Ένα χρηστικό καλαίσθητο και ιδιαίτερα πλούσιο σε περιεχόμενο ιστορικό 25σέλιδο ημερολόγιο τοίχου κυκλοφορεί από την ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, με αναφορά και ιστορική ανάλυση κορυφαίων στιγμών της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, του της ιμπεριαλιστικής επέμβασης των Άγγλων τον ηρωικό Δεκέμβρη 1944 και των γεγονότων που ακολούθησαν και οδήγησαν στη Βάρκιζα και στην εποποιία του ΔΣΕ.
Αφιερωμένο στα 80 ΧΡΟΝΙΑ από την ίδρυση του ΕΛΑΣ στις 16 Φλεβάρη 1942 με Απόφαση της 8ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Γενάρης 1942).
Το ΕΑΜ — ιδρυτής, ψυχή και καθοδηγητής του οποίου υπήρξε το ΚΚΕ — συσπείρωσε στις γραμμές του τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας την περίοδο της Κατοχής και οργάνωσε τον αγώνα για επιβίωση και τη σωτηρία του λαού, ενώ ο θρυλικός ΕΛΑΣ, που αποτέλεσε το ένοπλο τμήμα του, απελευθέρωσε τη χώρα από τον φασίστα κατακτητή.
Μπορείτε να το προμηθευτείτε έναντι συμβολικού ποσού από τα Γραφεία της Κεντρικής Διοίκησης ΠΕΑΕΑ — ΔΣΕ (Μαυρομματαίων 12, 2ος όροφος, τηλ. 2108222952) καθημερινά, πρωινές ώρες και από τα κατά τόπους Παραρτήματα ‑γραφεία της οργάνωσης σε όλη την Ελλάδα.
Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ) το 2022, επέλεξε να αφιερώσει το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2022 στον ΕΛΑΣ, είναι η 80ή Επέτειος από την ίδρυση του.
Ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ) ήταν Λαϊκός Στρατός, το ένοπλο τμήμα του Λαού μας ενάντια στον κατακτητή. Ιδρύθηκε με απόφαση του τιμημένου ΚΚΕ ‑επίσημη ημερομηνία ίδρυσης του είναι η 16η Φλεβάρη 1942 οπότε ανακοινώθηκε η σχετική απόφαση ίδρυσής του.
Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, στις αρχές Οκτώβρη του 1941, συγκροτήθηκε στην Αθήνα το Στρατιωτικό Κέντρο Αντίστασης (ΣΚΑ) μ’ επικεφαλής τους Νίκο Παπασταματιάδη και Θ. Μακρίδη, το πρώτο στρατιωτικό όργανο που ανέλαβε, με την καθοδήγηση του ΕΑΜ, να μελετήσει τα προβλήματα της οργάνωσης του ένοπλου λαϊκού αγώνα και να επεξεργαστεί το σχεδιασμό του αντάρτικου. Εν τω μεταξύ, με πρωτοβουλία κομμουνιστών σε πολλές περιοχές της Ελλάδας συγκροτούνταν, ήδη, ένοπλες οργανώσεις ενάντια στον κατακτητή που, όμως δρούσαν ασυντόνιστα.
Στις 16 Μάη 1942, σε σύσκεψη στελεχών της ΚΟ Φθιωτιδο-Φωκίδας-Ευρυτανίας με συμμετοχή του Άρη Βελουχιώτη αποφασίστηκε η συγκρότηση ένοπλων ομάδων του ΕΛΑΣ και δημιουργήθηκε η πρώτη ομάδα με επικεφαλής τον θ. Κλάρα ως ταγματάρχη ‑Άρη Βελουχιώτη πλέον, στη Δ. Φθιώτιδα ‑Ευρυτανία και, λίγο αργότερα, μια δεύτερη ομάδα στην Παρνασσίδα. Όταν, αργότερα με την ανάπτυξη και μαζικοποίηση του ΕΛΑΣ, ιδρύθηκε το Γενικό Στρατηγείο, ο Άρης Βελουχιώτης ανέλαβε Πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ, Στρατιωτικός Διοικητής ο Στέφανος Σαράφης που είχε προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ και Πολιτικός αντιπρόσωπος του ΕΑΜ ο Αντρέας Τζήμας.
Στην πορεία, στον ΕΛΑΣ, προσχώρησε πλήθος μόνιμων αξιωματικών του αστικού στρατού. Η συνολική δύναμη του ΕΛΑΣ, τακτικού και εφεδρικού, έφθασε τους 160 χιλιάδες μαχητές και μαχήτριες. Το ΕΛΑΝ (Ναυτικό) που δημιουργήθηκε στα 1943 πλησιάζοντας η απελευθέρωση διέθετε 100 σκάφη με περισσότερους από 1200 ναύτες και αξιωματικούς. Επίσης στον ΕΛΑΣ προσχώρησαν και εκατοντάδες αντιφασίστες από τους κατακτητές Ιταλούς, Γερμανούς αλλά και Βούλγαρους.
Η δημιουργία του ΕΛΑΣ, ήταν η πιο σημαντική κατάχτηση του εργατικού λαϊκού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής.
Ο ΕΛΑΣ υπήρξε στρατός στην υπηρεσία ενός κινήματος που η καθοδηγητική του δύναμη ήταν το ΚΚΕ. Συγκέντρωνε βασικές προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε όργανο της εργατικής εξουσίας.
Ο ΕΛΑΣ στη διάρκεια της Κατοχής καθήλωσε 8–12 εχθρικές Μεραρχίες. Προξένησε στους κατακτητές 30.000 νεκρούς και συνέλαβε 6.500 αιχμαλώτους. Κατέστρεψε 37 μεγάλες γέφυρες, 85 ατμομηχανές και, περίπου, 1000 βαγόνια και αυτοκίνητα. Το σύνολο του οπλισμού του προέρχονταν από τις επιχειρήσεις κατά των Γερμανών και Ιταλών. Την άνοιξη του 1944 ο ΕΛΑΣ είχε στον έλεγχό ίου τα 2/3 της χώρας και τη στιγμή της απελευθέρωσης το 90% του εδάφους της.
Η ένοπλη δράση του ΕΛΑΣ, τόνωσε το αίσθημα του λαού που ανταποκρίθηκε μαζικά στο κάλεσμα για τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα, από την άλλη ανησύχησε σφόδρα την άρχουσα τάξη και τους πολιτικούς εκπροσώπους της στη χώρα και τους «συμμάχους» Άγγλους. Ο αστικός πολιτικός κόσμος είχε χρεοκοπήσει στη συνείδηση του λαού μας, δεν είχε κανένα έρεισμα.
Για να υπερασπίσουν την τάξη τους, οι πολιτικοί εκπρόσωποι των αστικών κομμάτων και οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές σύμμαχοί τους χρηματοδότησαν, όπλισαν και οργάνωσαν αντιδραστικές ‑αντικομμουνιστικές οργανώσεις (ΕΔΕΣ ‑ΕΚΚΑ κλπ) που συνεργάζονταν με τους Εγγλέζους, ενώ στήριξαν και άλλες εγκληματικές και δωσίλογες οργανώσεις όπως οι Χίτες, αλλά και τα τάγματα ασφαλείας για να τις χρησιμοποιήσουν ενάντια στο λαϊκό απελευθερωτικό κίνημα.
Με στόχο την εγκαθίδρυση αστικής εξουσίας και για να το πετύχουν, δεν δίστασαν να αιματοκυλίσουν το λαό μας, στην πρώτη ταξική αναμέτρηση το Δεκέμβρη του ’44 και στη συνέχεια στον εμφύλιο πόλεμο.
Το ΚΚΕ δεν αντιμετώπισε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ως κρίκο για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας αλλά αποσυνέδεσε την πάλη ενάντια στους κατακτητές από την πάλη για την ανατροπή της αστικής εξουσίας…
Η ταξική αντίθεση Κεφαλαίου ‑εργασίας υποτάχτηκε στην «εθνική ενότητα». Παρ’ όλα αυτά οι αστοί δεν μπόρεσαν να υποτάξουν το ΚΚΕ και το λαϊκό κίνημα.
