Κομσομόλ | ΕΣΣΔ — Και χιόνια κι αγέρας κι αστέρια τη νύχτα, αλλά εμένα καρδιά μου μέλημα μόνο ένα: Η πατρίδα θα τα βγάλει πέρα;

Γρά­φει ο Αστέ­ρης Αλαμπής_Μίδας

Το χιό­νι, από την ίδια τη φύση του έχει εμπνεύ­σει κάθε λογής καλ­λι­τέ­χνες. Ανά­λο­γα με τη χώρα τις παρα­δό­σεις και τα βιώ­μα­τα των λαών, το θέμα δια­φέ­ρει. Άλλο να ζεις στην Αθή­να που και μόνο το όνο­μα παρα­πέ­μπει σε γνω­στές σκη­νές απεί­ρου κάλ­λους με το αστι­κό κρά­τος “πολι­τι­κής προ­στα­σί­ας” Μητσο_Τσίπρα_&_Σια σε όλο το μεγα­λείο του, άλλο στις Άνδεις, στο Μεξι­κό, στην Αφρική.

Άλλο στις στέ­πες της ΕΣΣΔ τον και­ρό του πατριω­τι­κού πολέ­μου, κι άλλο στην καπι­τα­λι­στι­κή Ρωσία όπου κάποιοι Βαλε­ρί — οδο­κα­θα­ρι­στές της Μόσχας βλέ­πουν την “χιο­νο­νι­φά­δα” της άνοι­ξης να ξεπρο­βάλ­λει από το λιω­μέ­νο χιό­νι λέγο­ντας: “Είναι η επο­χή τους τώρα” … γι’ αυτό τους λέμε έτσι”. (σσ. Καθώς έρχε­ται η άνοι­ξη και το χιό­νι λιώ­νει στην πρω­τεύ­ου­σα της Ρωσί­ας, ειδι­κές υπη­ρε­σί­ες ανα­λαμ­βά­νουν το μακά­βριο έργο να συλ­λέ­ξουν τους χιλιά­δες ανώ­νυ­μους άστε­γους, τις πόρ­νες, τους μεθυ­σμέ­νους και τους μετα­νά­στες που ξεθά­βο­νται νεκροί κάθε χρό­νο από τους παγω­μέ­νους δρό­μους και τα πάρ­κα της Μόσχας).

Όσο θα μπορώ να περπατώ | Όσο μπορώ να βλέπω
Όσο μπορώ να αναπνέω | θα βαδίζω μπροστά!

Ήταν το μακρι­νό 1958, περί­ο­δος μεγά­λων οικο­νο­μι­κών και πολι­τι­κών ανα­κα­τα­τά­ξε­ων στην κρα­ταιά ακό­μη ΕΣΣΔ, με την «απο­στα­λι­νο­ποί­η­ση» στο φόρ­τε της

Ο κινη­μα­το­γρά­φος δια­γρά­φο­ντας την δική του ιστο­ρι­κή πορεία, βρι­σκό­ταν στα γυρί­σμα­τα της ται­νί­ας του Fyodor Filippov “По ту сторону”/ -“στην άλλη όχθη” και ζητή­θη­κε από τη –γεν­νη­μέ­νη στο Στά­λιν­γκραντ, ήδη Βόλ­γο­γκραντ — συν­θέ­τρια Alexandra Pakhmutova και τον ποι­η­τή-στι­χουρ­γό Lev Oshanin να ασχο­λη­θούν με τη μου­σι­κή επέν­δυ­ση. Το σενά­ριο ήταν βασι­σμέ­νο στο ομώ­νυ­μο μυθι­στό­ρη­μα του Βίκτο­ρα Κιν (Ви́ктор Па́влович Кин) και μιλού­σε για τους αγώ­νες και τις δυσκο­λί­ες της Σοβιε­τι­κής Κομου­νι­στι­κής Νεο­λαί­ας της θρυ­λι­κής Κομ­σο­μόλ κατά τη 10ετία του ’20

Έτσι βγή­κε το τρα­γού­δι “Песня о тревожной молодости” (η ανή­συ­χη γενιά).  Εκτός από αυτό, η Pakhmutova έγρα­ψε άλλα τέσ­σε­ρα τρα­γού­δια για την ται­νία βασι­σμέ­να σε ποι­ή­μα­τα του Oshanin και σε πολ­λά συμ­φω­νι­κά κομ­μά­τια. Το τρα­γού­δι έγι­νε ανε­πί­ση­μος ύμνος του Υπουρ­γεί­ου Κατα­στά­σε­ων Έκτα­κτης Ανά­γκης της Ρωσί­ας το 1994 .

Η ιστο­ρία

“Στη μου­σι­κή του τρα­γου­διού ακού­γο­νται οι απα­ντή­σεις των αρχαί­ων χρό­νων. Ήθε­λα να γρά­ψω τις λέξεις με τέτοιο τρό­πο ώστε να συν­δυά­ζουν τους δρό­μους του Εμφυ­λί­ου, τη δια­δρο­μή των πρώ­των πεντα­ε­τών σχε­δί­ων, την ηρω­ι­κή πορεία του Μεγά­λου Πατριω­τι­κού Πολέ­μου και έτσι, βαδί­ζο­ντας στο παρελ­θόν, θα φτά­να­με στο σήμε­ρα, θα ήταν τα λόγια της σημε­ρι­νής Κομ­σο­μόλ, της σημε­ρι­νής νεο­λαί­ας μας …

— Alexandra Pakhmutova

—Ποι­η­τής Λεβ Οσά­νιν (σημείο γρα­φής της ποιό­τη­τας του σοβιε­τι­κού σινεμά)

Όπως θυμά­ται η Alexandra, κατά τη διάρ­κεια των γυρι­σμά­των της ται­νί­ας, έφε­ρα τους στί­χους για το τρα­γού­δι. Τότε μου έδει­ξε την τελειω­μέ­νη μου­σι­κή για την ται­νία. Δύσκο­λα βρί­σκο­νταν λέξεις να ται­ριά­ζουν με τη μου­σι­κή _πέντε πρώ­τες ανε­πι­τυ­χείς προ­σπά­θειες και φτου απ’ την αρχή χωρίς κοι­νό­τυ­πα και να! …η 17^η δοκι­μή τα κατάφερε.

Ανα­λύ­ο­ντας τα μου­σι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά της σύν­θε­σης, η Ekaterina Dobrynina, ερευ­νή­τρια του έργου της Pakhmutova, βρί­σκει ομοιό­τη­τες με το αστι­κό λυρι­κό τρα­γού­δι Там вдали, за рекой (Εκεί, πέρα ​​από το ποτά­μι _βλ. στο τέλος του σημειώ­μα­τος), δημο­φι­λές στη δεκα­ε­τία του ’20. Σύμ­φω­να με τα λόγια του Σοβιε­τι­κού συν­θέ­τη Ντμί­τρι Καμπα­λέφ­σκι, “Το τρα­γού­δι της ανή­συ­χης γενιάς” σχε­διά­ζει “ένα είδος συλ­λο­γι­κού πορ­τρέ­του της νεο­λαί­ας μας, τα καλύ­τε­ρα χαρα­κτη­ρι­στι­κά του πολί­τη της ΕΣΣΔ, ένα πορ­τρέ­το ζωγρα­φι­κής με σαγη­νευ­τι­κά, ρομα­ντι­κά χρώματα”.

