Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Κούβα: Ο στοχασμός του Martí επίκαιρος και απαραίτητος 128 χρόνια μετά — 1ο

Γρά­φει ο \\ Αστέ­ρης Αλα­μπής _Μίδας

Χοσέ Μαρ­τί | José Martí: Ο εθνι­κός ήρω­ας του νησιού της επα­νά­στα­σης γεν­νή­θη­κε στις 28 Γενά­ρη 1853, στην Αβά­να και έφυ­γε από τη ζωή, 42 χρό­νων στις 19 Μάη 1895, στο Rio Cauto (τόπος ταφής: Santa Ifigenia), ιδρύ­ο­ντας το Partido Revolucionario Cubano _1892, “πατέ­ρα” του μετέ­πει­τα ΚΚ Κού­βας Προ­σω­πι­κό­τη­τα με υψη­λές αρχές, μορ­φή λατι­νο­α­με­ρι­κά­νι­κη και διε­θνής με ανθρώ­πι­νες ιδιό­τη­τες που μερι­κές φορές φαί­νο­νται ανυπέρβλητες.

Ένας Κου­βα­νός καθο­λι­κής προ­βο­λής που πέρα­σε τα σύνο­ρα της επο­χής για να γίνει ο μεγα­λύ­τε­ρος ισπα­νό­φω­νος αμε­ρι­κα­νός πολι­τι­κός στο­χα­στής του 19ου αιώνα.

Δύο πατρί­δες έχω: την Κού­βα και τη νύχτα.
Μήπως οι δύο είναι μία; Σαν υποχωρεί
ο Μεγα­λειό­τα­τος ήλιος, με μακρά πέπλα
και ένα γαρύ­φαλ­λο στο χέρι, αθόρυβα
η Κού­βα σαν θλιμ­μέ­νη χήρα εμφανίζεται.

Granma En vivo conexión con la isla de la revolución σε ζωντανή σύνδεση με το νησί της επανάστασης

Αυτές τις μέρες η Granma όργα­νο του ΚΚ Κού­βας, έκα­νε αρκε­τά σημα­ντι­κά αφιε­ρώ­μα­τα επι­και­ρό­τη­τας, που αξί­ζει να μελε­τή­σου­με σε μια προ­σπά­θεια παρα­πέ­ρα κατα­νό­η­σης της πάλης (και δια­πά­λης) που γίνε­ται σήμε­ρα σε οικο­νο­μι­κό, πολι­τι­κό και κοι­νω­νι­κό επί­πε­δο στο νησί της επανάστασης.

Ο δικός μας Martí

Για τους Κου­βα­νούς, el Apóstol _ο Από­στο­λος, όπως συνη­θί­ζουν να τον ονο­μά­ζουν έχει συνή­θως υπερ­φυ­σι­κές δια­στά­σεις δια­στά­σεις, που τον τοπο­θε­τούν στη συλ­λο­γι­κή φαντα­σία, με εκεί­νο το υπε­ράν­θρω­πο μέγε­θος που συνή­θως συνο­δεύ­ει τους ήρωες.

Κανείς δεν έχει την παρα­μι­κρή αμφι­βο­λία για την οικου­με­νι­κό­τη­τα του José Martí. Η γιγα­ντιαία φιγού­ρα του ξεπερ­νά τα εθνι­κά σύνο­ρα και απο­τε­λεί παντού λόγο σεβα­σμού και θαυμασμού.

Μαρτί Πατρίδα είναι η ανθρωπότητα

Ωστό­σο, είναι επεί­γον να έχου­με έναν πιο προ­σω­πι­κό, πιο στε­νό και δικό μας Martí. Χάρη στην ακού­ρα­στη δου­λειά του σε όλους τους τομείς, είναι απο­λύ­τως δυνα­τό να βρε­θούν ερεί­σμα­τα και σημεία επα­φής ανά­με­σα σε αυτόν και οποιον­δή­πο­τε αισθά­νε­ται την επεί­γου­σα ανά­γκη να είναι Μαρ­τι-_ανός, κατα­νο­ώ­ντας ότι μια ως επί το πλεί­στον πολυ­μα­θής κοι­νό­τη­τα ικα­νή να εμβα­θύ­νει σε όλους τους τομείς δεν θα είναι εύκο­λα εφι­κτή. Σαν εκεί­νη στην οποία τολ­μού­σε ο Δάσκα­λος, μια απο­στο­λή που επι­φυ­λά­χθη­κε για μελε­τη­τές και ερευ­νη­τές του έργου του.

Αλλά η αίσθηση της εγγύτητας του Martí είναι ουσιαστική σήμερα όταν πρόκειται να διεκδικήσουμε την υπόστασή μας ως ανεξάρτητο έθνος και ευημερών λαός.

Το απο­τύ­πω­μά του μας δίνει την τέλεια ασπί­δα ενά­ντια στα βέλη του μίσους, του ψέμα­τος, του εγω­ι­σμού, της τεμπε­λιάς και της απελ­πι­σί­ας. Αντι­μέ­τω­πος με συμ­πτώ­μα­τα κόπω­σης και με ρωγ­μές στον τοί­χο της αισιο­δο­ξί­ας, πρέ­πει κανείς να σπεύ­σει στην ομή­γυ­ρή του και να το θυμη­θεί μετά την τρο­με­ρή απο­τυ­χία της Fernandina, όταν δεν υπήρ­χαν άλλα κεφά­λαια ή χρό­νος για μια άλλη εται­ρεία αυτού του τύπου. είχε αρκε­τή αξιο­πρέ­πεια να μην τα παρατήσει.

Μαρτί jose marti cuba

σσ. Η κατα­στρο­φή στο λιμά­νι La Fernandina, στη Φλό­ρι­ντα στις 8‑Ιαν-1895 ήταν ένα τρο­με­ρό χτύ­πη­μα ενά­ντια στα σχέ­δια του José Martí και στην πρώ­ι­μη Κου­βα­νι­κή Επα­νά­στα­ση: τρία σκά­φη επρό­κει­το να φύγουν, το «Amadis» με στρα­τη­γούς και φορ­τίο όπλων σε διά­φο­ρες κρύ­πτες, για να απο­βι­βα­στούν στα χωριά, το «Lagonda» με τους Antonio και José Maceo θα ταξί­δευαν για να απο­βι­βα­στούν στα ανα­το­λι­κά του νησιού και το «Baracoa» θα έπαιρ­νε τον José Martí και τον στρα­τη­γό Máximo Gómez, για να τους μετα­φέ­ρει στο Camaguey.

Όλα όμως πήγαν κατά δια­ό­λου εκεί­νη τη μοι­ραία μέρα, οι αρχές των ΗΠΑ κατέ­σχε­σαν τα όπλα και τα πλοία. Πάνω από τρία χρό­νια σιω­πη­λής δου­λειάς και 58.000$ που συγκε­ντρώ­θη­καν, σεντ προς σεντ, χάθη­καν. Από καθα­ρή τύχη, δεν συνέ­λα­βαν κανέ­ναν από τους πατριώ­τες που δεν είχαν ακό­μη επιβιβαστεί.

Ο Martí θύμω­σε αρχι­κά, αλλά έμει­νε ψύχραι­μος. Οι κρύ­πτες όπλων είχαν χαθεί, οι βάρ­κες δεν μπο­ρού­σαν πλέ­ον να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν, αλλά οι άνδρες, οι στρα­τη­γοί και οι πατριώ­τες ήταν ασφα­λείς και έτοι­μοι να ξεκι­νή­σουν πάλι.

Δεν μπο­ρεί να ανα­βλη­θεί για το μέλ­λον, όλοι εμείς που ενώ­νου­με την προ­σπά­θεια αντί­στα­σης και προ­ό­δου, να ανα­γνω­ρί­σου­με τον δικό μας Martí της διπλα­νής πόρ­τας και να τον κάνου­με πιστό σύντρο­φο στο χαρά­κω­μα, στο οποίο ο καθέ­νας έχει την απο­στο­λή να πολεμήσει.

Όσοι κρα­τούν τα όπλα του πολι­τι­σμού, σε ένα πεδίο μαχών ιδε­ών και συμ­βό­λων, πρέ­πει να τον έχουν στην πρώ­τη σει­ρά, για­τί σύμ­φω­να με τον Marinello (σσ. Juan Marinello Vidaurreta 2‑Νοε-1898 | 27- Μαρτ-1977: Κου­βα­νός κομ­μου­νι­στής δια­νο­ού­με­νος, συγ­γρα­φέ­ας, ποι­η­τής δοκι­μιο­γρά­φος, δικη­γό­ρος και πολι­τι­κός, μια από τις πιο εξέ­χου­σες κου­βα­νι­κές πνευ­μα­τι­κές προ­σω­πι­κό­τη­τες του μεσο­πο­λέ­μου και της μετα­πο­λε­μι­κής Κού­βας) «Ήταν ο μόνος από τους απε­λευ­θε­ρω­τές της επο­χής του που είχε μια νέα, προ­χω­ρη­μέ­νη αίσθη­ση, των πολι­τι­στι­κών προ­βλη­μά­των όλης της Αμε­ρι­κής», ένα όρα­μα τόσο απα­ραί­τη­το σήμε­ρα, όταν η αμνη­σία ταυ­τό­τη­τας κρέ­με­ται πάνω από τα κεφά­λια πολλών.