Επιβεβαιώθηκε ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό δεν υπάρχει ούτε ενδιάμεση πολιτική εξουσία, ούτε «ειρηνικό πέρασμα» από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, αλλά ούτε «φιλολαϊκή» διαχείριση του καπιταλισμού. Επομένως καμιά συμμετοχή σε κυβέρνηση διαχείρισης του καπιταλισμού δεν ωφελεί το λαϊκό κίνημα, το αντίθετο γίνεται…
Βεβαίως η προσφορά και η δράση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ δεν παραγράφεται ούτε αλλοιώνεται. Το ΚΚΕ, οι κομμουνιστές, οι αγωνίστριες|στές της Εθνικής μας Αντίστασης είμαστε περήφανοι για τους ηρωικούς αγώνες: του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ που το ΚΚΕ υπήρξε ο εμπνευστής, οργανωτής, καθοδηγητής και έδωσε χιλιάδες από τα καλύτερα παιδιά του στον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας από το φασίστα κατακτητή αλλά και στην πάλη για μια Ελλάδα του λαού της χωρίς εκμεταλλευτές.
Αιώνια τιμή και δόξα στους αγωνιστές και αγωνίστριες της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΕΛΑΣ Στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ
Δεκέμβρης 2022
Το έπος του ηρωικού Δεκέμβρη 1944
Με την απελευθέρωση της Αθήνας από γερμανικό ναζιστικό ζυγό, έφτανε η κρίσιμη ώρα για να ξεκαθαρίσει το ανοιχτό, άλυτο ζήτημα της εξουσίας. Ποια τάξη θα κυριαρχούσε; Οι κεφαλαιοκράτες, ή η εργατική τάξη με τους συμμάχους της, ο λαός, που απελευθέρωσε την Ελλάδα από την ξένη ιμπεριαλιστική κατοχή;
Με την έλευση της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου στην Ελλάδα, ο αστικός πολιτικός κόσμος, η άρχου- σα τάξη και οι Άγγλοι ζητούσαν επίμονα τη διάλυση του ΕΛΑΣ και της Λαϊκής Πολιτοφυλακής και επέμειναν στη διατήρηση των ένοπλων σωμάτων της άρχουσας τάξης. Προετοίμαζαν ένοπλο χτύπημα προκειμένου να συντρίψουν το ένοπλο λαϊκό κίνημα για να επιβάλουν την αστική εξουσία γιατί δεν είχαν κανένα λαϊκό έρεισμα.
Έτσι, αφού με την αστυνομία του ΕΒερτ, απρόκλητα, χτύπησαν τον άοπλο λαό στο Σύνταγμα όπου διαδήλωνε, τη νύχτα της 3ης προς την 4η Δεκέμβρη, βρετανικά τεθωρακισμένα κύκλωσαν και αφόπλισαν το 2ο Σύνταγμα της ΙΙης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια, η σύγκρουση επεκτάθηκε και γενικεύτηκε.
Στις 33 μέρες των μαχών της Αθήνας και του Πειραιά, το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ έγραψαν λαμπρές σελίδες. Ο ηρωισμός, η αυτοθυσία έφτασαν στο επίπεδο που χαρακτηρίζει κάθε μαχόμενο λαϊκό κίνημα που έχει το δίκιο με το μέρος του. «Όλοι στις επάλξεις του αγώνα. Όλοι στα οδοφράγματα», ήταν το διάγγελμα της ΚΕ του ΕΛΑΣ.
…Στις μάχες του Δεκέμβρη οι μαχητές του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ χρησιμοποίησαν μαζί με τον ένοπλο αγώνα και όλες τις μορφές πάλης, με διαδηλώσεις και συλλαλητήρια. Έστηναν οδοφράγματα, έκαναν σαμποτάζ. Άνοιγαν αντιαρματικές τάφρους, μετέφεραν τραυματίες και τρόφιμα. Συνολικά στις επιχειρήσεις του Δεκέμβρη πήραν μέρος 60.000 αγγλικού στρατού με 80 αεροπλάνα, 200 τανκ, πολλά πολυβόλα, ενώ μονάδες του αγγλικού στόλου κανονιοβολούσαν την πρωτεύουσα μαζί με 6.000 της ορεινής ταξιαρχίας, τις δυνάμεις της «X», του ιερού λόχου της χωροφυλακής, καθώς και 12.000 ταγματασφαλίτες που εξοπλίστηκαν από την κυβέρνηση Παπανδρέου, αφού τους φόρεσαν άλλα ρούχα αντί τα γνωστά που φορούσαν οι ταγματασφαλίτες.
Τις εχθρικές αυτές δυνάμεις τις αντιμετώπισαν τις πρώτες κρίσιμες μέρες το Α’ Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ με 6.500 άνδρες με ελαφρύ οπλισμό και 3.500 άνδρες της II Μεραρχίας και ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά που βρέθηκε επί ποδός πολέμου. Κατά τα μέσα Δεκέμβρη, ο ΕΛΑΣ με ορμητικές επιθετικές ενέργειες περιόρισε τον αντίπαλο στο χώρο ανάμεσο στην Ομόνοια, το Σύνταγμα και το Κολωνάκι, στη Σκομπία όπως την ονόμασε ο λαός. Δεν έγινε όμως δυνατόν να συγκεντρωθούν δυνάμεις του ΕΛΑΣ στο βασικό μέτωπο ενάντια στην κυβέρνηση, τα ένοπλα τμήματά της και τους Άγγλους στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις σε όλη την Ελλάδα. Δεν υπήρχε τέτοιο σχέδιο και προετοιμασία με πανστρατιά.
Στις 5 Γενάρη 1945 άρχισε η υποχώρηση του ΕΛΑΣ και χιλιάδων αγωνιστών. Ακολούθησε η απαράδεκτη συμφωνία της Βάρκιζας που αφοπλίστηκε ο λαός.
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ
…Για τα χρόνια της ΕΑΜικής Αντίστασης, το ΚΚΕ έχει υπογραμμίσει και στο παρελθόν τα παρακάτω, ανάμεσα σε άλλα:
Τις ημέρες της απελευθέρωσης από τους Γερμανούς (12 Οκτώβρη 1944) στην Ελλάδα είχε διαμορφωθεί επαναστατική κατάσταση. Ταυτόχρονα, το ΕΑΜ κυριαρχούσε, ενώ ο αστικός κρατικός μηχανισμός ήταν σμπαραλιασμένος. Η αστική κυβέρνηση που είχε δημιουργηθεί βρισκόταν στην Αίγυπτο και οι Εγγλέζοι δεν είχαν καταφθάσει ακόμα στην Ελλάδα.
Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι το Κόμμα μας, παρά την τεράστια συνεισφορά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του, δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τη στρατηγική που θα οδηγούσε προς την επαναστατική επίλυση του προβλήματος της πολιτικής εξουσίας και τότε ακόμη, ιδίως μετά το 1943, που οι συνθήκες επέβαλαν να θέσει το ζήτημα της επαναστατικής κατάχτησης της εξουσίας.
…Η αυτοτελής δράση του ΚΚ διασφαλίζει πολιτική συμμαχιών που δεν υποθηκεύει τα στρατηγικά συμφέροντα της εργατικής τάξης, στο όνομα κάποιων πρόσκαιρων επιτυχιών. Οι συμμαχίες, αναπόσπαστο στοιχείο της στρατηγικής, προϋποθέτουν συμβιβασμούς, που όμως δε θα θίγουν την προώθηση της στρατηγικής του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Όμως το ΚΚΕ και το λαϊκό κίνημα δεν κατάφεραν να το χειραγωγήσουν και να το υποτάξουν. Ανεξάρτητα από τις παραπάνω αδυναμίες, ο Δεκέμβρης κατατάσσεται αμετάκλητα στις μεγαλύτερες στιγμές της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, στις κορυφαίες φάσεις της πορείας του λαϊκού μας κινήματος, κατά τον εικοστό αιώνα. Και όσα κι αν γραφτούν εναντίον του Δεκέμβρη, κατευθυνόμενα ή ανιστόρητα, θα μένει ζωντανό το πύρινο σύνθημα του πανό της ιστορικής φωτογραφίας: «Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα»