Μια δεύτερη ανάγνωση του Brexit

Γρά­φει ο Θανά­σης Αλε­ξί­ου* //

Αυτό που ανα­δει­κνύ­ε­ται ως το κύριο πρό­βλη­μα στη Μ. Βρε­τα­νία μετά το δημο­ψή­φι­σμα είναι η έλλει­ψη του πολι­τι­κού υπο­κει­μέ­νου που υπερ­βαί­νο­ντας τις ενδο­α­στι­κές αντι­πα­ρα­θέ­σεις που εκφρά­ζο­νται όχι μόνο σε επί­πε­δο μερί­δων του κεφα­λαί­ου αλλά   και σε επί­πε­δο χωρών (Σκο­τία, Β. Ιρλαν­δία κ.ά.) θα δώσει ταξι­κό πρό­ση­μο στη λαϊ­κή ετυ­μη­γο­ρία. Αλλιώς η έμφα­ση στη «δια­δι­κα­σία» (Legitimacy per Procedure), και ανε­ξάρ­τη­τα από το τι ψήφι­σαν τα εργα­τι­κά και λαϊ­κά στρώ­μα­τα, θα φετι­χο­ποι­ή­σει «δημο­ψη­φι­σμα­τι­κές» πρα­κτι­κές εγκλω­βί­ζο­ντας αυτά τα στρώ­μα­τα στην κοι­νο­βου­λευ­τι­κή λογική.

Αυτό δεν έγι­νε και τον Ιού­λιο του 2015 στη χώρα μας όταν κομ­μά­τια της κινη­μα­τι­κής και «ριζο­σπα­στι­κής» αρι­στε­ράς, προ­σπά­θη­σαν να φτιά­ξουν κίνη­μα μέσα από τη θολού­ρα του δημο­ψη­φί­σμα­τος; Που πήγε λοι­πόν παρα­πέ­ρα ο ελλη­νι­κός λαός μετά το δημο­ψή­φι­σμα για να δημιουρ­γη­θούν οι όροι ενός λαϊ­κού κινή­μα­τος; Όπως όλοι/όλες γνω­ρί­ζου­με το  ΟΧΙ έγι­νε χωρίς μεγά­λες δυσκο­λί­ες ΝΑΙ (σε όλα) και γι’ αυτό ο Τσί­πρας είναι  σήμε­ρα «περι­ζή­τη­τος» στην Ευρώ­πη. Που είναι οι «ανώ­τε­ρες»  μορ­φές οργά­νω­σης και η ταξι­κή συνεί­δη­ση που θα προ­κύ­πταν από το ΟΧΙ, όπως δια­λα­λού­σαν αυτοί που σήμε­ρα επεν­δύ­ουν πολι­τι­κά  στο Brexit; Όπως η αλλα­γή νομί­σμα­τος δεν σημαί­νει αλλα­γή κοι­νω­νι­κών σχέ­σε­ων έτσι και το Brexit δεν σημαί­νει αλλα­γή κοι­νω­νι­κού καθε­στώ­τος  στη Μ. Βρε­τα­νία, πόσο μάλ­λον όταν η απο­χώ­ρη­ση μιας χώρας από ένα «προ­ω­θη­μέ­νο» σύστη­μα κοι­νω­νι­κών σχέ­σε­ων σε ένα προ­γε­νέ­στε­ρο επι­τεί­νει  ανι­σό­με­τρες οικο­νο­μι­κές σχέ­σεις και κοι­νω­νι­κές ασυγχρονίες.

Αντί­θε­τα υπάρ­χει πραγ­μα­τι­κά ο κίν­δυ­νος παθη­τι­κο­ποί­η­σης και χει­ρα­γώ­γη­σης του λαϊ­κού παρά­γο­ντα, καθώς όλα αφή­νο­νται στον «αυτό­μα­το πιλό­το» των δια­δι­κα­σιών. Αυτό όμως απα­ξιώ­νει την ανα­γκαιό­τη­τα της πολι­τι­κής οργά­νω­σης και του ταξι­κού αγώ­να δίνο­ντας την εντύ­πω­ση πως αρκεί η συμ­με­το­χή στην εκλο­γι­κή δια­δι­κα­σία για να αλλά­ξουν τα πράγ­μα­τα. Το τελευ­ταίο όμως είναι ψευ­δαί­σθη­ση που συνά­δει με τη «συστη­μι­κή λογική».

Συνά­δει επί­σης με την νοο­τρο­πία  μεσο(αστικών) στρω­μά­των που εκθειά­ζο­ντας τις κοι­νο­βου­λευ­τι­κές και εκλο­γι­κές δια­δι­κα­σί­ες φαντα­σιώ­νο­νται, υπό την καθο­δή­γη­ση τους την πτώ­ση της Βαστί­λης. Με αυτό τον τρό­πο όμως καλ­λιερ­γούν αυτα­πά­τες συμ­βάλ­λο­ντας (είναι αλή­θεια) με «δημιουρ­γι­κό» τρό­πο, ‑υιο­θε­τώ­ντας μάλι­στα μια αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή φρασεολογία‑, στην ανα­νέ­ω­ση του πολι­τι­κού συστή­μα­τος και στην ανα­πα­ρα­γω­γή των σχέ­σε­ων κυριαρχίας.

* Ο Θανά­σης Αλε­ξί­ου είναι Καθη­γη­τής Κοινωνιολογίας/Πανεπιστήμιο Αιγαίο