τους περισσότερους νεκρούς σε μαζικούς τάφους. Επίσης, ενδεικτικό της φρικαλεότητας των φασιστών είναι το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις το χώμα αυτών των κοινοταφίων, μαζί με τις σορούς των αγωνιστών χρησιμοποιήθηκε από το δικτατορικό αστικό κράτος για …έργα οδοποιίας, προκειμένου να χαθούν τα ίχνη αυτής της βαρβαρότητας που βίωσε ο ισπανικός λαός.
Αναδρομή στην ηρωική μάχη του Μπρουνέτε
Το Σάββατο η ξενάγηση συνεχίστηκε στην περιοχή Μπρουνέτε λίγο έξω από τη Μαδρίτη όπου ήταν μεγάλο πεδίο μαχών την περίοδο του Ισπανικού Εμφύλιου και όπου έδρασαν οι Διεθνείς Ταξιαρχίες. Εκεί, μέλη του Συλλόγου Φίλων των Διεθνών Ταξιαρχιών έδωσαν το πλαίσιο των ιστορικών γεγονότων.
Με μια αναδρομή στη ματωμένη ιστορία μιας σημαντικής μάχης του αγώνα του ισπανικού λαού και των Διεθνών Ταξιαρχιών στην περιοχή Μπρουνέτε συνεχίστηκαν οι ξεναγήσεις για τους πρωτοπόρους συντρόφους της άμιλλας που βρέθηκαν στην Ισπανία. Αυτό έγινε στο πλαίσιο της 14ης πεζοπορίας για την 85η επέτειο της μάχης που διοργάνωσε η Ένωση Φίλων των Διεθνών Ταξιαρχιών.
Η περιοχή ανάμεσα λόφο Ρομανίγιος στα όρια του Μπρουνέτε κοντά στον ποταμό Γκουαδαράμα ήταν το πεδίο που οι δυνάμεις του λαϊκού δημοκρατικού στρατού μαζί με δύο ταξιαρχίες διεθνιστών από τις 5 έως τις 26 Ιούλη του 1937 έδωσαν σκληρή μάχη, σε μια κίνηση αντιπερισπασμού να κρατήσουν τις φασιστικές δυνάμεις και να επιχειρήσουν να τις περικυκλώσουν, προκειμένου να μειώσουν την πίεση που δέχονταν οι δυνάμεις τους στον βορρά από τους φασίστες και να ανακόψουν την διείσδυση τους στη Μαδρίτη.
Στο πεδίο, περίπου 10.000 τ.χλμ, συγκρούστηκαν η 11η μεραρχία των δυνάμεων του Φράνκο, με τις 13η και 15η ταξιαρχίες που συναποτελούσαν την 15η μεραρχία των ΔΤ, που είχε επικεφαλής τον Γιάνος Γκάλιστς, στρατιωτικό με ουγγρική καταγωγή, που είχε πολιτογραφηθεί σοβιετικός.
Στην αρχική φάση της μάχης 8–9 Ιούλη οι δημοκρατικές δυνάμεις είχαν κάποιες καταλήψεις περιοχών και χωριών της περιοχής με τους λόχους Βάιλεμ, Τσαπάγεφ και Μάρψο να πρωταγωνιστούν, ωστόσο η τεράστια υπεροχή των φασιστών σε αεροπορικές δυνάμεις, στοιχεία πυροβολικού και πολεμοφόδια ήταν καθοριστική για να οδηγήσει τις δημοκρατικές δυνάμεις σε υποχώρηση. Έτσι σταδιακά οι φασιστικές δυνάμεις με τη στήριξη της ναζιστικής Γερμανίας και της Ιταλίας κατάφεραν να καταβάλουν τις λαϊκές δυνάμεις που έμειναν από εφεδρείες.
Υπολογίζεται ότι πάνω από 40.000 ήταν συνολικά οι νεκροί, τραυματίες στην 20ήμερη μάχη και από τους δύο στρατούς με τους 23.000 να είναι από την πλευρά του λαϊκού στρατού.
Όπως ενημέρωσαν οι εκπρόσωποι της Ένωσης Φίλων ΔΤ και της ομάδας «ιστορική μνήμη» της μάχης του Μπρουνέτε, καταβάλλεται κάθε χρόνο προσπάθεια να γίνεται η πεζοπορία την περίοδο της επετείου της μάχης. Εξέφρασαν ιδιαίτερο ενθουσιασμό που τα μέλη του ΚΚΕ τους συνόδευσαν στη φετινή διοργάνωση, όντας η πολυπληθέστερη αντιπροσωπεία που συμμετάσχει ποτέ. Συμμετείχαν επίσης Ισπανοί φίλοι της Ένωσης καθώς και 2 Αμερικανοί και ένας Ιταλός.
Στη διαδρομή των 5 περίπου χιλιομέτρων πεζοπορίας σε μονοπάτι που οδηγούσε σε σημεία των μαχών γινόταν εξιστόρηση των γεγονότων και του συσχετισμού των δυνάμεων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στην προσφορά της υγειονομικής υπηρεσίας των λαϊκών δυνάμεων που θεωρείται ότι βρισκόταν στην περιοχή γύρω από το ποτάμι, όπου έβρισκαν περίθαλψη οι τραυματίες και υπολογίζεται ότι συνέδραμαν γύρω στους 200 γιατρούς και νοσηλευτές.
Μάλιστα ειπώθηκε ότι τα τελευταία χρόνια με την Ένωση έχουν έρθει σε επαφή γύρω στις 500 οικογένειες αναζητώντας είτε τα λείψανα είτε άλλα στοιχεία για συγγενείς τους που ήταν στην μάχη του Μπρουνέτε.
Μετά την ηρωική μάχη της Μπρουνέτε στα τέλη του 1937, στο πλαίσιο της 13ης μεραρχίας της 15ης ταξιαρχίας των ΔΤ δημιουργήθηκε ο λόχος «Νίκος Ζαχαριάδης» από τους Έλληνες συντρόφους μαχητές που αγωνίστηκαν στο πλευρό του λαϊκού στρατού στον Ισπανικό Εμφύλιο.
Η περιήγηση στάθηκε ιδιαίτερα στα ερείπια ενός τοιχίου που έχει διατηρηθεί και αποτελούσε μια από τις οχυρώσεις του λαϊκού στρατού, με τα σημεία όπου φαίνονται οι πολεμίστρες. Ωστόσο όπως σημείωσαν οι εκπρόσωποι της Ένωσης Φίλων είναι εμφανής σε όλη την Ισπανία και στην περιοχή της Μαδρίτης η εμφανής απουσία μνημείων για τον αγώνα του λαϊκού στρατού, που η αστική τάξη θέλει να ρίξει στη λήθη της ιστορίας. Την ίδια στιγμή στο κέντρο της Μαδρίτης υπάρχουν δύο μεγάλα μνημεία των φασιστών.
Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε μέσα σε κλίμα αγωνιστικής ανάτασης με τα μέλη του ΚΚΕ να δίνουν τον τόνο με αντάρτικα τραγούδια και συνθήματα, με τους Ισπανούς και τους άλλους συμμετέχοντες να ακολουθούν. «Ένας αιώνας αγώνας και θυσία το ΚΚΕ στην πρωτοπορία», «Αλληλεγγύη στην πάλη των λαών, κάτω η νέα τάξη των ιμπεριαλιστών» ήταν τα συνθήματα που δόνησαν την ατμόσφαιρα, δίνοντας υπόσχεση για συνέχιση του ανυποχώρητου αγώνα.
902.gr
«Τσε Γκεβάρα, πρεσβευτής της Επανάστασης», του Νίκου Μόττα
