Λίμνη Ζηρού, τόπος απαράμιλλης ομορφιάς

Είναι ένας υδά­τι­νος μικρός παρά­δει­σος. Είναι ένα ανό­θευ­το ειδυλ­λια­κό φυσι­κό τοπίο. Για τα χωριά και τις κωμο­πό­λεις που τον περι­βάλ­λουν είναι το σημείο ανα­φο­ράς, ο θρύ­λος και ο μύθος του τόπου. Είναι το «μυστι­κό» που πρέ­πει να το ανα­κα­λύ­ψεις. Είναι, η λίμνη του Ζηρού που στε­φα­νώ­νε­ται από ένα παρα­λί­μνιο πυκνό δάσος και προ­σφέ­ρε­ται για μια εύκο­λη εξερεύνηση.

Στον νομό της Πρέ­βε­ζας, ανά­με­σα από τις κωμο­πό­λεις Φιλιπ­πιά­δα και Λού­ρος, βρί­σκε­ται ο βιό­το­πος του Ζηρού, περιο­χή άμε­σα συν­δε­δε­μέ­νη με την ιστο­ρία και την λαϊ­κή παρά­δο­ση του τόπου. Η ονο­μα­σία προ­έρ­χε­ται από το σλα­βι­κό «οζε­ρό» που σημαί­νει λίμνη.

Είναι ένα σημείο εξαι­ρε­τι­κού ενδια­φέ­ρο­ντος. Πριν από χιλιά­δες χρό­νια υπήρ­χε εκεί, λιμναίο σπή­λαιο το οποίο κατέρ­ρευ­σε και δημιουρ­γή­θη­κε η λίμνη, η έκτα­ση της οποί­ας καλύ­πτει περί­που 520 στρέμ­μα­τα στην μέση στάθ­μη. Το βάθος της, φτά­νει τα 53 μέτρα και η περί­με­τρος της όχθης τα 3 χιλιόμετρα.

Σπου­δαία είναι και η ορνι­θο­πα­νί­δα της περιο­χής με πολ­λά είδη που­λιών να βρί­σκουν κατα­φύ­γιο εκεί, ενώ λόγω της γειτ­νί­α­σης με τον ποτα­μό Λού­ρο θα συνα­ντή­σου­με και βίδρες.

Η λίμνη, απλώ­νε­ται ανά­με­σα σε γεω­λο­γι­κούς σχη­μα­τι­σμούς και σε πυκνό δάσος, ενώ έχει σχή­μα που από ψηλά, θυμί­ζει μάτι. Πριν από αρκε­τές δεκα­ε­τί­ες στη λίμνη Ζηρού λει­τουρ­γού­σε παι­δό­πο­λη, πολ­λά κτή­ρια της οποία έχουν πλέ­ον ανα­δει­χθεί σε Κέντρο Περι­βαλ­λο­ντι­κής Εκπαί­δευ­σης. Μέχρι πριν δύο χρό­νια, στον χώρο γίνο­νταν εκδη­λώ­σεις και συναυ­λί­ες, οι οποί­ες στα­μά­τη­σαν λόγω του κορονοιού.

Η λίμνη Ζηρού, «γεν­νή­θη­κε» πάνω σε ρήγ­μα. Τα στοι­χεία που δίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο περει­φε­ρια­κός προϊ­στά­με­νος της Ελλη­νι­κής Αρχής Γεω­λο­γι­κών και Μεταλ­λευ­τι­κών Ερευ­νών κ. Ευάγ­γε­λος Νικο­λά­ου, είναι απο­κα­λυ­πτι­κά για το γεω­λο­γι­κό φαι­νό­με­νο που μαγεύ­ει τον επι­σκέ­πτη. Όπως ανα­φέ­ρει πρό­κει­ται για «μια δια­δι­κα­σία διά­λυ­σης ασβε­στο­λί­θων, σπη­λαιω­δών μορ­φών, που κατέρ­ρευ­σαν και ακο­λού­θη­σε η βύθι­ση τους. Στη σημε­ρι­νή εικό­να συνέ­βα­λαν και τεκτο­νι­κοί παρά­γο­ντες, καθώς βρί­σκε­ται πάνω σε ρήγ­μα ορι­ζό­ντιας μετα­τό­πι­σης όλων των γεω­λο­γι­κών δομών της Ιόνιας ζώνης». Ο κ. Νικο­λά­ου εξη­γεί, ότι «η στάθ­μη της λίμνης, είναι η απο­κά­λυ­ψη του καρ­στι­κού υπό­γειου υδρο­φό­ρου ορί­ζο­ντα ‚της περιο­χής, δηλα­δή, αντι­προ­σω­πεύ­ει ουσια­στι­κά, τον υδρο­φό­ρο της ορει­νής περιο­χής που βρί­σκε­ται γύρω και πάνω από αυτήν. Ο πυθ­μέ­νας της λίμνης κατε­βαί­νει κάτω από την θάλασσα».

Το νερό της λίμνης έχει δυο εξό­δους δια­φυ­γής πλευ­ρι­κά και ρέει υπό­γεια προς δύο πηγές, μια δυτι­κή προς Ριζο­βού­νι και μια ανα­το­λι­κά προς Παντά­νασ­σα, για να φτά­σει στον ποτα­μό Λούρο.

Το πλέ­ον σημα­ντι­κό στοι­χείο υπο­γραμ­μί­ζει ο κ. Νικο­λά­ου, είναι ότι το νερό είναι καλής ποιό­τη­τας, δεν υπάρ­χουν δεί­κτες ρύπαν­σης, γεγο­νός που καθι­στά τον βιό­το­πο μοναδικό.

Η βλά­στη­ση γύρω από τη λίμνη είναι ιδιαί­τε­ρα πυκνή και δύσβα­τη. Σε αυτή πρω­τα­γω­νι­στεί ένα όμορ­φο και μεγά­λο δάσος από νερό­φρα­ξους (Fraxinus angustifolia oxycarpa) που απλώ­νε­ται στις νότιες όχθες της

H δημιουρ­γία της λίμνης μέσω των τεκτο­νι­κών διερ­γα­σιών απο­τυ­πώ­νε­ται και σε έναν μύθο που τη συνο­δεύ­ει, ο οποί­ος σχε­τί­ζε­ται με τα βιβλι­κά Σόδο­μα και Γόμο­ρα. Ο μύθος λέει ότι στην περιο­χή υπήρ­χε η πολι­τεία Ζηρό­πο­λη στην οποία ζού­σα­νε δύο αδελ­φές, μία ζηλό­φθο­νη πλού­σια και μία ενά­ρε­τη φτω­χή. Τα παι­διά της πλού­σιας ήταν πολύ αδύ­να­τα και ασθε­νι­κά, ενώ αυτά της φτω­χής ήταν εύρω­στα και υγιή με απο­τέ­λε­σμα η πλού­σια αδελ­φή να ζηλέ­ψει και να διώ­ξει την φτω­χή. Ένας άγγε­λος παρου­σιά­στη­κε το ίδιο βρά­δυ στη φτω­χή αδελ­φή και της είπε να πάρει μαζί με τα παι­διά της τον δρό­μο για την ξενι­τά χωρίς να κοι­τά­ξουν πίσω. Όταν ξεκί­νη­σαν λοι­πόν έγι­νε μεγά­λος σει­σμός, η φτω­χή αδελ­φή γύρι­σε να κοι­τά­ξει και πέτρω­σε μαζί με τα παι­διά και τα ζώα της. Από τότε κάποιοι λένε ότι οι μορ­φές τους απο­τυ­πώ­νο­νται στους βρά­χους της λίμνης.

Εκεί στις όχθες της λίμνης στή­θη­κε μία από τις 50 δια­βό­η­τες παι­δου­πό­λεις της Φρει­δε­ρί­κης, «ανα­μορ­φω­τή­ρια» παι­διών, κυρί­ως κομ­μου­νι­στών και άλλων αγω­νι­στών,  που τα άρπα­ξαν από τις οικο­γέ­νειές τους στην πιο τρυ­φε­ρή τους ηλι­κία (από 5–6 χρό­νων μέχρι 16–17), για να τα κάνουν γενί­τσα­ρους. Ο αριθ­μός των παι­διών των παι­δου­πό­λε­ων μέχρι το 1968 έφτα­σε τα 36.562! Χιλιά­δες από αυτά δόθη­καν στα κυκλώ­μα­τα υιο­θε­σιών και στάλ­θη­καν στις ΗΠΑ με τις ευλο­γί­ες της Φρειδερίκης.

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα