Μαύρη επέτειος: 53 χρόνια από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967

Πενή­ντα-τρία χρό­νια συμπλη­ρώ­νο­νται σήμε­ρα από την 21η Απρι­λί­ου 1967, όταν ξημέ­ρω­νε μια από τις πιο μαύ­ρες μέρες της σύγ­χρο­νης ελλη­νι­κής ιστορίας.

Η εξέ­λι­ξη των γεγο­νό­των εκεί­νης της μέρας είναι λίγο πολύ γνω­στή. Με βάση το σχέ­διο «Προ­μη­θεύς», ομά­δα αξιω­μα­τι­κών με προ­ε­ξάρ­χο­ντες τους Γ. Παπα­δό­που­λο, Στ. Πατ­τα­κό και Ν. Μακα­ρέ­ζο κατέ­λα­βε πρα­ξι­κο­πη­μα­τι­κά την εξου­σία. Μονά­δες του στρα­τού κατέ­λα­βε μια σει­ρά καί­ρια σημεία της πρω­τεύ­ου­σας (κυβερ­νη­τι­κά κτί­ρια, ΟΤΕ, ΕΙΡ κ.ά.), βασι­κά άρθρα του αστι­κού Συντάγ­μα­τος ανα­στάλ­θη­καν και η χώρα κηρύ­χθη­κε σε «κατά­στα­ση πολιορκίας».

Καθ’ όλη τη διάρ­κεια της μέρας, διε­νερ­γή­θη­καν χιλιά­δες συλ­λή­ψεις μελών και στε­λε­χών του ΚΚΕ, της ΕΔΑ, της Νεο­λαί­ας Λαμπρά­κη, του συν­δι­κα­λι­στι­κού κινή­μα­τος, όπως και ορι­σμέ­να ηγε­τι­κά στε­λέ­χη των αστι­κών κομ­μά­των. Το πρα­ξι­κο­πη­μα­τι­κό, φασι­στι­κό καθε­στώς δεν άργη­σε να προ­βεί, εκεί­νη τη μέρα, στις πρώ­τες δολο­φο­νί­ες του: Του 15χρονου Βασί­λη Πεσλή και της 25χρονης Μαρί­ας Καλα­βρού στην Αθή­να και του μέλους της ΕΔΑ Βασί­λη Μπε­κρο­δη­μή­τρη στη Θεσσαλονίκη.

Σε προ­κή­ρυ­ξή του προς τον ελλη­νι­κό λαό, που μετα­δό­θη­κε την ίδια μέρα από το ραδιο­φω­νι­κό σταθ­μό «Φωνή της Αλή­θειας», το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ κατήγ­γει­λε τους πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες καλώ­ντας λαό και στρα­τό σε αντί­στα­ση: «Τα στρα­τευ­μέ­να παι­διά του λαού και οι πατριώ­τες αξιω­μα­τι­κοί καλού­νται ν’ αρνη­θούν να γίνουν ανδρά­πο­δα της χού­ντας και δήμιοι των γονιών, των αδελ­φών και των παι­διών τους. Κάθε πόλη και χωριό, κάθε εργο­στά­σιο και γρα­φείο πρέ­πει να γίνει μετε­ρί­ζι δημο­κρα­τι­κής αντί­στα­σης». Ταυ­τό­χρο­να, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ κατήγ­γει­λε την εμπλο­κή του αμε­ρι­κα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού στο πρα­ξι­κό­πη­μα, προει­δο­ποιώ­ντας για την «άμε­ση σοβα­ρό­τα­τη απει­λή» που δια­μορ­φω­νό­ταν για την Κύπρο.

Η στρα­τιω­τι­κή δικτα­το­ρία που επι­βλή­θη­κε την 21η Απρι­λί­ου 1967 και που διήρ­κε­σε επτά χρό­νια απο­τέ­λε­σε μια μορ­φή της δικτα­το­ρί­ας του κεφα­λαί­ου. Υπήρ­ξε μία δια­φο­ρε­τι­κή μορ­φή άσκη­σης της καπι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας σε σχέ­ση με τη μορ­φή που αντι­κα­τέ­στη­σε και τη μορ­φή που την δια­δέ­χτη­κε — αυτήν της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής δημοκρατίας. 

Η Χού­ντα γεν­νή­θη­κε μέσα από την κρί­ση του αστι­κού πολι­τι­κού συστή­μα­τος και με στό­χο να το βγά­λει από αυτή. Υπήρ­ξε ένα αστι­κό καθε­στώς «ειδι­κού σκο­πού», ή αλλιώς «έκτα­κτης ανά­γκης», μία προ­σπά­θεια λύσης των συσ­σω­ρευ­μέ­νων αντι­θέ­σε­ων στο πολι­τι­κό σύστη­μα της Ελλά­δας και με προ­ο­ρι­σμό την απρό­σκο­πτη συνέ­χι­ση της εξυ­πη­ρέ­τη­σης των ανα­γκών της κεφα­λαιο­κρα­τι­κής συσ­σώ­ρευ­σης, της δια­τή­ρη­σης του ελέγ­χου επί της εργα­τι­κής τάξης και του λαού της χώρας. Ταυ­τό­χρο­να, υλο­ποιού­σε το στό­χο για την ισχυ­ρο­ποί­η­ση και την ανα­βάθ­μι­ση της ελλη­νι­κής αστι­κής τάξης μέσα στο διε­θνές καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα και ιδιαί­τε­ρα στο χώρο της Ανα­το­λι­κής Μεσογείου.

53 χρό­νια μετά την επι­βο­λή της δικτα­το­ρί­ας των συνταγ­μα­ταρ­χών θυμό­μα­στε τους αγω­νι­στές που έδω­σαν τη ζωή τους για τη λευ­τε­ριά του λαού, για την απαλ­λα­γή της χώρας από το φασι­στι­κό «γύψο» του Παπα­δό­που­λου, του Πατ­τα­κού και των συνερ­γα­τών τους. Δεν ξεχνά­με τα εγκλή­μα­τα της Χού­ντας, τους δολο­φο­νη­μέ­νους, τους βασα­νι­σμέ­νους, τους εξο­ρι­σμέ­νους αγω­νι­στές. Δεν ξεχνά­με το βρώ­μι­κο ρόλο των αμε­ρι­κα­νών ιμπε­ρια­λι­στών και την τρα­γω­δία που βίω­σε ο κυπρια­κός λαός. 

Σήμε­ρα, 53 χρό­νια μετά τη μαύ­ρη εκεί­νη μέρα, ο αγώ­νας για δημο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες και δικαιώ­μα­τα, ο αγώ­νας ενά­ντια στο φασι­σμό και το ρατσι­σμό, ο αγώ­νας για χει­ρα­φέ­τη­ση των εργα­ζο­μέ­νων και την ικα­νο­ποί­η­ση των σύγ­χρο­νων ανα­γκών των εργα­ζο­μέ­νων και της νεο­λαί­ας παρα­μέ­νει επίκαιρος.