Ο Ρώσος ποι­η­τής Γιού­ρι Κου­μπλα­νόβ­σκι θυμή­θη­κε ότι τη νύχτα της 4^ης Οκτω­βρί­ου 1993, “φωτιές έκαι­γαν κοντά στο Σώμα των Σοβιέτ και στο φως της φλό­γας τους κάποιος τρα­γού­δη­σε σοβιε­τι­κά τρα­γού­δια –μαζί και το χιο­νιού κι άνε­μου και νυχτε­ρι­νή πτή­ση των αστε­ριών”

Το 2014 –στα πλαί­σια της εκμε­τάλ­λευ­σης του ονό­μα­τος και των αγώ­νων της ΕΣΣΔ από την καπι­τα­λι­στι­κή Ρωσία παρου­σιά­στη­κε ως κεντρι­κό μοτί­βο στην στρα­τιω­τι­κή πορεία κατά την Παρέ­λα­ση της Νίκης στην Κόκ­κι­νη Πλα­τεία.
Στον κινη­μα­το­γρά­φο τέλος, υπάρ­χουν πάνω από 10 σύγ­χρο­νες ταινίες

 Το τρα­γού­δι της “ανή­συ­χης” (κόκ­κι­νης) νεολαίας

Η ανη­συ­χία μας απλή.
Το μέλη­μά μας είναι:
Η πατρί­δα θα ζήσει;
Και δεν υπάρ­χουν άλλες ανησυχίες!

Και χιό­νι και αέρας
Και η νυχτε­ρι­νή πτή­ση των αστεριών.
εμέ­να καρ­διά μου

Αφή­στε μας !!
Όλα μας απει­λούν με καταστροφή
Αλλά η φιλία μου η αγά­πη μου
Θα πεθά­νει μόνο μαζί σου.

Όσο θα μπο­ρώ να περπατώ
Όσο μπο­ρώ να βλέπω
Όσο μπο­ρώ να αναπνέω
θα βαδί­ζω μπροστά!

Και όπως στη ζωή όλων,
Αγά­πη θα συνα­ντή­σεις μια φορά,
Μαζί σου, όπως είσαι, γενναία
Θα περά­σει μέσα από την καταιγίδα.

Μη νομί­ζε­τε ότι όλα έχουν τραγουδηθεί
Ότι οι καται­γί­δες έσβησαν.
Ετοι­μα­στεί­τε για έναν μεγά­λο στόχο
Και η δόξα θα μας βρει!

Και χιό­νι και αέρας
Και η νυχτε­ρι­νή αστεροβροχή…
εμέ­να καρ­διά μου…
(κι η από­στα­ση μικραίνει).
1958

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα

Η συν­θέ­τρια Alexandra N. Pakhmutova γεν­νή­θη­κε στις 9 Νοεμ­βρί­ου 1929 κοντά στο Στά­λιν­γκραντ, της Σοβιε­τι­κή Ένω­σης. Άρχι­σε να παί­ζει πιά­νο και να συν­θέ­τει μου­σι­κή από μικρή ηλι­κία. Αν και ο 2ος Παγκό­σμιος διέ­κο­ψε τις σπου­δές της, μετα­κό­μι­σε στη Μόσχα, όπου έγι­νε δεκτή στην κεντρι­κή μου­σι­κή σχο­λή του Ωδεί­ου της Μόσχας — το εκπαι­δευ­τι­κό ίδρυ­μα που χάρι­σε στον κόσμο κατα­ξιω­μέ­νους μου­σι­κούς. Το 1953, απο­φοί­τη­σε και το 1956 ολο­κλή­ρω­σε το μετα­πτυ­χια­κό με επι­κε­φα­λής τον εξαι­ρε­τι­κό συν­θέ­τη Vissarion Shebalin.

Έχει αφιε­ρώ­σει την επαγ­γελ­μα­τι­κή της στα­διο­δρο­μία σε δια­φο­ρε­τι­κά είδη. Έχει συν­θέ­σει κομ­μά­τια για τη συμ­φω­νι­κή ορχή­στρα, μπα­λέ­τα, μου­σι­κή για παι­διά (καντά­τες, κομ­μά­τια χορω­δί­ας και πολ­λά τρα­γού­δια) καθώς και μου­σι­κή για διά­φο­ρες ται­νί­ες. Ο συνο­λι­κός αριθ­μός τους ξεπερ­νά τα τετρα­κό­σια, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του Good-Bye Moscow (το αντίο των Αγώ­νων της 22ης Ολυ­μπιά­δας στη Μόσχα, 1980). Η τέχνη της έγι­νε ανεί­πω­το μέρος της σοβιε­τι­κής και ρωσι­κής ιστο­ρί­ας. Έχει λάβει πολ­λά βρα­βεία και διε­τέ­λε­σε Γραμ­μα­τέ­ας της Ένω­σης Συν­θε­τών (ΕΣΣΔ και Ρωσι­κής) για μεγά­λο χρο­νι­κό διά­στη­μα, ενώ το όνο­μά της δόθη­κε στον πλα­νή­τη # 1889, ο οποί­ος κατα­γρά­φη­κε επί­ση­μα στο Σιν­σι­νά­τι των ΗΠΑ.

Στί­χοι του τρα­γου­διού “Εκεί, πολύ πέρα απ΄το ποτά­μι”

Εκεί, πέρα ​​από το ποτάμι,
φώτα ανάψαν,
Στον καθα­ρό ουρανό,
η αυγή κάηκε,

Εκα­τό νεα­ροί μαχητές
Από τα στρα­τεύ­μα­τα του Μπουντιονόφσκ
στην αναγνώριση
Στα χωρά­φια κάλπασαν.

Οδη­γού­σαν για πολ­λή ώρα
Στη σιω­πή της νύχτας Στην
πλατιά
ουκρα­νι­κή στέπα,
Ξαφ­νι­κά στο βάθος, δίπλα στο ποτάμι
έλαμ­ψαν οι Μπαγιονέτες –

Φάνη­καν οι αλυσίδες
της Λευ­κής Φρουράς .
Ξαφ­νι­κά, στο βάθος, δίπλα στο ποτά­μι , έλαμ­ψαν ξιφολόγχες -
Αυτές είναι οι αλυ­σί­δες της Λευ­κής Φρουράς .

Και άφο­βα το από­σπα­σμα καβά­λη­σε ενα­ντί­ον του εχθρού,
Αιμα­τη­ρή μάχη ακολούθησε,
Και ο νεα­ρός κόκ­κι­νος αγωνιστής
τα έδω­σε όλα…

Τα παρα­πά­νω, λίγο-πολύ άγνω­στα, σε αντί­θε­ση με το “Tombe la neige” (1963) του Ιταλο_Βέλγου (Salvatore) Adamo, που έχει κάνει το γύρο του κόσμου στην Ιτα­λία ως “Cade la neve”, Γερ­μα­νία “Grau zieht der Nebel”, Ισπα­νία “Cae la nieve” …Ιαπω­νία “Yuki ga Furu” (雪が降る), ΕΣΣΔ Идёт снег, Πορ­το­γα­λία & Βρα­ζι­λία “Cai a neve”, Αζερ­μπαι­τζάν “Gar yaqir”, Τουρ­κία “Her yerde kar var” …Βιετ­νάμ “Tuyết rơi” Αλβα­νία Bie Dëborë κλπ. κλπ

Το χιό­νι πέφτει
Δεν θα έρθεις απόψε
Το χιό­νι πέφτει
Και η καρ­διά μου ντύ­νε­ται στα μαύρα

Αυτή η μετα­ξέ­νια πομπή
Όλη με λευ­κά δάκρυα

Το που­λί στο κλαδί
Κλά­ψε το ξόρκι
Δεν θα έρθεις απόψε
με κάνει να κλαίω η απελ­πι­σία μου

Αλλά το χιό­νι πέφτει
Απα­θής βόλτα
Το χιό­νι πέφτει

Δεν θα έρθεις απόψε
Το χιό­νι πέφτει
Όλα είναι λευ­κά από την απελπισία
θλι­βε­ρή βεβαιότητα

Το κρύο και η απουσία
Αυτή η απε­χθής σιωπή
λευ­κή μοναξιά
Δεν θα έρθεις απόψε
…

Αλλά το χιό­νι πέφτει
Απα­θής βόλτα
Αλλά το χιό­νι πέφτει