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα

Για εκεί­νους που υπε­ρα­σπί­ζο­νται την ισό­τη­τα και αγω­νί­ζο­νται ενά­ντια σε κάθε ένδει­ξη βλα­βε­ρής διά­κρι­σης, υπάρ­χει επί­σης ένας υπέρ­τα­τος και ισχυ­ρός Martí, ο οποί­ος επι­βε­βαιώ­νει ότι: ” επα­νά­στα­ση είναι η δικαιο­σύ­νη, η ίση αξία και η σεβα­στή μετα­χεί­ρι­ση” και δίπλα του θα βρεί­τε όλη την απα­ραί­τη­τη ηθι­κή δύνα­μη να γκρε­μί­σε­τε οποιο­δή­πο­τε εμπόδιο.

Όσοι καλ­λιερ­γούν, σπέρ­νουν και αφή­νουν τον ιδρώ­τα τους ως γόνι­μο λίπα­σμα στο αυλά­κι, θα ανα­ζη­τή­σουν την επί­πο­νη πλευ­ρά και την Marti_ανή σοφία που θα τους βοη­θή­σει να κατα­νο­ή­σουν πλή­ρως τη στρα­τη­γι­κή απο­στο­λή που εκτε­λούν, ενώ όσοι εμβα­θύ­νουν στην έρευ­να και έχουν επί­γνω­ση της ανά­γκης για επι­στη­μο­νι­κή γνώ­ση για μια χώρα που στοι­χη­μα­τί­ζει στη συλ­λο­γι­κή νοη­μο­σύ­νη ως τον μεγα­λύ­τε­ρο πόρο της, αυτός ο Κου­βα­νός θα το βρει δια­χρο­νι­κά απα­ραί­τη­το, όταν σημεί­ω­νε ότι «η επι­στη­μο­νι­κή εκπαί­δευ­ση πηγαί­νει, όπως ο χυμός στα δέντρα, από τη ρίζα ως την κορυ­φή της δημό­σιας εκπαί­δευ­σης». Ότι «η στοι­χειώ­δης εκπαί­δευ­ση είναι ήδη στοι­χειω­δώς επιστημονική».

Ίσως κάποιοι είναι πιο επι­δέ­ξιοι και άλλοι χρειά­ζο­νται λίγο περισ­σό­τε­ρο χρό­νο για να βρουν τον δικό τους Martí, αλλά κανείς δεν μπο­ρεί να στα­μα­τή­σει να προ­σπα­θεί και κανείς δεν μπο­ρεί να νιώ­σει ότι δεν τον χρειά­ζε­ται. Το σημα­ντι­κό είναι να τον έχου­με, έμπι­στο και «κολ­λη­τό» μας, οπό­τε όταν εγεί­ρε­ται μια συκο­φα­ντία ή ανα­βιώ­νουν οι προ­θέ­σεις της υπο­δού­λω­σης μας μας, ως γη ή ως ψυχή, μπο­ρού­με ενω­μέ­νοι να στη­ρι­χτού­με σ’ αυτόν και να τρο­μά­ξου­με τους δαίμονες.

Αυτό που δεν μπο­ρεί να ανα­βλη­θεί είναι το να μην χαθεί η ευκαι­ρία να συμ­μα­χού­με a priori, με την ικα­νό­τη­τά του να βάζει την Κού­βα πάνω από όλα και να ντρέ­πε­ται αν μας κοι­τά­ξει ποτέ συνο­φρυω­μέ­να, βλέ­πο­ντάς μας να απο­τυγ­χά­νου­με μπρο­στά σε δυσκο­λί­ες που δεν θα φτά­σουν ποτέ το μέγε­θος των παγί­δων που ξεπέρασε.

Ο Martí μας περι­μέ­νει, μας ανοί­γει την αγκα­λιά του και τίθε­ται στη διά­θε­σή μας. Παρα­φρά­ζο­ντας τον Cintio Vitier, πρέ­πει να το βρού­με με τις μεθό­δους του Marti, ώστε να ξεπη­δά­ει από προ­το­μές και μνη­μεία και να είναι κάτι παρα­πά­νω από την προ­σφο­ρά και τον δια­γω­νι­σμό. Είναι ο αδερ­φός αδερ­φός και ο ακού­ρα­στος αγω­νι­στής, είναι έτοι­μος για τα παι­διά που τόσο αγά­πη­σε και για αυτή την πόλη για την οποία έχει κάνει τόσα πολ­λά και θα κάνει τόσα πολλά.

«Ο Μεγά­λος Ζωο­λο­γι­κός Κήπος» του Νικο­λάς Γκι­γιέν, από­δο­ση Γιάν­νη Ρίτσου

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο